Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Ten materiał nie może być udostępniony
R1WTp86rKlIX71
Wędrowiec w czasie burzy Źródło: Carl Julius von Leypold, Wędrowiec w czasie burzy, 1835, olej na płótnie, Metropolitan Museum of Art, domena publiczna.
Wędrowiec w czasie burzy
Carl Julius von Leypold, Wędrowiec w czasie burzy, 1835, olej na płótnie, Metropolitan Museum of Art, domena publiczna

Romantyzm przedstawiał człowieka jako podróżującego, wędrującego, zagubionego i błądzącego, ale jednocześnie poszukującego. Romantyk próbował nie tylko dotrzeć do celu swojej wędrówki, lecz przede wszystkim odnaleźć sens życia oraz własną tożsamość. Człowiek wędrowiec stawał się wiecznym tułaczem i pielgrzymem. Na kolejnych etapach podróży przeżywał duchową inicjację.

W czasach romantyzmu podróżowano po własnym kraju – odbywano „narodowe pielgrzymki” w głąb własnej historii, tradycji, opisywano ziemię, klimat i pejzaże. Wędrowano też po Europie, a nawet – ze względu na fascynację orientem – udawano się na Wschód.

R1N0pVqEBQmeX
Dr hab. Bogusław Bednarek o motywie podróży w literaturze Obejrzyj nagranie. Wynotuj w punktach najważniejsze, twoim zdaniem, zagadnienia pojawiające się w wypowiedzi i przygotuj się do klasowej dyskusji na ten temat. Źródło: Dr hab. Bogusław Bednarek o motywie podróży w literaturze, Contentplus.pl sp. z o.o..
Już wiesz

1) Zbierz materiały (np. listy, pamiętniki, fotografie) na temat różnych podróży, które odbyła twoja rodzina (przyjaciele, znajomi). Zwróć uwagę na podróże na Wschód.

2) Przeczytaj i przygotuj omówienie jednego listu z podróży, pisanego przez Juliusza Słowackiego do matki. Zwróć uwagę na osobisty charakter wypowiedzi poety.

3) Zbierz i uporządkuj (np. w formie infografiki) informacje na temat miejsc najczęściej odwiedzanych przez podróżujących romantyków.

j0000007XPB2v23_0000000Q
JPOL_E3_E4_Tekstykultury

Podróże romantyków

R1LWfannt7qlG1
Chateaubriand medytujący w ruinach Rzymu
Anne-Louis Girodet-Trioson, Chateaubriand medytujący w ruinach Rzymu, ok. 1808, olej na płótnie, Musée d’Histoire de la Ville et du Pays Malouin, Francja, domena publiczna

Podróże opisywano na różne sposoby. Mogły to być prawdziwe relacje z rzeczywistych podróży lub literackie przedstawienia wyobrażonych wędrówek. Do bardziej osobistych form wypowiedzi należały: pamiętniki, diariusze, kroniki i listy. Autorowi mogło zależeć na opisie konkretnej trasy, zdarzeń z wędrówki, ludzkich portretów i pejzaży lub na ukazaniu siebie jako narratora i uczestnika wydarzeń. Najczęściej podróż przedstawiana była w kontekście wiedzy socjokulturowej, socjopolitycznej, geograficznej, etnograficznej, przyrodoznawczej lub historycznej opisującego.

Wzory dla romantyków w opisach podróży stworzył m.in. francuski pisarz François René de Chateaubriand (1768–1848). Jako przeciwnik rewolucji de Chateaubriand musiał opuścić Francję i wiele podróżował, w tym także do Ameryki. W swojej powieści, której akcja osadzona jest w Ameryce, zatytułowanej René, autor ukazał portret bohatera – indywidualisty. René to sentymentalny melancholik poszukujący sensu życia. W powieści można znaleźć wątki autobiograficzne. Wzorem romantycznych dzienników z podróży stała się natomiast Podróż z Paryża do Jerozolimy (1811).

