Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał

Turystyka to ważny dział usług, ściśle wiążący się z innymi ich rodzajami, np. transportem, hotelarstwem, gastronomią, handlem. Wyjeżdżając na wakacje, każdy z nas staje się turystą. Wszyscy lubimy wakacje i wakacyjne podróże – odpoczywamy, poznajemy nowe miejsca, nowych ludzi. Nie musimy się uczyć, a jednak się uczymy.

R18qhORqQKdMY1
Źródło: sfu (http://commons.wikimedia.org), licencja: CC BY-SA 4.0.
Już wiesz
  • czym jest turystyka;

  • co to jest przyroda ożywiona i nieożywiona;

  • jakie są główne atrakcje turystyczne Polski.

Nauczysz się
  • rozróżniać rodzaje turystyki;

  • wskazywać na przykładach różne rodzaje walorów turystycznych Polski;

  • opisywać polskie obiekty znajdujące się na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego Ludzkości;

  • wskazywać obszary naszego kraju najbardziej atrakcyjne pod względem turystycznym.

iLsb51MRkJ_d5e243

1. Turystyka i jej rodzaje

Szeroko pojmowana turystykaturystykaturystyka obejmuje wszelkie rodzaje podróżowania w przeróżnych celach, np. wypoczynkowych, krajoznawczych, rodzinnych, towarzyskich, sportowych, biznesowych, zakupowych, pielgrzymkowych, leczniczych i innych. Formalna definicja turystyki mówi natomiast, że są to tylko te wyjazdy poza miejsce zamieszkania, które trwają dłużej niż jedną dobę – muszą zawierać co najmniej 1 nocleg. I takie wyjazdy uwzględniane są we wszystkich opracowaniach statystycznych. Ale oczywiście nasze jednodniowe wycieczki krajoznawcze, wypoczynkowe czy inne również możemy traktować jako turystykę.
Podstawowy podział pozwala wyróżnić turystykę wypoczynkowąkrajoznawczą. Wypoczynek służy odprężeniu, oderwaniu od codziennych obowiązków i regeneracji sił fizycznych oraz psychicznych. Krajoznawstwo to ogólnie zwiedzanie, czyli poznawanie nowych ciekawych miejsc, ich historii, przyrody, kultury.

R14ltvZ2HLddV1
Pamiętaj o różnych rodzjach turystyki, które rozwinęły się w poszczególnych regionach
Polecenie 1

Przypomnij sobie swoje ostatnie wakacje i nazwij rodzaj turystyki, jaki to był.
Wymień też inne rodzaje turystyki, które kiedykolwiek dane ci już było wypróbować.

Przedstawiony powyżej podział nie jest sztywny i zamknięty, gdyż niektóre rodzaje turystyki mogą się ze sobą łączyć. Przykładem są wycieczki piesze czy rowerowe, kiedy to podczas wypoczynku czynnego poznajemy nowe miejsca. Często też całe krajoznawstwo określa się mianem turystyki czynnej, ponieważ zwiedzanie zawsze wymaga przemieszczenia się, czyli ruchu.

Warto wiedzieć

Czynnym wypoczynkiem jest też turystyka kwalifikowanaturystyka kwalifikowanaturystyka kwalifikowana, czyli dokładnie zaplanowana i zorganizowana forma turystyki wymagającej szczególnych kwalifikacji. Do jej uprawiania często potrzeba specjalistycznego sprzętu, a przede wszystkim odpowiednich umiejętności i chęci, by wykonywać zaplanowane zadania. Zaliczają się tu m.in. różnego rodzaju wycieczki piesze, rowerowe, kajakowe, a także żeglarstwo, nurkowanie, narciarstwo, alpinizm, speleologia i inne. Skrajnym przypadkiem turystyki kwalifikowanej są tzw. sporty ekstremalne, np. paralotniarstwo, motolotniarstwo, spadochroniarstwo, skoki na bungee, kajakarstwo górskie. Ich uprawianie, poza odpowiednim przygotowaniem, wymaga dużej odwagi. Turystyką ekstremalną jest też tzw. survival, czyli szkoła przetrwania – wyprawa na obszar dzikiej przyrody i przebywanie tam lub wędrówka, będąc zdanym wyłącznie na własne siły, bez kontaktu ze światem.

