Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Ten materiał nie może być udostępniony

1. Czym jest powietrze?

Powietrze jest mieszaniną jednorodną, w skład której wchodzą pierwiastki i związki chemiczne w stanie gazowym. Właściwości powietrza zależą od jego składu.

R1bjQHuDqwUnR1
itwCp0obLf_d5e237

2. W jaki sposób można rozdzielić powietrze na składniki?

R6LdcPcrlM2Fo1
Film zaczyna się ujęciem czarnej planszy, na tle której z lewej strony pojawia się białe koło podpisane powietrze. Pojawia się odchodząca od niego niebieska strzałka podpisana około -200 stopni Celsjusza, schładzanie pod wysokim ciśnieniem. Za strzałką pojawia się niebieska kulka z podpisem ciekłe powietrze. Od niej odchodzi niebiesko czerwona strzałka podpisana Podgrzanie, od której odchodzą kolejne strzałki. Najpierw jedna boczna w górę do ciemnoniebieskiej kulki z napisem Azot, wrzenie -196 stopni Celsjusza. Następnie druga boczna w górę do szarej kulki z napisem Argon, wrzenie -186 stopni Celsjusza, a na koniec gruba strzałka po prawej kończy się na jasnoniebieskiej kulce z napisem Tlen, wrzenie -183 stopnie Celsjusza.

Powietrze można rozdzielić na składniki przez skroplenie i destylację.

itwCp0obLf_d5e276

3. Składniki powietrza – wybrane informacje

Rp74yTHQlNFmd1
Aplikacja przedstawia pięć obrazów przedstawiających butle z gazami ułożone w parach, gdzie butla z lewej strony ma kolor odpowiadający starej notacji barwnej, a butla z prawej nowemu sposobowi oznaczania. Kliknięcie na każdy z obrazów powoduje wyświetlenie okna ze szczegółową informacją na temat danego gazu w postaci tekstu odczytywanego przez lektora. W pierwszym wierszu zamieszczono trzy obrazy. Licząc od lewej są to Azot, którego stare oznaczenie do butla szara, natomiast nowe butla szara z czarną górną częścią. Drugi, czyli środkowy obraz przedstawia tlen, którego stare oznaczenie to butla niebieska, a nowe to butla niebieska z białą górną częścią. Trzeci obraz z prawej strony przedstawia tlen, którego stare oznaczenie to butla czerwona, a nowe to butla szara z czerwoną górną częścią. W drugim wierszu zamieszczono dwa obrazy. Z lewej strony i pośrodku Gazy szlachetne zilustrowane dwiema parami butli: Argon którego stare oznaczenie to butla szara, a nowe to butla szara z zieloną górną częścią oraz hel którego stare oznaczenie to butla szara, a nowe to butla szara z brązową. górną częścią. Ostatni obraz z prawej strony przedstawia dwutlenek węgla, dla którego zarówno stare jak i nowe oznaczenie to butla szara.
itwCp0obLf_d5e311

4. Azot, tlen i wodór – odkrycie, otrzymywanie i zastosowanie

RSyfgA1hdmPIP1
ROX0U8PxtmJvT1
Chem_gim_2_IV_04_ Otrzymywanie

Inne metody otrzymywania tlenuiU52QUv431Inne metody otrzymywania tlenu
Doświadczenie 1iU52QUv431Doświadczenie 1. Otrzymywanie tlenu z manganianu(VII) potasu
Doświadczenie 2iU52QUv431Doświadczenie 2. Otrzymywanie tlenu z wody utlenionej