Ciekawostka

Romantyczne listy z podróży stanowią bogate źródło informacji na wiele tematów, m.in. na temat ówczesnej mody, która – np. w przypadku Juliusza Słowackiego – pozostawała w ścisłym związku z podróżniczymi rytuałami autora. Przed dwutygodniową wycieczką wysokogórską do Szwajcarii romantyczny dandys nie omieszkał odwiedzić krawca, aby złożyć zamówienie na haftowane ubranie wędrowca górskiego, którym chwalił się w liście matki z 21 sierpnia 1834 roku.

Abyś mię sobie, Mamo, dobrze wystawić mogła, muszę ci opisać mój fantastyczny ubior. Miałem płócienną blousę, haftowaną zielonym jedwabiem czy też włóczką, pas czarny skórzany, białe szarawary, kapelusz ze słomy białej i czarnej pleciony, dosyć niski, z ogromnymi skrzydłami i opasany purpurową wstążką – do tego na grubej podeszwie trzewiki – i kij wyższy ode mnie, biały z żelaznym kolcem.

Przeczytaj fragment powieści René Chateaubrianda, a następnie wykonaj polecenia.

RenéFranciszek René de Chateaubriand
Franciszek René de Chateaubriand René

Bezwarunkowa samotność, widok natury, wprowadziły mnie niebawem w stan niepodobny prawie do opisania. [...] Brakowało mi czegoś, aby wypełnić otchłań istnienia: schodziłem w doliny, wspinałem się na góry, przywołując całą siłą pragnień ideał przyszłej namiętności; tuliłem go w podmuchu wiatrów; zdawało mi się, że słyszę go w jęku rzeki; wszystko było tym urojonym majakiem, i gwiazdy w niebie, i nawet sama zasada wszechżycia. [...] W dzień błądziłem po rozległych zaroślach, spływających się z lasami. Jak mało trzeba było mym marzeniom! Uschły liść pędzony wiatrem przede mną, chata, z której dym wznosił się ku obnażonym wierzchołkom drzew, mech drżący od północnego podmuchu na pniu dębu, ustronna skała, staw w pustkowiu, nad którym szumiała pożółkła trzcina! Samotna dzwonnica, wznosząca się het w dolinie, pociągała często me spojrzenia; często ścigałem oczami wędrowne ptaki przelatujące mi nad głową. Wyobrażałem sobie nieznane brzegi, odległe strefy, do których spieszą; byłbym chciał znaleźć się na ich skrzydłach. Dręczyło mnie tajemne uczucie, czułem, że ja sam jestem jeno wędrowcem; ale zdawało mi się, że głos z nieba powiada mi: „Człowieku, czas twej wędrówki nie nadszedł jeszcze; czekaj aż się podniesie wiatr śmierci, wówczas rozwiniesz lot ku nieznanym strefom, których pożąda twoje serce”.

j0000007XPB2v23_00000_BIB_002Franciszek René de Chateaubriand, René, oprac. Anna Tatarkiewiczowa, tłum. Tadeusz Boy-Żeleński, Wrocław 1964, s. 17–19.
Ćwiczenie 1.1

Wyszukaj w dowolnym źródle obraz lub zdjęcie, które mogłoby stanowić ilustrację do powyższego fragmentu, i dodaj je poniżej. Uzasadnij swój wybór.

RdZuKEjDst3lx1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o..
Ćwiczenie 1.2

Wypisz z tekstu i nazwij środki stylistyczne, które posłużyły narratorowi do opisu przeżyć romantycznego wędrowca.

uzupełnij treść
Ćwiczenie 1.3

Nazwij i krótko omów co najmniej dwa rodzaje wędrówki przedstawione w cytowanym fragmencie.

j0000007XPB2v23_0000001Q
JPOL_E3_E4_Tekstykultury

Orientalizm (I)

JPOL_E3_E4_Tekstykultury
R1HdM4D0nkxj61
Zatoka w Konstantynopolu
Karl Briułłow, Zatoka w Konstantynopolu, 1835, domena publiczna
JPOL_E3_E4_Tekstykultury

Z romantyzmem nieodłącznie wiążą się dwa pojęcia: egzotyzmorientalizm. Egzotyzm był wyrazem zainteresowania kulturą, życiem i przyrodą krajów innych niż europejskie. Orientalizm stanowi odmianę egzotyzmu i dotyczy fascynacji kulturą Wschodu. Jednym z pierwszych utworów w literaturze europejskiej, który został osadzony w realiach Bliskiego Wschodu, był Giaur (1813) George’a Byrona. W literaturze polskiej najpełniejszy wyraz swojej fascynacji orientem dał Adam Mickiewicz w Sonetach krymskich (1826).