Poza zasadniczym podziałem turystyki na wypoczynek i krajoznawstwo, wyróżnia się też wiele innych podziałów powstałych w oparciu o rozmaite kryteria, np.:

  • miejsce przebywania – turystyka górska, wyżynna, nizinna, nadmorska, miejska, wiejska (agroturystykaagroturystykaagroturystyka);

  • sposób przemieszczania – turystyka piesza, rowerowa, kajakowa, motorowa, samochodowa, lotnicza, narciarska;

  • czas trwania – turystyka weekendowa, urlopowa (wyjazdy jedno- lub dwutygodniowe), ekspedycyjna (wyprawy wielotygodniowe);

  • liczba uczestników – turystyka indywidualna i grupowa, w tym rodzinna;

  • miejsce zakwaterowania – turystyka hotelowa, kempingowa, biwakowa;

  • wiek uczestników – turystyka dziecięca, młodzieżowa, emerycka.

Warto wiedzieć

W ostatnich latach coraz większą popularnością cieszy się agroturystyka. Jest to aktywne spędzanie czasu wolnego na obszarach wiejskich. Atrakcjami są m.in. przejażdżki konne i bliski kontakt z innymi zwierzętami oraz z roślinnością, czyste powietrze i woda, polowania i łowienie ryb, spożywanie żywności przygotowanej w gospodarstwie, ogniska, grillowanie i inne imprezy pod gołym niebem. Częste jest też uczestnictwo agroturystów w życiu codziennym mieszkańców wsi, np. w pracach polowych, ogrodniczych czy hodowlanych. Agroturystyka ma duże znaczenie dla regeneracji fizycznej i psychicznej dorosłych oraz dla edukacji dzieci.

Polecenie 2

Przypomnij sobie jak najwięcej swoich wyjazdów turystycznych i zakwalifikuj je do różnych ww. rodzajów turystyki. Zrób to w formie pisemnej i policz, ile było jakich wyjazdów. Czy te, których było najwięcej to Twtój ulubiony rodzaj turystyki?
Uzyskane wyniki weź pod uwagę podczas planowania kolejnych wyjazdów.

iLsb51MRkJ_d5e333

2. Przyrodnicze walory turystyczne w Polsce

Pod pojęciem walor turystyczny rozumiany jest obiekt lub zespół obiektów mający wartościowe cechy unikalne, dzięki którym wzbudza on zainteresowanie turystów. Wśród przyrodniczych walorów turystycznych Polski wyróżnić można kilka grup obiektów:

  • roślinność, a zwłaszcza lasy wraz zamieszkującymi je zwierzętami;

  • wody – morza, jeziora, rzeki wraz z wodospadami i źródłami, tereny podmokłe, podziemne wody mineralne;

  • formy terenu, np. pasma i masywy górskie, szczyty, przełęcze, doliny, kotliny, wyżyny, wydmy, plaże;

  • formy skalne, np. głazy narzutowe, gołoborza, jaskinie, ostańce;

  • czyste powietrze, cisza i spokój.

Wymienione wyżej obiekty występują w naturze w różnych konfiguracjach i często składają się na piękne krajobrazy, których mamy w Polsce całkiem sporo. Obiekty te są wykorzystywane zarówno do turystyki wypoczynkowej, jak i krajoznawczej.
Nad Bałtykiem szerokie piaszczyste plaże latem służą turystom jako miejsce odpoczynku i opalania. Wysokie klify i wydmy tworzą malownicze krajobrazy nadmorskie. W wodach morza, a także jezior pływamy i uprawiamy sporty wodne, np. żeglarstwo. Pas pojezierzy przyciąga turystów licznymi jeziorami i dużymi kompleksami lasów iglastych, pokrywającymi pofałdowane tereny polodowcowe. Na nizinach występują stare, gęste lasy mieszane i liściaste, np. Puszcza Białowieska czy Puszcza Kampinoska. Wśród wyżyn wyróżnia się Jura Krakowsko‑Częstochowska z białymi skałami wapiennymi pośród zielonej roślinności. Atrakcyjne są też stare Góry Świętokrzyskie z gołoborzami i Puszczą Jodłową. Szczególnymi walorami turystycznymi odznaczają się nasze góry – Karpaty i Sudety. Poza wyjątkowo pięknymi krajobrazami, które latem zachęcają do wędrówek pieszych, w zimie występują tam korzystne warunki do uprawiania narciarstwa czy snowboardu. W Karpatach turyści najczęściej odwiedzają Tatry, a ponadto Bieszczady, Pieniny oraz Beskid Żywiecki, Śląski i Sądecki. W Sudetach najbardziej atrakcyjne są Karkonosze oraz rejon Kotliny Kłodzkiej z otaczającymi ją Górami Stołowymi i Masywem Śnieżnika. W Kotlinie Kłodzkiej oraz w wielu innych miejscach Polski kuracjusze korzystają z leczniczych właściwości wód mineralnych (patrz lekcja 10. Wody powierzchniowe i podziemne w Polsce).

