Temat lekcji: Aparat głosowy - ćwiczymy głos zapisany jest na tle ilustracji, w której lewym rogu znajduje się chłopiec. Chłopiec patrzy w niebo. Wokół niego wirują bałe literki różnych rozmiarów. Tło ilustracji jest szaro-niebieskie.
Temat lekcji: Aparat głosowy - ćwiczymy głos zapisany jest na tle ilustracji, w której lewym rogu znajduje się chłopiec. Chłopiec patrzy w niebo. Wokół niego wirują bałe literki różnych rozmiarów. Tło ilustracji jest szaro-niebieskie.
Aparat głosowy - ćwiczymy głos
Źródło: Aleksandra Sieja.
1
Scenairusz dla nauczyciela:
R1PfXvy1G80cK
W prostokątnym polu znajduje się napis „Pobierz”. Jest to przycisk pozwalający na wyświetlenie, pobranie i zapisanie pliku zawierającego scenariusz lekcji - dokument w formacie pdf.
W prostokątnym polu znajduje się napis „Pobierz”. Jest to przycisk pozwalający na wyświetlenie, pobranie i zapisanie pliku zawierającego scenariusz lekcji - dokument w formacie pdf.
I. Indywidualna i zespołowa ekspresja muzyczna.
1. W zakresie śpiewu. Uczeń:
3) stosuje ćwiczenia oddechowe, dykcyjne i inne, zachowując naturalne właściwości głosu;
4. W zakresie słuchania i percepcji muzyki. Uczeń:
2) rozpoznaje ze słuchu:
B) brzmienie głosów ludzkich: sopran, alt, tenor, bas,
II. Język i funkcje muzyki, myślenie muzyczne, kreacja i twórcze działania.
3. Uczeń wykazuje się znajomością i dokonuje podziału:
2) głosów ludzkich (sopran, alt, tenor, bas) oraz technik wokalnych (np. śpiew śpiew biały i inne).
Nauczysz się
rozróżniać i nazywać głosy ludzkie;
przedstawiać na ilustracji budowę aparatu głosowego, zwracając szczególną uwagę na położenie krtani i tchawicy;
wykonywać ćwiczenia oddechowe, emisyjne i dykcyjne.
Głos to też instrument
Od najmłodszych lat mówimy i śpiewamy i jest to dla nas naturalne. Głos służy nam nie tylko do komunikowania się, ale także jest uznawany za pierwszy instrument w dziejach ludzkości. Możliwości ludzkiego głosu są imponujące i żaden instrument nie jest w stanie mu dorównać. Tylko on potrafi zarówno szeptać, mówić, krzyczeć, śpiewać, naśladować różne odgłosy i dźwięki.
Śpiewanie u większości osób jest intuicyjnie. Wszyscy muszą dbać o głos, dlatego każdy powinien posiąść podstawową wiedzę na jego temat. Osoba używająca swojego głosu zbyt długo w sposób nieodpowiedni, może nabawić się chrypy, czy czasowego zaniku głosu. Żeby temu zapobiec, dowiemy się w jaki sposób wydobywamy z siebie głos oraz w jak można nad nim zapanować, by stał się narzędziem muzycznej ekspresji.
Jak powstaje głos? - budowa aparatu głosowego
Sprawny i zadbany głos czysto intonujeIntonacjaintonuje niskie i wysokie, a także krótkie i długie dźwięki w różnorodnej dynamice. Do osiągnięcia tych celów konieczne są wokalne ćwiczenia oparte na podstawowej wiedzy o głosie i jego działaniu. Aby wiedzieć jak powstaje głos, musimy zapoznać się z podstawowymi elementami, które biorą udział w procesie śpiewania.
Mózg
Tu zaczyna się proces śpiewania. Tu powstaje nasza chęć i wyobrażenie na temat dźwięku. W mózgu pojawia się pierwszy impuls, który jest rozsyłany po kolejnych częściach narządu głosowego. Impulsy mobilizują określone grupy mięśni do wykonywania przypisanych im czynności i ruchów. Są one ze sobą zsynchronizowane i w odpowiednim czasie docierają do obszarów ciała zaangażowanych w proces tworzenia i wydobywania dźwięku.
R2LVHgQbD0gw8
Na ilustracji interaktywnej wyobrażenie mózgu. Ukazane są dwie półkule. Mózg jest szary, w bruzdach widać czerwony kolor. Na ilustracji umieszczono dwa punkty interaktywne. Po naciśnięciu punktów wyświetla się informacja dodatkowa. Punkt 1 - Lewa półkula mózgu odpowiada za śpiew, oraz za wyczucie rytmu. Punkt 2 - Prawa półkula mózgu odpowiada za słyszenie melodii.
Na ilustracji interaktywnej wyobrażenie mózgu. Ukazane są dwie półkule. Mózg jest szary, w bruzdach widać czerwony kolor. Na ilustracji umieszczono dwa punkty interaktywne. Po naciśnięciu punktów wyświetla się informacja dodatkowa. Punkt 1 - Lewa półkula mózgu odpowiada za śpiew, oraz za wyczucie rytmu. Punkt 2 - Prawa półkula mózgu odpowiada za słyszenie melodii.
1
2
1. Lewa półkula mózgu odpowiada za śpiew, oraz za wyczucie rytmu.
2. Prawa półkula mózgu odpowiada za słyszenie melodii.
Ilustracja przedstawiająca ludzki mózg, online‑skills, CC BY 3.0
Płuca i przepona
Pierwszy sygnał dociera do płuc i bierzemy wdech dostarczając sobie niezbędnego powietrza do powstania dźwięku. Wiele różnych mięśni bierze udział w oddychaniu, jednym z najważniejszych jest przepona, znajdująca się tuż pod płucami. Przepona to duży mięsień, który umożliwia oddychanie. Ma kształt kopuły i oddziela jamę brzuszną od wnętrza klatki piersiowej. Przepona porusza się intensywnie podczas śmiechu - to doskonała i bardzo przyjemna rozgrzewka przepony.
