Nie jesteś sam. Człowiek jako istota społeczna
Co nas łączy?
Grzegorz
nasi bracia się przyjaźnią
siedzimy w jednej ławce
jeździmy tym samym autobusem
chodzimy do tego samego dentysty
Hanna
Przygotuj schemat według wzoru podanego poniżej. Na środku kartki wpisz swoje imię, a na bokach imiona czterech bliskich ci osób. Wskaż relacje, które łączą ciebie z nimi.
Nie jesteś sam, człowiek jako istota społeczna
podać przykłady różnych grup społecznych;
wskazać rolę wybranych grup w społeczeństwie.
umiejscowić siebie i swoich najbliższych w społeczeństwie;
wyjaśniać znaczenie słów Arystotelesa: „Człowiek jest istotą społeczną”;
rozumieć, jakie czynniki wpływają na twoje zachowania wobec innych osób;
wymieniać różne rodzaje więzi społecznych i oceniać ich znaczenie dla funkcjonowania społeczeństwa.
Społeczeństwo
SPOŁECZEŃSTWO – używamy tego pojęcia każdego dnia, ale nie zawsze zastanawiamy się nad jego znaczeniem. Czym jest społeczeństwo? Jaki wpływ na nas wywiera i za pomocą jakich mechanizmów, instytucji? Jakie wartości nam wpaja? Co oznacza być członkiem społeczeństwa? Czy potrafilibyśmy realizować nasze cele i zadania poza społeczeństwem? Czy poza społeczeństwem moglibyśmy czuć się szczęśliwi i czy w ogóle wiedzielibyśmy, że mamy jakieś uczucia, cele życiowe?
To ludzie zamieszkujący określone terytorium, połączeni siecią zależności, np. wspólną kulturą, religią, warunkami życia.
Arystoteles – starożytny filozof – twierdził: CZŁOWIEK JEST ISTOTĄ SPOŁECZNĄ.
Oznacza to, że człowiek nie może żyć poza społeczeństwem, w którym zaspokaja swoje potrzeby i ma możliwość rozwoju. Społeczeństwo jest potrzebne jednostce do określenia celów życiowych, sposobu funkcjonowania na co dzień oraz wzorów, według których ma postępować.
Więź społeczna
WIĘZIĄ SPOŁECZNĄ nazywamy relacje, które zachodzą między ludźmi w społeczeństwie. Mogą przybierać różny charakter, np. więzi trwałe - nietrwałe, rozwijające - destrukcyjne, osobiste - formalne. Poszczególne grupy społeczne i ich specyfika zależą od jakości i siły występujących w nich więzi.
Określ, które z więzi przedstawionych na schemacie mają charakter
formalny,
naturalny,
emocjonalny.
Więzi formalne – ich podstawą jest umowa, prawo, przyjęte zobowiązania.
Więzi naturalne – wynikają ze wspólnego pochodzenia i pokrewieństwa.
Więzi emocjonalne – oparte są na uczuciach i wspólnych przeżyciach.
Społeczeństwo
SPOŁECZEŃSTWO wykształca określone NORMY SPOŁECZNE, czyli akceptowane przez większą część społeczeństwa zasady zachowania w konkretnych sytuacjach.
ZASADY ZACHOWANIA W MOJEJ KLASIE
Krok pierwszy: Wypisz cztery zasady zachowania, które powinny być przestrzegane w twojej klasie.
Krok drugi: Połączcie się w kilkuosobowe grupy. Spośród wypisanych przez was zasad wybierzcie cztery akceptowane przez wszystkich członków grupy.
Krok trzeci: Listę zasad wybranych przez grupę przedstawcie pozostałej części klasy. Uzasadnijcie dokonany wybór.
Jeśli chcesz wiedzieć więcej
Od chwili narodzin odkrywamy otaczający nas świat społeczny, stajemy się częścią społeczeństwa.
