Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Ten materiał nie może być udostępniony

Tworzenie nowych dokumentów przestaje być dla ciebie tajemnicą. Coraz lepiej radzisz sobie z wykorzystaniem narzędzi dostępnych w edytorze tekstu. Przed tobą kolejne zadanie. Czy potrafisz samodzielnie wykonać w edytorze tekstu tabelę przedstawiającą na przykład plan lekcji?
Często zachodzi potrzeba przedstawienia tekstu (danych) w czytelny i uporządkowany sposób. Wymaga to zastosowania w tekście dodatkowych narzędzi. Jednym z nich są tabele. Prezentacja tekstu (danych) w ujęciu tabelarycznym poprawia jego przejrzystość.
Przykładowo, wykorzystując narzędzia tabeli, możesz wykonać plan lekcji, dzienniczek pogody, tabele rozgrywek sportowych, różne zestawienia danych. Tabele mogą zawierać tekst, dane liczbowe a nawet elementy graficzne.
Zobacz przykładowe tabele jakie możesz wykonać w edytorze tekstu.

Ćwiczenie 1

Ćwiczenie prezentuje mechanizm tworzenie tabeli. Sprawdź, jak zmienia się tabela w zależności od zmiany liczby kolumn i wierszy. Na przykładzie tego ćwiczenia i swoich doświadczeń spróbuj odpowiedzieć na pytania:
Z czego składa się tabela?
Co to są wiersze tabeli?
Co to są kolumny tabeli?
Ile jest kolumn w prezentowanej tabeli?
Ile jest wierszy w prezentowanej tabeli?
Jakie dane może zawierać tabela?
Co to jest nagłówek tabeli?

R1SGPVnoxe4Tb1
Interaktywne zadanie: Tworzenie tabeli
Źródło: Grzegorz Zwoliński, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 2

Zaprojektuj i wykonaj tabelę zawierającą wybrane skróty klawiaturowe. Dokument zapisz pod nazwą Skróty.
Utworzony dokument możesz mieć zawsze na pulpicie do bieżącego korzystania, a w razie potrzeby możesz go wydrukować. W miarę poznawania nowych skrótów klawiaturowych, staraj się na bieżąco uzupełniać tabelę.
Przykładowy efekt końcowy twojej pracy może wyglądać następująco:

Rxbr1dBrOu2rq1
Źródło: Izabela Dubaniewicz, licencja: CC BY 3.0.

Na przykładzie tego zadania poznasz sposoby wstawiania, modyfikowania i formatowania tabeli w edytorze tekstu. Zadanie podzielone jest na kilka etapów, z których każdy będzie osobnym zadaniem.
W kolejnych zadaniach:

  • Zaprojektujesz i wstawisz tabelę do dokumentu tekstowego.

  • Ustalisz szerokości kolumn i wierszy.

  • Uzupełnisz tabelę danymi.

  • Sformatujesz dane w tabeli.

  • Sformatujesz tabelę.

i0zbR9Trmt_d5e229

Wstawianie tabeli

Ćwiczenie 3

W dowolnym edytorze tekstu zaprojektuj i wstaw tabelę do opisu skrótów klawiaturowych:

  • Wstaw tabelę do dokumentu.

  • Dokument zapisz na pulpicie pod nazwą Skróty.

Jeśli masz problem z wykonaniem zadania, skorzystaj ze wskazówek i filmów.
Przykładowe rozwiązanie przedstawiające pustą tabelę.

RmNe3wEN8oFdr1
Źródło: Izabela Dubaniewicz, licencja: CC BY 3.0.
Wskazówka

Aby wstawić tabelę do tekstu:

  • Zaprojektuj tabelę.

  • Wstaw tabelę.

  • Zapisz plik pod nazwą Skróty.

