Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Ten materiał nie może być udostępniony
R1D0Bwcgt4SSv1

Jak pokonać bestię?

zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Prawdziwe gwiazdy kina, książek i gier komputerowych. Piękne i groźne, ziejące ogniem, tłukące ogonami tak, że drży w posadach ziemia wokół ich pieczar. Połykające równie chętnie księżniczki, jak i owce z beztrosko pasących się na łąkach stad. Smoki. Gady, które mogą być pokonane tylko przez rycerzy odważnych, dzielnych i… grzecznych.

1
Ćwiczenie 1
RCPRy2yMQ8liA1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 2

Przeczytaj uważnie ciekawostkę. Zaznacz w niej fragment opisujący smoka.

  • Czy zgadza się on z klasowym opisem?

  • Co było głównym „celem życiowym” smoka?

  • Jakie cechy przypisuje się smokom w różnych kulturach?

Ciekawostka

Smok to potwór z chrześcijańskich legend. Wyobrażano go sobie zwykle jako gada z pazurami lwa, skrzydłami nietoperza i ogonem węża. Z jego paszczy i nozdrzy dobywały się płomienie. Był symbolem grzechu. Jego głównym celem życiowym było zostać zabitym przez świętego Jerzego albo innego świętego czy bohatera.

Smoki w mitologii chińskiej i japońskiej to zwierzęta o całkiem odmiennym charakterze: na ogół dobroczynne i potężne duchy powietrza, morza i ziemi, w znacznym stopniu odpowiedzialne za prawidłowe funkcjonowanie zjawisk przyrody.

(Na podstawie książki Władysława Kopalińskiego „Słownik mitów i tradycji kultury”, Warszawa 2011)

Ćwiczenie 3

Przeczytajcie ponownie opis smoka. Utwórzcie jego podobiznę – „rzeźbę” z własnych ciał. Pracujcie w grupach według planu:

  • Wybierzcie w waszych grupach „rzeźbiarza”.

  • Omówcie wspólnie projekt „rzeźby”.

  • Zrealizujcie pomysł.

  • Zróbcie zdjęcie „rzeźby” – możecie poprosić o pomoc nauczyciela.

  • Zaprezentujcie fotografie „rzeźb” na tablicy interaktywnej. Porozmawiajcie o nich: przedstawcie swoje projekty i porównajcie je z pracami innych grup.

Ćwiczenie 4

Przyjrzyj się obrazom. Jak sądzisz, kogo i co przedstawiają?

Ćwiczenie 5

Wśród wielu przedstawień Świętego Jerzego walczącego ze smokiem znajduje się również obraz Paola Uccella. Przyjrzyj się mu.

R1RfJWbYJCQMP1
Święty Jerzy i smok
Paolo Uccello, Święty Jerzy i smok, 1455–1460, olej na płótnie., domena publiczna
Ćwiczenie 6

Zastanówcie się i porozmawiajcie, odpowiadając na pytania:

  • O czym świadczy krew wypływająca z paszczy potwora?

  • Jaki to może być moment walki?

  • Kim może być kobieta namalowana z lewej strony obrazu? Co o tym świadczy?

  • O czym może świadczyć drobna postać kobiety?

  • Co symbolizuje sznurek łączący kobietę ze smokiem?

  • Jaki kolor dominuje na obrazie?

  • Co ten kolor wyraża?

  • Którą postać malarz wyróżnił?

  • W jaki sposób to zrobił?

  • Co zatem może symbolizować rycerz na koniu?

  • Jaka nauka płynie z tego obrazu?

Ćwiczenie 7

Porównajcie obraz Paola Uccella z obrazami z galerii. Odpowiedzcie na pytania:

  • Które elementy się powtarzają?

  • Co lub kto jest na pierwszym i drugim planie? O czym to świadczy?

  • Jakie barwy dominują na poszczególnych obrazach? Dostrzegacie jakieś podobieństwa i różnice?

Ćwiczenie 8

Opiszcie – tutaj lub w zeszytach – obraz Paola Uccella pt. „Święty Jerzy i smok”. Możecie wybrać stopień trudności:
a – według planu,
b – z instrukcją.

a  – praca według planu

  • Opiszcie, co przedstawia obraz.

  • Postać w centrum obrazu – opiszcie jej wygląd.

  • Postać z lewej strony obrazu – opiszcie jej wygląd.

  • Postać z prawej strony obrazu – opiszcie jej wygląd.

  • Tło obrazu.

  • Barwy.

  • Przekaz płynący z obrazu.

  • Ogólne wrażenie.

b – praca z instrukcją

  • Opiszcie, co przedstawia obraz.
    Na obrazie przedstawiona jest scena…
    Scena ta rozgrywa się przed jaskinią… (czyją?)

  • Postać w centrum obrazu – opiszcie jej wygląd.
    W centrum obrazu namalowany jest śmiertelnie ranny… (kto?) Potwór jest… (mały, duży, silny, słaby itp.) Ma potężne… (łapy, nogi, skrzydła, zęby itp.)

  • Postać z lewej strony obrazu – opiszcie jej wygląd. Obok smoka stoi… (kto? jak wygląda? w co jest ubrana?)

  • Postać z prawej strony obrazu – opiszcie jej wygląd. Z prawej strony obrazu na białym rumaku siedzi… (kto? w co jest ubrany? co trzyma w ręce? gdzie znajduje się kopia?)

