Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Ten materiał nie może być udostępniony
R8P7rJJPQ98ht1

Co o nich wiesz?

zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Każdego ranka mówimy im „dzień dobry”. Jadamy razem śniadania i kolacje. Wiemy, że mama lubi kwiaty, a tata jest najlepszym pod słońcem piłkarzem amatorem. W weekendy odwiedzamy dziadków, czasami ciocie i wujków, a w każde święta zasiadamy do stołu ze stryjkami. Ale czy naprawdę wiemy wszystko o naszych rodzinach…?

Ćwiczenie 1
R11ISkyHvIDvm11
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 2
R1dOcTrVM2sS711
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R4ZzEXotY6sFP1
Rodzina Bellellich
Edgar Degas, Rodzina Bellellich, 1857–1867, olej na płótnie, domena publiczna
1
Ćwiczenie 3
RLEzr6pivXEug1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 4

Czy dostrzegasz jakieś różnice między rodziną przedstawioną na portrecie a współczesną, np. taką jak twoja? Jeśli tak, wymień je i zapisz tutaj lub w zeszycie.

uzupełnij treść
Ćwiczenie 5

Wysłuchaj utworu Jana Twardowskiego pt. „Co wiesz o swojej rodzinie?” i zapamiętaj jak najwięcej słów, które kojarzą ci się z rodziną. Możesz je notować w zeszycie.

RJjuvLuwTffiT
Utwór Co wiesz o swojej rodzinie? czyta Bartosz Woźny Utwór Co wiesz o swojej rodzinie? czyta Bartosz Woźny Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., tylko do użytku edukacyjnego.
Jan Twardowski

Jan Twardowski

Poeta i ksiądz katolicki. Pisał wiersze religijne, często odwoływał się do świata przyrody. Posługiwał się charakterystycznym stylem przypominającym modlitwę. Tworzył dla dorosłych i dzieci.

RxWpVOPgMAGoh1
Mariusz Kubik, licencja: CC BY 2.5
Ćwiczenie 6

Wykorzystajcie swoje notatki i odpowiedzcie na pytania:

  • Którzy członkowie rodziny Jurka są wymienieni w utworze? Ilu zapamiętaliście?

  • Czy waszym zdaniem rodzina Jurka jest idealna? Dlaczego tak lub dlaczego nie?

  • Jak myślicie, czy Jurek będzie kiedyś mógł dokończyć swoje wypracowanie? Wyjaśnijcie dlaczego.

Ćwiczenie 7

Jak rozumiecie zdanie: „Dziadek odchodzi za dziadkiem”? Porozmawiajcie o tym w klasie.

Ćwiczenie 8

Skąd właściwie wiadomo, że ktoś należy do rodziny? Odpowiedz na pytania.

R4124vOVdxgkb1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 9

Napisz własną definicję pojęcia „pokrewieństwo”. Możesz to zrobić tutaj lub w zeszycie.
Następnie odszukaj w słowniku języka polskiego znaczenia tego słowa i porównaj ze swoim wyjaśnieniem. Jeśli zauważysz duże różnice, popraw definicję lub napisz ją od nowa.

uzupełnij treść
Ćwiczenie 10

Przeczytaj utwór pt. „Co wiesz o swojej rodzinie?”. Zastanów się, dlaczego babcia Jadwiga nazywana jest Wisienką i jak może mieć na imię ciotka Dziula. Porównaj swoje przypuszczenia z wnioskami innych uczniów.

Co wiesz o swojej rodzinie?Jan Twardowski
Jan Twardowski Co wiesz o swojej rodzinie?