R1ZQixCAKjVre
Adam Mickiewicz, Sonety krymskie: Droga nad przepaścią w Czufut-Kale, czyta Jan Dravnel Adam Mickiewicz, Sonety krymskie: Droga nad przepaścią w Czufut-Kale, czyta Jan Dravnel Źródło: www.wolnelektury.pl, licencja: CC BY-SA 3.0.
Droga nad przepaścią w Czufut‑KaleAdam Mickiewicz
Adam Mickiewicz Droga nad przepaścią w Czufut‑Kale

PIELGRZYM I MIRZA

MIRZA
Zmów pacierz, opuść wodze, odwróć na bok lica,
Tu jeździec końskim nogom swój rozum powierzaj0000007XPB2v23_000tp001Tu jeździec końskim nogom swój rozum powierza
Dzielny koń! patrz, jak staje, głąb okiem rozmierza,
Uklęka, brzeg wiszaruj0000007XPB2v23_000tp002wiszaru kopytem pochwyca,

I zawisnął. – Tam nie patrz! tam spadła źrenica,
Jak w studni Al–Kahiruj0000007XPB2v23_000tp003studni Al–Kahiru o dno nie uderza.
I ręką tam nie wskazuj – nie masz u rąk pierza;
I myśli tam nie puszczaj, bo myśl, jak kotwica

Z łodzi drobnej ciśniona, w niezmierność głębiny
Piorunem spadnie, morza do dna nie przewierci,
I łódź z sobą przechyli w otchłanie chaosu.

PIELGRZYM
Mirzo! a ja spojrzałem! Przez świata szczeliny
Tam widziałem… com widział, opowiem – po śmierci,
Bo w żyjących języku nie ma na to głosu.

j0000007XPB2v23_00000_BIB_003Adam Mickiewicz, Droga nad przepaścią w Czufut-Kale, [w:] tegoż, Wybór poezji, t. 2, oprac. Czesław Zgorzelski, Wrocław 1997, s. 106–109.

Po przeczytaniu Drogi nad przepaścią w Czufut‑Kalej0000007XPB2v23_000tp004Czufut‑Kale wykonaj polecenia i odpowiedz na pytania.

Ćwiczenie 2.1

Opisz zachowanie Mirzy podczas drogi nad przepaścią w Czufut‑Kale.

Ćwiczenie 2.2

Opisz zachowanie Pielgrzyma.

Ćwiczenie 2.3

Z czego wynika różnica w zachowaniu obu osób?

Ćwiczenie 2.4

Wyjaśnij, dlaczego Pielgrzym uważa, że dla opisu przepaści w Czufut‑Kale „w żyjących języku nie ma na to głosu”.

Ćwiczenie 2.5

W czym przejawia się orientalizm przywołanego sonetu?

j0000007XPB2v23_000tp001
j0000007XPB2v23_000tp002
j0000007XPB2v23_000tp003
j0000007XPB2v23_000tp004
j0000007XPB2v23_0000003A
JPOL_E3_E4_Tekstykultury

Orientalizm (II)

JPOL_E3_E4_Tekstykultury
R15zkeidXlgZu1
Sen lorda Byrona Źródło: Charles Lock Eastlake, Sen lorda Byrona, (fragment), 1827, olej na płótnie, domena publiczna.
Sen lorda Byrona
Charles Lock Eastlake, Sen lorda Byrona, (fragment), 1827, olej na płótnie, domena publiczna
JPOL_E3_E4_Tekstykultury
Złe wychowanieMarta Piwińska
Marta Piwińska Złe wychowanie