R1G9HFRDsezaz
Na ilustracji interaktywnej ukazany jest układ oddechowy, na tle konturu człowieka widać przekrój jamy ustnej i nosowej, krtań, tchawicę, płuca oraz przeponę.
Na ilustracji znajdują się dwa punkty interaktywne. Po naciśnięciu punktów wyświetla się informacja dodatkowa. Punkt 1 zaznaczony jest przy mięśniu przebiegającym poniżej płuc „w poprzek” człowieka. Informacja dodatkowa: mięsień przepony. Punkt 2 - Płuco - jedno po lewej i po prawej stronie.
Na ilustracji interaktywnej ukazany jest układ oddechowy, na tle konturu człowieka widać przekrój jamy ustnej i nosowej, krtań, tchawicę, płuca oraz przeponę.
Na ilustracji znajdują się dwa punkty interaktywne. Po naciśnięciu punktów wyświetla się informacja dodatkowa. Punkt 1 zaznaczony jest przy mięśniu przebiegającym poniżej płuc „w poprzek” człowieka. Informacja dodatkowa: mięsień przepony. Punkt 2 - Płuco - jedno po lewej i po prawej stronie.
1
2
1. Mięsień przepony
2. Płuco - jedno po lewej i po prawej stronie.
Ilustracja przedstawiająca układ oddechowy, online‑skills, CC BY 3.0
Wydychane powietrze z płuc przedostaje się drogami oddechowymi do najważniejszego elementu naszego aparatu głosowego – krtani.
Krtań
RRCoSyp6wLmDj1
Ilustracja przedstawia umiejscowienie krtani w ciele człowieka. Widoczna jest część sylwetki ludzkiej. Tło grafiki wykonana jest w ciemno niebieskich kolorach, tylko krtań wyróżnia się jaskrawym pomarańczowo‑czerwonym kolorem. Krtań znajduje się w górnej części szyi.
Źródło: online-skills.
Dźwięk każdego ze znanych nam instrumentów muzycznych powstaje dzięki wprawieniu w drgania jakiejś jego części (np. struny w gitarze). Krtań to nasz właściwy instrument głosowy i to w nim znajdują się tzw. struny głosowe. Nazwa jest jednak trochę myląca, tak naprawdę nie są to struny, tylko dwa fałdy skórne (fałdy głosowe), które dzięki odpowiednim mięśniom mogą otwierać lub zamykać otwór, którym przepływa powietrze.
Ich działanie przypomina dwuczęściową kurtynę w teatrze. Gdy oddychamy, fałdy są rozchylone, natomiast podczas wydawania głosu zbliżają się do siebie, a ich krawędzie bardzo szybko drgają (wibrują). To właśnie owe drgania są bezpośrednim źródłem dźwięku. Prawidłowo działający głos wokalisty jest wynikiem kompromisu, balansu między pracą mięśni a przepływem powietrza.
R167urkqZweMX1
Ilustracja przedstawiająca fałdy głosowe w czasie spoczynku, widok z góry. Widać rozchylone fałdy głosowe oraz mięśnie, które pracują podczas fonacji. Rozchylone fałdy głosowe przypominają odsłoniętą kurtynę. Są połączone na górze a na dole rozchodzą się.
Ilustracja przedstawiająca rozchylone fałdy głosowe (wdech; widok z góry), wikipedia.org, domena publiczna
R1HgZD7Wnl0PI1
Ilustracja przedstawiająca fałdy głosowe w czasie fonacji, widok z góry. Widać połączone fałdy głosowe oraz mięśnie, które pracują podczas fonacji. Zamknięte fałdy głosowe przypominają zasłoniętą kurtynę. Są połączone na całej swej długości.
Źródło: online-skills.
Naturalna wysokość głosu zależy przede wszystkim od długości i grubości strun głosowych oraz wielkości krtani. Głosy dziecięce są zazwyczaj wysokie, dlatego że mają krótkie struny głosowe i małą krtań. Z kolei krtań dorosłego mężczyzny jest o wiele większa niż krtań kobiety i tworzy na szyi wypukłość zwaną jabłkiem Adama. Męskie struny głosowe są dłuższe i grubsze, dlatego mężczyźni mają zwykle głos niższy od kobiet, których fałdy głosowe są zazwyczaj krótsze i cieńsze od męskich.
Krtań dziewcząt w miarę dorastania powiększa się w spokojnym tempie, natomiast u chłopców między 11., a 15. rokiem życia zaczyna gwałtownie rosnąć, czego efektem mogą być intensywne zmiany w głosie. Ten okres nazywany jest mutacją głosu. Głos chłopców po zakończeniu mutacji obniża się nawet o oktawę, z kolei głosy dziewcząt w wyniku mutacji staje się niższy przeciętnie o kwartę.
Rezonatory
Rezonatorami w ciele nazywamy zamkniętą przestrzeń, od której wewnętrznych ścian dźwięk się wielokrotnie odbija, nabierając mocy, stając się głośniejszym i wzbogacając swe brzmienie. Są to m.in. krtań i gardło, jama nosowa i jama ustna, której wielkość i wewnętrzny kształt możemy na różne sposoby modyfikować, operując policzkami, językiem, ustami i podniebieniem miękkim, co oczywiście znacząco wpływa na różne parametry i jakość dźwięku. Rezonatorami są też sztywne elementy naszego ciała, czyli np. kości – przede wszystkim kości czaszki, górna część kręgosłupa i kości klatki piersiowej.