Polecenie 3

Które z ww. walorów turystycznych Polski udało ci się już poznać? Wypisz je w zeszycie i podziel na elementy przyrody ożywionej i nieożywionej.

Polecenie 4

Podaj przykłady przyrodniczych walorów turystycznych występujących w twoich okolicach. Oceń, czy twój region jest dla turystów atrakcyjny pod względem przyrodniczym.

iLsb51MRkJ_d5e396

3. Kulturowe walory turystyczne w Polsce

Kulturowe walory turystyczne to unikalne obiekty lub zespoły obiektów stworzone przez człowieka i mające wartość historyczną. Są one przedmiotem zainteresowania przede wszystkim w turystyce krajoznawczej. Wyróżnić można kilka rodzajów tych walorów:

  • miasta o zabytkowej zabudowie, np. Kraków, Warszawa, Toruń, Wrocław, Zamość, Sandomierz, Kazimierz Dolny, Gdańsk, Poznań, Lublin;

  • pojedyncze obiekty zabytkowe o dużej, często międzynarodowej renomie, np. Kopalnia Soli w Wieliczce, były Obóz Koncentracyjny w Oświęcimiu, Zamek Krzyżacki w Malborku, Pole Bitwy pod Grunwaldem, Prasłowiańska Osada w Biskupinie, Wilczy Szaniec na Mazurach (była kwatera Hitlera), Kanał Elbląsko‑Ostródzki;

  • muzea gromadzące wiele cennych eksponatów powiązanych ze sobą tematycznie, np. muzeum techniki, sztuki, literatury czy też archeologiczne, geologiczne, wojskowe; szczególnym rodzajem są regionalne muzea etnograficzne, których zabudowania oraz wiele eksponatów często znajduje się na wolnym powietrzu, tworząc skansenyskansenskanseny, czyli rekonstrukcje dawnych osad;

  • miejsca kultu religijnego będące celem pielgrzymek, np. Klasztor Jasnogórski w Częstochowie, Bazylika w Licheniu (k. Konina), Katedra w Gnieźnie, Sanktuarium w Kalwarii Zebrzydowskiej (k. Krakowa), Bazylika w Świętej Lipce (k. Olsztyna), Góra Grabarka (na Podlasiu), Lednogóra (k. Gniezna).

R1Q6tddO4iXma1
Wycieczka wirtualna po Zamku Królewskim w Warszawie
Źródło: PANORAMIX, licencja: CC BY 3.0.
Res7aC83r1tBI1
Wirtualna wycieczka po Łazienkach Królewskich w Warszawie
Źródło: PANORAMIX, licencja: CC BY 3.0.
RKF7aRWQMEPDJ1
Wycieczka wirtualna niemieckiego obozu zagłady Auschwitz - Birkenau
Źródło: PANORAMIX, licencja: CC BY 3.0.
RwxI1F0CoYJcG1
Wirtualna wycieczka po Pieskowej Skale
Źródło: PANORAMIX, licencja: CC BY 3.0.
R1B6VRbzXKLOT1
Wycieczka wirtualna Zamek Ogrodzieniec
Źródło: PANORAMIX, licencja: CC BY 3.0.
Rb2ueJv3Mjofr1
Wirtuyalna wycieczka po zamku w Chęcinach
Źródło: PANORAMIX, licencja: CC BY 3.0.
RhG6uiYBv7nAr1
Wycieczka wirtualna po klasztorze w Jędrzejowie
Źródło: PANORAMIX, licencja: CC BY 3.0.
RynW63KJwT6gH1
klasztor w Wachocku
Źródło: PANORAMIX, licencja: CC BY 3.0.
RxuUpanlE2epo1
Wycieczka wirtualna po Synagodze w Tykocinie
Źródło: PANORAMIX, licencja: CC BY 3.0.
RGpGUy4laNfQP1
Wycieczka wirtualna po Parku Etnograficznym Tokarnia
Źródło: PANORAMIX, licencja: CC BY 3.0.
R4jgLHKcNEnHI1
Wirtualna wycieczka po Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku
Źródło: PANORAMIX, licencja: CC BY 3.0.
RS2BZf2d72X3p1
panorama Muzeum Sienkiewicza w Oblęgorku
Źródło: PANORAMIX, licencja: CC BY 3.0.
R1ZRNI2JUodkG1
Wycieczka wirtualna po zamku w Olsztynie
Źródło: PANORAMIX, licencja: CC BY 3.0.

