Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Ten materiał nie może być udostępniony
R47hHd03TcD3H
Bajki I. Krasickiego ilustrowane
Józef Wincenty Kruszewski, Bajki I. Krasickiego ilustrowane, 1886, domena publiczna

Zapewne nieraz zdarzyło ci się słyszeć zdanie podobne do tego: „I żyło im się jak w bajce…”. Chociaż sens tego stwierdzenia wydaje się oczywisty, zastanów się nad treścią zacytowanej wypowiedzi – co tu oznacza bajka?

Dość łatwo znaleźć inne wyrażenia, w których bajka odgrywa główną rolę. Oto kilka z nich: „bajkowy widok”, „bajeczny smak”, „kraina jak z bajki”, „bajkowy świat”, „bajkolandia”…

Już wiesz

Przypomnij sobie cechy bajki jako gatunku literackiego.

j000000036B1v50_0000000D
JPOL_E3_E4_Tekstykultury

Bajka – prawda czy fałsz?

JPOL_E3_E4_Tekstykultury
R1Xu6EOS2XdKZ1
Bajkowy świat Źródło: www.pixabay.com, grafika komputerowa, domena publiczna.
ILUSTRACJA: Bajkowy świat
www.pixabay.com, grafika komputerowa, domena publiczna
JPOL_E3_E4_Tekstykultury

Wykonaj następujące polecenia:

Ćwiczenie 1.1

Zapisz własną definicję bajki:
Bajka to...

uzupełnij treść
Ćwiczenie 1.2

Wymień znanych ci bajkopisarzy i tytuły bajek, które lubisz.

R1YK3KPhkIz3J
Igancy Krasicki, Do dzieci, czyta Krzysztof Kulesza Igancy Krasicki, Do dzieci, czyta Krzysztof Kulesza Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Do dzieciIgnacy Krasicki
Ignacy Krasicki Do dzieci

O wy, co wszystkie porzuciwszy względy,
Za cackiem bieżyć gotowi w zapędyj000000036B1v50_000tp001zapędy,
Za cackiemj000000036B1v50_000tp002cackiem, które zbyt wysoko leci,
Bajki wam niosę, posłuchajcie, dzieci.

Wy, których tylko niestatek żywiołem,
Co się o fraszki uganiacie wspołemj000000036B1v50_000tp003wspołem,
O fraszki, których zysk maże i szpeci,
Bajki wam niosę, posłuchajcie, dzieci.

Wy, którzy marne przybrawszy postaci,
Baśniami łudzić umiecie współbraci,
Baśniami, które umysł płochy kleci,
Bajki wam niosę, posłuchajcie, dzieci.

j000000036B1v50_00000_BIB_001Ignacy Krasicki, Do dzieci, [w:] , Wybór liryków, red. Sante Graciotti, Wrocław 1985, s. 79–80.

Po przeczytaniu zacytowanej wyżej bajki Do dzieci wykonaj następujące polecenia:

Ćwiczenie 2.1

Podaj, kogo – twoim zdaniem – dotyczy wymieniany w każdej strofie zaimek „wy”.

Ćwiczenie 2.2

Poszukaj w wierszu określeń opisujących adresatów wiersza, a następnie określ stosunek do nich postaci mówiącej.

Ćwiczenie 2.3

Ćwiczenie 2.4
REnJmLlQrLNQK1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 2.5

Czy w utworze Do dzieci wyraz „bajka” można potraktować jako kolejny element ciągu słów: cacko, fraszka, baśń? Uzasadnij odpowiedź.

Wskazówka

Można się tu spodziewać dwóch odmiennych odpowiedzi:

  • bajka została przeciwstawiona cacku, fraszce i baśni, które oszukują, bajka zaś niesie prawdę;

  • bajka jest synonimem cacka, fraszki i baśni, a wtedy Krasicki deklarowałby swą gotowość do zaoferowania czytelnikowi tego, czego ten oczekuje.

Ćwiczenie 3
RxGYhT8gotIBU1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ważne!

Wyraz „bajka” w utworze dedykacyjnym do zbioru Bajki i przypowieści jest synonimem prawdy. Krasicki odszedł tu zatem od zwyczajowego utożsamiania tego słowa z fantazją czy kłamstwem (przy okazji bajkę przeciwstawiając baśni, oznaczającej coś fałszywego).