Projektowanie tabeli
Nim rozpoczniesz pracę zastanów się, jakie dane chcesz umieścić w tabeli. Ustal, ile kolumn i ile wierszy będzie miała tabela. Jeśli masz problem z rozplanowaniem tabeli, spróbuj rozrysować ją na kartce papieru.
Tabela w omawianym zadaniu będzie zawierała 3 kolumny. Nagłówki poszczególnych kolumn to: liczba porządkowa, działanie, skrót klawiaturowy.
Ilość wierszy będzie zależała od ciebie. Na początek ustal 5 wierszy. W pierwszym wierszu zostaną wpisane tytuły kolumn, czyli nagłówki tabeli. Kolejne wiersze będą przeznaczone na wpisanie skrótów klawiaturowych i ich opisu.
Wstawianie tabeli
Niezależnie od programu, w którym pracujesz, masz kilka możliwości wstawienia tabeli. W zadaniu zostaną zaprezentowane dwa sposoby. Wybierz ten, który będzie dla ciebie wygodniejszy.
I sposób:
Aby wstawić tabelę:

  • Ustaw kursor na miejscu, w które chcesz wstawić tabelę.

  • Odszukaj w narzędziach programu i kliknij przycisk polecenia Tabela.

  • Przesuwając myszą po odpowiednich polach, zaznacz potrzebną liczbę kolumn i wierszy. Na potrzeby zadania utwórz tabelę składającą się z 3 kolumn i 5 wierszy.

II sposób:
Aby wstawić tabelę:

  • Ustaw kursor na miejscu, w które chcesz wstawić tabelę.

  • Odszukaj w narzędziach programu i kliknij przycisk polecenia Tabela.

  • Otwórz okno dialogowe Wstaw tabelę.

W programie Writer wybierz przycisk Więcej opcji lub z paska menu wybierz polecenie Tabela, a następnie uruchom okno dialogowe Wstaw tabelę.

  • W oknie dialogowym Wstaw tabelę w odpowiednich polach określ rozmiar tabeli: liczbę kolumn i wierszy. Na potrzeby zadania utwórz tabelę składającą się z 3 kolumn i 5 wierszy.

Wybierz środowisko, w którym pracujesz i zobacz na filmie dwa sposoby wstawiania tabeli.
Edytor tekstu MS Wordi0zbR9Trmt_d660e175Edytor tekstu MS Word
Edytor tekstu LibreOffice Writeri0zbR9Trmt_d660e181Edytor tekstu LibreOffice Writer

Wstawiona tabela jest na razie w fazie tworzenia. Aby wygląd tabeli był zadowalający, musisz wykonać kilka czynności. Po wstawieniu tabeli do dokumentu wykonaj podane czynności:

  • Ustal szerokość kolumn.

  • Ustal szerokość wierszy.

  • Uzupełnij tabelę danymi.

  • Sformatuj dane w tabeli.

  • Sformatuj tabelę.

Wymienione czynności mogą być wykonane w dowolnej kolejności. Na przykład możesz najpierw uzupełnić tabelę danymi, a dopiero potem ustalić szerokości kolumn. Staraj się jednak tak planować swoją pracę, aby czas na nią poświęcony był jak najkrótszy, a efekt jak najlepszy.

i0zbR9Trmt_d660e175
i0zbR9Trmt_d660e181
i0zbR9Trmt_d5e398

Wypełnianie tabeli danymi

Po wstawieniu tabeli kursor tekstowy znajduje się w pierwszej komórce tabeli. Możesz już uzupełniać tabelę danymi np. tekstem lub grafiką.
Po tabeli możesz poruszać się na kilka sposobów:

  • Za pomocą myszy – kliknij w wybranej komórce, aby ustawić w niej kursor tekstowy.

  • Za pomocą strzałek kierunkowych – poruszaj się po komórkach tabeli: w lewo, w prawo, w górę lub w dół.

  • Za pomocą klawisza Tab – przenoś kursor tekstowy do kolejnych komórek tabeli, od lewej do prawej strony, wiersz po wierszu.

Wypróbuj wszystkie sposoby. W przyszłości staraj się wybierać ten, który w danym momencie będzie najwygodniejszy.

Ważne!

Zwróć uwagę, że użycie klawisza Enter wewnątrz dowolnej komórki utworzy w tej komórce kolejny akapit.