RXRu4xNUSZhBY
Na ilustracji interaktywnej uproszczony przekrój przez głowę i szyję człowieka. Oznaczone są: jama nosowa, jama ustna, wargi, język, gardło, krtań, tchawica. Na ilustracji umieszczono punkt interaktywny. Po jego naciśnięciu wyświetla się informacja dodatkowa: Ilustracja przedstawia uproszczony przekrój głowy człowieka. Na ilustracji naniesione są najważniejsze organy mające bardzo duży wpływ na mowę i głos.
Na ilustracji interaktywnej uproszczony przekrój przez głowę i szyję człowieka. Oznaczone są: jama nosowa, jama ustna, wargi, język, gardło, krtań, tchawica. Na ilustracji umieszczono punkt interaktywny. Po jego naciśnięciu wyświetla się informacja dodatkowa: Ilustracja przedstawia uproszczony przekrój głowy człowieka. Na ilustracji naniesione są najważniejsze organy mające bardzo duży wpływ na mowę i głos.
Źródło: online-skills.
Wszystkie te elementy tak zwanego traktu głosowegoTrakt głosowytraktu głosowego obsługiwane są przez ogromną liczbę mniejszych i większych mięśni. Nauka śpiewu przypomina więc trochę trening sportowy – trzeba regularnie ćwiczyć, wówczas mięśnie stają się silniejsze i mamy nad nimi większą kontrolę, a co za tym idzie mamy również większe możliwości używania naszego głosu.
Rozśpiewanie – przykłady ćwiczeń
Przed długotrwałym korzystaniem z głosu, tak jak przed zawodami sportowymi, niezbędna jest rozgrzewka, by nie nabawić się wokalnej kontuzji. W ciągu swojej przygody ze śpiewaniem spotkasz się z wieloma różnymi ćwiczeniami i technikami wokalnymi.
Poniżej przedstawiono przykładowe ćwiczenia, które należy wykonać przed każdym długotrwałym korzystaniem z głosu.
Rozgrzewka fizyczna i postawa ciała
Nasz głos znajduje się w naszym ciele, więc każde napięcie może oddziaływać na nasz głos. Warto obserwować swoje ciało i rozluźniać poszczególne partie stosując proste ćwiczenia fizyczne, np. ruchy głowy, krążenia barków, rozciąganie ciała do góry i na boki, krążenie bioder, masowanie i rozluźnianie części twarzy (szczególnie czoła, policzków i żuchwy). Przed rozpoczęciem kolejnych ćwiczeń nie można zapomnieć o właściwej postawie ciała.
O ile jest to możliwe to najlepiej jest śpiewać stojąc stabilnie w lekkim rozkroku, ciało powinno być wyprostowane, ramiona opuszczone, łopatki ściągnięte. Ciało powinno być aktywne i gotowe do działania, ale jednocześnie swobodne i zrelaksowane.
Rozgrzewka oddechowa
Swobodny, stabilny przepływ powietrza to podstawa pięknego i zdrowego śpiewu. Oddychanie w spoczynku jest odruchem wrodzonym, podczas śpiewu jednak oddycha się nieco inaczej. Dzięki odpowiednio wykonywanym ćwiczeniom wydech śpiewaka potrafi być o wiele dłuższy niż u przeciętnego człowieka.
Eksperyment
Aby sprawdzić w jaki sposób zazwyczaj oddychasz, połóż dłoń na przeciwległym barku (np. prawą na lewym) i weź głęboki oddech. Zaobserwuj, czy podnosi się Twój łokieć. Jeśli tak się dzieje, bierzesz oddech samą górną częścią płuc. Wypełniasz w ten sposób ok 10% swojej pełnej objętości płuc. Jeśli łokieć pozostaje nieruchomy, a wydyma się Twój brzuch to bierzesz wdech brzuszny, zwany też przeponowym. W ten sposób nabierasz znacznie więcej powietrza niż oddychając piersiowo. Pilnuj, aby powietrze było wdychane lub wydychane całkowicie równomiernie, bez zrywów i wstrzymywania.
Polecenie 1
Uwaga! Polecenie należy wykonać pod opieką nauczyciela lub opiekuna.
Weź głęboki oddech i całkowicie się rozluźniając, westchnij na luźnym wydechu mówiąc „aaaaaaaaaaah”. Powtórz kilka razy.
Następnie weź głęboki wdech, powoli przesuwając ręce od boków ciała, aż do połączenia ich nad głową, kiedy nabierzesz pełne płuca.
Robiąc długi wydech, powoli opuszczaj ręce, wypuszczając całe powietrze ustami w momencie, kiedy dotkną boków. Ręce sterują oddechem, nie odwrotnie.
Powtórz ćwiczenie kilka razy, wypuszczając powietrze na różnych wydłużonych bezdźwięcznych głoskach np. f, sz czy s.
Rozgrzewka dykcyjna
Podczas śpiewu często zapomina się o wyraźnym wypowiadaniu tekstu, który staje się niezrozumiały dla słuchacza. Ćwiczenia, które mają na celu poprawić wyrazistość nazywamy dykcyjnymi. Przed wykonaniem tych ćwiczeń warto kilkukrotnie swobodnie opuścić żuchwę, porozciągać język, próbując dotknąć jego koniuszkiem brody lub nosa, parsknąć jak koń by rozluźnić usta.
Polecenie 2
Przeczytaj na głos poniższe teksty. Zacznij bardzo wyraźnie i wolno, a potem w coraz szybszym tempie (uważaj by nie zmieniać dynamiki):
Koszt poczt w Tczewie.
Myśli człowieka człowiek nie dociecze, lecz kluczem do nich są czyny człowiecze.
Popłakuje Paula w auli, że koala łka w Australii.