O tym, że XVIII‑wieczny twórca nie tylko w dedykacyjnym wierszu tak potraktował bajkę, świadczy utwór Koniec, który stanowi zakończenie Przydatku do Bajek i przypowieści.

RNIzoDX1c8yuz
Ignacy Krasicki, Koniec, czyta Krzysztof Kulesza Ignacy Krasicki, Koniec, czyta Krzysztof Kulesza Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R1FrT4g2eAISM1
Zbójnik karpacki
początek XVIII wieku, domena publiczna
KoniecIgnacy Krasicki
Ignacy Krasicki Koniec

Zmordował się na koniec ten, co bajki prawiłj000000036B1v50_000tp004prawił,
Żeby więc do ostatka słuchaczów zabawił,
Rzekł: „Powiem jeszcze jedną, o której nie wiecie:
Bajka poszła w wędrówkę. Wędrując po świecie
Zaszła w lasy głębokie; okrutni i dzicy
Napadli ją z hałasem wielkim rozbójnicy,
A widząc, że ubrana bardzo podle była,
Zdarli suknie – aż z bajki Prawda się odkryła”.

j000000036B1v50_00000_BIB_002Ignacy Krasicki, Koniec, [w:] , Poezja polska XVIII wieku, red. Zdzisław Libera, Warszawa 1976, s. 214.

Po przeczytaniu utworu Koniec wykonaj następujące polecenia:

Ćwiczenie 4.1

Kim jest postać mówiąca w wierszu?

Ćwiczenie 4.2

Jaki był cel „prawienia bajek”?

Ćwiczenie 4.3

Ćwiczenie 4.4
R1bMGFGBhYKVB1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 4.5

Do kogo postać mówiąca porównała bajkę?

Ćwiczenie 4.6

Czym okazała się bajka po odarciu jej z szaty i czym jest owa szata?

Ważne!

Bajka odarta z szat staje się „nagą prawdą”, czyli prawdą pełną, absolutną, niczym nieprzesłoniętą. Okazuje się, że właśnie takie postrzeganie bajki nie było jednostkowe czy przypadkowe. Ignacy Krasicki znowu wyraźnie zasugerował, że bajki nie należy traktować jak kłamstwa ani fantazji. Pod szatą (czyli pod metaforami, epitetami, porównaniami, personifikacjami itd.) znaleźć można mądrość w postaci morału.

Te dwa przykłady mogłyby stanowić podstawę do przypuszczeń, że poeta, mając napisać „prawda”, używa zamiennie słowa „bajka”.

j000000036B1v50_000tp002
j000000036B1v50_000tp001
j000000036B1v50_000tp003
j000000036B1v50_000tp004
j000000036B1v50_0000003B
JPOL_E3_E4_Tekstykultury

Bajkowy świat

RknQHWr22p11W
Ignacy Krasicki, Wstęp do bajek, czyta Krzysztof Kulesza Ignacy Krasicki, Wstęp do bajek, czyta Krzysztof Kulesza Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R17g54I3PuSOB1
Okładka Bajek i przypowieści Ignacego Krasickiego – pierwodruk.
1779, domena publiczna
Wstęp do bajekIgnacy Krasicki
Ignacy Krasicki Wstęp do bajek

Był młody, który życie wstrzemięźliwie pędził;
Był stary, który nigdy nie łajał, nie zrzędził;
Był bogacz, który zbiorów potrzebnym udzielał;
Był autor, co się z cudzej sławy rozweselał;
Był celnik, który nie kradł; szewc, który nie pijał;
Żołnierz, co się nie chwalił; łotr, co nie rozbijał;
Był minister rzetelny, o sobie nie myślał;
Był na koniec poeta, co nigdy nie zmyślał:
– A cóż to jest za bajka? Wszystko to być może!
– Prawda, jednakże ja to między bajki włożę.

j000000036B1v50_00000_BIB_003Ignacy Krasicki, Wstęp do bajek, [w:] , Poezja polska XVIII wieku, red. Zdzisław Libera, Warszawa 1976, s. 209.

Po przeczytaniu Wstępu do bajek wykonaj następujące polecenia:

Ćwiczenie 5.1

Jak można nazwać wiersz, który nie jest podzielony na zwrotki (strofy)?
Jeśli nie masz pomysłu, zapoznaj się z podaną definicją.

