Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Ten materiał nie może być udostępniony

Wypadki drogowe zdarzają się codziennie. W każdej chwili możesz zostać świadkiem takiego zdarzenia. Aby skutecznie udzielić pomocy, wystarczy nie być obojętnym i prawidłowo zareagować na wypadek. Pamiętaj, że dzisiaj ty możesz pomóc, a jutro potrzebować pomocy.

Już wiesz
  • że masz obowiązek udzielenia pierwszej pomocy;

  • jakie są numery alarmowe i potrafisz wezwać służby ratunkowe;

  • jak zapobiegać zagrożeniom mogącym wystąpić podczas udzielania pierwszej pomocy;

  • co to jest postępowanie aseptyczne.

Nauczysz się
  • wymieniać zasady zabezpieczania miejsca wypadku;

  • postępować podczas zdarzenia nocą;

  • udzielać pomocy ofierze wypadku;

  • opisywać, kiedy i jak wyciągnąć osobę poszkodowaną z samochodu;

  • angażować właściwie świadków zdarzenia w działania ratownicze.

iflsGFFQsb_d5e268

1. Ocena miejsca wypadku

Już dojeżdżając do miejsca wypadku należy ocenić je pod kątem bezpieczeństwa. Zagrożeniem będzie przede wszystkim ruch drogowy, np. możliwość najechania na uszkodzony pojazd (lub pojazd osoby udzielającej pomocy) przez innych kierowców, którzy w porę nie zostali ostrzeżeni o niebezpieczeństwie.

Ważne!

Wybierając miejsce do zatrzymania się, pamiętaj, by nie utrudniać ruchu i zachować bezpieczeństwo na drodze.

Jeżeli poruszasz się samochodem:

  • zaparkuj go przed miejscem zdarzenia po stronie rozbitego auta;

  • zgaś silnik, zaciągnij hamulec ręczny i włącz światła awaryjne;

  • włóż kamizelkę odblaskową i weź apteczkę pierwszej pomocy;

  • po wyjściu z samochodu ustaw trójkąt ostrzegawczy tak, aby nadjeżdżający kierowcy już wcześniej byli informowani o niebezpieczeństwie (w jakiej odległości ustawić trójkąt?iflsGFFQsb_d502e174w jakiej odległości ustawić trójkąt?);

  • jeżeli zdarzenie ma miejsce na zakręcie lub w jego okolicy, ustaw trójkąt ostrzegawczy przed zakrętem;

  • jeżeli wypadek ma miejsce w okolicy wzniesienia, ustaw trójkąt ostrzegawczy po jego drugiej stronie;

  • jeżeli wypadek ma miejsce w nocy, postaw samochód w taki sposób, aby reflektory auta oświetlały miejsce zdarzenia.

Jeżeli poruszasz się pieszo i natrafiłeś na wypadek:

  • gdy masz taką możliwość, włóż kamizelkę odblaskową;

  • rozejrzyj się dookoła i jeżeli widzisz inną osobę, poproś ją o wezwanie służb ratunkowych;

  • zabezpiecz miejsce wypadku tak, by nikt inny nie uległ wypadkowi – ostrzegaj innych kierowców o niebezpieczeństwie.

Zapamiętaj!

Od 31 sierpnia 2014 r. każdy pieszy, który porusza się po zmierzchu drogą poza obszarem zabudowanym, musi mieć odblask (np. taki jak na fotografiach poniżej) umieszczony w sposób widoczny dla kierujących. Za brak elementu odblaskowego grozi mandat w wysokości 20‑500 zł. Pieszy może poruszać się po zmierzchu poza obszarem zabudowanym bez elementów odblaskowych, jeżeli znajduje się na drodze przeznaczonej wyłącznie dla pieszych lub na chodniku.

Pamiętaj, że na miejscu wypadku najważniejsze jest twoje własne bezpieczeństwo, a prawidłowe zgłoszenie wypadku służbom ratowniczym skróci czas dojazdu karetki i zwiększy szanse ofiar na przeżycie. Wzywając służby ratunkowe, dokładnie określ miejsce zdarzenia.