Wyindywidualizowaliśmy się z rozentuzjazmowanego tłumu.
Emisja głosu – proces wydobywania się głosu
Podczas śpiewania łatwo zauważyć, że niektóre wysokości dźwięków są dla nas łatwiejsze do zaśpiewania, niektóre trudniejsze. Ma na to wpływ budowa naszego instrumentu głosowego, a także doświadczenie w śpiewaniu. Dobrze wytrenowany głos płynnie i swobodnie łączy niskie i wysokie dźwięki, które nie powinny różnić się od siebie barwą. Taki głos ma także ogromne możliwości różnicowania głośności.
Eksperyment
Oprzyj dłoń na górnej części klatki piersiowej, rozluźnij usta i głośno powiedzieć długie „m” (mormorandoMormorandomormorando) tak nisko, jak tylko potrafisz. Powinieneś poczuć pod dłonią wibracje. A teraz zachowując tę samą pozycję, próbujemy powiedzieć „m” jak najwyżej. Czy wciąż czujemy wibracje w tym samym miejscu? Teraz możesz poczuć wibracje w ciele gdzieś wyżej w obrębie głowy.
Polecenie 3
Zaśpiewaj jeszcze raz mormorando na jednym dźwięku i na jednym wydechu postaraj się utrzymać go swobodnie i długo czując jak łaskoczą usta. Potem spróbuj wykonać glissandoGlissandoglissando od najwyższych dźwięków, jakie możesz zaśpiewać do najniższego i odwrotnie.
Ciało tak właśnie działa, że w różnych miejscach w ciele odczuwamy dźwięki. Należy przyzwyczaić się i zaakceptować to uczucie. Niezależnie czy śpiewamy nisko, czy wysoko, zamiast myśleć o przemieszczaniu się dźwięku tylko w górę i w dół, warto wyobrażać sobie, że kierunek dźwięku to wprost przed siebie.
Rodzaje głosów ludzkich
Naturalna wysokość głosu zależy od wielu czynników. Posiadaczom głosów niskich łatwiej będzie się śpiewało niższe dźwięki, i na odwrót. Głosy dzieli się na żeńskie oraz męskie, a te z kolei na wysokie i niskie. Poniżej przedstawiono podstawowe rodzaje głosów:
Sopran - wysoki głos żeński.
RpiI4D3xs1LTv
Na ilustracji interaktywnej zdjęcie Marii Callas. Śpiewaczka jest piękną kobietą, ma duże, ciemne oczy i pięknie wyeksponowane usta. Uczesana jest w niskiego koka, ma perły na szyi i w uszach. Po naciśnięciu punktu interaktywnego wyświetla się napis: Aria VIssi d’arte z opery Toska Giacomo Pucciniego. Wykonawca: Maria Callas oraz pojawia się możliwość odtworzenia muzyki. Na nagraniu fragment wzruszającej, spokojnej arii. Śpiewaczka śpiewa pięknie, mocnym i wysokim głosem. Obie zaśpiewane frazy zaczynają się wysoko i schodzą w dół.
Na ilustracji interaktywnej zdjęcie Marii Callas. Śpiewaczka jest piękną kobietą, ma duże, ciemne oczy i pięknie wyeksponowane usta. Uczesana jest w niskiego koka, ma perły na szyi i w uszach. Po naciśnięciu punktu interaktywnego wyświetla się napis: Aria VIssi d’arte z opery Toska Giacomo Pucciniego. Wykonawca: Maria Callas oraz pojawia się możliwość odtworzenia muzyki. Na nagraniu fragment wzruszającej, spokojnej arii. Śpiewaczka śpiewa pięknie, mocnym i wysokim głosem. Obie zaśpiewane frazy zaczynają się wysoko i schodzą w dół.
Istnieją również głosy kobiece, których skala nie sięga w górę do najwyższych dźwięków sopranu, ani w dół do najniższych dźwięków altu i nazywa się je mezzosopranem.
Alt- niski głos żeński. W tym przypadku zaprezentowany został kontralt - bardzo niski głos żeński. Kontralcistki operują głosem o bardzo dużej skali – w niektórych przypadkach aż do bardzo wysokich dźwięków sopranu.
R1Y776bYXtl2p
Na ilustracji interaktywnej zdjęcie Ewy Podleś. Śpiewaczka jest elegancką panią, ma średniej długości, lekko kręcone włosy, zaczesane do góry i do tyłu, dyskretny makijaż, w którym mocny akcent stanowią karminowe usta. Ubrana jest w czarną sukienkę, na szyi ma czarny naszyjnik. Po naciśnięciu punktu interaktywnego wyświetla się napis: Orfeusz i Eurydyka Akt I Scena II -Ciel rivederla potro, autorstwa Christopha Willibalda Glucka, wykonanie Ewa Podleś oraz pojawia się możliwość odtworzenia muzyki. Na nagraniu rzewna i dość dramatyczna aria, częściowo recytowana. Głos śpiewaczki jest nośny, z ciemną barwą, brzmiący dość nisko.
Na ilustracji interaktywnej zdjęcie Ewy Podleś. Śpiewaczka jest elegancką panią, ma średniej długości, lekko kręcone włosy, zaczesane do góry i do tyłu, dyskretny makijaż, w którym mocny akcent stanowią karminowe usta. Ubrana jest w czarną sukienkę, na szyi ma czarny naszyjnik. Po naciśnięciu punktu interaktywnego wyświetla się napis: Orfeusz i Eurydyka Akt I Scena II -Ciel rivederla potro, autorstwa Christopha Willibalda Glucka, wykonanie Ewa Podleś oraz pojawia się możliwość odtworzenia muzyki. Na nagraniu rzewna i dość dramatyczna aria, częściowo recytowana. Głos śpiewaczki jest nośny, z ciemną barwą, brzmiący dość nisko.