Wiersz zwrotkowy
Definicja: Wiersz zwrotkowy

Wiersz podzielony na zwrotki nazwać można zwrotkowym (stroficznym).

Wiersz ciągły
Definicja: Wiersz ciągły

Wiersz niepodzielony na zwrotki nazwać można ciągłym (stychicznym).

Ćwiczenie 5.2

Podziel wiersz na dwie części. Gdzie przeprowadzisz granicę? Uzasadnij swój wybór.

Ćwiczenie 5.3

Ćwiczenie 5.4
RsCNq9iT9ltjw1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 5.5

Przyjrzyj się kolejnym kategoriom ludzi wymienionym w wierszu i oceń, czy ich charakterystyka odpowiada temu, co się z nimi zazwyczaj kojarzy. Uzasadnij odpowiedź.

Ćwiczenie 5.6

Ćwiczenie 5.7
R1KcWWV8mOJu61
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 5.8

Wymień co najmniej dwie ważne różnice, które odróżniają drugą część bajki od pierwszej.

Ćwiczenie 5.9

Czy – twoim zdaniem – rzeczywiście „wszystko to być może”? Przy odpowiedzi uwzględnij wcześniejsze ustalenia.

Ćwiczenie 5.10

Wyjaśnij, w jakim znaczeniu wyraz „bajka” został użyty w ostatnim wersie.

Ćwiczenie 5.11

Określ, czy ostatni wers bajki („Prawda, jednakże ja to między bajki włożę”), wyjęty z kontekstu, zawiera logiczne rozumowanie. Uzasadnij odpowiedź.

Ćwiczenie 5.12

Wyjaśnij, co o postrzeganiu świata przez Ignacego Krasickiego mówi użycie wyrazu „bajka” w odniesieniu do występujących w utworze charakterystyk ludzi.

Ćwiczenie 5.13

Czy uważasz, że pierwsza część utworu przedstawia świat realistyczny? Uzasadnij odpowiedź.

j000000036B1v50_00000054
JPOL_E3_E4_Konteksty

Podróże filozofów

Ignacy Krasicki zdawał sobie sprawę z tego, że utopijne społeczeństwa są jedynie wytworem wyobraźni filozofów. Sam wprawdzie należał do ludzi uczonych, był człowiekiem dobrze wykształconym, wielokrotnie w swoich dziełach nawiązywał do myślicieli antycznych i nowożytnych, a żył w okresie, który nazywano Wiekiem Rozumu lub Wiekiem Filozofów, jednak w obu zbiorach jego bajek można znaleźć utwory, w których przedstawia on „zawodowych” filozofów w niezbyt pochlebnym świetle.

R1abgiT07h7xV
Ignacy Krasicki, Podróż, czyta Bartosz Woźny Ignacy Krasicki, Podróż, czyta Bartosz Woźny Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
PodróżIgnacy Krasicki
Ignacy Krasicki Podróż

