W gabinecie rzeczownikowych osobliwości
Rozpoznaj rzeczowniki odmienne i nieodmienne.
bikini, safari, kakao, lód, pomidor, menu, kiwi, osioł, mango, gil, dno, kakadu, dar, yeti, taxi, lew, słowo, staw, boa, toffi, biodro, krowa, igloo, fiat
| Rzeczowniki nieodmienne | |
|---|---|
| Rzeczowniki odmienne |
Z wybranymi nieodmiennymi rzeczownikami z poprzedniego ćwiczenia ułóż trzy zdania. Zapisz je tutaj lub w zeszycie.
Nieodmienna jest między innymi nazwa zwierzęcia – okapi, pochodząca z języka afrykańskiego plemienia Mbuba. Pomimo że ssak ten ma pręgi przypominające futro zebry, jest najbliżej spokrewniony z żyrafą. Przez wieki (aż do 1901, kiedy został odkryty przez Europejczyków) znany był tylko wśród lokalnej ludności zamieszkującej dżungle w dorzeczu Konga.
Inne nieodmienne nazwy egzotycznych zwierząt to:
Uzupełnij zdania odpowiednimi formami wyrazów: przyjaciel, imię, sędzia, brat, zwierzę. W zdaniach wyrazy występują w podanej kolejności. Każdy z podanych wyrazów występuje dwa razy. Jeśli masz wątpliwości, skorzystaj ze słownika poprawnej polszczyzny.
W gronie ........................ miło spędzam czas.
Nie lubię rozstawać się z moimi .............................
Nie chcę zmieniać swojego ...............
Mamy takie same .............
Skazany usłyszał głos ...................
Mój tato został ................ sądu rejonowego w Warszawie.
Przyszedłem na plac zabaw z moimi ...............
Kupiłam kolejkę swojemu .............
W schronisku nie przyjmują dzisiaj żadnych ...................
Niestety, nie mam żadnego ...................... w domu.
Odmień przez przypadki wyraz „gimnazjum” w liczbie pojedynczej i mnogiej. Jeśli masz wątpliwości, skorzystaj ze słownika poprawnej polszczyzny.
| Przypadek | Liczba pojedyncza | Liczba mnoga |
|---|---|---|
| M. | gimnazjum | gimnazja |
| D. | ||
| C. | ||
| B. | ||
| N. | ||
| Mc. | ||
| W. |
Podaj trzy inne rzeczowniki zakończone na -um.
Co możesz powiedzieć o odmianie takich rzeczowników? Zapisz w zeszycie zasadę.
Odgadnij słowa i wpisz odpowiednie formy. W razie wątpliwości skorzystaj ze słownika poprawnej polszczyzny.
| Pytanie | Forma M. lp. | Forma M. lm. | Forma D. lm. |
|---|---|---|---|
| rdzenny mieszkaniec Afryki | |||
| wyznawca Chrystusa | |||
| człowiek dotknięty klęską powodzi | |||
| członek zakonu założonego przez św. Franciszka | |||
| mieszkaniec Opola |
Tutaj lub w zeszycie ułóż zdania, w których użyjesz rzeczowników z poprzedniego ćwiczenia. Określ przypadek tych rzeczowników.
Wpisz odpowiednią formę podanych rzeczowników. Sprawdź w słowniku poprawnej polszczyzny, kiedy mówimy oka, a kiedy oczy; kiedy ucha, a kiedy uszy.
Oka/Oczy ............ zaszły mi łzami.
W rosole pływały już oka/oczy ............ tłuszczu.
Strach ma wielkie oka/oczy .............
W sieci są za duże oka/oczy .............
Wzięłam garnek za oba ucha/uszy .............
Lubię mój kubek z uchami/uszami .............
Pociągnął go za ucha/uszy .............
Jadł, aż mu się ucha/uszy trzęsły .............
Niektóre rzeczowniki nie odmieniają się przez liczby – mają bowiem tylko liczbę pojedynczą lub tylko liczbę mnogą. Przyjrzyj się podanym rzeczownikom i przyporządkuj je do odpowiednich grup.
oświadczyny, szacunek, młodzież, drzwi, pokora, perfumy, trojaczki, skrzypce, sanki, młodość, imieniny, listowie, prasa, zawiść
| Rzeczowniki występujące tylko w liczbie pojedynczej | |
|---|---|
| Rzeczowniki występujące tylko w liczbie mnogiej |