Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Ten materiał nie może być udostępniony

Zwykle dbamy o przedmioty codziennego użytku i staramy się, by służyły nam jak najdłużej. Tymczasem rzadko w podobny sposób dbamy o siebie. Bywa, że kiedy leżymy chorzy w łóżku, myślimy sobie, że choroby można było jakoś uniknąć. Istotnie, są na to sposoby, czasami bardzo proste.

Już wiesz
  • że należy zachowywać czystość w otoczeniu;

  • że brak higieny może prowadzić do rozprzestrzeniania się drobnoustrojów chorobotwórczych i pasożytów.

Nauczysz się
  • dbać o higienę osobistą;

  • rozpoznawać i opisywać skutki zaniedbania higieny.

igIsn4W4OU_d5e145

1. Jak dbać o skórę?

Bakterie i wirusy są wszędzie wokół nas. Gdybyśmy nie myli się i nie sprzątali naszych domów, nie tylko wszystko nieprzyjemnie by pachniało, ale w dodatku bylibyśmy bardziej narażeni na atak ze strony chorobotwórczych drobnoustrojów.
Zdrowa, nieuszkodzona skóra jest pierwszą przeszkodą, na którą napotykają drobnoustroje chorobotwórcze. Dlatego koniecznie trzeba dbać o jej dobry stan. Brud powoduje nie tylko brzydki zapach ciał, ale jest też groźny dla organizmu. Zalegając na skórze, staje się doskonałym pożywieniem dla bakterii, które mnożą się i mogą przez rany wnikać do wnętrza organizmu. Brak higienyhigienahigieny może również przyczynić się do rozwoju na skórze i paznokciach grzybicy. Na chorobę tę jesteśmy narażeni zwłaszcza w miejscach, gdzie chodzi się boso, np. na basenach. Koniecznie należy więc codziennie myć całe ciało mydłem i ciepłą wodą.

igIsn4W4OU_d5e183

2. Zęby

Jedną z najważniejszych porannych czynności związanych z higieną jest mycie zębów. Niestety, jeden na dziecięciu Polaków nigdy tego nie robi. Niektórzy nie mają nawet szczoteczki do zębów! Ponadto wiele osób myje zęby zbyt krótko lub niedokładnie. Dlatego większość ludzi w Polsce cierpi na chorobę zębów – próchnicępróchnica zębówpróchnicę. Wbrew pozorom choroba ta atakuje nie tylko zęby. Te same bakterie potrafią zaatakować inne narządy w ciele człowieka – nawet mózg i serce. Próchnica może zatem doprowadzić do zawału serca czy zapalenia opon mózgowych. Warto wiedzieć, że jedynie osoba ze zdrowymi zębami może zostać poddana jakiejkolwiek operacji w szpitalu. Koniecznie należy więc dbać o zęby. Należy myć je przynajmniej 2 razy dziennie (rano i wieczorem), a najlepiej po każdym posiłku. Szczoteczkę do zębów należy regularnie wymieniać, gdyż po pewnym czasie jej włókna same stają się siedliskiem bakterii, a poza tym się niszczą i nie oczyszczają skutecznie zębów.

Ciekawostka

Nieuszkodzone szkliwo pokrywające powierzchnię zębów jest najtwardszą substancją w naszym ciele.

igIsn4W4OU_d5e230

3. Włosy i paznokcie

Równie ważne jest zachowanie dobrego stanu włosów i paznokci. Włosy należy codziennie czesać, by nie zrobił się w nich kołtun, który utrudnia dbanie o ich czystość, a jednocześnie ułatwia zagnieżdżanie się we włosach pasożytów. Włosy należy regularnie myć, w przeciwnym wypadku będą się przetłuszczać.
U niektórych ludzi uciążliwą dolegliwością skóry głowy jest łupież. Objawia się on nadmiernym łuszczeniem się naskórka. Nie jest to choroba groźna, ale oznacza, że skóra jest osłabiona. Warto wówczas myć włosy specjalnym szamponem.
Dbać należy także o paznokcie. Trzeba je regularnie przycinać i utrzymywać w czystości. Nie wolno ich obgryzać, ponieważ w ten sposób możemy przenieść do ust drobnoustroje oraz jaja pasożytów. Nie wolno też ogryzać skórek przy paznokciach, gdyż mogą się wówczas utworzyć małe rany, które staną się wrotami zakażenia.

