Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Ten materiał nie może być udostępniony
RHWrxvn5FMvaR11
Autobus Źródło: Mateusz War., licencja: CC BY-SA 3.0.
Mateusz War., licencja: CC BY-SA 3.0
Ćwiczenie 1

Wysłuchaj nagrania fragmentu powieści Marty Fox pt. „Batoniki Always miękkie jak deszczówka”. Zwróć uwagę na to, kto jest narratorem tego tekstu.

R68707LUU6iru
Fragment powieści Marty Fox czyta Elżbieta Golińska Fragment powieści Marty Fox czyta Elżbieta Golińska Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., tylko do użytku edukacyjnego.
Marta Fox
R1DZMWMir3gc31
Janusz Stobiński, licencja: CC BY-SA 3.0

Marta Fox

Polska poetka i powieściopisarka. Pracowała jako nauczycielka języka polskiego i bibliotekarka. Była kierownikiem literackim Teatru Dzieci Zagłębia w Będzinie. Napisała m.in. „Niebo z widokiem na niebo”, „Zuzanna nie istnieje”, „Przybij piątkę”.

Ćwiczenie 2

Przeczytaj opowiadanie Marty Fox. Zwróć uwagę na fragmenty, które cię rozbawiły. Zastanów się, co wywołało twój śmiech: język, sytuacja, a może cechy postaci. Uzasadnij swoje zdanie.

Wybór należy do paniMarta Fox
Marta Fox Wybór należy do pani

Uwielbiam morze. Znam tylko nasze, czyli Bałtyk. Może inne morza są ładniejsze, na pewno cieplejsze, ale ja lubię nasze, bo spędzam nad nim część każdych wakacji i bardzo mi tam dobrze. […]
W tym roku mieliśmy w Gdańsku językową przygodę […]. Spędziliśmy kilka godzin na spacerze, zbierając muszelki i inne świństwa, a potem chcieliśmy tramwajem wrócić do domu. Na pętli tramwajowej stało kilka tramwajów i żadnemu się nie śpieszyło. Do pierwszego z nich wchodził z papierami w ręku mężczyzna. Był wysoki, schludnie i nietramwajowo ubrany.
– Czy ten autobus zawiezie nas na Zaspę? – zapytała mama.
Mężczyzna się zatrzymał. Spojrzał na mamę i na nas, nie uśmiechnął się wcale, tylko głosem pełnym powagi odpowiedział:
– To jest tramwaj, proszę pani.
Po czym odwrócił się i wsiadł. Do tramwaju. Wsiedliśmy za nim.
– Ale na Zaspę nas zawiezie? – dopytywała mama siedzącego już w kabinie kierowcę.
– Tak, zawiozę panią – odpowiedział.
– To w takim razie proszę mi sprzedać siedem biletów – poprosiła mama. Potrzebowaliśmy ich aż tyle, bo była mama ze mną i Kujonkiem, ciocia Marylka ze swoimi dziewczynkami, a także Apa, która też nie powinna jechać na gapę.
– Nie mam biletów – odpowiedział kierowca, wcale nie odrywając się od swoich papierków i nie patrząc na mamę, a takiego traktowania to mama bardzo nie lubi.
– A z innego województwa mogę skasować? – nie dawała mama za wygraną.
– Nie może pani – powiedział kierowca.
W końcu nie wytrzymała ciocia Marylka, która do tej pory w spokoju ducha przysłuchiwała się temu, jak mama próbowała oswoić motorniczego. Podniosła się z krzesła i podeszła do kierowcy.
– Proszę pana – powiedziała stanowczo – na waszej budce na przystanku pisze, że bilety sprzedaje motorniczy.
Tym razem to motorniczy wstał, spojrzał wyniośle na ciocię Marylkę, zmierzył ją wzrokiem kogoś, kto ma tysiące biletów, ale jest ponad to, by je sprzedawać byle komu (tak opowiadała mama tacie) i powiedział:
– Jest napisane, proszę pani, jest napisane.
– Dobrze – nie straciła odwagi ciocia Marylka – zgadzam się z panem – jest napisane. Ale co ja mam w takim razie zrobić, skoro jechać chcemy, a biletów nie mamy?
Kierowca, który był w nastroju wyraźnie filozoficznym, jak oceniała mama – odpowiedział:
– WYBÓR należy do pani.
– Siadać! – wrzasnęła wtedy ciocia do wszystkich. – Dokonałam wyboru, jedziemy na gapę.
Pierwsza zareagowała Apa i natychmiast posłuchała cioci, bo przyczepiła swoją sexyj0000008FYB5v22_000tp001sexy pupę do zabłoconej podłogi. Potem usiadła potulnie mama i my wszyscy.
– To chyba wariat – narzekała ciocia. – Wybór należy do pani, jest napisane – przedrzeźniała motorniczego. – To chyba jakiś niedowartościowany filologj0000008FYB5v22_000tp002filolog, którego w ramach  wyrzucili z uniwersytetu lub ze szkoły, nieszczęśliwy purystaj0000008FYB5v22_000tp003purysta językowy – przeklinała ciocia, już wyraźnie zadowolona, że znalazła właściwe dla motorniczego obelgi.
– To chyba jakiś zboczeniec – narzekała ciągle – takiego zboczenia jeszcze nie widziałam, chociaż światowa ze mnie kobieta, niby szlachetne zboczenie, takie językoznawcze, ale tak mnie zdenerwowało... A może ten motorniczy wyczuł we mnie ekonomistkę? – pytała ciocia samą siebie.
Dojechaliśmy wreszcie do domu.
– Wysiadamy – przypomniała mama.
A wtedy pan kierowca zablokował drzwi i powiedział do nas:
– Proszę bilety do kontroli.
Ciocia miała ochotę tego motorniczego zabić, tak na niego patrzyła. Mamie wyraźnie chciało się śmiać. Ludzie w tramwaju zaczęli krzyczeć na kierowcę, bo słyszeli poprzednią rozmowę, Apa zaczęła szczekać, a ja wyciągnęłam bilety z kieszeni i uśmiechając się rozkosznie i jajcarsko, powiedziałam:
– Proszę.
I podałam temu panu siedem biletów. Ciocia zrobiła minę jeszcze głupszą.
Kierowca wyraźnie przestał być najważniejszy.
– Skąd masz te bilety? – zapytała mama szeptem.
– Jak to skąd? – tym razem ja się zdziwiłam. – Wyciągnęłam kilka ze śmietniczek i sprawdziłam tylko, czy dziurki się zgadzają. Nie mogę przecież pozwolić, abyśmy wszyscy poszli z torbami, jak mówi babcia.
Mama powiedziała, że ja sobie w życiu na pewno poradzę, i z tej okazji ciocia z mamą zabrały nas na superlody do superknajpki, gdzie wszystko pachnie tym, co najlepsze, czyli czekoladą z orzechami, a lody płoną na niebiesko z powodu spirytusu, którym jest nasączona kostka cukru położona na wierzchu i podpalona.