Na ilustracji interaktywnej zdjęcie Alfredo Krausa. Śpiewak na zdjęciu jest w stroju księcia. Stoi w dumnej pozie i szeroko się uśmiecha. Po naciśnięciu punktu interaktywnego wyświetla się napis: Libiamo z opery Traviata, autorstwa Giuseppe Verdiego, wykonawca Alfredo Kraus, London Philharmonic Orchestra dyrygent Ricardo Mutti oraz pojawia się możliwość odtworzenia muzyki. Na nagraniu radosna i skoczna aria. Śpiewak śpiewa radośnie, wysokim głosem męskim. Orkiestra gra akompaniament w rytmie szybkiego walca.
Na ilustracji interaktywnej zdjęcie Alfredo Krausa. Śpiewak na zdjęciu jest w stroju księcia. Stoi w dumnej pozie i szeroko się uśmiecha. Po naciśnięciu punktu interaktywnego wyświetla się napis: Libiamo z opery Traviata, autorstwa Giuseppe Verdiego, wykonawca Alfredo Kraus, London Philharmonic Orchestra dyrygent Ricardo Mutti oraz pojawia się możliwość odtworzenia muzyki. Na nagraniu radosna i skoczna aria. Śpiewak śpiewa radośnie, wysokim głosem męskim. Orkiestra gra akompaniament w rytmie szybkiego walca.
Podobnie jak w przypadku głosów kobiecych, tu również istnieje głos średni zwany barytonem.
Bas to niski głos męski, oraz osoba śpiewająca tym głosem. Bas charakteryzuje się bardzo głębokim brzmieniem.
Rw1ywVgipR6Os1
Na nagraniu „Aria Ten zegar stary” z opery Straszny Dwór Stanisława Moniuszko. Utwór wykonywany jest przez niski głos męski - bas, z akompaniamentem fortepianu. Nastrój utworu jest tajemniczy, dramatyczny. Śpiewak opowiada historię duchów praprababek, które schodzą z obrazów w Strasznym Dworze i pyta słuchacza czy się boi.
Na nagraniu „Aria Ten zegar stary” z opery Straszny Dwór Stanisława Moniuszko. Utwór wykonywany jest przez niski głos męski - bas, z akompaniamentem fortepianu. Nastrój utworu jest tajemniczy, dramatyczny. Śpiewak opowiada historię duchów praprababek, które schodzą z obrazów w Strasznym Dworze i pyta słuchacza czy się boi.
Na nagraniu „Aria Ten zegar stary” z opery Straszny Dwór Stanisława Moniuszko. Utwór wykonywany jest przez niski głos męski - bas, z akompaniamentem fortepianu. Nastrój utworu jest tajemniczy, dramatyczny. Śpiewak opowiada historię duchów praprababek, które schodzą z obrazów w Strasznym Dworze i pyta słuchacza czy się boi.
Głosy te różnią się nie tylko skalą (czyli zakresem możliwych do wykonania dźwięków), ale również innymi cechami – barwą, siłą czy zwinnością. Są głosy cechujące się niezwykłą łatwością śpiewania bardzo szybko i bardzo czysto – to tzw. koloratury.
RZ9Gxk8CMN8YK
Na ilustracji interaktywnej zdjęcie Emmy Matthews. Śpiewaczka na zdjęciu to piękna kobieta. Ma niebieskie oczy i rude, średniej długości włosy. W uszach ma kolczyki z perłami. Po naciśnięciu punktu interaktywnego wyświetla się napis: Aria Królowej Nocy z opery Czarodziejski flet, autorstwa Wolfganga Amadeusza Mozarta, wykonawca: Emma Matthews, Tasmanian Symphony Orchestra, dyrygent Marko Letonja oraz pojawia możliwość odtworzenia muzyki. Na nagraniu arię wykonuje bardzo wysoki głos żeński - sopran koloraturowy. Aria jest bardzo trudna, oszałamiająca, zawiera bardzo trudne do zaśpiewania powtarzające się bardzo wysokie dźwięki.
Na ilustracji interaktywnej zdjęcie Emmy Matthews. Śpiewaczka na zdjęciu to piękna kobieta. Ma niebieskie oczy i rude, średniej długości włosy. W uszach ma kolczyki z perłami. Po naciśnięciu punktu interaktywnego wyświetla się napis: Aria Królowej Nocy z opery Czarodziejski flet, autorstwa Wolfganga Amadeusza Mozarta, wykonawca: Emma Matthews, Tasmanian Symphony Orchestra, dyrygent Marko Letonja oraz pojawia możliwość odtworzenia muzyki. Na nagraniu arię wykonuje bardzo wysoki głos żeński - sopran koloraturowy. Aria jest bardzo trudna, oszałamiająca, zawiera bardzo trudne do zaśpiewania powtarzające się bardzo wysokie dźwięki.
Fot. nieznany, Emma Matthews, 2012, mso.com.au, CC BY 3.0 (ilustracja); Wolfgang Amadeusz Mozart, „Aria Królowej nocy”, z opery „Czarodziejski flet”, online‑skills, CC BY 3.0
Istnieje jeszcze wiele odmian poszczególnych głosów, jak np.
Kontratenor – śpiewak płci męskiej, który mimo przebytej mutacji głosu, dzięki odpowiedniej technice. jak i wrodzonym uwarunkowaniom jest w stanie operować pełną skalą altu, mezzosopranu lub nawet sopranu.
Basso profondo - najniższy głos męski, o bardzo rozbudowanej skali w dół.