Polecenie 1

Świadka wypadku można poprosić o wezwanie służb ratunkowych. Zastanów się, w jaki inny sposób mógłbyś zaangażować osobę lub osoby, które znalazły się na miejscu wypadku.

iflsGFFQsb_d502e174
iflsGFFQsb_d5e389

2. Pierwsza pomoc osobom poszkodowanym

Jeżeli jest bezpiecznie, możesz podejść do poszkodowanego, pamiętaj jednak cały czas o niebezpieczeństwach, które mogą pojawić się w czasie udzielania pomocy. Jeżeli masz rękawiczki ochronne, załóż je.

  • Jeżeli ofiara wypadku jest przytomna, zostaw ją w zastanej pozycji i jeżeli nikt wcześniej tego nie zrobił, wezwij służby ratunkowe. Nie zostawiaj poszkodowanego samego – rozmawiaj z nim. Dowiedz się, co się stało, co go boli, na co choruje, itp. Czekaj na przyjazd służb ratunkowych.

  • Jeżeli ofiara wypadku jest nieprzytomna, spróbuj sprawdzić, czy oddycha. Pamiętaj, że przy potraceniach, wypadkach bardzo często dochodzi do urazów kręgosłupa, dlatego jeżeli nie musisz, nie ruszaj osoby poszkodowanej (zostaw ją w zastanej pozycji).

  • Gdy poszkodowany nie oddycha – niezwłocznie rozpocznij resuscytację.

Uwaga!

Jeżeli nie musisz, to nie wyciągaj osób poszkodowanych z samochodu. Każda próba wyciągnięcia takiej osoby wiąże się z niebezpieczeństwem powstawania dodatkowych urazów.

Polecenie 2

Wyobraź sobie, że jesteś świadkiem sytuacji, w której doszło do potrącenia pieszego (jak na poniższym zdjęciu). Jakie czynności poweźmiesz?

R8JHrV0ji5jXT1
Do poszkodowanego należy podchodzić ostrożnie i spokojnie do niego przemawiać, ponieważ może być w szoku
iflsGFFQsb_d5e444

3. Przenoszenie i ewakuacja poszkodowanych

Należy pamiętać, że każda próba przenoszenia, wyciągania, czy wynoszenia poszkodowanych zawsze wiąże się z ryzykiem pogłębienia jego urazów i pogorszenia stanu ogólnego, jednakże zdarzają się sytuacje, w których takie działanie jest koniecznością. Poszkodowanych przemieszczamy tylko w momencie, gdy miejsce zdarzenia:

  • zagraża bezpieczeństwu;

  • uniemożliwia udzielenie pierwszej pomocy;

  • nie może być prawidłowo zabezpieczone.

Polecenie 3

Zastanów się, czy zaprezentowana sytuacja spełnia powyższe warunki. Czy w takim wypadku należy przemieścić poszkodowanych?

Ruz3o9tPhmXXH1
Źródło: Tomorrow sp. z o.o., Oregon Department of Transportation (https://www.flickr.com), Tony Webster (https://www.flickr.com), licencja: CC BY 2.0.

Przy przenoszeniu poszkodowanego w bezpieczne miejsce ważny jest wybór sposobu, jakim tego dokonamy. Najlepiej jest wykonywać te czynności w kilka osób. Jedną z nich wyznaczyć, by kierowała akcją (wskazywała, w jakie miejsca przetransportować poszkodowanych, biorąc pod uwagę ich stan i obrażenia) oraz gdy sytuacja tego wymaga, zabezpieczyć kręgosłup ofiary zdarzenia, możliwie jak najmniej zmieniając jej pozycję. Wybór odpowiedniego sposobu przenoszenia rannych zależy m.in. od stanu poszkodowanego, jego wieku, wagi, lokalizacji obrażeń, stanu przytomności czy liczby ratowników.

Transportu poszkodowanych na noszach powinny dokonywać specjalistyczne służby, jednak gdy jesteśmy do tego zmuszeni, a nie dysponujemy sprzętem, można wykonać prowizoryczne nosze z dostępnych materiałów (np. fragmentów drzew owiniętych kocem, ubraniami etc.).