Wschód to tajemnica [...], romantycy wierzyli, że można (trzeba!) ją odkryć, że można złamać bosko‑orientalny szyfr – jak hieroglify. [...] Romantyczny Wschód bywał więc rozmaity. Także geograficznie. Czasem leżał w Hiszpanii, czasem w Indiach, czasem na Krymie, także w Niemczech, choć modelowany był w zasadzie na krajach arabskich. Gdziekolwiek jednak leżały te krainy, jechało się do nich na Wschód, grzesznie i symbolicznie. [...]
Wschody były różne, ale sama podróż była wspólna romantykom. Nawet jeśli niektórych napawała lękiem i obrzydzeniem.
Kraj młodości był najbardziej własny, „osobisty”. Wschód jest najbardziej obcy, zagadkowy, inny. W podróży chodzi właśnie o to, żeby się w tę obcość udać i nią najdokładniej zarazić. Grecja wydobywała to, co uniwersalne, ludzkie. Północ – to, co tragiczne w człowieku. Wschód leżał jak sfinks i mówił zagadki. Była to może najdziwniejsza, najbardziej romantyczna podróż, bo była podróżą w samą dziwność.
[…]
Podróż na Wschód to romantyczne „poznaj samego siebie” [...]. Poznaj samego siebie, wychodząc z siebie, poznaj się, jakim nie jesteś. Poznaj w tym, w czym się nie znasz, w najdalszej obcości, we wszystkim, co ci nieznane, odpychające nawet, inne. Poznaj się w obcych bogach, pejzażu, w niepojętych prawach, poznaj się wreszcie poza wszelkim prawem. Poznać się w egzotyce to niejako przekroczyć granice własnej osobowości, nie tylko moralności i estetyki. Romantyczny Wschód każe się poznać człowiekowi, jak gdyby w jego niesamowitości, cudowności, fantastyce.
[...]
Podróżując na Wchód czy do Szkocji, czy w głąb samego siebie, romantyk chciał się stać do końca inny.

j0000007XPB2v23_00000_BIB_004Marta Piwińska, Złe wychowanie, Gdańsk 2005, s. 311–331.

Po przeczytaniu fragmentu Złego wychowania Marty Piwińskiej wykonaj polecenia.

Ćwiczenie 3.1

Wytłumacz, dlaczego romantyczne podróże na Wschód pełniły przede wszystkim funkcję poznawczą.

Ćwiczenie 3.2

Wyjaśnij, na czym polegała specyfika Wschodu w romantycznym rozumieniu.

Ćwiczenie 3.3

Zinterpretuj słowa: „Poznaj samego siebie, wychodząc z siebie”.

Ćwiczenie 3.4

Wyszukaj w dowolnym źródle informacji na temat romantycznego postrzegania Północy. Następnie sformułuj krótką wypowiedź pisemną na ten temat, wzorując się na stylistyce przeczytanego fragmentu opisu Wschodu.

uzupełnij treść
JPOL_E3_E4_Tekstykultury
1
Ćwiczenie 4
R1Z3JYYR1C1m81
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
JPOL_E3_E4_Tekstykultury
j0000007XPB2v23_00000044
JPOL_E3_E4_Tekstykultury

Pielgrzym

JPOL_E3_E4_Tekstykultury
R1D03J9OnLJ8k1
Wędrówki Childe Harolda Źródło: Joseph Mallord William Turner, Wędrówki Childe Harolda, 1823, olej na płótnie, domena publiczna.
Wędrówki Childe Harolda
Joseph Mallord William Turner, Wędrówki Childe Harolda, 1823, olej na płótnie, domena publiczna
JPOL_E3_E4_Tekstykultury

Pielgrzym należy do podstawowego repertuaru słów kluczy kojarzonych z literaturą romantyczną. Literackiego wzorca dostarczył George Byron, który napisał Wędrówki Childe Harolda [czyt. wędrówki czajld harolda] (1812). Ich bohaterem jest człowiek melancholijny, skłócony ze światem, czujący taedium vitae (łac. ’wstręt do życia’), bezskutecznie wędrujący po świecie w poszukiwaniu sensu życia.