Obiekty najcenniejsze wpisywane są na Polskie obiekty na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO . Jest ich już blisko 1000 na całym świecie, z czego 14 znajduje się w Polsce.

Polecenie 5
  1. Na mapie poniżej odszukaj wszystkie obiekty z Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO i przeczytaj podstawowe informacje na ich temat.

  2. Wymień obiekty z Listy, które udało ci się już zobaczyć. Przypomnij sobie ich unikalne cechy.

  3. Odczytaj z mapy nazwy i funkcje ośrodków turystycznych w twoim regionie. Jakie obiekty znajdują się w tych ośrodkach? Czy któryś z nich został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO?

    RWg9q0QLTmugP1
    Źródło: Wydawnictwo Edukacyjne Wiking, licencja: CC BY 3.0.

iLsb51MRkJ_d5e458

4. Rozwój turystyki w Polsce

Turystykę można podzielić na wyjazdową i przyjazdową.
Turystyka wyjazdowa związana jest głównie ze stopniem zamożności społeczeństwa, gdyż podróże krajoznawcze czy wypoczynkowe są po prostu kosztowne. Ponadto nie zaliczają się one do podstawowych potrzeb człowieka, toteż zaspakaja się je w dalszej kolejności, kiedy możliwości finansowe na to pozwalają. Swoje znaczenie ma tu też ogólny model życia ludności, preferujący bądź ograniczający wyjazdy, np. mieszkańcy miast wyjeżdżają znacznie częściej niż mieszkańcy wsi. Istotna jest również atrakcyjność turystyczna własnego obszaru zamieszkania, która może osłabiać chęć do dalszych podróży.
Liczba Polaków wyjeżdżających w celach turystycznych zmienia się w zależności od sytuacji ekonomicznej w kraju i na świecie. W latach 90. XX wieku stopniowo przybywało nam turystów. Potem na początku XXI wieku nastąpiło zatrzymanie tej tendencji wzrostowej spowodowane pewnym nasyceniem się społeczeństwa wyjazdami turystycznymi. Następnie liczba naszych turystów spadała aż do końca światowego kryzysu w 2011 roku. W kolejnych latach zanotowano wyraźne ożywienie ruchu turystycznego Polaków, które utrzymuje się do dzisiaj.

Ruch turystyczny związany z Polską (1995‑2014)

ROK

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

Liczba polskich turystów

[mln]

16,1

17,1

19,0

18,8

19,5

18,6

17,7

17,8

18,9

16,4

16,5

17,8

17,7

17,2

16,0

16,4

15,7

18,9

20,8

19,7

z czego za granicą

21,7%

22,8%

20,5%

19,7%

21,5%

21,2%

20,9%

20,7%

20,2%

20,2%

21,0%

19,5%

20,7%

24,7%

24,0%

25,9%

27,4%

28,4%

27,6%

27,4%

Turyści zagraniczni przyjeżdżający do Polski
[mln]

19,2

19,4

19,5

18,8

18,0

17,4

15,0

14,0

13,7

14,3

15,2

15,7

15,0

13,0

11,9

12,5

13,4

14,8

15,8

16,0

Udział wyjazdów zagranicznych w ogólnej liczbie wyjazdów znacznie wzrósł po przystąpieniu Polski do układu z Schengen, który zniósł kontrole na granicach między państwami członkowskim. Wcześniej od 1989 roku nasz zagraniczny ruch turystyczny utrzymywał się na mniej więcej stałym poziomie. Po pierwszym otwarciu granic, w latach 90. XX wieku, nastąpiło gwałtowne zwiększenie ruchu turystycznego. Rozwinęła się m.in. drobna turystyka handlowa, kiedy to Polacy jeździli do krajów sąsiednich (a nawet dalej – na Węgry, do Rumunii i do Turcji), by sprzedawać i kupować rozmaite towary, których ceny znacznie różniły się od naszych. Z czasem jednak ceny te wyrównywały się i turystyka handlowa zanikała. Potem zaczęliśmy już coraz częściej jeździć za granicę w celach typowo turystycznych, głównie wypoczynkowych, często nad Morze Śródziemne. W polskim społeczeństwie stopniowo zaczęła tworzyć się tzw. klasa średnia, czyli ludzie mający dobrą, stabilną pracę, dzięki której mogą korzystać z różnych usług, w tym turystycznych. Ponadto dzięki tanim liniom lotniczym wakacyjne podróże samolotami nad ciepłe morza nie musiały być już tak bardzo kosztowne.
Wielu Polaków wyjeżdżało również do nielegalnej pracy w Europie Zachodniej i wyjazdy te często kwalifikowane były jako turystyczne.