Możliwości ludzkiego głosu
Wokalista ma możliwość wykreowania za pomocą swojego instrumentu wielu różnych brzmień tego samego dźwięku. Przy stosowaniu odpowiednich technik ma do dyspozycji wiele wokalnych „efektów specjalnych”, które są charakterystyczne dla danych gatunków muzycznych. Są to, m.in.:
Biały śpiew – to specyficzny rodzaj śpiewu, typowy dla muzyki ludowej i folkowej. Kładzie nacisk na przenikliwość i natężenie dźwięku, a także na „jaskrawą, jasną” barwę.
Ry9nXsudlUtXH
Na nagraniu utwór zespołu: „Kapela ze Wsi Warszawa”: „Ej, ty gburski synie”. Utwór jest zestawieniem, pozornie bardzo odległych stylów muzycznych: muzyki rozrywkowej i muzyki etnicznej, folklorystycznej. Wokalistki śpiewają białym głosem, bardzo jaskrawą barwą, mocno, zdecydowanie. Akompaniament jest mieszanką brzmień folkowych, np. cymbałów i rozrywkowych: perkusja, instrumenty elektroniczne.
Na nagraniu utwór zespołu: „Kapela ze Wsi Warszawa”: „Ej, ty gburski synie”. Utwór jest zestawieniem, pozornie bardzo odległych stylów muzycznych: muzyki rozrywkowej i muzyki etnicznej, folklorystycznej. Wokalistki śpiewają białym głosem, bardzo jaskrawą barwą, mocno, zdecydowanie. Akompaniament jest mieszanką brzmień folkowych, np. cymbałów i rozrywkowych: perkusja, instrumenty elektroniczne.
Na nagraniu utwór zespołu: „Kapela ze Wsi Warszawa”: „Ej, ty gburski synie”. Utwór jest zestawieniem, pozornie bardzo odległych stylów muzycznych: muzyki rozrywkowej i muzyki etnicznej, folklorystycznej. Wokalistki śpiewają białym głosem, bardzo jaskrawą barwą, mocno, zdecydowanie. Akompaniament jest mieszanką brzmień folkowych, np. cymbałów i rozrywkowych: perkusja, instrumenty elektroniczne.
Śpiew alikwotowy - to rodzaj śpiewu, w którym śpiewający wykorzystuje zjawisko rezonansu. Pozwala ono na wydobycie pozornie więcej niż jednego dźwięku w tym samym czasie, podczas gdy w rzeczywistości fałdy głosowe wytwarzają jeden dźwięk o częstotliwości podstawowej, jednak wzmacniając wybrane alikwotyAlikwotyalikwoty.
RaNfCYOOINdwf
Na nagraniu utwór Sweven wykonywany przez Annę‑Marię Hefele. We wstępie wokalistka wykonuje dźwięki, przypominające trochę śpiew, a trochę grę na pile. Dźwięki są mocno rozwibrowane, momentami mamy wrażenie że słychać dwa różne dźwięki. Pomiędzy tymi przygrywkami, wokalistka śpiewa smutną, spokojną piosenkę przy akompaniamencie harfy i akordeonu.
Na nagraniu utwór Sweven wykonywany przez Annę‑Marię Hefele. We wstępie wokalistka wykonuje dźwięki, przypominające trochę śpiew, a trochę grę na pile. Dźwięki są mocno rozwibrowane, momentami mamy wrażenie że słychać dwa różne dźwięki. Pomiędzy tymi przygrywkami, wokalistka śpiewa smutną, spokojną piosenkę przy akompaniamencie harfy i akordeonu.
Na nagraniu utwór Sweven wykonywany przez Annę‑Marię Hefele. We wstępie wokalistka wykonuje dźwięki, przypominające trochę śpiew, a trochę grę na pile. Dźwięki są mocno rozwibrowane, momentami mamy wrażenie że słychać dwa różne dźwięki. Pomiędzy tymi przygrywkami, wokalistka śpiewa smutną, spokojną piosenkę przy akompaniamencie harfy i akordeonu.
Whistle (gwizdek) – jest to efekt wokalny, ukazujący najwyższe dźwięki ludzkiej skali głosu. Jego nazwa tego pochodzi od specyficznego brzmienia, które osiąga się tym efektem wokalnym, przypominającym brzmienie gwizdania w gwizdek
R1Pv9iZAgLwf2
Fragment piosenki „Emotions" w wykonaniu Mariah Carey. Rozpoczyna się bardzo wysokimi dźwiękami wykonanymi przez wokalistkę. Trochę przypominają one piszczenie, trochę gwizdanie.
Fragment piosenki „Emotions" w wykonaniu Mariah Carey. Rozpoczyna się bardzo wysokimi dźwiękami wykonanymi przez wokalistkę. Trochę przypominają one piszczenie, trochę gwizdanie.
Fragment piosenki „Emotions" w wykonaniu Mariah Carey. Rozpoczyna się bardzo wysokimi dźwiękami wykonanymi przez wokalistkę. Trochę przypominają one piszczenie, trochę gwizdanie.
Beatbox i imitowanie instrumentów głosem – to forma rytmicznego tworzenia dźwięków np. perkusji, linii basu, trąbki, głosów zwierząt lub odgłosów maszyn za pomocą narządów mowy między innymi ust, języka, gardła, krtani.
RbBWe2fnPq8h0
Fragment beat‑boxu. Bardzo rytmiczny utwór. Muzyk odtwarza brzmienie perkusji ustami.
Fragment beat‑boxu. Bardzo rytmiczny utwór. Muzyk odtwarza brzmienie perkusji ustami.
Fragment beat‑boxu. Bardzo rytmiczny utwór. Muzyk odtwarza brzmienie perkusji ustami.
