Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Ten materiał nie może być udostępniony
RhGCOAyPUUu1T1
Kolumb przed królową Źródło: Emanuel Leutze, Kolumb przed królową, 1843, domena publiczna.
Kolumb przed królową
Emanuel Leutze, Kolumb przed królową, 1843, domena publiczna
Ćwiczenie 1

Poszukaj w dowolnych źródłach informacji o Krzysztofie Kolumbie. Zapisz – tutaj lub w zeszycie – krótką notatkę, którą można by zamieścić na stronie internetowej poświęconej wielkim odkryciom geograficznym.

uzupełnij treść
Ćwiczenie 2

Porównaj swoje notatki z fragmentem książki Michaela H. Hartaj0000008G2B5v22_000tp001Michaela H. Harta. Zaznacz dowolnym kolorem informacje w tekście, które są dla ciebie nowe.

RBJG0SAreV2Qe
Krzysztof Kolumb
Sebastiano del Piombo, Krzysztof Kolumb, domena publiczna
Krzysztof KolumbMichael H. Hart
Michael H. Hart Krzysztof Kolumb

Próbując odnaleźć zachodnią drogę morską z Europy do krajów Wschodu, Kolumb nieoczekiwanie odkrył Amerykę i tym samym wywarł większy wpływ na historię, niż prawdopodobnie sam się spodziewał. Odkrycie Kolumba, które zapoczątkowało epokę badań i kolonizacjij0000008G2B5v22_000tp002kolonizacji Nowego Świata, było jednym z najważniejszych punktów zwrotnych w historii. Dało ono ludom Europy dostęp do dwóch nowych kontynentów, gdzie mogła osiedlać się część ich rosnącej liczebnie populacjij0000008G2B5v22_000tp003populacji. Nowe źródło bogactw mineralnych i surowców zmieniło gospodarkę Europy. Odkrycie to spowodowało także zniszczenie cywilizacji Indian amerykańskich. W dalszej perspektywie odkrycie Kolumba doprowadziło również do powstania na półkuli zachodniej wielu nowych narodów, całkowicie odmiennych od ludów indiańskich, które zamieszkiwały niegdyś na tych terenach. Te nowe narody wywarły następnie duży wpływ na losy narodów Starego Świata.

Podstawowe fakty z życia Kolumba są dobrze znane. Urodził się w Genui we Włoszech w 1451 r. Gdy dorósł, został kapitanem i wprawnym nawigatoremj0000008G2B5v22_000tp004nawigatorem. Z biegiem czasu Kolumb nabrał przekonania, że przecinając Atlantyk w kierunku zachodnim, można znaleźć dogodną drogę morską do Azji Wschodniej, i usilnie dążył do realizacji tego pomysłu. W końcu namówił Izabelę I, królową Kastylii, do sfinansowania wyprawy.

Okręty Kolumba opuściły Hiszpanię 3 sierpnia 1492 roku. Po drodze żeglarze zatrzymali się na Wyspach Kanaryjskich, w pobliżu wybrzeża Afryki. 6 września opuścili je i pożeglowali na zachód. Gdy podróż się przeciągała, marynarzy ogarnął strach i chcieli zawrócić. Kolumb nalegał jednak na kontynuowanie wyprawy i wreszcie 12 października 1492 r. żeglarze ujrzeli ląd.

j0000008G2B5v22_00000_BIB_001Michael H. Hart, Krzysztof Kolumb, [w:] tegoż, 100 postaci, które miały największy wpływ na dzieje ludzkości, Warszawa 1996, s. 63.
Ćwiczenie 3

Jakimi cechami musiał się odznaczać Krzysztof Kolumb, żeby poprowadzić wyprawę na nieznane lądy? Zanotuj w kilku zdaniach – tutaj lub w zeszycie – swoje refleksje na ten temat.

uzupełnij treść
Ćwiczenie 4

Wysłuchaj recytacji wiersza Władysława Broniewskiego pt. „Kolumb”. Zwróć uwagę na przedstawione w tym utworze emocje.