Polska literatura romantyczna wykorzystała tylko niektóre cechy bohatera Wędrówek.... Literackie konotacje z polskim pielgrzymowaniem wydobywały inne problemy niż w twórczości Byrona. Polska literatura romantyczna wykorzystała tylko niektóre cechy bohatera Wędrówek.... Literackie konotacje z polskim pielgrzymowaniem wydobywały inne problemy niż w twórczości Byrona. Oprócz samotnego, niespełnionego w życiu bohatera podkreślano także motyw Polaka‑emigranta, tęsknotę za utraconą ojczyzną, obrazy uczuć i emocji wędrowca, często jednak dopiero w jego zetknięciu ze wzniosłą przyrodą. Bohater mógł wówczas przeżyć zarówno piękno natury, jak i jej grozę. W takim rozumieniu obraz pielgrzyma, wędrowca pojawia np. w Sonetach krymskich Adama Mickiewicza. także motyw Polaka‑emigranta, tęsknotę za utraconą ojczyzną, obrazy uczuć i emocji wędrowca, często jednak dopiero w jego zetknięciu ze wzniosłą przyrodą. Bohater mógł wówczas przeżyć zarówno piękno natury, jak i jej grozę. W takim rozumieniu obraz „pielgrzyma”, „wędrowca” pojawia np. w Sonetach krymskich Adama Mickiewicza.

Perspektywę religijno‑polityczną pielgrzymowania wyraźnie widać np. w Księgach narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego Mickiewicza. Autor pisał w nich, że „Polak nazywa się pielgrzymem, iż uczynił ślub wędrówki do Ziemi Świętej, Ojczyzny wolnej, ślubował wędrować póty, aż ją znajdzie”. W tym kontekście emigracja nabiera wymiaru sakralnego i staje się wypełnieniem misji nadanej przez Boga.

R1Ny0uiiiz7h4
Adam Mickiewicz, Sonety krymskie: Pielgrzym, czyta Piotr Głowacki Adam Mickiewicz, Sonety krymskie: Pielgrzym, czyta Piotr Głowacki Źródło: www.wolnelektury.pl, licencja: CC BY-SA 3.0.
PielgrzymAdam Mickiewicz
Adam Mickiewicz Pielgrzym

U stóp moich kraina dostatków i krasy,
Nad głową niebo jasne, obok piękne licej0000007XPB2v23_000tp005obok piękne lice;
Dlaczegoż stąd ucieka serce w okolice
Dalekie i – niestety! jeszcze dalsze czasy?

Litwo! piały mi wdzięczniéj twe szumiące lasy,
Niż słowiki Bajdaruj0000007XPB2v23_000tp006Bajdaru, Salhiryj0000007XPB2v23_000tp007Salhiry dziewice;
I weselszy deptałem twoje trzęsawicej0000007XPB2v23_000tp008trzęsawice,
Niż rubinowe morwy, złote ananasy.

Tak daleki, tak różna wabi mię ponęta;
Dlaczegoż roztargniony wzdycham bez ustanku
Do tej, którą kochałem w dni moich poranku?

Ona w lubej dziedzinie, która mi odjęta,
Gdzie jej wszystko o wiernym powiada kochanku,
Depcąc świeże me ślady czyż o mnie pamięta?

j0000007XPB2v23_00000_BIB_005Adam Mickiewicz, Pielgrzym, [w:] tegoż, Wybór poezyj, t. 2, Wrocław 1997, s. 104–105.

Po przeczytaniu Pielgrzyma Adama Mickiewicza wykonaj polecenia i odpowiedz na pytania.

Ćwiczenie 5.1

Pielgrzymki to wyprawy do miejsc świętych. Określ cel pielgrzymek. Czego zwykle poszukuje Pielgrzym?

Ćwiczenie 5.2

Wyjaśnij, w jaki sposób poeta łączy sferę opisu i refleksji nad przyrodą ze sferą stanów wewnętrznych Pielgrzyma.

