Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Ten materiał nie może być udostępniony

Wprowadzenie

Oto dwa kawały z czasów PRL.

5 marca 1953 roku umarł Józef Stalin.
Pytanie: Na co umarł Stalin?
Odpowiedź: Na szczęście!

W sklepie warzywnym klient prosi o jedną brukselkę.
Jedną? – dziwi się sprzedawca.
– Tak, bo to na gołąbki z mięsa na kartki.

Zadanie na rozgrzewkę

Ćwiczenie 1
RjhkcqFyHAhI71
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
j0000008NVB6v32_0000000F

Przejęcie władzy w Polsce przez komunistów

Po II wojnie światowej władzę w Polsce przejęli komuniści, a zawdzięczali to poparciu Związku Radzieckiego i jego Armii Czerwonej. Próbowano jednak zachować pozory demokracji. W 1947 roku przeprowadzono wybory do sejmu. Ich wyniki sfałszowano tak, by posłami zostali ci, których poparli komuniści.
W piśmie do Stalina informowano, że komuniści i ich zwolennicy zdobyli ok. 50% głosów, ale oficjalnie ogłoszono, że było to aż 80% głosów.

Ćwiczenie 2
RrbpWxp5txa191
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
j0000008NVB6v32_0000000O

Zależność od ZSRR

Doradcy radzieccy pomagali fałszować wybory w 1947 roku i informowali o ich przebiegu Stalina. Poniższe ilustracje pokazują jeszcze inne formy uzależnienia Polski (tzw. Polski Ludowej) od ZSRR.

R1z2FF9QSsnzG
Konstanty Rokossowski, ur. w 1896 w Wielkich Łukach we wschodniej Białorusi, zm. w 1968 w Moskwie, marszałek radziecki i polski. W czasie wojny radziecko-niemieckiej w latach 1941–1945 dowodził kilkoma frontami; w latach 1949–1956 był ministrem obrony narodowej Polski, członkiem Biura Politycznego KC PZPR; następnie wyjechał do ZSRR, gdzie był między innymi wiceministrem obrony narodowej (1958–1962). (Na podstawie: Encyklopedia PWN).
Roman Burzyński, Konstanty Rokossowski w polskim mundurze, 1949, fotografia, Przekrój, domena publiczna
RLyTYwflIICdA
Pałac Kultury i Nauki został zbudowany w latach 1952–1955 jako dar narodu radzieckiego dla narodu polskiego.
Nnb, Pałac Kultury i Nauki w Warszawie widziany z 25 piętra budynku Warsaw Financial Center, 2008, fotografia, licencja: CC BY-SA 4.0
R1HO05QEfIHPY
Tekst Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (taka była oficjalna nazwa państwa polskiego od 1952 do 1989 roku) został przetłumaczony na język rosyjski i poprawiony przez Stalina, zanim zajął się nim polski sejm.
Poprawki Stalina na konstytucji PRL z 1952 r., 1952, Archiwum Akt Nowych, domena publiczna
R1ahiQY72zVf5
Powojenne granice Polski zostały ukształtowane podczas konferencji wielkiej trójki według woli Józefa Stalina. Ziemie wschodnie przyłączono do ZSRR. Polsce przypadły tzw. Ziemie Odzyskane na zachodzie i północy – kosztem Niemiec. Wiązało się to także z przesiedleniem ludności.
Krystian Chariza i zespół, Polska po II wojnie światowej,
R1eprUVh9QtsE
Kombinat hutniczy w Nowej Hucie pod Krakowem zbudowano na początku lat pięćdziesiątych na wzór wielkich radzieckich inwestycji przemysłowych. Miejsce budowy i projekt zatwierdzali inżynierowie radzieccy. Ze Związku Radzieckiego pochodziło wiele urządzeń oraz ruda do produkcji stali.
Piotr Tomaszewski, Nowa Huta jako idealne socjalistyczne miasto, 2014, fotografia, licencja: CC BY-SA 3.0
Ćwiczenie 3
RX3SNCa6MhFuZ1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
j0000008NVB6v32_0000001N