Higiena głosu – jak dbać o swój głos
Głos mamy tylko jeden na całe życie, więc bardzo ważna jest jego pielęgnacja. Poniżej znajduje się kilka podstawowych zasad higieny głosu, których należy przestrzegać, aby zachować zdrowy głos:
- zdrowo się odżywiaj;
- pij dużo wody niegazowanej;
- unikaj krzyku i bardzo głośnego, męczącego śpiewania;
- nie przeciążaj głosu, kiedy jesteś chory lub bardzo zmęczony;
- zadbaj o ogólną czystość wokół siebie;
- pamiętaj o regularnej higienie jamy ustnej, nosa, uszu i gardła;
- ubieraj się stosownie do pogody;
- oddychaj przez nos na mrozie;
- unikaj hałasu.
RI0EKGWiV9NO81
Ilustracja przedstawia chór dziecięcy. Z przodu stoi troje dzieci - dziewczynka w różowej sukience, chłopiec w okularach i czarnoskóry chłopiec. Z tyłu widać kolejne trzy dziewczynki, oraz dwójkę chłopców. Nad dziećmi unoszą się nuty, co symbolizuje śpiew.
Źródło: online-skills.
Podobno słynny Albert Einstein zapytany, kiedy skończy się świat odpowiedział: kiedy ludzie przestaną śpiewać. Ludzie śpiewają od zawsze. Dzieci zasypiają przy kołysankach, starszym piosenki towarzyszą na zabawach, a dorosłym przy różnych okazjach na co dzień i od święta. Śpiewamy zarówno solo, jak i w zespołach, czy chórach. Sprawia to nam dużo radości i satysfakcji. Śpiew jest świetnym narzędziem ekspresji, językiem komunikacji, pozwala wyrażać emocje i odprężać zarówno umysł, jak i ciało. Jak śpiewał Jerzy Stuhr słowami Jonasza Kofty:
Śpiewać każdy może trochę lepiej lub trochę gorzej, ale nie o to chodzi jak to komu wychodzi…
Zadania
Ropi9hqjrjPsL
Ćwiczenie 1
Wskaż nazwę właściwą strun głosowych. Możliwe odpowiedzi: 1. Fałdy głosowe, 2. Ścięgna głosowe, 3. Kości głosowe.
Wskaż nazwę właściwą strun głosowych.
Fałdy głosowe
Ścięgna głosowe
Kości głosowe
R1EdgPeMfrXAg
Ćwiczenie 2
Odpowiedz na pytanie: Jakie narządy biorą udział w powstawaniu śpiewu i mowy?
Odpowiedz na pytanie: Jakie narządy biorą udział w powstawaniu śpiewu i mowy?
Wstaw na ilustrację wybrane elementy aparatu głosowego.
jama ustna, jabłko Adama, krtań
.................
.................
.................
Polecenie 4
Zapoznaj się z nagraniami prezentującymi różne ciekawe sposoby korzystania z głosu.
1. Bobby McFerrin - Don’t worry be happy - zwróć uwagę na sztukę operowania głosem tego wokalisty i jego rozwój oraz na wszystkie partie przez niego skomponowane, które są nagraniem wyłącznie jego głosu.
RjT81Qv7BPO17
Nagranie piosenki “Don’t worry be happy" Bobby'ego Mc Ferrina. Piosenka nagrana jest bez użycia instrumentów. Jedna partia wokalna to linia basowa, inne to akompaniament akordowy, inna to linia melodyczna piosenki. Pojawia się też gwizdanie i pstrykanie palcami. Piosenka jest optymistyczna, w umiarkowanym tempie.
Nagranie piosenki “Don’t worry be happy" Bobby'ego Mc Ferrina. Piosenka nagrana jest bez użycia instrumentów. Jedna partia wokalna to linia basowa, inne to akompaniament akordowy, inna to linia melodyczna piosenki. Pojawia się też gwizdanie i pstrykanie palcami. Piosenka jest optymistyczna, w umiarkowanym tempie.
Nagranie piosenki “Don’t worry be happy" Bobby'ego Mc Ferrina. Piosenka nagrana jest bez użycia instrumentów. Jedna partia wokalna to linia basowa, inne to akompaniament akordowy, inna to linia melodyczna piosenki. Pojawia się też gwizdanie i pstrykanie palcami. Piosenka jest optymistyczna, w umiarkowanym tempie.
2. Requiem - Pie Jesu Domine w wykonaniu śpiewaków AMFN
RSjD5MlW9BzhQ
Nagranie utworu „Pie Jesu” Andrew Lloyd Webbera. Utwór wykonany jest przez dwie śpiewaczki i pianistę. Utwór jest spokojny, refleksyjny, medytacyjny. Przez większość utworu śpiewa jedna kobieta - sopranem, w drugiej części pojawia się drugi niższy głos.
Nagranie utworu „Pie Jesu” Andrew Lloyd Webbera. Utwór wykonany jest przez dwie śpiewaczki i pianistę. Utwór jest spokojny, refleksyjny, medytacyjny. Przez większość utworu śpiewa jedna kobieta - sopranem, w drugiej części pojawia się drugi niższy głos.
Nagranie utworu „Pie Jesu” Andrew Lloyd Webbera. Utwór wykonany jest przez dwie śpiewaczki i pianistę. Utwór jest spokojny, refleksyjny, medytacyjny. Przez większość utworu śpiewa jedna kobieta - sopranem, w drugiej części pojawia się drugi niższy głos.
