Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Ten materiał nie może być udostępniony
Rh04T9cYqHfmQ11
rękawiczki Źródło: licencja: CC 0.
licencja: CC 0
1
Ćwiczenie 1
R1L0yvW4QbAyE1
zadanie interaktywne
Zapamiętaj!

Zdania składają się z tzw. części. Najważniejszymi częściami zdania są: orzeczeniepodmiot.

Orzeczenie to czasownik najczęściej w formie osobowej, np. Mary zajrzała przez mur do ogrodu. Klucz pasował do zamka w furtce.

Podmiot to wykonawca czynności wyrażonej orzeczeniem, np. Mary zajrzała przez mur do ogrodu. Klucz pasował do zamka w furtce.

Zapamiętaj!

Forma orzeczenia dostosowuje się do formy podmiotu: zajrzała – r. ż., l. poj. bo: Mary; pasował – r. m., l. poj. bo: klucz.

Istnieją zdania, w których nie występuje podmiot. Mówimy wówczas o podmiocie domyślnym. Np. Wyszedłem. – w domyśle: ja. Zjadł obiad. – w domyśle: on.

Ale bez orzeczenia nie ma zdania!

1
Ćwiczenie 2
REftsRiiN9dOh1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 3
R1co7GONhwNyE1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 4

Wskaż numery rozdziałów, których tytuły są cytatami czyichś słów. Co na to wskazuje?
Wskaż numery rozdziałów, których tytuły nie zawierają orzeczenia. Jak nazywany takie wypowiedzenia?

Zapamiętaj!

Zdanie pojedyncze może być nierozwinięte lub rozwinięte.
Zdanie nierozwinięte zawiera tylko wyrazy niezbędne do tego, aby zdanie miało sens. Może składać się z podmiotu i orzeczenia:
Colin płakał. (podmiot + orzeczenie)
Czasami musi zawierać wyrazy dodatkowe – niezbędne określenia orzeczenia. Jest to tzw. zdanie minimalne:
Mary usłyszała płacz. (podmiot + orzeczenie z niezbędnym określeniem)
Zdanie rozwinięte oprócz wyrazów niezbędnych zawiera liczne określenia, które przekazują wiele różnych informacji:
Mały gil sfrunął z bujającej się gałęzi bluszczu.

1
Ćwiczenie 5
R2p3CvYwkAUj21
zadanie interaktywne