Miał rozum, w domu siedząc kto się śmiał z podróży,
Jeśli więc ten mu zaszczyt sprawiedliwie służy,
Jak zwać tych, co się raz wraz ustawicznie włóczą?
Oto – ale zaczekam, aczejj000000036B1v50_000tp005aczej się oduczą.
[…]
Droga zawdy jest drogą pomimo wygody,
Rzadkaj000000036B1v50_000tp006Rzadka obejść się calej000000036B1v50_000tp007cale, znaleźć się bez szkody,
A choćby innej w ciągłych podróżach nie było,
Gdy się czas marnie strawił, wiele się straciło.
Przepłynąwszy przez morza i zwiedziwszy ziemie,
Dajmy to, iż kto poznał wszystkie ludzkie plemię.
Cóż poznał? – To, co w domu miał na pogotowiu.
[…]
Pitagorasj000000036B1v50_000tp008Pitagoras i Talesj000000036B1v50_000tp009Tales, i Platonj000000036B1v50_000tp00APlaton, i inni,
Za których wielkim zdaniem poszli ludzie gminnij000000036B1v50_000tp00Bludzie gminni,
Niżeli swej nauki cuda rozpostarli,
W kraju się właściwego cieśnij000000036B1v50_000tp00Ccieśni nie zawarli,
Lecz chcąc ludzi oświecić w błędach, w których trwali,
Do innych się, najdalszych, w pielgrzymstwo udali.
Tam czerpającj000000036B1v50_000tp00Dczerpając u źródła, w wiadomość bogaci,
Z niezmiernym nauk trzosemj000000036B1v50_000tp00Etrzosem wrócili do braci.
Pitagoras powiedział, nie trzeba jeść bobu.
A niekontent z greckiego rządzenia sposobu,
Nową rzeczpospolitą mądry Plato skleciłj000000036B1v50_000tp00Fsklecił
I tak dowodnie onej użytek zalecił,
Iż się dotąd na jawie jeszcze nie skleciła.
Woda, według Talesa, wszystko sporządziła.
[…]
Rozum tylko i cnota są sprawicielamij000000036B1v50_000tp00Gsprawicielami;
Z tymi, choćby wśród stepów, nie będziemy sami.
Cóż dopiero, gdy dzieci i podściwaj000000036B1v50_000tp00Hpodściwa żona,
I uprzejmość sąsiedzka, prawa, doświadczona,
[…]
Piękne to towarzystwo i nigdy nie znudzi,
Swoich znając, po co nam nowych szukać ludzi?
Miłe to przeświadczenie do tego nas wiedzie,
Iż dobrze w domu siedzieć. – Kto nie chce, niech jedzie!

j000000036B1v50_00000_BIB_004Ignacy Krasicki, Podróż, [w:] tegoż, Satyry i listy, red. Zbigniew Goliński, Wrocław 1988, s. 135–140.

Po przeczytaniu bajki Ignacego Krasickiego Podróż wykonaj następujące polecenia:

Ćwiczenie 6.1

Wskaż argumenty, jakie przeciw „niepotrzebnym podróżom” wyliczono w wierszu.

Ćwiczenie 6.2

W utworze wymieniono ważnych greckich filozofów: Pitagorasa, Talesa i Platona. Co zyskali ludzie dzięki podróżom dwóch pierwszych myślicieli?

Ćwiczenie 6.3

Wobec Platona użyto epitetu „mądry”. Na czym ta mądrość polegała?

Ćwiczenie 6.4

Podaj, jaki był powód napisania przez Platona dzieła Państwo.

Ćwiczenie 6.5

Określ, jaki obraz filozofów przedstawiono w Podróży.

j000000036B1v50_000tp005
j000000036B1v50_000tp006
j000000036B1v50_000tp007
j000000036B1v50_000tp008
j000000036B1v50_000tp009
j000000036B1v50_000tp00A
j000000036B1v50_000tp00B
j000000036B1v50_000tp00C
j000000036B1v50_000tp00D
j000000036B1v50_000tp00E
j000000036B1v50_000tp00F
j000000036B1v50_000tp00G
j000000036B1v50_000tp00H
j000000036B1v50_00000071
JPOL_E3_E4_Konteksty

Jeszcze o filozofach

RF410k61mn720
Ignacy Krasicki, Filozof, czyta Bartosz Woźny Ignacy Krasicki, Filozof, czyta Bartosz Woźny Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o..
RKK83QXj0Vlrg1
Bajki I. Krasickiego ilustrowane (Filozof)
Józef Wincenty Kruszewski, Bajki I. Krasickiego ilustrowane (Filozof), 1886, domena publiczna
FilozofIgnacy Krasicki
Ignacy Krasicki Filozof

Zaufany filozof w zdaniach przedsięwziętych,
Nie wierzył w Pana Boga, śmiał się z wszystkich świętych.
Przyszła słabość, aż mędrzec, co firmament mierzył,
Nie tylko w Pana Boga, i w upiory wierzył.

j000000036B1v50_00000_BIB_005Ignacy Krasicki, Filozof, [w:] , Poezja polska XVIII wieku, red. Zdzisław Libera, Warszawa 1976, s. 211.

Po przeczytaniu bajki Filozof wykonaj następujące polecenia:

Ćwiczenie 7.1

W utworze nie użyto imienia czy nazwiska żadnego filozofa. Z czego to wynika?

Ćwiczenie 7.2

Powiedz, co stało się momentem przełomowym w życiu filozofa.