R1HdmKLQxEUX01
Chem_gim_2_IV_05_ Zastosowanie
itwCp0obLf_d5e358

5. Tlenek węgla(IV) – wykrywanie, otrzymywanie, zastosowanie

RXHMlQ5DHvVEq1
Chem_gim_2_IV_06_CO2
itwCp0obLf_d5e392

6. Identyfikacja gazów: tlenu, wodoru i tlenku węgla(IV)

RxqjqTgAW2mmE1
itwCp0obLf_d5e427

Zadania

Pamiętam i rozumiem

  1. Wyjaśnij, czym pod względem chemicznym jest powietrze.

  2. Opisz właściwości azotu, tlenu, wodoru oraz tlenku węgla(IV).

  3. Opisz obieg tlenu i dwutlenku węgla w przyrodzie.

  4. Wyjaśnij, dlaczego pierwiastki tworzące w układzie okresowym 18. grupę nazywamy gazami szlachetnymi.

  5. Podaj zasady pracy z substancjami o właściwościach wybuchowych.

  6. Zapisz równania reakcji otrzymywania tlenu, wodoru i tlenku węgla(IV).

Czytam i interpretuję

  1. Z tablic chemicznych odczytaj gęstość gazów będących składnikami powietrza i przedstaw ją w postaci plakatu.

  2. W dowolnym źródle (podręczniki, książki, encyklopedie, Internet) znajdź informacje dotyczące przyczyn i skutków zatrucia czadem. Napisz krótką notatkę, podaj jaki to związek chemiczny oraz wyjaśnij, dlaczego czad jest cichym zabójcą.

  3. Na podstawie dostępnych źródeł (podręczniki, książki, encyklopedie, Internet) wyjaśnij, dlaczego wodór może stać się paliwem przyszłości.

  4. *Na podstawie dostępnych źródeł (podręczniki, książki, encyklopedie, Internet) wyjaśnij, co było przyczyną katastrofy sterowca „Hindenburg”.

Rozwiązuję problemy

  1. W trzech zamkniętych nieopisanych kolbach znajdują się bezbarwne gazy: wodór, tlen i tlenek węgla(IV). Zaproponuj doświadczenie pozwalające je odróżnić.

  2. Wyjaśnij, dlaczego w dolnych warstwach atmosfery jest większa zawartość tlenku węgla(IV).

  3. Zaproponuj kilka sposobów zmniejszenia stopnia zanieczyszczenia powietrza.

itwCp0obLf_d5e515

Projekt badawczy

Określenie stanu powietrza w najbliższej okolicy

Tytuł projektu

Jakim powietrzem oddychasz?

Temat projektu

Określenie stanu powietrza w najbliższej okolicy

Hipoteza badawcza

Powietrze w najbliższej okolicy jest czyste.
Powietrze w najbliższej okolicy jest zanieczyszczone.

Materiały źródłowe

Uczeń

Co dokładnie mam zamiar zrobić, by sprawdzić, czy hipoteza jest prawdziwa?

Należy ocenić stopień ewentualnego zanieczyszczenia powietrza, korzystając ze skali porostowej.

Zaplanować doświadczenie pozwalające zbadać czystość powietrza (np. badanie zapylenia powietrza).

Wskazać potencjalne źródła zanieczyszczenia powietrza.

Można nawiązać kontakt lub udać się z wizytą do stacji meteorologicznej bądź sanitarno‑epidemiologicznej w celu uzyskania danych o stężeniu szkodliwych gazów.

Co trzeba przygotować, by zweryfikować hipotezę?

Skalę porostową, taśmę klejącą

Co będę obserwować (mierzyć)?

Czas trwania

Tydzień

Wyniki

Przygotowanie kart pracy z zapisem obserwacji skali porostowej oraz doświadczenia wraz z relacją fotograficzną z ich przebiegu.

Wniosek

Czego się nauczyłam/em podczas tego projektu?

Wyniki i wnioski z projektu badawczego

RtaChGg3nsmd91
załącznik z dokumentem do pobrania
itwCp0obLf_d5e556

Test sprawdzający do działu Powietrze i inne gazy

Test sprawdzający

R15s7FSpKXDv81
załącznik z dokumentem do pobrania

Klucz testu

R1aZyzBeErreY1
załącznik z dokumentem do pobrania