Cenzura i terror

Aby utrzymać się przy władzy, komuniści stosowali różne metody. Była już mowa o sfałszowanych wyborach w 1947 roku. W późniejszym czasie doszło do tego, że w wyborach mogli startować tylko komuniści i ich sojusznicy. W latach pięćdziesiątych – na wzór stalinowski – stosowano terror: aresztowano ludzi podejrzanych o działalność antykomunistyczną, umieszczano ich w więzieniach, gdzie byli bici i torturowani, skazywani na wieloletnie kary pozbawienia wolności albo na śmierć.

Ćwiczenie 4

Przypomnij, w jakich państwach przed II wojną światową stosowano na masową skalę terror.

Po roku 1956 terror zelżał, ale wciąż można było trafić do więzienia za głoszenie poglądów antykomunistycznych. Zakazane było opowiadanie kawałów takich jak te przytoczone na początku lekcji. Cenzura dbała o to, by nie pojawiły się one w mediach: prasie, radiu, telewizji, ani nie były w inny sposób publikowane.

j0000008NVB6v32_0000001W

Osiągnięcia PRL

Cenzura dbała o to, by w mediach dominował pozytywny obraz PRL, a informacje krytyczne starano się wyeliminować. Czym mogły się pochwalić władze PRL?

Budowa nowych domów, osiedli i miast

Sztandarowym przykładem budownictwa lat pięćdziesiątych w Polsce jest robotnicza Nowa Huta.

Piosenka o Nowej HucieStanisław Chruślicki
Stanisław Chruślicki Piosenka o Nowej Hucie

Nad Wisłą, nad Wisłą szeroką
Murarzy rozgwarzył się śpiew
I płynie piosenka murarska wysoko,
I płynie przez noce i dnie.
I płynie piosenka murarska wysoko,
I płynie przez noce i dnie.

O Nowej to Hucie piosenka,
O Nowej to Hucie melodia,
Jest taka jest prosta i piękna
I taka najmilsza z melodii.
O Nowej to Hucie piosenka,
O Nowej to Hucie są słowa,
Jest taka prosta i piękna
I nowa jak Huta jest Nowa.

Sto domów wyrosło nad Wisłą
I tysiąc dróg do nich na wprost.
Piosenka murarska wyrosła na przyszłość
I łączy dwa brzegi jak most.
Piosenka murarska wyrosła na przyszłość
I łączy dwa brzegi jak most.

O Nowej to Hucie piosenka,
O Nowej to Hucie melodia,
Jest taka jest prosta i piękna
I taka najmilsza z melodii.
O Nowej to Hucie piosenka,
O Nowej to Hucie są słowa,
Jest taka prosta i piękna
I nowa jak Huta jest Nowa.

j0000008NVB6v32_00000_BIB_001Stanisław Chruślicki, Piosenka o Nowej Hucie, 1974.
Ćwiczenie 5
RPl2UYC1yYBYV1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 6
RLkvppbPw1qlr1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 7
RKqi6hUNIMsNB1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Wielkie inwestycje przemysłowe

Kombinat hutniczy w Nowej Hucie powstał w latach 1949–1954. Była to jedna z największych inwestycji w przemyśle ciężkim okresu Polski Ludowej. W latach 1972–1978 trwał pierwszy etap budowy innej wielkiej huty, Huty Katowice.

R1BfxlsIBN6rl1
Huta Katowice, Dąbrowa Górnicza
Petr Štefek, Huta Katowice, Dąbrowa Górnicza, 2008, fotografia, licencja: CC BY 3.0

Odpowiedz na pytania:

Polecenie 1.1

W którym wieku zbudowano Nową Hutę? W której połowie?

Polecenie 1.2

Jaki wpływ na środowisko naturalne mają takie inwestycje?

Polecenie 1.3

Co produkuje się w hutach? Z jakiego surowca?

