Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Ten materiał nie może być udostępniony

Uruchamianie programu

Twój komputer ma zainstalowany graficzny system operacyjny. Oznacza to, że jego obsługa jest oparta na rozpoznawaniu i wykorzystaniu określonych elementów graficznych, zwanych ikonami, które umożliwiają ci na przykład uruchomienie programu. Wygląd ikon podpowiada, jaką pełnią funkcję.
Wkrótce dowiesz się, co kryje się pod postacią ikon, za pomocą których potrafisz już uruchomić wybrane programy.

mbc8a20edf3c9b160_d5e163
RuceTJgTRgPbd1
Źródło: Ewa Dobrzyńska, licencja: CC BY 3.0.

Lewym przyciskiem myszy uruchamiasz programy i zamykasz je, zmieniasz rozmiar i przesuwasz okna programów.

1

Uruchom wybrany przez ciebie lub twojego nauczyciela program. Jeśli chcesz uzyskać na ten temat dodatkowe informacje obejrzyj pokaz, w jaki sposób możesz uruchomić wybrany program w wybranych systemach operacyjnych.
Windows 7mbc8a20edf3c9b160_d694e146Windows 7
Windows 8mbc8a20edf3c9b160_d694e153Windows 8
Linux Ubuntumbc8a20edf3c9b160_d694e159Linux Ubuntu
Mac OSmbc8a20edf3c9b160_d694e165Mac OS
Windows 10mbc8a20edf3c9b160_d694e171Windows 10

mbc8a20edf3c9b160_d694e146
mbc8a20edf3c9b160_d694e153
mbc8a20edf3c9b160_d694e159
mbc8a20edf3c9b160_d694e165
mbc8a20edf3c9b160_d694e171
mbc8a20edf3c9b160_d5e352

Prawym przyciskiem myszy uruchamiasz menu poleceń dla wskazanego przez wskaźnik myszy obiektu. Jest to menu kontekstowe. Możesz z niego skorzystać także w celu uruchomiania programu.

R5EcxssxX81Iw1
Źródło: Ewa Dobrzyńska, licencja: CC BY 3.0.
1

Gdy mysz ma tylko jeden przycisk, menu kontekstowe wywołasz przytrzymując naciśnięty na klawiaturze klawisz Ctrl i naciskając przycisk myszy.

Funkcje okna programu

Już wiesz, że programy otwierają się w tzw. oknach. Są to prostokątne ramki wyposażone w niezbędne funkcje do ich obsługi. Czy potrafisz wykorzystać poszczególne elementy takiego okna?

Ćwiczenie 1

Określ, jakie możliwości ma okno twojego programu.
Jeżeli masz problemy z wykonaniem tego zadania, skorzystaj z dodatkowych informacji.

Wskazówka

W oknie programu znajdują się następujące elementy:

  • pasek tytułu;

  • narzędzia do obsługi uruchomionego programu;

  • paski przewijania poziomy i pionowy;

  • pasek stanu;

  • przycisk do zamykania okna, a tym samym zamykania programu;

  • przycisk do minimalizowania okna do paska zadań;

  • przyciski do zmiany rozmiaru okna (posiadające dwa stany: maksymalny rozmiar okna na cały ekran i rozmiar dostosowany przez użytkownika);

  • obszar do edycji dokumentu.

Sprawdź widok okien, dla wybranych systemów operacyjnych.
Windows 7mbc8a20edf3c9b160_d694e297Windows 7
Ubuntumbc8a20edf3c9b160_d694e303Ubuntu
Mac OS Xmbc8a20edf3c9b160_d694e310Mac OS X
Windows 8mbc8a20edf3c9b160_d694e316Windows 8
Windows 10mbc8a20edf3c9b160_d694e322Windows 10

Każdy z tych elementów będzie miał duże znaczenie w tworzeniu przez ciebie różnych dokumentów.

Ćwiczenie 2
R10oBQ8SoW7OA1
Interaktywne zadanie z przesuwaniem elementów
Źródło: Jarosław Koludo, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 3

Dostosuj rozmiar okna i jego położenie zgodnie z poniższymi czynnościami.

  1. Uruchom dowolny program.

  2. Zminimalizuj okno uruchomionego programu do paska zadań, a następnie otwórz ponownie to okno z paska zadań.

  3. Zmniejsz wielkość okna programu tak, aby zajmował 1/4 części ekranu (połowę jego wysokości i połowę szerokości).

  4. Przesuń okno w górny lewy róg ekranu.

  5. Zmaksymalizuj rozmiar okna do pełnego ekranu.

Jeśli masz problemy z wykonaniem zadania, skorzystaj z możliwości obejrzenia pokazu dla wybranego systemu.