  • Tło obrazu. Na drugim planie obrazu widoczne są…

  • Barwy. Dominującymi kolorami obrazu są ciemne zielenie… (jakie jeszcze kolory?)

  • Przekaz płynący z obrazu. Temat, jakim jest zwycięstwo dobra nad złem… (przedstawiony jest przez co?)

  • Ogólne wrażenie. Obraz można odebrać jako… (co powoduje, że tak odbieracie ten obraz?)

uzupełnij treść
Ćwiczenie 9

Wybierz jeden obraz z galerii. Opisz go tutaj lub w zeszycie, wzorując się na opisie obrazu Paola Uccella.

uzupełnij treść
1
Ćwiczenie 10
RQjg2gvnn4MAo1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 11

Jak sądzicie, czy konflikty ze smokami można rozwiązywać polubownie? Przeczytajcie wiersz Wiery Badalskiej pt. „Przepraszam, smoku” i porozmawiajcie o tym.

Przepraszam, smokuWiera Badalska
Wiera Badalska Przepraszam, smoku

Za górą wielką, stromą
w czasach niezmiernie dawnych
żył pewien mężny rycerz
ze swej grzeczności sławny.

Niezwykle był uprzejmy,
(co się nie często zdarza),
nikogo nie zaczepiał,
nikogo nie obrażał.

Grzecznie rozmawiał z każdym,
słów brzydkich nie używał,
mile widzianym gościem
na zamku króla bywał…

A nieopodal zamku –
jak głoszą dzieje stare –
smok groźny i podstępny
w górach miał swą pieczarę.

Gdy noc zapadła czarna,
z jamy wyłaził skrycie
i swoim zachowaniem
zatruwał ludziom życie.

Król z gniewu brodę targał
i, jak to często bywa,
temu, kto zgładzi smoka,
córkę swą obiecywał.

Niejeden tam już śmiałek
konno i z mieczem w dłoni
z okrzykiem: – Giń, poczwaro! –
do smoczej jamy gonił.

Lecz smok tak ogniem ziajał
i ryczał tak donośnie,
że każdy – choć odważny –
umykał, gdzie pieprz rośnie!

Wreszcie rzekł rycerz grzeczny:
– Ja pójdę, proszę króla!
Ten smok coś tu za długo
bezkarnie sobie hula!

Poszedł. Przy smoczej jamie
przystanął w pełnej zbroi
i palcem – puk! puk! – w skałę
zapukał, jak przystoi.

– Przepraszam, że przeszkadzam –
rzekł – lecz to ważna sprawa...
Chciałbym z szanownym panem,
poważnie porozmawiać.

Smok zdębiał! Już rycerzy
przepłoszył stąd niemało...
Teraz nie pisnął słowa.
Po prostu go zatkało.

A rycerz mówił dalej:
– Zwykle unikam bójek,
ale się pan, niestety,
okropnie zachowuje!

Niestety, ogniem zionie,
niestety, owce dusi,
więc w skórę pan, niestety,
ode mnie dostać musi!

Mam pana kolnąć mieczem?
Czy kopią? Jak pan woli?
Ale uprzedzam z góry,
że to okropnie boli.

Więc może by pan jednak
stąd dobrowolnie poszedł?
Niechże się pan namyśli,
uprzejmie pana proszę…

Smok tylko okiem łypnął,
podumał jeszcze chwilę
i sapnął: – Chyba pójdę,
gdy mnie tak prosisz mile…

Chociaż owieczek tłustych
spora tu jest gromada,
lecz gdy ktoś grzecznie prosi,
odmówić nie wypada.

Pa! Żegnam – machnął łapą,
ukradkiem łzę starł z oka,
rozwinął smocze skrzydła
i... zniknął gdzieś w obłokach.

Król z córką na zwycięzcę
już czekał na tarasie
i weselisko huczne
wyprawił w krótkim czasie.

tiOPk1gHtS_00000_BIB_001Wiera Badalska, Przepraszam, smoku, Warszawa 1989.
Ćwiczenie 12

Odpowiedzcie na pytania i porozmawiajcie:

  • Jaką historię opowiada wiersz?

  • Jak zachował się rycerz?

  • Jak zareagował smok?

  • Jak sądzicie, z czego wynikało wcześniejsze złe zachowanie smoka?

  • Dlaczego wiersz ma taki tytuł?

  • Jaki wniosek wyciągniecie z tego tekstu? Zapiszcie go w zeszytach.

Ćwiczenie 13

Zaznacz w tekście wszystkie zwroty grzecznościowe. Uzasadnij swój wybór. Jak twoim zdaniem zachowywali się inni rycerze, którzy szli pokonać smoka? Co mogli mówić, kiedy wchodzili do groty? Zapisz kilka propozycji tutaj lub w zeszycie.

uzupełnij treść
Ćwiczenie 14

Obejrzyj fotografie i zastanów się, w jakiej roli występują na nich smoki. Czy wszystkie wywodzą się z dalekowschodnich wierzeń? W jaki sposób nawiązują do dalekowschodniej mitologii?

Ćwiczenie 15

Przypomnijcie sobie tytuły książek, filmów i gier komputerowych, w których pojawiają się smoki. Porównajcie swoje wyniki: który zespół zapisał ich najwięcej, ten wygrywa!