Ćwiczenie 8
R1FGcTt1E1m5o1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

W XIX wieku ilość wyprodukowanej stali była wyznacznikiem poziomu gospodarczego państw. W XX wieku większe znaczenie miał przemysł, który wykorzystywał ową stal do produkcji bardziej zaawansowanych technologicznie wyrobów, głównie elektronicznych. Zatem polskie inwestycje w hutnictwo były raczej spóźnione, choć prezentowano je jako wielkie osiągnięcia gospodarcze PRL.

j0000008NVB6v32_00000031

Odbudowa zniszczeń wojennych

RXe343ekfPNbc1
Źródło: a. nn., public domain.
RCsotBI3rRkLQ1
Źródło: M. Wolagiewicz, public domain.
RpOZhYW90XUyO1
Źródło: sfu, licencja: CC BY-SA 3.0.

Porównaj trzy fotografie Zamku Królewskiego w Warszawie. Odpowiedz na pytania i wykonaj polecenia.

Polecenie 2.1

Która fotografia pochodzi sprzed wojny, która z czasów wojny, a która z czasów współczesnych? Podaj co najmniej trzy elementy, które pozwoliły Ci to określić.

Polecenie 2.2

Czy jesteś w stanie podać dokładną datę wykonania fotografii? Jaki może to być przedział czasu? Określ go.

Polecenie 2.3

Przyjrzyj się środkowej fotografii. Wyobraź sobie, że masz odbudować Zamek Królewski. Jakie widzisz trudności? Jakie potrzeby? Zaplanuj działania.

Polecenie 2.4

Porównując fotografię pierwszą z ostatnią, oceń staranność odbudowy zamku po II wojnie światowej.

Polecenie 3

Wklej zdjęcia swojej miejscowości: przedwojenne, wojenne (lub wykonane tuż po wojnie) i współczesne.

RdZuKEjDst3lx1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o..
Polecenie 4

Jak oceniasz zniszczenia i odbudowę Twojej miejscowości?

Ciekawostka

Wiele miejscowości w Polsce bardzo ucierpiało w wyniku działań wojennych. Niektóre ulice przypominały sterty gruzów. Szczególnie zniszczona była Warszawa. Mimo to władze podjęły decyzję, że miasto to pozostanie stolicą Polski, i przeniosły tam swoją siedzibę z Lublina. Zdecydowały też o odbudowie stolicy. Akcja odbudowy spotykała się z pozytywnym odbiorem warszawiaków, którzy sami podejmowali się odgruzowywania i porządkowania domów, ulic, placów.

Warszawa stała się oczkiem w głowie władz. Przyjeżdżali tam ludzie z całej Polski, by pomóc w pracach. Do Warszawy zwożono też z całego kraju materiały na odbudowę starych i budowę nowych gmachów. Czasami bezmyślnie niszczono przy tym istniejące zabudowania, zwłaszcza na Ziemiach Zachodnich i Północnych (traktowanych jako łupy wojenne zdobyte na Niemcach). Nowe warszawskie budynki wznoszono najczęściej w monumentalnym stylu socrealistycznym, wzorowanym na architekturze radzieckiej.

RdflSfIYV8WAV
Marszałkowska Dzielnica Mieszkaniowa
W. Slawny, Marszałkowska Dzielnica Mieszkaniowa, 1952, fotografia, domena publiczna

Co było potem?

Dzięki połączonym wysiłkom władz i społeczeństwa kraj odbudowano ze zniszczeń wojennych. W wielu miejscach brakowało jednak pomysłu, chęci i środków, by utrzymać budynki w dobrym stanie. Wypiękniały dopiero po 1989 roku.

j0000008NVB6v32_0000004F

Wzrost liczby ludności i długości życia

W rozwijających się społeczeństwach liczba ludności w poszczególnych przedziałach wieku – od najmłodszych do najstarszych – maleje. Na wykresie dane liczbowe tworzą piramidę.

