Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R1C8CrJjEu1et1
Zdjęcie przedstawia baletnice podczas ćwiczeń. Na zdjęciu widać wyłącznie nogi tancerek. Stopy mają skrzyżowane, wzniesione są na palcach. Na stopach mają założone pointy, twarde baletki używane w balecie.

Balet czyli taniec klasyczny

Źródło: online-skills, licencja: CC0.
1

Scenariusz lekcji dla nauczyciela:

RnM6adFyeqZ1x1
Scenariusz zajęć do pobrania.
Źródło: online-skills, licencja: CC0.
1

II. Język i funkcje muzyki, myślenie muzyczne, kreacja i twórcze działania.
4.3. Uczeń wykazuje się znajomością i dokonuje charakterystyki form muzycznych: balet.

Nauczysz się

wyjaśniać kim są kompozytor, choreografChoreografchoreograf;

definiować pojęcia:  primabalerina, piruettePiruette (czyt. piruet)piruette, arabesque, pas, pantomima;

rozpoznawać znane fragmenty muzyki baletowej;

wymieniać kompozytorów tworzących balety;

omawiać strój baletowy.

Przygoda z baletem

Taniec to jedna z form aktywności ruchowej. Taniec klasyczny, czyli balet, wymaga dużej sprawności fizycznej i wielu umiejętności. Tancerze, czyli baletmistrzowie, kształcą się w szkołach baletowych. Jest ich w Polsce pięć: w Bytomiu, w Poznaniu, w Warszawie, w Gdańsku i w Łodzi. Uczniowie uczą się techniki tańca klasycznego, różnych technik tańca współczesnego (np. jazz, modern, hip‑hop) oraz akrobatyki. Poznają kroki baletowe i figury taneczne. Oprócz zajęć tanecznych uczniowie poznają historię tańca, polskie tańce narodowe oraz tańce innych krajów.

Obejrzyj film przedstawiający zajęcia baletowe „od kuchni”.

RoSNGV7rTByrs
Film przedstawiający arkana baletu i historię sztuki baletowej. W pierwszej części filmu w szatni szkoły baletowej rozmawiają dwie dziewczynki. Jedna z nich jest uczennicą szkoły baletowej i odpowiada na pytania koleżanki. W pierwszej scenie wtajemnicza dziewczynkę: To nasza szatnia. Każda z nas ma tutaj swoją szafkę, w której przechowujemy stroje do ćwiczeń. Przed każdymi zajęciami przebieramy się właśnie tutaj. Koleżanka zadaje pytanie: A czy baletowe stroje mają swoje konkretne nazwy? Przewodniczka odpowiada: Tak, oczywiście, spójrz obok. Koleżanka wzdycha: Jaka piękna sukienka! Przewodniczka kontynuuje: Ta sukienka, to paczka. Tak nazywa się sukienka do baletu. Druga dziewczynka pyta: A te buty? Uczennica szkoły baletowej odpowiada: To są pointy, w których bez problemu mogę stawać na palcach! Wiesz, zanim mogłam pierwszy raz założyć pointy i tańczyć w nich, musiałam nauczyć się podstawowych pozycji rąk i nóg. Mamy jeszcze chwilę, mogę opowiedzieć Ci o historii tańca i baletu. Masz ochotę posłuchać? Koleżanka wyraża zaciekawienie: Oczywiście! Zamieniam się w słuch. Przewodniczka przedstawia krótką historię baletu: Ludzie tańczyli już w średniowieczu, ale były to tańce religijne, dworskie oraz epickie. Ludzie tańczyli do pieśni, które sami śpiewali. W renesansie pojawiły się tańce dworskie. Wielkie widowiska, które odbywały się na dworach królewskich dały początek takim formom sztuki, takim jak balet i opera. Składały się one z recytacji, śpiewu, muzyki, pantomimy i tańca. Na dworze francuskim balet zagościł dzięki księżnej Katarzynie Medycejskiej. W 1581 roku wystawiła ona balet pt. „Komiczny Balet Królowej”. Na przełomie XVI i XVII wieku balet przybrał formę widowiska o tematyce mitologicznej. Rok 1661 był przełomem w historii baletu zawodowego. Wtedy to Ludwik XIV założył Narodową Akademię Muzyki i Tańca. W 1832 roku powstał balet romantyczny Sylfida. W drugiej połowie XIX w. centrum sztuki baletowej stała się Rosja... Koleżanka wyraża wdzięczność: Super, tyle wiesz na temat baletu. Dziękuję, że znalazłaś przed lekcją czas, aby opowiedzieć mi tyle ciekawostek. Uczennica szkoły baletowej zaprasza: Bardzo proszę. Chodźmy teraz już na zajęcia! W drugiej części widzimy fragment przedstawienia baletowego. Słyszymy muzykę: Taniec wieszczki cukrowej z baletu “Dziadek do orzechów” Piotra Czajkowskiego. Utwór jest bardzo lekki i delikatny. Główną melodię grają dzwonki, dyskretnie towarzyszą im instrumenty smyczkowe grające pizzicato i instrumenty dęte drewniane pojawiające się w maleńkich solowych epizodach. Do tej muzyki tańczy solistka ubrana w piękny biały strój baletowy.

Słuchanie muzyki

Polecenie 1

Wysłuchaj poniższych utworów, a następnie wskaż ich cechy charakterystyczne.