Tekst umieszczony w tabeli możesz formatować w zależności od potrzeb: możesz zmienić m.in. krój i wielkość czcionki oraz jej atrybuty. Wiesz, jak to zrobić z klasy czwartej.

Ćwiczenie 4

Otwórz plik Skróty utworzony w poprzednim zadaniu. Uzupełnij tabelę poniższymi danymi.

  • Wpisz nagłówki: Lp. – liczbę porządkową, działanie, skrót.

  • W pierwszej kolumnie wpisz kolejne numery od 1 do 4.

  • W kolumnie drugiej – Działanie – wpisz opis działania skrótu klawiaturowego. Staraj się, aby opis był zwięzły.

  • W kolumnie trzeciej – Skróty – wpisz skróty klawiaturowe odpowiadające opisanym działaniom.

  • Sformatuj tekst w tabeli następująco:

    • Wybierz odpowiadający ci krój czcionki.

    • Dostosuj odpowiedni rozmiar czcionki do rozmiaru tabeli.

    • Nagłówki zapisz czcionką pogrubioną, wersalikami.

    • Teksty w poszczególnych komórkach wyśrodkuj.

  • Zapisz zmiany w pliku.

Jeśli masz problem z wykonaniem zadania, skorzystaj ze wskazówek i filmów.
Zobacz, jak powinna wyglądać przykładowa tabela z danymi.

RmrlucUTiQ5FG1
Źródło: Izabela Dubaniewicz, licencja: CC BY 3.0.
Wskazówka
  • Do poszczególnych komórek tabeli wpisz tekst zgodnie z opisem, podobnie jak w przykładzie.

  • Po komórkach tabeli możesz poruszać się strzałkami, klawiszem Tab lub klikając myszą w dowolną komórkę tabeli.

  • Po wypełnieniu tabeli sformatuj tekst według własnego uznania. Niezbędne narzędzia znasz z klasy czwartej. Dokładnie w ten sam sposób możesz sformatować tekst umieszczony w tabeli. Na przykład:

    • Wybierz odpowiadający ci krój czcionki.

    • Dostosuj odpowiedni rozmiar czcionki do rozmiaru tabeli.

    • Nagłówki zapisz czcionką pogrubioną, wersalikami.

    • Teksty w poszczególnych komórkach wyśrodkuj.

Pamiętaj!
Aby sformatować tekst w dowolnej komórce, zaznacz wcześniej ten tekst. Sposoby zaznaczania tekstu w komórce są takie same jak dla akapitu.
Jeśli chcesz wybrać takie same parametry dla tekstu w kilku komórkach przed wprowadzeniem zmian, zaznacz te komórki: kliknij lewym przyciskiem myszy w pierwszą komórkę, która ma być zaznaczona i nie zwalniając przycisku, przesuń mysz do ostatniej komórki, którą chcesz zaznaczyć.
Wybierz środowisko, w którym pracujesz i zobacz na filmie, jak uzupełnić tabelę danymi.
Edytor tekstu MS Wordi0zbR9Trmt_d660e257Edytor tekstu MS Word
Edytor tekstu LibreOffice Writeri0zbR9Trmt_d660e263Edytor tekstu LibreOffice Writer

i0zbR9Trmt_d660e257
i0zbR9Trmt_d660e263
i0zbR9Trmt_d5e558

Modyfikowanie tabeli

Wstawioną tabelę możesz w dowolny sposób modyfikować, np.:

  • zmieniać szerokość kolumn i wierszy;

  • dodać lub usunąć kolumnę;

  • dodać lub usunąć wiersz;

  • scalić lub podzielić komórki.

Zmiana szerokości tabeli, ustalenie szerokości kolumn i wysokości wierszy.

Zwróć uwagę, że tabela wstawiona do dokumentu zajmuje szerokość całej strony, a jej kolumny rozłożone są równomiernie. Zwykle zachodzi potrzeba zmiany szerokości całej tabeli oraz szerokości poszczególnych kolumn, tak aby dostosować je do zawartości na przykład tekstu lub rysunków. Wykonaj zaprezentowane ćwiczenie, a dowiesz się, jak to zrobić.