R11WgDKNN4ulb
Piramidy wieku
Siałababamak, Piramidy wieku, 2004, domena publiczna

Jak widać, najwięcej jest ludzi młodych, a z wiekiem ich liczba sukcesywnie się zmniejsza. Natomiast struktura ludności Polski niezupełnie przypomina piramidę.

R1cSzXidLHMo21
Źródło: a. nn., licencja: CC BY 3.0.
RpAUDaYLnecHt1
Źródło: a. nn., licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 5

Zaznacz na piramidach pokolenie, które w momencie wybuchu II wojny światowej miało 20–25 lat. Wskazówka: w jakich latach się urodzili? Ile średnio lat przedstawiciele tego pokolenia mieli w 1975 roku, a ile w 1980?

To te roczniki stanowiły podstawę polskiego wojska i ruchu oporu – co dobrze widać na piramidzie wieku. Zauważ, że również ich dzieci i wnuków jest mniej niż dzieci i wnuków osób od nich trochę starszych i trochę młodszych

Polecenie 6

Pokolenie wojenne już prawie zupełnie wymarło. W piramidzie wciąż jednak widać jego ślady. Wskaż je.

Ri002SG6iNfzq1
Źródło: a. nn., licencja: CC BY 3.0.

Taką samą liczbę ludności jak przed wojną Polska osiągnęła ponownie pod koniec lat siedemdziesiątych. Stało się tak za sprawą wyżu demograficznego (dużej liczby urodzin) oraz zwiększonej średniej długości życia (dzięki poprawie warunków sanitarnych i lepszej opiece zdrowotnej).

Najwięcej ludności (ponad 38,5 miliona) Polska liczyła pod koniec lat dziewięćdziesiątych. Obecnie liczba ta spadła poniżej 38 milionów z powodu mniejszej liczby urodzeń oraz znacznej emigracji.

j0000008NVB6v32_00000054

Likwidacja analfabetyzmu

Władze komunistyczne za najważniejsze zadanie uznały likwidację analfabetyzmu w Polsce.

Obejrzyj film o likwidacji analfabetyzmu.

Polecenie 7

Jak sądzisz, jakie korzyści z umiejętności czytania i pisania mogły podawać ówczesne władze? Zapisz trzy propozycje.

uzupełnij treść
Ćwiczenie 9
RXshHLRa8w0Zx1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Obejrzyj film jeszcze raz (możesz go zatrzymywać, jeśli potrzebujesz) i odpowiedz na pytania.

Ćwiczenie 10.1
RkrIR3pe6QKzq1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 10.2
RyLRYhUEeOMCu1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 10.3
R17BRMuZJowbH1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 10.4
R1KqMAY0viuhr1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 8

Mimo toczonej walki z analfabetyzmem niektóre osoby wciąż jednak nie potrafiły ani czytać, ani pisać. Przyjrzyj się planszy z szóstej sekundy filmu i zauważ, jakiego zabiegu użyto, by przedstawić sukces władz PRL, a równocześnie uniknąć zarzutu kłamstwa. Podaj podobne przykłady manipulacji z dnia dzisiejszego.

j0000008NVB6v32_0000005Y

Problemy gospodarcze PRL

Były też takie aspekty życia, którymi władze PRL niekoniecznie chciały się chwalić. Należały do nich przede wszystkim kwestie gospodarcze.

Kolejki

RNrS90PxZwokX1
Źródło: a. nn., licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 9

Co chcą kupić stojący w kolejce ludzie? Wybierz dwie listy zakupów, z którymi mogli tu przyjść.

