Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Ten materiał nie może być udostępniony
R1SYCIOyfX9AP1
The Estonian IT College Źródło: Marko Puusaar, The Estonian IT College , 2011, licencja: CC BY-SA 3.0.
The Estonian IT College
Marko Puusaar, The Estonian IT College , 2011, licencja: CC BY-SA 3.0

Wizje przyszłości kojarzą nam się głównie z efektownymi realizacjami powstającymi między innymi przy użyciu najnowszych programów komputerowych. Strony WWW poświęcone twórczości fantastycznonaukowej wypełnione są pracami miłośników fantastyki. Ciągle rosnąca liczba zarówno samych prac, jak i odwiedzin takich stron internetowych świadczą o niegasnącej popularności tej sztuki. Odbiorców potrafią bowiem zahipnotyzować umieszczane tam obrazy, rysunki, ilustracje – efekt niezwykłej wyobraźni i niecodziennych pomysłów ich twórców, a także mistrzowskiej techniki wykonania.

Zastanawialiście się kiedyś, jak radzono sobie z utrwalaniem wizji przyszłości bez najnowszych narzędzi multimedialnych w erze przedkomputerowej? I jak wyobrażano sobie przyszłość, która dla nas stała się już rzeczywistością?

Już wiesz

1) Znajdź dowolną stronę WWW poświęconą sztuce fantastycznonaukowej i obejrzyj wybrane prace.

2) Zastanów się, czy jest coś, co łączy znajdujące się na stronie realizacje, czy też każda z nich jest indywidualną i niepowtarzalną wizją artysty.

3) Po obejrzeniu prac zrób krótką notatkę, w której będą zawarte odpowiedzi na pytania:

  • Jakie tematy powracają na oglądanych przez ciebie obrazach, rysunkach, ilustracjach?

  • Czy są to wizje, które łączą się z naszą obecną rzeczywistością? Na czym polegają te związki?

4) Wybierz jedną pracę, która zrobiła na tobie szczególne wrażenie.

j00000003YB2v27_0000000S
JPOL_E3_E4_Tekstykultury

Wizja szkoły przyszłości na ilustracji z początków XX wieku

Ćwiczenie 1.1

Zaprezentujcie w klasie kilka wybranych przez was prac plastycznych o charakterze fantastycznonaukowym.

Ćwiczenie 1.2

Wysłuchaj opinii kolegów, koleżanek; sformułuj własne zdanie na temat oglądanych prac.

Ćwiczenie 1.3

W dwóch grupach (pracując w parach) zbierzcie argumenty, które będą potwierdzać, że sztuka fantastycznonaukowa:

  • w żaden sposób nie łączy się ze współczesnością,

  • ma bezpośredni związek z czasem, w którym powstaje.

Ćwiczenie 1.4

Wynotujcie na tablicy wszystkie zebrane przez was argumenty „za” związkami dzieł fantastycznonaukowych ze współczesnością i „przeciw” nim.

Na początku ubiegłego stulecia pojawiły się w Europie kolorowe obrazki utrwalające wizje przyszłości. Między rokiem 1899 a 1910 ukazało się kilka serii ilustracji umieszczanych na różnego typu opakowaniach. Część z nich została później wykorzystana na kartach pocztowych. Wszystkie karty ilustrowały wizję świata w roku 2000. Pierwsze z nich zaprezentowano w 1900 roku na Światowej Wystawie w Paryżu (dane opracowane na podstawie: link).

JPOL_E3_E4_Tekstykultury
REggcAUrKfuzk1
Kartka pocztowa z cyklu W roku 2000
Jean-Marc Côté lub Villemard, Francja w 2000 roku. Szkoła przyszłości, 1901 lub 1910, domena publiczna
JPOL_E3_E4_Tekstykultury
1
Ćwiczenie 2.1

Obejrzyj ilustrację i opisz, co na niej widzisz.

1
Ćwiczenie 2.2

Odpowiedz na pytania:

  • Jak francuski rysownik przełomu XIX i XX wieku wyobrażał sobie szkołę przyszłości?

  • Które z utrwalonych na rysunku motywów należały, według ciebie, do rzeczywistości początku XX wieku?

  • Czy któryś z pomysłów Jeana‑Marca Côtégoj00000003YB2v27_000tp001Jeana‑Marca Côtégo został później zrealizowany?

1
Ćwiczenie 2.3

Ćwiczenie 2.4
RaaVHfXwVIYeY1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 2.5

Opisz swój stosunek do oglądanej ilustracji. Nazwij pierwsze wrażenie, odczucia, przemyślenia, wplatając w wypowiedź zdania z poprzedniego ćwiczenia.

j00000003YB2v27_000tp001
j00000003YB2v27_0000002E
JPOL_E3_E4_Konteksty

Wizje przyszłości na opakowaniach słodyczy

Wizje przyszłości powstające na początku XX wieku umieszczano nie tylko na kartach pocztowych. Można je było również znaleźć na przykład na opakowaniach słodyczy. Jedna z serii ukazała się w Niemczech na przełomie XIX i XX wieku. Na papierowych opakowaniach czekolad niemieckiej firmy Hildebrandj00000003YB2v27_000tp002Hildebrand znalazły się między innymi wizje miasta przyszłości i fantastyczne środki transportu.