R1103WBG40cBz
Wiersz Władysława Broniewskiego czyta Krzysztof Kulesza Wiersz Władysława Broniewskiego czyta Krzysztof Kulesza Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., tylko do użytku edukacyjnego.
Ćwiczenie 5

Przeczytaj wiersz Władysława Broniewskiego. Zaznacz w tekście dowolnymi kolorami:

  • dwa epitety,

  • uosobienie,

  • porównanie,

  • metaforę.

KolumbWładysław Broniewski
Władysław Broniewski Kolumb

Ryczy ocean, ciężko tocząc fale.
Między otchłanią nieb i wód odmęty,
płyną na zachód długo i wytrwale
trzy pod wzdętymi żaglami okręty.

Trzeci już miesiąc prują szlak nieznany,
lądu nie widać, lęk pośród załogi.
Mirażej0000008G2B5v22_000tp005Miraże wstają z mętu morskiej piany,
wicher się zrywa gwałtowny, złowrogi.

„Wracajmy!” – woła żeglarzy gromada,
lecz Krzysztof Kolumb, śmiały wódz wyprawy,
”Na zachód dalej!” – twardo odpowiada,
jednako bliski i śmierci i sławy.

O, ileż woli na to, ileż męstwa
w sercu mieć trzeba, aby wbrew nadziei
wierzyć w marzenie i iść do zwycięstwa,
jak żołnierz, który ginie po kolei.

Braknie już jadła i wody do picia,
bunt wśród załogi szerzy się jak dżuma.
”Dalej!” – rozkazał Kolumb – jakby z życia
śmierć tylko wybrał. Rozkazał i duma.

On, który ufał losowi i gwiazdom,
zadrżał, a troska czoło mu ocienia...
I nagle spojrzał na bocianie gniazdo,
a stamtąd okrzyk: – „Ziemia! Ziemia! Ziemia!”

Wie, że nikt jego nie podzieli sławy,
tak los nagradza tych, co chcą być sami.
Innym wystarczy sen i miska strawy,
jemu – za mało świata za morzami.

j0000008G2B5v22_00000_BIB_002Władysław Broniewski, Kolumb, [w:] tegoż, Przyjaciele dzieciństwa, Łódź 1986, s. 59.
j0000008G2B5v22_000tp001
j0000008G2B5v22_000tp002
j0000008G2B5v22_000tp003
j0000008G2B5v22_000tp004
j0000008G2B5v22_000tp005
RLhdApuoGYN9M1
Źródło: a. nn., licencja: CC BY 3.0.
Władysław Broniewski

Władysław Broniewski

Poeta, żołnierz, twórca poezji rewolucyjnej, liryki miłosnej oraz trenów, czyli wierszy żałobnych, tłumacz.

Ćwiczenie 6

Opowiedz swoimi słowami, co się działo podczas rejsu. Opisz emocje, jakie towarzyszyły wyprawie.

Ćwiczenie 7

W każdym zadaniu zaznacz poprawną odpowiedź. Pamiętaj, że odpowiedź jest tylko jedna. Do tekstu możesz zaglądać przez cały czas. Jeśli się pomylisz, spróbuj jeszcze raz.

RzsLUAJigF0SE11
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 8

Jakim kapitanem był Krzysztof Kolumb? Dlaczego poeta porównał go do żołnierza? Porozmawiajcie o tym w klasie. Odnieście się zarówno do informacji z tekstu Harta, jak i do własnych notatek oraz wiersza Władysława Broniewskiego.

Ćwiczenie 9

Zastanówcie się i porozmawiajcie o tym, jak dokonania Kolumba mogą oceniać dziś potomkowie podbitych ludów zamieszkujących tereny Ameryki, czyli Indian. Czy będą podzielali zdanie o pozytywnym znaczeniu jego odkrycia?