Listy zakupów:

A

  • 1 kg mięsa mielonego

  • 30 dag parówek

  • musztarda

  • masło

  • bułki

  • pomidory

  • sałata

C

  • 1 kg filetów z kurczaka

  • 2 kg wieprzowiny

  • 0,5 kg wołowiny

  • 1,5 kg kiełbasy

  • duża główka kapusty

  • 1 kg pieczarek

  • 0,5 kg cebuli

B

  • mleko

  • kefir

  • śmietana

  • cukier

  • sól

  • mąka

  • proszek do pieczenia

D

  • lody

  • maliny

  • truskawki

  • banany

  • ciasteczka

  • bita śmietana

Ćwiczenie 11
RzHBJkougNlEs1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R1D4L12tPEcTm
Kolejka
Kolejka, fotografia, domena publiczna
Ćwiczenie 12
Rw6PreiSidGjg1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 10

Zwróć uwagę, że nie widać, ile osób stoi w sklepie. Jeśli każda osoba przeznacza na kupowanie około 5 minut, to ile czasu (co najmniej) spędzi w kolejce ostatnia pani? W obliczeniach pomiń osoby uprzywilejowane – widzisz je pośrodku, przy wejściu: o lasce, z wózkami dziecięcymi, z dziećmi na rękach. Teoretycznie powinny były być obsłużone bez kolejki. W praktyce jednak bywało ich tak wiele, że tworzyły osobną kolejkę, obsługiwaną na zmianę ze „zwykłą” kolejką, w której czas stania wydłużał się jeszcze dwukrotnie. Tu wpisz wynik obliczeń:

uzupełnij treść

Zauważ, jaka to strata czasu!

Polecenie 11

Co robią ludzie, by zagospodarować czas stania w kolejce? Co mogliby robić? Podaj dwie propozycje.

Strategie radzenia sobie z kolejkami dobrze oddaje gra planszowa „Kolejka”.

R189dWoMGt6ja
Gra planszowa „Kolejka"
Marta Malesińska, Gra planszowa „Kolejka", 2011, fotografia, licencja: CC BY-SA 3.0
Polecenie 12

Czego jeszcze można się dowiedzieć o realiach życia w PRL na podstawie fotografii? Zapisz dwa spostrzeżenia.

Warunki życia w PRL

Swoją młodość w PRL opisał w książce Piękni dwudziestoletni Marek Hłasko (1934–1969).

Ćwiczenie 13
R1Nr1jJIY4i4t1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 14

W którym roku miały miejsce opisywane zdarzenia ?

Polecenie 13

W jaki sposób opisywane realia stoją w sprzeczności z oficjalnymi deklaracjami władz PRL, że w Polsce jako państwie robotników i chłopów przestrzegane jest prawo pracy, a robotnicy mają zagwarantowane liczne przywileje i świadczenia socjalne?

Kartki

Zdarzało się, że w sklepie takim, jak ten na fotografii, zabrakło towaru, zanim ostatni stojący w kolejce zdążyli dotrzeć do lady. Wyobraź sobie rozczarowanie i frustrację osób, które spędziły w kolejce kilka godzin i odeszły z kwitkiem. Braki w zaopatrzeniu były ciągłą bolączką handlu w PRL. Aby im chociaż częściowo zaradzić, wprowadzano tzw. reglamentację, czyli sprzedaż tylko określonej liczby towarów na osobę. Czasem sprzedawca decydował, że na przykład każda osoba z kolejki może kupić jedynie dwie paczki kawy. W latach siedemdziesiątych wprowadzono kartki na cukier, a w osiemdziesiątych – na wiele innych wyrobów. Kartki określały miesięczny przydział danego towaru na osobę. Gdy ktoś kupił dany towar, sprzedawczyni odcinała odpowiedni kupon z jego kartki.

R18bKwyqBp8wS
Osobne kartki obowiązywały na zakup mięsa.
Przemysław Sakrajda , Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0
Ćwiczenie 15

Zapisz, ile miesięcznie przypadało na osobę:

  • kilogramów mięsa?

  • dekagramów czekolady?

  • kilogramów mąki?

  • kilogramów cukru?

R1RrhoxjruzK4
Kartka wieloasortymentowa
domena publiczna
Ćwiczenie 16
R1KtpGr7xqECC1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 14

Zapytaj rodziców, ile dzisiaj takich artykułów spożywczych zużywa miesięcznie twoja rodzina.

Ćwiczenie 17
R1GFROlGiQSqT1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 15

Wyjaśnij drugi z cytowanych we wprowadzeniu kawałów.