Ćwiczenie 5

Otwórz plik Skróty utworzony w poprzednim zadaniu. Wstawiona tabela zawiera 3 kolumny i 5 wierszy. Wszystkie kolumny są takiej samej szerokości. Zmień szerokość kolumn, wykorzystując podane niżej czynności.

  • Pierwsza kolumna zawierająca liczby może być węższa od pozostałych. Zmniejsz jej szerokość, przesuwając odpowiednią linię tabeli.

  • Pozostałe kolumny ustaw na jednakową szerokość. Zastosuj polecenie Rozłóż kolumny równomiernie.

Jeśli masz problem z wykonaniem zadania, skorzystaj ze wskazówek i filmów.

Wskazówka

Aby zmienić szerokość kolumny:

  • Ustaw kursor myszy nad krawędzią kolumny, której szerokość chcesz zmienić.

  • Gdy kursor zmieni swój kształt na linię z dwiema poziomymi, zewnętrznymi strzałkami, naciśnij i przytrzymaj lewy przycisk myszy, jednocześnie przesuwając ją w prawą lub lewą stronę. W ten sposób odpowiednio zwiększysz lub zmniejszysz szerokość kolumny.

  • Zwolnij przycisk myszy, kiedy uzyskasz pożądaną szerokość kolumny.

Pozostałe kolumny możesz ustawić na jednakową szerokość. Nim przystąpisz do tej czynności, powinieneś poznać sposoby zaznaczania tabeli i jej fragmentów.
Aby zaznaczyć fragment tabeli:

  • Przesuń kursor myszy tuż nad górną krawędź tabeli, tak aby zmienił się w strzałkę skierowaną do dołu, w kierunku kolumny. Kliknięcie lewym przyciskiem myszy spowoduje zaznaczenie kolumny, którą wskazuje strzałka. Kliknięcie i jednoczesne przeciągnięcie myszą w prawą lub lewą stronę spowoduje zaznaczenie kilku kolumn.

  • Przesuń kursor myszy z lewej strony tabeli, tak by zmienił się w strzałkę skierowaną w prawą stronę, w kierunku wiersza. Kliknięcie lewym przyciskiem myszy spowoduje zaznaczenie wskazanego przez ciebie wiersza. Kliknięcie i jednoczesne przesunięcie myszą w górę lub w dół spowoduje zaznaczenie kilku wierszy.

Aby zaznaczyć całą tabelę możesz zastosować jedną z prezentowanych możliwości:

  • Zastosuj jeden ze sposobów zaznaczania fragmentu tabeli, zaznaczając wszystkie wiersze lub wszystkie kolumny.

  • W programie MS Word 2013:

    • ustaw kursor myszy nad tabelą.

    • Kiedy pojawi się znacznik z w lewym górnym rogu tabeli, kliknij na niego lewym przyciskiem myszy. Cała tabela zostanie zaznaczona.

Zwróć uwagę, że kiedy kursor tekstowy jest w tabeli lub tabela jest zaznaczona, na Wstążce pojawiają się dodatkowe zakładki ProjektowanieUkład, przydatne podczas modyfikacji tabeli.

  • W programie Writer LibreOffice:

    • Ustaw kursor myszy nad lewym górnym rogiem tabeli.

    • Kiedy kursor zmieni się w czarną strzałkę wskazującą ten róg, kliknij lewy przycisk myszy. Cała tabela zostanie zaznaczona.

Zwróć uwagę, że kiedy kursor tekstowy jest w tabeli lub tabela jest zaznaczona, u dołu okna wyświetla się dodatkowy pasek narzędzi pomocnych przy modyfikacji tabeli.
Podobnie jak szerokość kolumn, można zmieniać wysokość wierszy.
Aby ustawić jednakową szerokość dla kilku kolumn:

  • Zaznacz te kolumny, które chcesz modyfikować

  • Kliknij prawym przyciskiem myszy i z menu podręcznego wybierz polecenie Rozłóż kolumny równomiernie.