Ćwiczenie 5.3

Określ, jakie znaczenie ma wyrażenie u stóp, inicjujące opis przeżyć Pielgrzyma. Wskaż orientację w przestrzeni, kojarzoną z tym wyrażeniem.

Ćwiczenie 5.4

Wyjaśnij znaczenie frazeologizmów padać do stóp, mieć kogoś u swoich stóp.

Ćwiczenie 5.5

Porównaj obraz Krymu z lirycznym obrazem Litwy – utraconej mitycznej ojczyzny.

Ćwiczenie 5.6

Jaką funkcję pełnią w utworze wspomnienia miłosne?

Ćwiczenie 5.7

Wymień orientalizmy pojawiające się w tekście. Określ ich funkcję.

j0000007XPB2v23_000tp005
j0000007XPB2v23_000tp006
j0000007XPB2v23_000tp007
j0000007XPB2v23_000tp008
j0000007XPB2v23_00000061
JPOL_E3_E4_Konteksty

Nie tylko Wschód

JPOL_E3_E4_Konteksty
R1GJaPZNWDVXB1
Most i opactwo westminsterskie Źródło: William Daniell, Most i opactwo westminsterskie, 1813, olej na desce, Yale Center for British Art, domena publiczna.
Most i opactwo westminsterskie
William Daniell, Most i opactwo westminsterskie, 1813, olej na desce, Yale Center for British Art, domena publiczna
JPOL_E3_E4_Konteksty

Przeczytaj fragmenty Dziadów. Widowiska Adama Mickiewicza i II aktu Kordiana Juliusza Słowackiego, a następnie wykonaj polecenia.

Dziady. WidowiskoAdam Mickiewicz
Adam Mickiewicz Dziady. Widowisko

Co dzień z pamiątką nudnych postaci i zdarzeń
Wracam do samotności, do książek – do marzeń,
Jak podróżny, śród dzikiej wyspy zarzucony,
Co rana wzrok i stopę niesie w różne strony.

j0000007XPB2v23_00000_BIB_006Adam Mickiewicz, Dziady. Widowisko, [w:] tegoż, Utwory dramatyczne, Warszawa 1982, s. 98.
KordianJuliusz Słowacki
Juliusz Słowacki Kordian

Rok 1828
WĘDROWIEC
James Park w Londynie – wieczór... Kordian siedzi pod drzewem – wokoło łąki zielone – daléj sadzawka ocieniona drzewami, trzody - dokoła parku pałace i dwie wieże Westminsteru.

KORDIAN
Wyspę łąk porzucono na pałaców stepy,
Uciekam tu opodal od wrącego gminu;
Lud woli pić dym węgli i zaglądać w sklepy;
A ten ogród, czarowna sielanka Londynu,
Jak ustęp złoty w nudnym ginie poemacie.
Ludzie! wy się tym drzewom przypatrywać macie,
Jak cudom Boga, obok cudów waszej ręki.
Drzewa nie tknięte, rajskie zachowały wdzięki;
Nieraz mgły nadpłynione w kłęby czarne zwiną,
I liściowym wachlarzem na miasto odwieją.
Po sadzawkach łabędzie rozżaglone płyną.
Ludzie piaskiem Paktolu węże ścieżek sieją,
A łąki flamandzkiego aksamitu puchem.
Tam! miasto... Zegar ludzkim kręcący się ruchem,
A tu cisza – tu ludźmi nie kwitną ogrody,
Ale się po murawach wyperliły trzody...
Był wiek, żem ja w dziecinnych marzeniach budował
Wszystkie stolice ziemskie, dziś je widzę różne;
Alem pierwszych obrazów w myśli nie zepsował,
Są dziś porównań celem, jak księgi podróżne.
Rzeczywistości naga, wynagródź marzenie!
Obym się sam ocenił, skoro świat ocenię...
Kto wie? może w szczęśliwych grono mnie powoła...

j0000007XPB2v23_00000_BIB_007Juliusz Słowacki, Kordian, [w:] tegoż, Dramaty, t. 5, oprac. Wanda Leopoldowa, Wrocław 1949, s. 199–200.
Ćwiczenie 6.1

Zinterpretuj porównanie osoby marzącej (czytającej) do podróżnika.