Przyczyny trudności gospodarczych

Ćwiczenie 18
R4FePbwQ3cqiU1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Produkcja artykułów codziennego użytku nie była aż tak ważna dla władz PRL. Czy to władze muszą decydować o hodowli bydła czy wyrobie kiełbasy, szyciu ubrań albo produkcji pomocy szkolnych? W gospodarce socjalistycznej, która panowała w Polsce – tak. Obowiązywało centralne planowanie i wszelkie decyzje gospodarcze zapadały na najwyższym szczeblu. Decydujący głos miała Polska Zjednoczona Partia Robotnicza, czyli partia komunistyczna. Rząd jedynie wykonywał jej zalecenia. Taki układ można nazwać dyktaturą partii komunistycznej.

Polecenie 16

Przeczytaj, jak została sformułowana w Konstytucji PRL z 1976 roku dyktatura partii. Zaznacz ten fragment, który mówi o roli PZPR.

Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

Art. 1

  1. Polska Rzeczpospolita Ludowa jest państwem socjalistycznym.

  2. W Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej władza należy do ludu pracującego miast i wsi.
    […]
    Art. 3

  3. Przewodnią siłą polityczną społeczeństwa w budowie socjalizmu jest Polska Zjednoczona Partia Robotnicza.

j0000008NVB6v32_00000_BIB_002Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Decydując o tym, jakie gałęzie gospodarki rozwijać i w jaki sposób, uwzględniano przede wszystkim czynniki polityczne i ideologiczne, a nie na przykład opłacalność gospodarczą albo potrzeby społeczne. Dlatego inwestowano w przemysł ciężki, co było zgodne z ideologią komunistyczną i oczekiwaniami radzieckimi – nawet gdy okazywało się to bardzo kosztowne i nie przynosiło wielkich korzyści gospodarczych. Pracownicy nie byli zachęcani do wysiłku wyższymi zarobkami – wszyscy zarabiali mniej więcej tyle samo. Gaże artystów nie zależały od tego, ile osób chciało oglądać ich występy. Zarobki pracowników handlu nie przekładały się na wysokość sprzedaży. Mówiono: „Czy się stoi, czy się leży, dwa tysiące się należy”, a wysokość wynagrodzeń ustalały władze.

Polecenie 17

Zaproponuj kilka zasad, które mogłyby usprawnić gospodarkę PRL.

Niestety, władze PRL nie uwzględniłyby Twoich propozycji. Nie chciały one bowiem słuchać niezależnych ekonomistów. Uważały, że gospodarka powinna być planowana centralnie i podlegać dyktaturze PZPR. Cenzura dbała o to, by odmienne poglądy nie przedostawały się do opinii publicznej. Tych zaś, którzy jednak krytykowali system gospodarczy i polityczny, czekały represje (więcej o nich w następnym rozdziale).

j0000008NVB6v32_000000BE

Podsumowanie

Co wiem?

Państwo polskie w latach 1952–1989 nosiło nazwę Polska Rzeczpospolita Ludowa. Władzę sprawowali w nim komuniści skupieni w Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, którzy korzystali z poparcia Związku Radzieckiego. Dążyli do kontrolowania wszystkich dziedzin życia, w tym gospodarki. Szczycili się takimi osiągnięciami, jak odbudowa kraju ze zniszczeń wojennych, wzrost liczby ludności, walka z analfabetyzmem czy budowa przemysłu ciężkiego. Nie potrafili jednak zapewnić zaopatrzenia ludności w podstawowe artykuły, a wiele z ich działań na rzecz społeczeństwa miało charakter pozorny. Cenzura ograniczała jednak krytykę władz, a na niepokornych spadały represje.

Co potrafię?
  • Odczytywać informacje z diagramu – piramidy ludności.

  • Konfrontować obraz propagandowy z rzeczywistością.

R13EHxKyTsDr91
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Zapamiętaj!

Czy PRL była państwem totalitarnym?