Wskazówka

Zobacz, jak może być zbudowane okno w wybranym systemie operacyjnym i w jaki sposób można zmieniać jego rozmiar i położenie.
Windows 7mbc8a20edf3c9b160_d694e352Windows 7
Ubuntumbc8a20edf3c9b160_d694e364Ubuntu
Mac OSmbc8a20edf3c9b160_d694e370Mac OS
Pamiętaj, że niektóre elementy są związane z typem uruchomionego przez ciebie programu, na przykład narzędzia do tworzenia odpowiedniego dokumentu, np. rysunku lub tekstu.

mbc8a20edf3c9b160_d694e297
mbc8a20edf3c9b160_d694e303
mbc8a20edf3c9b160_d694e310
mbc8a20edf3c9b160_d694e316
mbc8a20edf3c9b160_d694e322
mbc8a20edf3c9b160_d694e352
mbc8a20edf3c9b160_d694e364
mbc8a20edf3c9b160_d694e370
mbc8a20edf3c9b160_d5e799

Organizacja danych w komputerze

Wszystkie dane w komputerze przechowywane są w plikach. Możesz zobaczyć dane, przeglądając zawartość dysku twardego. W plikach zapisywane są twoje dokumenty. Programy, z których korzystasz, tworzą zbiory plików. System operacyjny w twoim komputerze też jest zapisany w zbiorze plików.
Każdy plik ma swoją nazwę. Składa się ona z nazwy właściwej, kropki i rozszerzenia. Rozszerzenie określa typ pliku.
Wiele programów podczas zapisywania utworzonych w nich plików automatycznie dodaje po nazwie pliku odpowiednie rozszerzenie, np. pliki tekstowe pisane w notatniku będą miały rozszerzenie txt, dokumenty tekstowe pisane w programie Word – doc lub docx, a w programie OpenOffice – odt. Pliki graficzne możesz rozpoznać po ich rozszerzeniach, np. jpg, png, bmp. Pliki, które uruchamiają programy w systemie operacyjnym Windows mogą mieć rozszerzenie: com, exe lub bat.

R1oJwsJKCph4m1
Źródło: JL, licencja: CC BY 3.0.
mbc8a20edf3c9b160_d5e839

Porządkowanie plików

Porządkując swoje rzeczy we własnym pokoju, wykorzystujesz szafki, półki, szuflady. Znajdują w nich swoje miejsce książki, maskotki, pamiątki i inne przedmioty, które są dla ciebie wartościowe.

R15I2BRV3uuOQ1
Pokój, w którym przedmioty zostały uporządkowane

O porządek musisz również zadbać w swoim komputerze. Twoje prace zapisane na dysku komputera lub na zewnętrznym nośniku danych powinny mieć swoje określone miejsce. Nosi ono różne nazwy w różnych systemach operacyjnych. Stosowane nazwy: folder, teczka lub katalog oznaczają zawsze to samo.
W komputerze możesz tworzyć foldery i podfoldery, budując w ten sposób własną „szafkę” z dowolną liczbą szuflad do przechowywania swoich cyfrowych dokumentów. Struktura folderów na dysku tworzy tak zwane drzewo folderów.

Rcfzil6V1EwFs1
Źródło: Jacek Lipecki, Grzegorz Zwoliński, licencja: CC BY 3.0.

Każdy folder możesz otworzyć, klikając myszą na jego ikonę, oraz sprawdzić jego zawartość. Otwarty folder ma postać okna podobnego do okna programu. Już wiesz, jak je możesz obsługiwać.

Ćwiczenie 4

Zapoznaj się ze strukturą folderów na twoim dysku. Sprawdź, jakie foldery zostały założone na dysku twardym? Gdzie jest miejsce na przechowywanie tworzonych dokumentów?

W wybranym miejscu na dysku załóż własną strukturę folderów, w których będziesz przechowywać:

  • zdjęcia;

  • rysunki;

  • teksty;

  • prezentacje;

  • nagrania;

  • filmy.

W tym celu określ miejsce, w którym będziesz tworzyć foldery oraz znajdź funkcje, które wykorzystasz do tworzenia folderów. Do wykonania zadania użyj myszy.

Jeśli masz problemy z wykonaniem zadania zobacz, w jaki sposób można przygotować strukturę folderów w wybranym systemie.
Windows 7mbc8a20edf3c9b160_d694e233Windows 7
Windows 8mbc8a20edf3c9b160_d694e240Windows 8
Linux Ubuntumbc8a20edf3c9b160_d694e246Linux Ubuntu
Mac OSmbc8a20edf3c9b160_d694e252Mac OS

mbc8a20edf3c9b160_d694e233
mbc8a20edf3c9b160_d694e240
mbc8a20edf3c9b160_d694e246
mbc8a20edf3c9b160_d694e252
mbc8a20edf3c9b160_d5e914

Zapisywanie plików

Utworzony dokument możesz zapisać. Wykorzystaj w tym celu polecenie zapisz jako, jeżeli zapisujesz go po raz pierwszy lub chcesz zmienić miejsce zapisywania lub nazwę pliku. Wykorzystaj polecenie Zapisz, jeżeli chcesz zapisać dokonane zmiany we wcześniej zapisanym dokumencie.

Ćwiczenie 5

Otwórz znany ci program graficzny i zaprojektuj w nim, wykorzystując dostępne kształty, własną kompozycję graficzną. Swoją pracę zapisz w pliku o nazwie kompozycja. Nie zapomnij określić typu pliku. Wybierz folder, w którym plik zostanie zapisany.

Wskazówka

Aby zapisać rysunek na dysku, wykonaj podane czynności.

  1. Wybierz z menu plik polecenie Zapisz jako.

  2. W wyświetlonym oknie wybierz folder, w którym plik zostanie zapisany, podaj nazwę pliku oraz wybierz typ, który określi jego rozszerzenie.

  3. Kliknij w przycisk Zapisz.

  4. Sprawdź w wybranym folderze, czy plik został zapisany.

mbc8a20edf3c9b160_d5e972
Zapamiętaj!

System operacyjny umożliwia uruchamianie programów zainstalowanych w komputerze. Dane przechowywane są w plikach, które mają swoją nazwę i rozszerzenie określające ich typ.
Pliki powinny być umieszczane w uporządkowanych folderach.