Ćwiczenie 6.2

Wymień znane ci metafory podróży.

Ćwiczenie 6.3

Wypisz i nazwij środki stylistyczne, za pomocą których autor przedstawił obraz Londynu w Kordianie.

Ćwiczenie 6.4

Zinterpretuj słowa: „Alem pierwszych obrazów w myśli nie zepsował, / Są dziś porównań celem, jak księgi podróżne”.

Ćwiczenie 6.5

Czy dostrzegasz we fragmencie Kordiana elementy charakterystyczne dla romantycznych opisów Wschodu? Uzasadnij swoją opowiedź.

j0000007XPB2v23_00000072
JPOL_E3_E4_Preteksty

Podróż życia Thomasa Cole’a

JPOL_E3_E4_Preteksty
R1Yai3nlgYfEZ1
Podróż życia: młodość Źródło: Thomas Cole, Podróż życia: młodość, 1842, olej na płótnie, National Gallery of Art, domena publiczna.
Podróż życia: młodość
Thomas Cole, Podróż życia: młodość, 1842, olej na płótnie, National Gallery of Art, domena publiczna
JPOL_E3_E4_Preteksty

Zapoznaj się z czteroczęściowym cyklem alegorycznych obrazów Podróż życia (1839–1840 i 1842), przedstawiającym różne okresy życia człowieka, autorstwa amerykańskiego malarza pejzażysty i poety Thomasa Cole'a (1801–1848, czyt. tomasa kołla), a następnie wykonaj polecenia.

RzIXVb2PZyDpC1
Portret Thomasa Cole’a
autor nieznany, 1845, domena publiczna
Ćwiczenie 7.1

Opisz, jakie odczucia wywołują w tobie poszczególne części cyklu. Jeżeli twoje odczucia są zróżnicowane, to wytłumacz, z czego ten fakt wynika.

Ćwiczenie 7.2

Zinterpretuj tytuł każdego obrazu.

Ćwiczenie 7.3

Wymień elementy romantycznego pejzażu, które można zaobserwować w Podróży życia.

Ćwiczenie 7.4

Za pomocą jakich środków wyrazu autor oddał na obrazach istotę dzieciństwa, młodości, dojrzałości i starości?

Ćwiczenie 7.5

Napisz kartkę z podróży do jednego z miejsc przedstawionych na obrazach Cole’a. Nadaj swojej wypowiedzi romantyczny ton.

uzupełnij treść
j0000007XPB2v23_0000008N
JPOL_E3_E4_Zadaniowo

Zadaniowo

Ćwiczenie 8
Rwb1xDmQDYzeK1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 9
Rs1BS38sZvkfN1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 10

Na podstawie zamieszczonych tekstów (zarówno utworów literackich, jak i fragmentów literatury przedmiotu) przygotuj pisemnie charakterystykę romantycznego pielgrzyma‑wędrowca, poszukującego własnej tożsamości.

Ćwiczenie 11

Wykorzystaj poetykę przeczytanego w domu listu Juliusza Słowackiego z podróży oraz własne doświadczenia i wrażenia z wędrówek (także fikcyjnych) i napisz do kogoś bliskiego list z podróży.

Ćwiczenie 12

Wykorzystaj materiały zebrane przed lekcją (związane z podróżami, które odbyła twoja rodzina) i przedstaw je na osi czasu. Możesz umieścić na niej zdjęcia, notatki, ważne i ciekawe informacje, a także cytaty z literatury romantycznej. Zapisz je w odpowiednich rubrykach i kliknij przycisk „Utwórz oś czasu”.

RjRsmpdFwoh9U1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
JPOL_E3_E4_Zadaniowo
1
Ćwiczenie 13
RMv5v8FNamYJu1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
JPOL_E3_E4_Zadaniowo
RKaFobp57SeB01
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.