Szerokość każdej z zaznaczonych kolumn będzie teraz taka sama. Zamiast z menu podręcznego możesz skorzystać z zakładki Układ w edytorze Word 2013 lub z paska narzędzi w programie Writer. Odszukaj te polecenia w swoim edytorze tekstu.
Wybierz środowisko, w którym pracujesz i zobacz na filmie, w jaki sposób zmieniać szerokości kolumn
Edytor tekstu MS Wordi0zbR9Trmt_d660e337Edytor tekstu MS Word
Edytor tekstu LibreOffice Writeri0zbR9Trmt_d660e343Edytor tekstu LibreOffice Writer

i0zbR9Trmt_d660e337
i0zbR9Trmt_d660e343

Dodawanie kolumn i wierszy

Po wstawieniu tabeli do dokumentu i wypełnieniu komórek tekstem, może okazać się, że brakuje wierszy lub kolumn. Wstawienie dodatkowych wierszy, nawet w środku tabeli, nie ma wpływu na wygląd poszczególnych komórek. Natomiast po dodaniu kolejnej kolumny szerokość pozostałych może ulec zmianie. Również może ulec zmianie ułożenie tekstu w komórkach. Wówczas trzeba będzie ponownie rozplanować szerokość wszystkich kolumn.

Scalanie lub dzielenie komórek

Podczas konstruowania tabeli, może pojawić się potrzeba połączenia kilku zaznaczonych komórek w jedną w poziomie lub w pionie, albo podzielenia jednej komórki na kilka komórek.
Do połączenia komórek służy polecenie Scalanie a do dzielenia komórki – Podziel komórki.

Ćwiczenie 6

Otwórz plik Skróty zmodyfikowany w poprzednim zadaniu. Odszukaj odpowiednich narzędzi do wstawienia kolumn i wierszy i wykonaj podane czynności.

  • Wstaw dodatkową kolumnę za kolumną trzecią.

  • Wpisz tytuł kolumny trzeciej – Umiem.

  • Wstaw dodatkowy wiersz nad wierszem pierwszym.

  • Scal komórki pierwszego wiersza i wpisz tytuł – Skróty klawiaturowe.

  • Wstawiony tekst w pierwszym wierszu zapisz kapitalikami i wyśrodkuj.

  • Uzupełnij kolumnę Umiem symbolami określającymi poziom opanowania czynności, np. uśmiechnięta buzia, smutna buzia.

  • Zapisz zmiany w pliku.

W ten sposób zmodyfikowana tabela będzie miała rozmiar 6 wierszy na 4 kolumny.
Jeśli masz problem z wykonaniem zadania, skorzystaj ze wskazówek i filmów.

Wskazówka

Aby wstawić kolumnę do tabeli:

  • Ustaw kursor tekstowy w komórce, obok której chcesz wstawić kolumnę.

  • Odszukaj i wybierz polecenie Wstaw kolumnę.

Aby wstawić wiersz do tabeli:

  • Ustaw kursor tekstowy w komórce, pod którą lub nad którą chcesz wstawić wiersz.

  • Odszukaj i wybierz polecenie Wstaw wiersz.

W podobny sposób możesz usunąć z tabeli niepotrzebne kolumny i wiersze. Wystarczy ustawić kursor tekstowy w odpowiedniej komórce i z menu podręcznego wybrać Usuń.
Uwaga w MS Word 2013 polecenia Wstaw i Usuń znajdują się również w minipasku.
Wybierz środowisko, w którym pracujesz i zobacz na filmie, w jaki sposób dodawać do tabeli wiersze i kolumny.
Edytor tekstu MS Wordi0zbR9Trmt_d660e388Edytor tekstu MS Word
Edytor tekstu LibreOffice Writeri0zbR9Trmt_d660e394Edytor tekstu LibreOffice Writer

Ważne!