Polecenie 6

Korzystając z danych w tabeli 1., oblicz w wartościach bezwzględnych, ile wyjazdów zagranicznych notowano w Polsce w kolejnych latach od 1995 do 2012. Na podstawie uzyskanych danych narysuj wykres liniowy i objaśnij główne trendy, jakie na nim wystąpiły.

Do rozwoju turystyki przyjazdowej oprócz walorów turystycznych konieczna jest też odpowiednia infrastruktura – komunikacyjna, noclegowa, gastronomiczna, handlowa, informacyjna. W Polsce infrastruktura ta na większą skalę zaczęła rozwijać się po roku 1989. Oczywiście wcześniej istniały drogi, koleje, hotele, kempingi, restauracje, bary, sklepy, ale ich standard znacząco odbiegał od norm przyjętych w krajach wysokorozwiniętych. Konieczna była radykalna poprawa jakości usług świadczonych dla turystów. Toteż zbudowano wiele nowych obiektów, a także gruntownie wyremontowano i odnowiono te, które się do tego nadawały.
W latach 90. XX wieku do Polski przyjeżdżali turyści głównie z krajów sąsiednich. Okazaliśmy się bardzo atrakcyjni pod względem cenowym, szczególnie dla Niemców. Kupowali u nas m.in. żywność i paliwo, a także korzystali z tanich usług hotelowych, gastronomicznych, fryzjerskich, medycznych i in. Wielu Niemców uzyskało też wtedy możliwość odwiedzenia po raz pierwszy po wielu latach miejsc swojego dzieciństwa na ziemiach należących dziś do Polski.
Do naszego kraju zaczęli także gremialnie przyjeżdżać sąsiedzi ze wschodu – Ukraińcy, Białorusini, Rosjanie. Zazwyczaj jednak nie były to przyjazdy typowo turystyczne, lecz mające na celu poprawę ich sytuacji materialnej poprzez drobny handel czy pracę dorywczą (często nielegalną). Dla wielu z nich Polska była też krajem tranzytowym w drodze (też często nielegalnej) do Europy Zachodniej.
Opisane wyżej trendy w turystyce przyjazdowej do Polski, pomimo licznych zmian w latach późniejszych, utrzymują się po dziś dzień.

R182FrybAKg4i1
Zakreskowana część diagramu oznacza turystów z Unii Europejskiej
Polecenie 7

Korzystając z danych na diagramie powyżej, oblicz, jaki odsetek stanowią w Polsce turyści z Unii Europejskiej.

Po roku 2000 liczba turystów zagranicznych w Polsce spadała, co było efektem swego rodzaju przesycenia – ci którzy mieli tu przyjechać, już przyjechali w latach 90. XX wieku, a nowych chętnych nie było aż tak wielu.
Przyjęcie do Unii Europejskiej nieco zwiększyło liczbę przyjazdów do Polski. Ludzie z Europy Zachodniej zaczęli nas postrzegać jako normalny, cywilizowany kraj, gdzie można przyjechać na wakacje czy też w interesach. Ludzie z Europy Wschodniej dostrzegli zaś jeszcze więcej szans dla siebie w Polsce należącej już do struktur europejskich. Jednak przystąpienie do układu z Schengen w 2007 roku wymusiło na nas konieczność uszczelnienia granic wschodnich, co spowodowało duży spadek liczby przyjazdów z tamtego kierunku.
Po kilku latach ponownie przybywało nam turystów zagranicznych. Duży był w tym udział Mistrzostw Europy w piłce nożnej, które rozgrywano w Polsce w 2012 r. Ponadto organizuje się w naszym kraju coraz więcej różnych innych międzynarodowych imprez – festiwali, targów, konferencji – przyciągających gości z zagranicy. Od czasu do czasu w mediach zagranicznych prowadzone są też kampanie reklamujące Polskę, by jeszcze lepiej dać się poznać światu jako kraj ciekawy i przyjazny dla turystów.