Ćwiczenie 3.1

Przyjrzyj się czekoladowym opakowaniom firmy Hildebrand z końca XIX wieku przedstawionym na powyższych ilustracjach. Zwróć uwagę na szczegóły obrazków, a przede wszystkim na mającą obowiązywać w roku 2000 modę. Co sądzisz o futurystycznychj00000003YB2v27_000tp003futurystycznych pomysłach ich autorów?

Ćwiczenie 3.2

Opisz obie ilustracje. Jak można by je zatytułować?

Ćwiczenie 3.3

Odpowiedz na pytania:

  • Co sądzisz o wprowadzeniu na czekoladowe opakowania „ruchomych domów” i „podwodnego statku wycieczkowego”?

  • Jakie przesłanie niosą ze sobą oba obrazki?

  • Czy oglądane opakowania zachęciłyby cię do kupna czekolady? Uzasadnij swoją opinię.

j00000003YB2v27_000tp002
j00000003YB2v27_000tp003
j00000003YB2v27_0000003I
JPOL_E3_E4_Preteksty

Kapsuła czasu

R1MBYsO9OS0Y41
Kapsuła czasu w obserwatorium Griffith w Los Angeles
Sbassi, Kapsuła czasu w obserwatorium Griffith w Los Angeles, 2011, licencja: CC BY-SA 3.0

Czy wiecie, co to jest kapsuła czasu?

Zazwyczaj jest to jakiś specjalny pojemnik, czasami też miejsce, w którym współcześni umieszczają dla przyszłych pokoleń różne przedmioty bądź informacje. Najczęściej takie kapsuły tworzy się i ukrywa przy okazji ważnych wydarzeń, na przykład podczas wmurowywania kamienia węgielnego pod budowę nowego ważnego obiektu albo w czasie wieńczenia wieży kościelnej hełmem.

Pojęcie „kapsuła czasu” zostało stworzone w latach 30. XX wieku, ale wiadomo, że tego typu zapieczętowane komunikaty dla przyszłych pokoleń pozostawiano już wcześniej.

Kapsuła czasu
Kapsuła czasu

W czasie Wystawy Światowej w Nowym Jorku w 1939 roku przedsiębiorstwo Westinghouse zaprezentowało kapsułę czasu własnego projektu. Była to podłużna skrzynia [...]. Ważyła ok. 360 kg i zbudowana była z miedzi, chromu oraz stopu srebra, co według zapewnień firmy dawało jej wytrzymałość lekkiej stali. Wewnątrz znajdowały się rzeczy codziennego użytku, takie jak: kłębek nici, lalka, księga z opisem kapsuły i jej twórców, flakonik z nasionami zboża, mikroskop i piętnastominutowa kronika filmowa. Szpule mikrofilmu zawierały: informator sklepu Sears Roebuckj00000003YB2v27_000tp004Sears Roebuck, słownik, almanach i inne teksty. Kapsułę zakopano w parku Flushing Meadowsj00000003YB2v27_000tp005Flushing Meadows, gdzie odbywała się wystawa. W 1965 r. w jej pobliżu zakopano drugą kapsułę. Obie spoczywają na głębokości ok. 5 m i mają zostać otwarte w 6939 r. W 1985 r. ta sama firma przygotowała małą szklaną kapsułkę, która miała zostać umieszczona pod hotelem Marriott Marquisj00000003YB2v27_000tp006Marriott Marquis w Nowym Jorku, ale nigdy do tego nie doszło.

Kapsuła czasu

Ćwiczenie 4

Po przeczytaniu powyższego tekstu odpowiedz na pytania:

  • Gdzie i z jakiej okazji zakopano kapsułę czasu w 1939 roku?

  • Z jakich materiałów została zrobiona?

  • Ile w sumie kapsuł zakopano w parku Flushing Meadows?

j00000003YB2v27_000tp004
j00000003YB2v27_000tp005
j00000003YB2v27_000tp006
j00000003YB2v27_0000004G
JPOL_E3_E4_Zadaniowo

Zadaniowo

Ćwiczenie 5

Ilustracja z cyklu W roku 2000 jest kartką pocztową. Wyobraź sobie, że jest rok 1900 i kupujesz tę kartkę z zamiarem wysłania jej do...

Napisz pozdrowienia z roku 1900 do kogoś, kto odczyta je dopiero w roku 2000.

uzupełnij treść
Ćwiczenie 6

Na dowolnej współczesnej kartce pocztowej napisz pozdrowienia do kogoś, kto odczyta je dopiero w 2115 roku.

Ćwiczenie 7

Zbierzcie swoje „kartki do przyszłości” i umieśćcie je we własnoręcznie przygotowanej kapsule czasu (zob. Preteksty), w której będą mogły spokojnie czekać na rok 2115. A może coś jeszcze do niej włożycie? Jakie informacje chcielibyście przekazać uczniom z XXII wieku?

Ćwiczenie 8

Przywołując jako przykład ilustracje oglądane podczas lekcji, napisz tekst argumentacyjny na jeden z poniższych tematów:

  • „Fantastyka ma swoje źródło w otaczającej nas rzeczywistości”,

  • „Fantastyka nie ma żadnego źródła w otaczającej nas rzeczywistości”.

Ćwiczenie 9

Zaprojektuj i stwórz własne futurystyczne opakowanie czekolady, którą lubisz.

Ćwiczenie 10

Znajdźcie dobrą okazję, żeby zorganizować „Wieczór Futurystycznej Czekolady”, podczas którego będziecie mogli zaprezentować swoje prace i poczęstować kolegów, koleżanki, nauczycieli słodką zawartością futurystycznych opakowań.

R101dSNKuvMvH1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.