Uwaga: Po wstawieniu do tabeli nowej kolumny, szerokości pozostałych uległy zmniejszeniu. Często należy jeszcze raz dopasować szerokości kolumn, przesuwając odpowiednie krawędzie lub stosując narzędzie Rozłóż kolumny równomiernie.

i0zbR9Trmt_d660e388
i0zbR9Trmt_d660e394
i0zbR9Trmt_d5e863

Formatowanie tabeli

Wstawioną tabelę możesz formatować, czyli tak zmodyfikować jej wygląd, aby otrzymać zamierzony efekt. Podczas formatowania tabeli możesz zmieniać styl obramowania, kolor i grubość linii obramowania oraz kolor wypełnienia komórek. Zobacz przykłady zastosowania różnego formatowania dla tej samej tabeli.

R1PTKXfvfKxUJ1
Źródło: Izabela Dubaniewicz, licencja: CC BY 3.0.

Podczas pracy z tabelą, kiedy poruszasz się w jej obrębie, dostępne są dodatkowe narzędzia do formatowania tabeli. W programie MS Word 2013 pojawia się dodatkowa zakładka Projektowanie. W programie Writer LibreOffice uruchom okno dialogowe Tabela.
Wybierz środowisko, w którym pracujesz i zobacz wybrane narzędzia formatowania tabeli.
Program MS Word 2013i0zbR9Trmt_d660e425Program MS Word 2013
Program Writer LibreOfficei0zbR9Trmt_d660e433Program Writer LibreOffice

Ćwiczenie 7

Otwórz plik Skróty, zmodyfikowany w poprzednim zadaniu. Odszukaj odpowiednich narzędzi formatowania tabeli i zmień tło komórek oraz styl, grubość i kolor linii obramowania. Zapisz wprowadzone zmiany.
Jeśli masz problem z wykonaniem zadania, skorzystaj ze wskazówek i filmów.

Wskazówka

Aby dokonać formatowania tabeli:

  • Skorzystaj z polecenia Obramowania. Za ich pomocą możesz zmienić kolor linii, jej grubość oraz styl linii (kolor pióra, grubość pióra, styl pióra)

  • Z pomocą Cieniowania wprowadzisz koloru tła do tabeli.

Do niektórych z tych narzędzi masz dostęp za pomocą menu podręcznego i minipaska po wcześniejszym zaznaczeniu fragmentu tabeli.
Możesz również skorzystać z rozwijalnej listy Obramowania.
Za pomocą tych narzędzi w szybki sposób odpowiednio zmienisz obramowania tabel i kolor komórek.
Wybierz środowisko, w którym pracujesz i zobacz na filmie przykładowy sposób formatowania tabeli.
Edytor tekstu MS Wordi0zbR9Trmt_d660e458Edytor tekstu MS Word
Edytor tekstu LibreOffice Writeri0zbR9Trmt_d660e464Edytor tekstu LibreOffice Writer

i0zbR9Trmt_d660e425
i0zbR9Trmt_d660e433
i0zbR9Trmt_d660e458
i0zbR9Trmt_d660e464
i0zbR9Trmt_d5e1017

Zastosowanie stylów w tabeli

Zamiast samodzielnie formatować tabelę możesz zastosować gotowe style dostępne w edytorach tekstu. Odszukaj te narzędzia w edytorze, w którym pracujesz.

Ćwiczenie 8

Otwórz plik Skróty zmodyfikowany w poprzednim zadaniu. Odszukaj narzędzia zmiany stylów tabeli i wybierz najciekawszy. Plik zapisz pod nazwą Skróty_styl. Zadanie wykonaj samodzielnie. Jeśli masz problem z wykonaniem zadania skorzystaj ze wskazówki.

Wskazówka

Aby zmienić styl tabeli wykonaj podane poniżej czynności:

  • Ustaw kursor tekstowy w dowolnym miejscu tabeli - wówczas pojawią się narzędzia do jej formatowania.

  • Odszukaj poleceń do zmiany stylu tabeli.

  • Przesuwając myszą po stylach, obejrzyj ich podgląd.

  • Wybierz styl, który najbardziej ci odpowiada.