Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Ten materiał nie może być udostępniony

Już ponad 11 tysięcy lat temu człowiek uprawiał niektóre gatunki roślin. Dzięki temu, że możliwa stała się produkcja żywności dla dużych społeczności, rozwinęły się największe starożytne cywilizacje – egipska i mezopotamska. Powstawały one w dorzeczach wielkich rzek, gdzie gleby były najbardziej żyzne. Również dzisiaj bez umiejętności uprawy roślin ludzie nie mogliby funkcjonować.

Już wiesz
  • czym jest udomowienie;

  • że rolnictwo najlepiej rozwinięte jest na Nizinach Środkowopolskich;

  • że niektóre rośliny są trujące;

  • jak przebiega wzrost roślin.

Nauczysz się
  • rozpoznawać i nazywać popularne rośliny uprawne;

  • wskazywać pozytywny wpływ ogródków przydomowych i działkowych na środowisko;

  • wskazywać korzyści płynące z samodzielnej uprawy roślin;

  • prawidłowo przesadzać rośliny.

iou5AYsFYb_d5e153

1. Rośliny uprawne

Ludzie hodują nie tylko zwierzęta, ale też rośliny. Niektóre uprawiamy dla przyjemności – dla ich pięknych kwiatów lub liści. Jednak najważniejsze są te rośliny, które dostarczają nam pożywienia (np. zboża, krzewy i drzewa owocowe), oleju (np. słonecznik) i włókien służących do wyrobu tkanin (len, bawełna).

R1CCYcrA3LyRu1
Pszenica jest jednym z najważniejszych zbóż uprawianych na świecie. Z jej ziaren wytwarza się m.in. mąkę pszenną, która służy nam do produkcji chleba, ciast i makaronów

Ważna grupa roślin uprawianych na polach to rośliny okopowerośliny okopowerośliny okopowe. Są wymagające w uprawie i potrzebują dużo wody, za to dostarczają wiele substancji odżywczych. Należą do nich m.in. ziemniaki, buraki, marchew, pietruszka i cykoria.

RuZOKPXTEXAZM1
Burak cukrowy jest w Polsce podstawowym surowcem do produkcji cukru spożywczego
Ciekawostka

Jeszcze do XIX wieku cukier produkowano tylko z trzciny cukrowej rosnącej wyłącznie w klimacie gorącym. W Europie był on bardzo drogi i trudno dostępny. Dopiero rozpowszechnienie uprawy buraka cukrowego sprawiło, że cukier można było wytwarzać w dużej ilości i dzięki temu trafił na wszystkie stoły.

Dla gospodarki człowieka ważną rolę odgrywały też rośliny oleiste. Ich nasiona zawierają duże ilości tłuszczów, z których wyrabia się oleje spożywcze – zdrowsze od tłuszczów zwierzęcych. Od kilku lat stosuje się je także do wyrobu biopaliw.

R1XTPGDMjL74C1
Len jest rośliną oleistą. Ponadto jego łodygi zawierają mocne włókna służące do wyrobu tkanin
iou5AYsFYb_d5e206

2. Rośliny w ogrodzie

Wiele osób niemieszkających na wsi uprawia rośliny, np. w ogródkach działkowych. Ich posiadacze mają własne warzywa i owoce – przynajmniej przez część roku nie muszą kupować ich w sklepie. Takie ogródki są także dodatkowym, bardzo ważnym źródłem czystego powietrza w miastach. Dają schronienie wielu zwierzętom, m.in. ptakom. Dla ludzi są miejscem odpoczynku, zaś praca przy uprawie roślin sprawia im przyjemność i pozwala zachować dobre zdrowie.

RMbPy0xhErWfA1
Ogródki działkowe lub przydomowe są bardzo korzystnym dla zdrowia sposobem spędzania wolnego czasu

Ogródek działkowy należy pielęgnować w sposób, który będzie korzystny dla środowiska. Sprawdźmy, jakich błędów unikać podczas pielęgnacji swojego ogrodu.

Ciekawostka

Różne kultury i narody wypracowały charakterystyczne dla siebie style ogrodów. Z czasem przenikały one do innych krajów, jednak nazywano je tak, by wiadomo było, skąd się wywodzą. Dlatego odwiedzając jakiś ogród, możemy się dowiedzieć, że to na przykład ogród w stylu francuskim.

iou5AYsFYb_d5e260

3. Rośliny w mieszkaniu

Osoby, które mieszkają w mieście i nie mają domowego ogródka lub działki, również mogą spróbować swoich sił w uprawie roślin. Wystarczą doniczka, odpowiednia ziemia ogrodowa i nasiona lub sadzonki wybranych roślin. Musimy tylko dowiedzieć się, jakie wymagania ma wybrana przez nas roślina: jaką lubi glebę, czy lubi stać w miejscu nasłonecznionym czy zacienionym i jak często należy ją podlewać. Wszystkie te informacje znajdziemy na przykład na opakowaniu z nasionami, w Internecie lub w poradnikach dotyczących uprawy roślin. Jeśli będziesz dbać o swoje rośliny, odwdzięczą ci się zdrowym wyglądem i pięknymi kwiatami. Będą też oczyszczać powietrze w twoim domu. (bibliography_iou5AYsFYb_d441t211)

iou5AYsFYb_d5e296

4. Przesadzanie roślin

Rośliny uprawiane w donicach zużywają sole mineralne znajdujące się w glebie. Dlatego co roku należy je przesadzać do większych donic. Ponadto przesadzenie do większej donicy daje roślinie więcej miejsca na rozwój korzeni. Przesadzanie roślin jest całkiem łatwe!

iou5AYsFYb_d5e334

Podsumowanie

  • Rośliny uprawiane są dla przyjemności i w celach gospodarczych.

  • Ogrody są ważnym elementem środowiska.

  • Rośliny uprawiane w donicach wymagają przesadzania.

Praca domowa
Polecenie 1.1

Wybierz dowolną roślinę rosnącą w twoim domu lub ogrodzie (lub, jeśli nie masz żadnych roślin, twoją ulubioną roślinę) i opisz jej wymagania.

Polecenie 1.2

Zaprojektuj swój ogród marzeń. Możesz wykorzystać własne rysunki oraz inspiracje znalezione w Internecie lub czasopismach ogrodniczych.

iou5AYsFYb_d5e436

Słowniczek

rośliny okopowe
rośliny okopowe

rośliny, które podczas hodowli należy regularnie okopywać, tzn. zasypywać ziemią wystające części korzeni, by bardziej urosły

iou5AYsFYb_d5e478

Zadania

Ćwiczenie 1
R1RK7i7z5IA0e1
zadanie interaktywne
Źródło: Barbara Szydzik <Barbara.szydzik@up.wroc.pl>, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 2
ROZQAvP2x9Bqp1
zadanie interaktywne
Źródło: Barbara Szydzik <Barbara.szydzik@up.wroc.pl>, licencja: CC BY 3.0.