R4oh8MqPo8qZ2
Polecenie 1
REgPC03pegvP2
Odpowiedz na pytanie: Czym według ciebie różnią się utwory baletowe Czajkowskiego i Strawińskiego?
m0bf9ed68956069da_0000000000122
R1Vlr3Vt4iqxt
Ćwiczenie 1
Wskaż kompozytora baletu „Dziadek do orzechów”. Możliwe odpowiedzi: A. Igor Strawiński, B. Piotr Czajkowski, C. Sergiusz Prokofiew.
Ćwiczenie 1
Rvz5BA8JO5Hol
Wskaż kompozytora baletu "Dziadek do orzechów".
R16NISLNWQHZl
Ćwiczenie 2
Dopasuj opis stroju do jego nazwy. Nazwy: A. pointy, B. paczka. Opisy: 1. buty, pozwalające tańczyć na czubkach palców, 2. sukienka baletowa ze sterczącą spódnicą.
Ćwiczenie 2
R12TxQFklImrz
Dopasuj opis stroju do jego nazwy.
RsX7YppbT6zVi
Ćwiczenie 3
Wskaż założyciela Narodowej Akademii Muzyki i Tańca. Możliwe odpowiedzi: 1. Ludwik XIV, 2. Filip V Hiszpański, 3. August II Mocny.
RoH2KTbL0xNxU
Ćwiczenie 4
Wymień elementy stroju tancerki baletowej.
R1QO98LxQK09n
Ćwiczenie 5
Wskaż kompozytora baletu „Święto Wiosny. Możliwe” odpowiedzi: A. Igor Strawiński, B. Piotr Czajkowski, C. Sergiusz Prokofiew.
RtcRGaUP0ehMp
Ćwiczenie 6
Wskaż, któryz baletów skomponował Siergiej Prokofiev? Możliwe odpowiedzi: 1. „Dziadek do orzechów”, 2. „Jezioro łabędzie”, 3. „Romeo i Julia”.
R1JeATHLKIz64
Ćwiczenie 7
Wskaż, dzięki komu „Magiczny Balet Królowej” został wystawiony na dworze francuskim. Możliwe odpowiedzi: 1. Maria I Stuart, 2. Anna Jagiellonka, 3. Katarzyna Medycejska.
R1P43b3enoHq3
Ćwiczenie 8
Odpowiedz na pytania: 1. Jak nazywa się obrót w balecie. Możliwe odpowiedzi: A. pointy, B. piruette, C. primabalerina. 2. Jak nazywa się pierwsza tancerka w balecie? Możliwe odpowiedzi: A. pointy, B. piruette, C. primabalerina.
Ćwiczenie 9
RCTKNQ37NQoLs
Wyjaśnij słowa: pas, piruette, arabesque.
Ćwiczenie 9
RN4bigx3y3KPs
Wyjaśnij znaczenie słów: pas, piruette, arabesque.
m0bf9ed68956069da_0000000000209

Słownik pojęć

Arabesque (czyt. arabesk)
Arabesque (czyt. arabesk)

figura w tańcu klasycznym; tancerz stoi na jednej nodze, a druga jest uniesiona pod kątem prostym. Ręce mogą być trzymane w różnych pozycjach.

Choreograf
Choreograf

autor układu tanecznego w spektaklu baletowym albo w innego rodzaju widowisku (opera, spektakl dramatyczny).

Choreografia
Choreografia

układ taneczny stworzony przez choreografa.

Paczka
Paczka

sukienka baletnicy.

Pantomima
Pantomima

rodzaj widowiska scenicznego, w którym treści interpretowane przez aktorów (tancerzy) nie są przekazywane za pomocą słów, a jedynie używając gestów i mimiki.

Pas (czyt.pa)
Pas (czyt.pa)

z j.francuskiego - krok.

Piruette (czyt. piruet)
Piruette (czyt. piruet)

obrót wokół własnej osi wykonywany przez tancerzy. Piruette może być wykonywany w różnych pozycjach.

Pointy
Pointy

(czyt. płenty) specjalne pantofle z twardym noskiem, które umożliwiają baletnicy taniec na czubkach palców.

Pozycje rąk i nóg
Pozycje rąk i nóg

taniec baletowy składa się z kroków i układów ciała. Ręce i nogi mają określone ułożenie – to tzw. pozycje. Jest ich pięć dla rąk i tyle samo dla nóg.

Taniec epicki
Taniec epicki

taniec z epoki średniowiecza. Były to głównie tańce kołowe i korowodowe. Nie można ich dokładnie odtworzyć, gdyż do dnia dzisiejszego nie zachowało się dostatecznie dużo opisów.

Taniec dworski
Taniec dworski

forma tańca, która powstała u schyłku średniowiecza. Była wykonywana na największych dworach europejskich monarchów. Najbardziej znane rodzaje tańca dworskiego to: allemande, galiarda, kontedans, pawana.

Taniec religijny
Taniec religijny

ambulatori (wł.) lub baladoires (fr.) należy do grupy tańców świeckich o wyraźnym zabarwieniu religijnym.

Słownik pojęć został opracowany na podstawie:

sjp.pwn.pl

m0bf9ed68956069da_0000000000219

Biblioteka muzyczna