RcHnKnp1rSp5S1
Nosze możemy wykonać z praktycznie każdego dostępnego materiału, ważne tylko, by były stabilne i bezpieczne
Polecenie 4

Najczęstsze obrażenia, do jakich dochodzi wyniku wypadków, to urazy kręgosłupa. Wymień inne uszkodzenia ciała, do jakich może dojąć podczas wypadku.

iflsGFFQsb_d5e516

4. Wyciąganie poszkodowanego z samochodu

U poszkodowanych w wyniku wypadku drogowego należy zawsze podejrzewać uraz kręgosłupa, dlatego najlepiej jeżeli ofiara wypadku zostanie wyciągnięta z samochodu przez profesjonalnie do tego przygotowane służby ratownicze. Dysponują one odpowiednim sprzętem i na pewno zrobią to lepiej od nas.

Zapamiętaj!

Jeżeli ofiara wypadku przebywając w samochodzie jest bezpieczna i prawidłowo oddycha, zostanie wyciągnięta przez służby ratownicze – pogotowie ratunkowe lub straż pożarną.

W przypadku, gdy pozostawienie ofiary wypadku w samochodzie groziłoby utratą życia lub gdy poszkodowany nie oddycha, należy niezwłocznie wyciągnąć go z samochodu. Można to zrobić w miarę bezpiecznie, stosując chwyt Rauteka. Uwaga! Wyciągając taką osobę, trzeba szczególnie uważać na kręgosłup.

R1anl5W5b5g3s1
Nagranie prezentuje metodę wydobywania poszkodowanego z samochodu za pomocą chwytu Rauteka. Rozpoczyna ujęcie z wnętrza samochodu od strony pustego fotela pasażera. W samochodzie siedzi poszkodowana kobieta, głowa oparta o zagłówek fotela, oczy zamknięte. Podchodzi ratownik, następują zbliżenia odpinanego pasa bezpieczeństwa i wysunięcie stopy spod pedała sprzęgła. Ratownik wsuwa prawą rękę pomiędzy fotel a plecy poszkodowanego i wkłada swoją dłoń pod pachę prawej ręki kobiety. Lewą ręką układa głowę poszkodowanego pomiędzy swoją głowę a bark i lekko ciągnie poszkodowanego w swoją stronę. Następnie tą samą ręką unosi lewą dłoń kobiety i przesuwa ją tak, aby prawą ręką, czyli tą znajdującą się pod pachą poszkodowanej chwycić za nadgarstek podanej lewej ręki. W takiej pozycji mężczyzna wyciąga poszkodowaną z samochodu. Film kończy biała plansza z napisem: Pamiętaj, że wyciągamy z samochodu tylko osoby, którym grozi jakieś niebezpieczeństwo lub które nie oddychają.

Zastosowanie chwytu Rauteka wymaga dość dużej siły fizycznej. Jeżeli nie zdołasz zastosować tego chwytu, to właściwy może być każdy inny sposób wydobycia osoby poszkodowanej z samochodu. Jeżeli jest zimno, pamiętaj aby zadbać o komfort cieplny osoby poszkodowanej.

iflsGFFQsb_d5e570
Chwyt Rauteka
Instrukcja: Chwyt Rauteka
Krok

Sprawdź, czy stopy poszkodowanego nie są zaklinowane (np. pod pedałami samochodu).

Krok

Stań bokiem do osoby, którą zamierzasz wyciągnąć. Twoja twarz powinna być skierowana w tę samą stronę co twarz poszkodowanego.

Krok

Włóż rękę bliższą poszkodowanego pomiędzy jego plecy a siedzenie, a następnie dłoń przełóż pod pachą poszkodowanego.

Krok

Drugą ręką ułóż głowę poszkodowanego pomiędzy swoją głową a barkiem. Złap bliższą dłoń poszkodowanego i podaj ją tak, aby twoja dłoń, która jest pod pachą, złapała nadgarstek poszkodowanego.

Krok

Następnie wolną rękę włóż pod drugą, wolną pachę i złap rękę bliższą tobie w przedramieniu.

Krok

Lekko unieś poszkodowanego i przerzuć go z fotela samochodowego na swoje kolano.

Krok

Poruszając się do tyłu, wyciągnij poszkodowanego z samochodu i przeciągnij go w bezpieczne miejsce.

Zapamiętaj!