To proces nabywania podstawowych umiejętności społecznych. Socjalizacja polega na przyswajaniu przez jednostkę obowiązujących w danym społeczeństwie norm społecznych i umiejętności związanych z ich wypełnianiem. Znamy dwa rodzaje socjalizacji: pierwotną i wtórną.
SOCJALIZACJA PIERWOTNA jest elementem życia rodzinnego. Nabywamy nowych umiejętności dzięki uczestniczeniu i obserwowaniu różnorodnych relacji, np. przez zabawę, uczenie się od rodziców, opiekunów określonych czynności i poglądów.
Na jej podstawie dokonuje się SOCJALIZACJA WTÓRNA, za którą odpowiedzialne są instytucje państwa, wspólnoty wyznaniowe, instytucje społeczne i ludzie, których spotykamy w swoim życiu. Socjalizacja wtórna trwa do końca życia, ponieważ nieustannie napotykamy nowe sytuacje, do których musimy się przystosować.
Kto przygotowuje nas do życia społecznego?
RODZINA — w niej nabywamy najbardziej podstawowych umiejętności społecznych, np. umiejętności komunikowania się. Rodzina zaspokaja i kształtuje nasze podstawowe oczekiwania kulturalne. Tu rodzą się nasze zainteresowania, uczymy się dostrzegać piękno, rozbudzone zostaje nasze zaciekawienie światem.
GRUPY RÓWIEŚNICZE — spotykamy je w kolejnych etapach naszego życia (na podwórku, w szkole, pracy). Dzięki nim uczymy się negocjować między własnymi potrzebami a oczekiwaniami otoczenia. W grupie rówieśniczej poznajemy też różne sposoby komunikowania się z innymi ludźmi.
SZKOŁA — to instytucja, w której spędzamy znaczną część naszego życia. Uczy nas postrzegania naszych relacji z innymi w kategorii praw i obowiązków. Powinna zagwarantować nam prawo do dobrego wykształcenia, a równocześnie ukształtować w nas postawę uczciwości, samodzielności i odpowiedzialności.
Kto przygotowuje nas do życia społecznego?
Obejrzyj przedstawiony schemat. Abraham Maslow tak przedstawił piramidę potrzeb człowieka.
Potrzeby naturalne (takie jak np: jedzienie, picie, ogrzewanie, schronienie i odpoczynek) nazywane są często potrzebami fizjologicznymi.
Do potrzeb wymienionych przez Abrahama Maslowa dodaj instytucje, grupy, relacje społeczne, dzięki którym możesz je zaspokoić.
Projekt edukacyjny: moja szkoła
Zadanie: przygotujcie projekt plakatu reklamującego szkołę do której uczęszczacie.
Pamiętajcie, aby plakat odwoływał się do norm, więzi i wartości, które uważacie za najważniejsze dla waszej społeczności szkolnej
Realizacja:
praca w grupach,
czas trwania: 3 tygodnie,
prezentacja na forum klasy.
Podsumowanie
Społeczeństwo, w którym przychodzimy na świat, ma na nas bardzo duży wpływ. W nim nabywamy koniecznych do życia umiejętności, uczymy się współpracy i współdziałania z innymi, rozwijamy nasze zainteresowania. To ono dostarcza nam bodźców, które pomagają nam w rozwoju emocjonalnym, intelektualnym i kulturowym. Krótko mówiąc, musimy zgodzić się z Arystotelesem: jesteśmy istotami społecznymi.
Akceptowane przez większą część społeczeństwa zasady zachowania w konkretnych sytuacjach to...
- więzi społeczne.
- grupy społeczne.
- normy społeczne.
- relacje społeczne.
Zaznacz zdanie fałszywe. Określenie: człowiek jest istotą społeczną oznacza, że...
- tworzymy więzi z innymi ludźmi.
- potrzebujemy wsparcia innych ludzi.
- potrafimy być niezależni od innych ludzi.
- inni ludzie wpływają na nasze zachowania.