RANHElhByKqYa1
Źródło: Tomorrow Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ciekawostka

Paznokcie u rąk rosną w tempie ok. 3 mm na miesiąc. Paznokcie u stóp rosną dwukrotnie wolniej.

Polecenie 1

Spytaj starszych członków rodziny, w jaki sposób, będąc w twoim wieku, dbali o higienę osobistą. Określ, czy łatwo zachować higienę w każdych warunkach.

igIsn4W4OU_d5e276

4. Czystość w twoim otoczeniu

Niektóre choroby zakaźne nazywamy chorobami brudnych rąk. Rozprzestrzeniają się one na skutek niedokładnego mycia rąk. Są to m.in. owsica, tasiemczyca, zapalenie jamy ustnejzapalenie jamy ustnejzapalenie jamy ustnej czy wirusowe zapalenie wątroby typu Awirusowe zapalenie wątroby typu awirusowe zapalenie wątroby typu A.
Nie tylko higiena osobista jest ważna. Również w pomieszczeniach, w których przebywamy, musimy utrzymywać czystość. Brud i kurz sprzyjają powstawaniu i nasilaniu się alergii, czyli uczuleń na różne substancje i obiekty, np. pyłki roślin. Poza tym brak czystości sprzyja rozwojowi takich szkodników, jak rybiki, karaluchy lub szczury.

R1Tff21nx9zP01
Rybiki żywią się przede wszystkim drobnymi okruszkami żywności, głównie cukrem. Dlatego powinno się regularnie odkurzać wszystkie pomieszczenia w domu. Ich odchody mogą powodować alergie
igIsn4W4OU_d5e312

Podsumowanie

  • W celu utrzymania dobrego stanu zdrowia należy dbać o codzienną higienę całego ciała.

  • Brak higieny jamy ustnej może doprowadzić do próchnicy, a w konsekwencji do innych poważnych chorób.

  • Równie ważne jak higiena ciała jest utrzymanie czystości w pomieszczeniach.

Praca domowa
Polecenie 2.1

Zwilż lekko wodą mały kawałek czerstwego chleba. Następnie ubrudź go nieco kurzem, np. wycierając nim szczyt wysokiej szafy. Włóż chleb do słoiczka, mocno zakręć i postaw na kilka dni w ciepłym miejscu. Obserwuj, co się będzie działo. Na podstawie obserwacji uzasadnij, czy utrzymywanie czystości w pomieszczeniach jest konieczne, czy też nie.

Zobacz także

Co zrobić, aby się nie zarazić?iRCWCEqnz9Co zrobić, aby się nie zarazić?

igIsn4W4OU_d5e376

Słowniczek

higiena
higiena

wszelkie działania mające na celu zachowanie dobrego stanu zdrowia i uniknięcie choroby lub urazów

próchnica zębów
próchnica zębów

choroba wywoływana przez bakterie atakujące szkliwo, objawiająca się początkowo uszkodzeniem zęba i powstaniem w nim dziury, a później dolegliwościami innych narządów

wirusowe zapalenie wątroby typu A
wirusowe zapalenie wątroby typu A

inaczej żółtaczka pokarmowa; choroba zakaźna, której objawy to m.in. bóle brzucha, wymioty, brak apetytu i gorączka

zapalenie jamy ustnej
zapalenie jamy ustnej

choroba bakteryjna objawiająca się bolesnym obrzękiem podniebienia

igIsn4W4OU_d5e464

Zadania

Ćwiczenie 1
R1Q7PloXlkYMX1
zadanie interaktywne
Źródło: Barbara Szydzik <Barbara.szydzik@up.wroc.pl>, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 2
R10kZRoWXYAji1
zadanie interaktywne
Źródło: Barbara Szydzik <Barbara.szydzik@up.wroc.pl>, licencja: CC BY 3.0.