Polecenie 8

Wymień główne przyczyny wystąpienia w Polsce okresów rozwoju i regresu turystyki.

iLsb51MRkJ_d5e541

Podsumowanie

  • Turystyka to dział usług obejmujący podróżowanie w różnych celach, głównie wypoczynkowych i krajoznawczych.

  • Walory turystyczne – przyrodnicze i kulturowe – to obiekty lub zespoły obiektów o szczególnych cechach, które wzbudzają zainteresowanie turystów.

  • Najcenniejsze obiekty wpisane zostały na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO. W Polsce znajduje się 14 takich obiektów.

  • Nasz kraj jest dosyć atrakcyjny pod względem turystycznym, z uwagi na występowanie różnorodnych walorów przyrodniczych i kulturowych.

  • Turystów zagranicznych przyciągają też do Polski relatywnie niskie ceny. Najwięcej przyjeżdża Niemców.

  • Zdecydowany rozwój turystyki oraz infrastruktury z nią związanej nastąpił u nas w latach 90. XX wieku, po transformacji ustrojowej.

  • Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej ożywiło nasz zagraniczny ruch turystyczny.

  • Układ z Schengen zniósł kontrole graniczne między państwami członkowskimi, co ułatwiło podróżowanie po Europie, z wyjątkiem Europy Wschodniej.

  • Turystyka pokazuje rosnące rozwarstwienie polskiego społeczeństwa – część Polaków stale się bogaci i podróżuje coraz więcej, a inna część wciąż nie skorzystała finansowo na transformacji ustrojowej i nie korzysta z usług turystycznych.

Praca domowa
Polecenie 9.1

Wpisz do tabeli walory turystyczne twojego regionu. Następnie dokonaj w zeszycie oceny jego atrakcyjności turystycznej na tle kraju.

Walory turystyczne ......................

Walory wypoczynkowe

Walory krajoznawcze

dla aktywnych

dla biernych

przyrodnicze

kulturowe

Zobacz także

Wody powierzchniowe i podziemne w Polsceidz3kbLYuCWody powierzchniowe i podziemne w Polsce
Ochrona środowiska w Polscei4yL6sE2OXOchrona środowiska w Polsce

Dowiedz się więcej

Polskie obiekty na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO
Instytut Turystyki
Główny Urząd Statystyczny / Kultura. Turystyka. Sport
Narodowy Instytut Dziedzictwa

iLsb51MRkJ_d5e759

Słowniczek

agroturystyka
agroturystyka

aktywne spędzanie czasu wolnego na obszarach wiejskich w bliskim kontakcie z przyrodą oraz często z czynnym udziałem w życiu codziennym mieszkańców wsi

skansen
skansen

muzeum na wolnym powietrzu składające się z zabudowań i eksponatów charakterystycznych dla danego regionu

turystyka
turystyka

podróżowanie w celach głównie krajoznawczych, wypoczynkowych lub innych; formalnie za turystykę uznaje się wszystkie wyjazdy trwające dłużej niż jedną dobę, czyli zawierające przynajmniej jeden nocleg

turystyka kwalifikowana
turystyka kwalifikowana

rodzaj czynnego wypoczynku przebiegający w sposób dokładnie zaplanowany, zorganizowany i uporządkowany; wymaga odpowiednich umiejętności, w tym często posługiwania się specjalistycznym sprzętem; zaliczają się tu różne rodzaje turystyki – od wycieczek pieszych czy rowerowych po żeglarstwo, narciarstwo czy paralotniarstwo

iLsb51MRkJ_d5e850

Zadania

Ćwiczenie 1
Rl12IkwR3yLcS1
zadanie interaktywne
Źródło: Robert Wers, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 2
R4WSILOiNNqTY1
zadanie interaktywne
Źródło: Robert Wers, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 3
Re879oGHM8jG21
zadanie interaktywne
Źródło: Robert Wers, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 4
R1Ts6bkwINzRK1
zadanie interaktywne
Źródło: Robert Wers, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 5
R1Jy2tAZpCbC41
zadanie interaktywne
Źródło: Robert Wers, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 6
R1CliEYKP8vov1
zadanie interaktywne
Źródło: Robert Wers, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 7
R1A8jgpIU4mt91
zadanie interaktywne
Źródło: Robert Wers, licencja: CC BY 3.0.