Ćwiczenie 7.3

Scharakteryzuj filozofa (i jego poglądy) sprzed momentu przełomowego.

Ćwiczenie 7.4

Wyjaśnij, jak rozumiesz wyrażenie „zaufany […] w zdaniach przedsięwziętych” oraz zwrot „firmament mierzył”.

Ćwiczenie 7.5

Wytłumacz, dlaczego twoim zdaniem filozof się zmienił i na czym ta przemiana polegała.

Ćwiczenie 7.6

Określ stosunek Krasickiego do przedstawionego w bajce filozofa.

j000000036B1v50_0000007Z
JPOL_E3_E4_Konteksty

Chłopski filozof

Rxvn72gQ8zdBv
Ignacy Krasicki, Filozof i chłop, czyta Bartosz Woźny Ignacy Krasicki, Filozof i chłop, czyta Bartosz Woźny Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o..
RqvdP3dxJ69sS1
Bajki I. Krasickiego ilustrowane (Chłop i filozof)
Józef Wincenty Kruszewski, Bajki I. Krasickiego ilustrowane (Chłop i filozof), 1886, domena publiczna
Filozof i chłopIgnacy Krasicki
Ignacy Krasicki Filozof i chłop

Wielki jeden filozof, co wszystko posiadał,
Co bardzo wiele myślał, więcej jeszcze gadał,
Dowiedział się o drugim, który na wsi mieszkał.
Nie omieszkał
I kolegę odwiedzieć,
I od niego się dowiedzieć,
Co umiał i skąd była ta jego nauka;
Znalazł chłopa nieuka,
Bo i czytać nie umiał, a więc książek nie miał.
Oniemiał.
A chłop w śmiech: „Moje księgi – rzekł – wszystkie na dworze:
Wół, co orze,
Sposobi mnie do pracy, uczy cierpliwości,
Pszczoła pilności,
Koń, jak być zręcznym,
Pies, jak wiernym i wdzięcznym,
A sroka, co na płocie ustawicznie krzeczy,
Jak lepiej milczyć niźli gadać nic do rzeczy”.

j000000036B1v50_00000_BIB_006Ignacy Krasicki, Filozof i chłop, [w:] tegoż, Bajki, przypowieści, satyry, Rzeszów 1986, s. 75.

Po przeczytaniu bajki Filozof i chłop wykonaj następujące polecenia:

Ćwiczenie 8.1

W utworze występują wymienieni w tytule bajki bohaterowie. Zastanów się i odpowiedz na pytanie, co – twoim zdaniem – zdecydowało o kolejności wyrazów w tytule.

Ćwiczenie 8.2

Posługując się cytatami z utworu, scharakteryzuj postać filozofa.

Ćwiczenie 8.3

Wyjaśnij, skąd chłop czerpał swoją wiedzę o świecie.

Ćwiczenie 8.4

Oceń, czy dobór „nauczycieli” chłopa jest odpowiedni.

Ćwiczenie 8.5

Ćwiczenie 8.6
RcXe1vB66jWID1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 8.7

Wskaż, który z bohaterów utworu jest bliższy życia i czyje nauki okazują się ważniejsze dla przeciętnego człowieka. Uzasadnij odpowiedź.

Ćwiczenie 8.8

Ćwiczenie 8.9
Rh8SAZVwZEWBt1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
j000000036B1v50_00000094
JPOL_E3_E4_Preteksty

Utopia

RLx6YxPxSPq891
Wyspia Utopia
Ambrosius Holbein, Wyspia Utopia, 1518, drzeworyt, Kunstmuseum Basel, domena publiczna

Świat przedstawiony we Wstępie do bajek jest nierealny – autor postrzega rzeczywistość pesymistycznie i nie wierzy w taki swoisty „raj na ziemi”. Warto zauważyć, że ów idealny (ale nieprawdziwy) świat dotyczy wyłącznie ludzi. Krasicki w ogóle nie zajął się pięknem przyrody ani nie odniósł się do kwestii religijnych (chociaż był biskupem).