j0000008FYB5v22_00000_BIB_001Marta Fox, Wybór należy do pani, [w:] tejże, Batoniki Always miękkie jak deszczówka, Wrocław 2004.
Ćwiczenie 3

Zaznacz w tekście powyżej kolorem niebieskim – informacje na temat płci osoby opowiadającej, kolorem zielonym – informacje o upodobaniach narratora, a kolorem żółtym – na temat jego rodziny. Czy już wiesz, kim jest opowiadający?

Ćwiczenie 4

Napisz w kilku zdaniach, co wiemy o narratorze opowiadania.

uzupełnij treść
Ćwiczenie 5

W grupach odpowiedzcie na pytania.

  • Grupa I: Wytłumaczcie, dlaczego zachowanie kierowcy było niegrzeczne i nieuprzejme.

  • Grupa II: Jak oceniacie postępowanie dziewczynki, która wyjęła bilety ze śmietniczek? Uzasadnijcie swoją opinię.

  • Grupa III: Jak oceniacie komentowanie na głos przez ciocię Marylkę zachowania kierowcy? Uzasadnijcie swoją opinię.

Ćwiczenie 6

Jak myślisz, dlaczego ciocia wybrała jazdę bez biletu? Czy jej zachowanie było uzasadnione? Napisz odpowiedź tutaj lub w zeszycie.

uzupełnij treść
Ćwiczenie 7

Na podstawie fragmentu, w którym kierowca pouczał mamę i ciocię, jak należy mówić poprawnie, zredaguj poradę językową.

uzupełnij treść
1
Ćwiczenie 8
R1WzxfAYNiyA11
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 9

Opowiedz o przygodzie językowej zgodnie z planem wydarzeń. Wykorzystaj dowolne zwroty z języka potocznego.

j0000008FYB5v22_000tp001
j0000008FYB5v22_000tp002
j0000008FYB5v22_000tp003