Jurek miał napisać wypracowanie domowe na temat: „Co wiesz o swojej rodzinie?”. Zmartwił się, bo niewiele wiedział. Znał się na samochodach, wiedział, jak wygląda fiat, mazda, volvo, polonez, który można przerobić na ropniaka, golf, młodszy brat volkswagena, ale nie znał własnej rodziny. Wiedział, jak wygląda mamusia, tatuś i dwie młodsze siostry, ale całej rodziny nie znał. Wiedział, że mamusia ma na imię Barbara, a tatuś Karol. Wiedział, że mamusia jest zawsze ładna, nawet wtedy, kiedy jest zmęczona. Wiedział, że jedna jego siostra lubi śpiewać, a druga rysować jamniki, ale to za mało, żeby napisać, co się wie o swojej rodzinie.
Zadzwonił do swojej babci Zenobii, która wiedziała wszystko; słuchał i zapisywał.
Okazało się, że miał dwie babcie, nie tylko Zenobię, ale i Jadwigę. Babcia Jadwiga miała osiemdziesiąt lat, ale mówiono do niej: „Wisienko”. Babcia Wisienka pogniewała się na wszystkich, nawet słuchawki nie podnosiła, kiedy ktoś do niej dzwonił. Raz tylko podniosła, kiedy dzwonił wujek Janek – i powiedziała:
– Mów głośno, Gawronie,
nie słychać w telefonie.
Jurek miał jeszcze cztery ciotki: Barbarę, Ewę, Klarę i Dziulę. Ciotka Barbara była artystką, stale inaczej wyglądała, raz podobna do Chinki, raz do Murzynki. Ciotka Ewa miała twarz podobną do Bolesława Chrobrego na obrazie Matejki. Ciotka Klara była chuda i pewien pan przezywał ją „chudzielec‑popielec”, ale się z nią ożenił i stał się wujkiem. Ciotka Dziula hodowała na wsi króliki nowozelandzkie i karmiła je zielonkami i sianem. Poza tym miała czworo dzieci: Agatę, Antka, Jurka i Karolinkę. Okazało się, że Jurek ma jeszcze trzech stryjków: Rafała, Pawła i Ksawerego, i wujka Bolesława.
Wszystko, czego się dowiedział od babci Zenobii, pozapisywał i był przekonany, że wypracowanie domowe o rodzinie gotowe – nagle przyszła wiadomość, że się cioci Dziuli urodziły bliźnięta. Potem się dowiedział, że stryjkowi Rafałowi urodził się syn. Rozpoczął pisać wypracowanie na temat: „Co wiesz o swojej rodzinie?” – ale nie mógł dokończyć, bo stale ktoś się nowy rodził.
Dziadek odchodził za dziadkiem
i chociaż wszystko mija
– ciotek nam nie zabraknie,
stale się rodzi rodzina.

tOjlF1PU4R_00000_BIB_001Jan Twardowski, Co wiesz o swojej rodzinie?, [w:] tegoż, Nowe patyki i patyczki, Poznań 2007, s. 195–197.
1
Ćwiczenie 11
RDgefj9f4RoH51
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 12

Przeczytajcie utwór Jana Twardowskiego jeszcze raz i stwórzcie mapę więzów w rodzinie Jurka. Porównajcie je z mapami innych grup i sprawdźcie, czy na waszym schemacie znaleźli się wszyscy wymienieni w utworze krewni chłopca.

Ćwiczenie 13

Czy w rozmowie z babcią Zenobią Jacek poznał całą rodzinę? Czy dowiedział się np. jak mieli na imię jego dziadkowie? Zastanów się, o co jeszcze chłopiec powinien zapytać babcię, aby poznać wszystkich najbliższych krewnych i stopnie pokrewieństwa między nimi. Propozycje pytań zapisz tutaj lub w zeszycie.

uzupełnij treść
Ćwiczenie 14

Jaka jest historia twojej rodziny?

Możesz narysować podobną mapę więzów rodzinnych. Przeprowadź wywiady z rodzicami, dziadkami i innymi krewnymi. Ułóż pytania, zapisuj odpowiedzi lub nagrywaj rozmowy, gromadź zdjęcia. Dowiedz się, skąd pochodzi twój ród, gdzie mieszkają poszczególni członkowie rodziny. Zaznacz te miejsca na mapie Polski lub świata i połącz liniami z twoim miejscem zamieszkania.