Ideał w tej bajce wiąże się z życiem ludzi w społeczności. Jest to zatem opis świata, w którym ludzie mają wyłącznie pozytywne cechy. Wyobrażenia na temat idealnego społeczeństwa pojawiały się już o wiele wcześniej. Pierwszą tego typu wizję zamieścił w dziele napisanym w formie dialogu, a zatytułowanym Państwo, jeden z najwybitniejszych filozofów starożytnej Grecji – Platon (V–IV w. p.n.e.).

Niemal 2000 lat później Tomasz More (Morus) – angielski biskup, myśliciel, humanista i polityk – napisał traktat Utopia. Przedstawił tam własne wyobrażenia na temat idealnej społeczności. Tytuł tego dzieła w języku greckim oznacza „miejsce‑nigdzie”, czyli „miejsce, którego nie ma”. Stał się on synonimem krainy zamieszkanej przez idealne społeczeństwo, ale nieistniejącej na naszej planecie.

UtopiaThomas More
Thomas More Utopia

Każde miasto ma przyznany do swego użytku obszar ziemi, ciągnący się co najmniej 12 000 kroków. Czasem ten przydział ziemi wynosi z jakiejś strony znacznie więcej, tłumaczy się to oczywiście większą odległością miast od siebie na tej przestrzeni. Żadnemu miastu nie zachciewa się rozszerzać swoich posiadłości, ponieważ mieszkańcy ich nie uważają się za właścicieli ziemi, lecz raczej za włodarzyj000000036B1v50_000tp00Iwłodarzy. Wśród pól widać wszędzie domy, zaopatrzone w sprzęty gospodarskie i odpowiednio urządzone; służą one za mieszkania obywatelom, których miasta wysyłają kolejno na wieś. Każda rodzina wiejska składa się przynajmniej z 40 osób, mężczyzn i kobiet, oraz dwóch niewolników i podlega kierownictwu dwojga poważnych rozumnych ludzi, to jest ojca i matki rodziny. […] Każdy dom ma bramę od ulicy i tylną do ogrodu. Bramy są dwuskrzydłowe, łatwo otwierają się przez pociągnięcie ręką i potem same zamykają się; każdy może swobodnie wejść: tak dalece nie ma tam żadnej własności prywatnej. Nawet domy zmieniają co dziesięć lat, losując, który komu ma przypaść w udziale. […] Władza księcia jest dożywotnia, chyba że budzi on podejrzenie, jakoby dążył do tyranii. Traniborówj000000036B1v50_000tp00JTraniborów wybierają corocznie, lecz nie zmieniają ich bez ważnego powodu. Wszystkich innych urzędników zastępuje się po roku nowymi. Co trzy dni, a czasem w miarę potrzeby częściej, schodzą się traniborowie na narady z księciem; omawiają sprawy państwowe i jeśli są jakieś spory prywatne – zdarza się to bardzo rzadko – rozstrzygają je w krótkim czasie. Na każdym posiedzeniu senatu obecni są dwaj syfograncij000000036B1v50_000tp00Ksyfogranci, każdego dnia inni. […] Wszyscy mieszkańcy wyspy noszą odzież jednakowego kroju bez względu na wiek; jeśli w ubiorze są pewne różnice, mają one tylko na celu odróżnienie mężczyzn od kobiet oraz bezżennych od żonatych. Odzież jest ładna, wygodna i stosowna zarówno do pory letniej, jak i zimowej, a sporządza ją sobie każda rodzina.

j000000036B1v50_00000_BIB_007Thomas More, Utopia, tłum. Kazimierz Abgarowicz, Lublin 1993, s. 61–68.
Ćwiczenie 9

Po przeczytaniu fragmentu dzieła Thomasa More’aj000000036B1v50_000tp00LThomasa More’a napisz notatkę na temat sposobu organizacji życia społecznego w Utopii.

j000000036B1v50_000tp00I
j000000036B1v50_000tp00J
j000000036B1v50_000tp00K
j000000036B1v50_000tp00L
j000000036B1v50_0000009Z
JPOL_E3_E4_Zadaniowo

Zadaniowo

Ćwiczenie 10

Napisz tekst argumentacyjny, w którym – cytując utwory Ignacego Krasickiego – opiszesz idealne państwo.

Ćwiczenie 11

Napisz przemówienie, w którym – zwracając się do obywateli wymyślonego państwa – przedstawisz swoją wizję idealnego władcy, np. króla lub prezydenta.

R15GEMcVEc7Nm1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.