Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Ten materiał nie może być udostępniony
RbJ3lTn3NPqgy1
Emilia Plater podczas powstania listopadowego Źródło: Georg Benedikt Wunder, Emilia Plater podczas powstania listopadowego, XIX wiek, staloryt, domena publiczna.
Emilia Plater podczas powstania listopadowego
Georg Benedikt Wunder, Emilia Plater podczas powstania listopadowego, XIX wiek, staloryt, domena publiczna
Ćwiczenie 1

Co wiesz o powstaniu listopadowym? Przedstaw kilka faktów w formie interaktywnej osi czasu.

R1WLsbZaB23WW1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 2

Wymień kilka postaci historycznych związanych z powstaniem listopadowym.

Ćwiczenie 3

Wysłuchaj recytacji, a następnie przeczytaj utwór Adama Mickiewicza pt. „Śmierć Pułkownika”.

RCbCjxgVOyWGp
Adam Mickiewicz, Śmierć pułkownika, czyta Agnieszka Podsiadlik Adam Mickiewicz, Śmierć pułkownika, czyta Agnieszka Podsiadlik Źródło: www.wolnelektury.pl, licencja: CC BY 3.0.
R10vvRh5MuDbh1
Emilia Plater
autor nieznany, Emilia Plater, XIX wiek, domena publiczna
Śmierć PułkownikaAdam Mickiewicz
Adam Mickiewicz Śmierć Pułkownika

W głuchej puszczy, przed chatką leśnika,
Rotaj0000008ROB6v21_000tp001Rota strzelców stanęła zielona;
A u wrót stoi straż Pułkownika,
Tam w izdebce Pułkownik ich kona.
Z wiosek zbiegły się tłumy wieśniacze,
Wódz to był wielkiej mocy i sławy,
Kiedy po nim lud prosty tak płacze
I o zdrowie tak pyta ciekawy.
Kazał konia Pułkownik kulbaczyćj0000008ROB6v21_000tp002kulbaczyć,
Konia w każdej sławnego potrzebie;
Chce go jeszcze przed śmiercią obaczyć,
Kazał przywieść do izby – do siebie.
Kazał przynieść swój mundur strzelecki,
Swój kordelasj0000008ROB6v21_000tp003kordelas i pas, i ładunki;
Stary żołnierz – on chce jak Czarnieckij0000008ROB6v21_000tp004Czarniecki,
Umierając, swe żegnać rynsztunkij0000008ROB6v21_000tp005rynsztunki.
A gdy konia już z izby wywiedli,
Potem do niej wszedł ksiądz z Panem Bogiem;
I żołnierze od żalu pobledli.
A lud modlił się, klęcząc przed progiem.
Nawet starzy Kościuszki żołnierze,
Tyle krwi swej i cudzej wylali,
Łzy ni jednej – a teraz płakali
I mówili z księżami pacierze.
Z rannym świtem dzwoniono w kaplicy;
Już przed chatą nie było żołnierza,
Bo już Moskalj0000008ROB6v21_000tp006Moskal był w tej okolicy.
Przyszedł lud widzieć zwłoki rycerza,
Na pastuszym tapczanie on leży –
W ręku krzyż, w głowach siodło i burkaj0000008ROB6v21_000tp007burka,
A u boku kordelas, dwururkaj0000008ROB6v21_000tp008dwururka.
Lecz ten wódz, choć w żołnierskiej odzieży,
Jakie piękne dziewicze ma lica?
Jaką pierś? – Ach, to była dziewica,
To Litwinka, dziewica‑bohater,
Wódz Powstańców – Emilija Plater!

j0000008ROB6v21_00000_BIB_001Adam Mickiewicz, Śmierć Pułkownika, [w:] tegoż, To lubię, Warszawa 1984, s. 12.
Ćwiczenie 4

Korzystając z encyklopedii, zredaguj kilkuzdaniową notatkę o głównej bohaterce wiersza Adama Mickiewicza.

uzupełnij treść
Ćwiczenie 5

Kiedy pojawia się imię i nazwisko tytułowej bohaterki? Czemu służy taki zabieg poety?

Ćwiczenie 6

Wskaż nieregularność w budowie stroficznej wiersza. Z czego ona wynika?

Ćwiczenie 7

Opowiedz własnymi słowami historię, która stała się tematem wiersza pt. „Śmierć Pułkownika”.

Ćwiczenie 8

Wymień i zapisz elementy wojskowego rynsztunku, z którym chciała się pożegnać bohaterka.

Ćwiczenie 9

Kto i w jaki sposób reagował na zbliżająca się śmierć pani pułkownik? Uzupełnij tabelę.

R15gwQ5WYLMuV1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 10

Wypisz wszystkie określenia, którymi nazwano tytułową bohaterkę.

uzupełnij treść
Ćwiczenie 11

Wyjaśnij, na czym polega wyjątkowość opisywanego wodza.

Ćwiczenie 12

Które cechy utworu Mickiewicza pomagają w nauce wiersza na pamięć?

Ćwiczenie 13

Naucz się na pamięć wiersza „Śmierć Pułkownika” i przygotuj jego recytację. Możesz poszukać odpowiedniego podkładu muzycznego, aby wzbogacić swój występ.

j0000008ROB6v21_000tp001
j0000008ROB6v21_000tp006
j0000008ROB6v21_000tp004
j0000008ROB6v21_000tp002
j0000008ROB6v21_000tp003
j0000008ROB6v21_000tp005
j0000008ROB6v21_000tp007
j0000008ROB6v21_000tp008