Jeżeli nie musisz, to nie wyciągaj poszkodowanych z samochodu. Każda próba wyciągnięcia takich osób wiąże się z niebezpieczeństwem powstawania dodatkowych urazów.

iflsGFFQsb_d5e652

Podsumowanie

  • Najczęstsze przyczyny wypadków to niedostosowanie prędkości do warunków ruchu i nieprzestrzeganie pierwszeństwa przejazdu.

  • Jeżeli jesteś świadkiem wypadku, pamiętaj, że na miejscu zdarzenia najważniejsze jest zabezpieczenie miejsca wypadku, aby nikt więcej nie został poszkodowany. Dlatego w pierwszej kolejności należy włączyć światła awaryjne, ustawić trójkąt ostrzegawczy lub machając rękoma, ostrzegać innych kierowców, że coś się dzieje na drodze.

  • Gdy na miejscu zdarzenia są świadkowie, poproś ich o pomoc. Niech rozstawią trójkąt ostrzegawczy lub machając rękoma ostrzegają innych kierowców o niebezpieczeństwie. Mogą również wezwać służby ratunkowe, pomóc przy ewakuacji poszkodowanych z miejsca wypadku lub, jeżeli będzie taka potrzeba, prowadzić resuscytację. Im więcej osób zaangażujesz, tym lepiej.

  • Każda próba przenoszenia, wyciągania czy wynoszenia poszkodowanych zawsze wiąże się z ryzykiem pogłębienia jego urazów i pogorszenia stanu ogólnego, dlatego nigdy nie przenoś poszkodowanego, gdy nie ma takiej potrzeby!

  • Wybór odpowiedniego sposobu przenoszenia rannych zależy m.in. od stanu poszkodowanego, jego wieku, wagi, lokalizacji obrażeń, stanu przytomności czy liczby ratowników.

  • U ofiar wypadków należy zawsze podejrzewać uraz kręgosłupa, dlatego co do zasady, poszkodowanych nie wyciągamy z samochodu – robią to służby ratownicze po dotarciu na miejsce zdarzenia. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy ranny nie oddycha lub pozostawienie go w aucie zagrażałoby jego życiu.

  • Wyciągając ofiarę wypadku z samochodu, trzeba szczególnie uważać na kręgosłup, dlatego najlepiej zastosować w tym celu chwyt Rauteka.

  • Obowiązkowym wyposażeniem każdego auta jest gaśnica i trójkąt ostrzegawczy. Apteczka i kamizelka odblaskowa nie są obowiązkowe, ale warto je zawsze mieć w samochodzie.

  • Wzywając pomoc, pamiętaj o numerach alarmowychiflsGFFQsb_1443525918613_0numerach alarmowych.

Praca domowa
Polecenie 5.1

Z dostępnych źródeł dowiedz się, w jakich pojazdach posiadanie apteczki pierwszej pomocy jest obowiązkowe.

Polecenie 5.2

Jak myślisz, w jaki sposób pasy bezpieczeństwa oraz zagłówek poprawiają bezpieczeństwo kierowcy i pasażerów? Spróbuj dowiedzieć się, jacy producenci zastosowali je po raz pierwszy.

Polecenie 5.3

W zimowy, sobotni poranek jedziesz z koleżanką górską drogą. W nocy padał śnieg, więc trasa jest śliska i zaśnieżona. Z powodu ograniczonej widoczności najeżdżacie na samochód, który przed chwilą wpadł w poślizg i uderzył w przydrożne drzewo. Zatrzymując się widzicie, jak z samochodu wychodzi młody mężczyzna i upada na ziemię. Opisz kolejność postępowania w takiej sytuacji.

iflsGFFQsb_1443525918613_0
iflsGFFQsb_d5e730

Zadania

Ćwiczenie 1
R1UBKUsEYLLOR1
zadanie interaktywne
Źródło: Sławomir Ochrem, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 2
R9vD9m9tnLHe81
zadanie interaktywne
Źródło: Sławomir Ochrem, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 3
RAM22XQ0LXnSD1
zadanie interaktywne
Źródło: Sławomir Ochrem, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 4
RxhPSmPc8EkJY1
zadanie interaktywne
Źródło: Sławomir Ochrem, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 5
R1Sg8i3RQBnZT1
zadanie interaktywne
Źródło: Sławomir Ochrem, licencja: CC BY 3.0.