RNSyLqdpoEWXz1
Ćwiczenie 3
Dopasuj narządy do ich funkcji podczas śpiewu. 1. mózg. Funkcje do wyboru: A. właściwy instrument głosowy, tam znajdują się fałdy głosowe, B. wysyła impuls nerwowy do innych narządów, C. pod wpływem powietrza drgają i tworzą dźwięk, D. dodają dźwięczność i barwę, E. dostarczają powietrza niezbędnego do powstania dźwięku. 2. rezonatory Funkcje do wyboru: A. właściwy instrument głosowy, tam znajdują się fałdy głosowe, B. wysyła impuls nerwowy do innych narządów, C. pod wpływem powietrza drgają i tworzą dźwięk, D. dodają dźwięczność i barwę, E. dostarczają powietrza niezbędnego do powstania dźwięku. 3. krtań Funkcje do wyboru: A. właściwy instrument głosowy, tam znajdują się fałdy głosowe, B. wysyła impuls nerwowy do innych narządów, C. pod wpływem powietrza drgają i tworzą dźwięk, D. dodają dźwięczność i barwę, E. dostarczają powietrza niezbędnego do powstania dźwięku. 4. płuca Funkcje do wyboru: A. właściwy instrument głosowy, tam znajdują się fałdy głosowe, B. wysyła impuls nerwowy do innych narządów, C. pod wpływem powietrza drgają i tworzą dźwięk, D. dodają dźwięczność i barwę, E. dostarczają powietrza niezbędnego do powstania dźwięku. 5. fałdy głosowe. Funkcje do wyboru: A. właściwy instrument głosowy, tam znajdują się fałdy głosowe, B. wysyła impuls nerwowy do innych narządów, C. pod wpływem powietrza drgają i tworzą dźwięk, D. dodają dźwięczność i barwę, E. dostarczają powietrza niezbędnego do powstania dźwięku.
Dopasuj narządy do ich funkcji podczas śpiewu. 1. mózg. Funkcje do wyboru: A. właściwy instrument głosowy, tam znajdują się fałdy głosowe, B. wysyła impuls nerwowy do innych narządów, C. pod wpływem powietrza drgają i tworzą dźwięk, D. dodają dźwięczność i barwę, E. dostarczają powietrza niezbędnego do powstania dźwięku. 2. rezonatory Funkcje do wyboru: A. właściwy instrument głosowy, tam znajdują się fałdy głosowe, B. wysyła impuls nerwowy do innych narządów, C. pod wpływem powietrza drgają i tworzą dźwięk, D. dodają dźwięczność i barwę, E. dostarczają powietrza niezbędnego do powstania dźwięku. 3. krtań Funkcje do wyboru: A. właściwy instrument głosowy, tam znajdują się fałdy głosowe, B. wysyła impuls nerwowy do innych narządów, C. pod wpływem powietrza drgają i tworzą dźwięk, D. dodają dźwięczność i barwę, E. dostarczają powietrza niezbędnego do powstania dźwięku. 4. płuca Funkcje do wyboru: A. właściwy instrument głosowy, tam znajdują się fałdy głosowe, B. wysyła impuls nerwowy do innych narządów, C. pod wpływem powietrza drgają i tworzą dźwięk, D. dodają dźwięczność i barwę, E. dostarczają powietrza niezbędnego do powstania dźwięku. 5. fałdy głosowe. Funkcje do wyboru: A. właściwy instrument głosowy, tam znajdują się fałdy głosowe, B. wysyła impuls nerwowy do innych narządów, C. pod wpływem powietrza drgają i tworzą dźwięk, D. dodają dźwięczność i barwę, E. dostarczają powietrza niezbędnego do powstania dźwięku.
Przy poznawaniu budowy aparatu głosowego poznaliśmy zadania poszczególnych części ciała biorących udział w procesie powstawania dźwięku. Połącz w pary części ciała z ich funkcjami w procesie powstawania dźwięku.
pod wpływem powietrza drgają i tworzą dźwięk, właściwy instrument głosowy, tam znajdują się fałdy głosowe, dodają dźwięczność i barwę, wysyła impuls nerwowy do innych narządów, dostarczają powietrza niezbędnego do powstania dźwięku
płuca
mózg
fałdy głosowe
krtań
rezonatory
Źródło: Aleksandra Sieja.
R1eKlxP9DzApM
Ćwiczenie 4
Uporządkuj głosy od najniższego do najwyższego. Elementy do uporządkowania: kontralt, sopran, bas, tenor.
Uporządkuj głosy od najniższego do najwyższego. Elementy do uporządkowania: kontralt, sopran, bas, tenor.
Przyporządkuj głos do nagrania.
tenor
bas
kontralt
sopran
Zadanie posiada plik audio, który można odsłuchać w wersji online podręcznika.
RcLuvwqzqbUhv1
Ćwiczenie 5
Na zajęciach poznaliśmy podstawowe rodzaje głosów ludzkich. Które z wymienionych to głosy niskie? Możliwości: A. tenor B. alt C. bas.
Na zajęciach poznaliśmy podstawowe rodzaje głosów ludzkich. Które z wymienionych to głosy niskie?
Alt
Tenor
Bas
Źródło: Aleksandra Sieja.
RLWHWp0E7ylmM1
Ćwiczenie 6
Które z wymienionych efektów wokalnych pokazuje najwyższe dźwięki skali głosu? Możliwości: A. gwizdek, B. śpiew biały C. śpiew alikwotowy
Które z wymienionych efektów wokalnych pokazuje najwyższe dźwięki skali głosu?
śpiew alikwotowy
gwizdek
śpiew biały
Źródło: Aleksandra Sieja.
RaDgG0YPFJJhx
Ćwiczenie 7
Połącz w pary nazwy głosów ludzkich z odpowiadającym im opisem. Sopran. Możliwe odpowiedzi: 1. wysoki głos męski, 2. średni głos męski, 3. wysoki głos żeński, 4. niski głos żeński. Alt. Możliwe odpowiedzi: 1. wysoki głos męski, 2. średni głos męski, 3. wysoki głos żeński, 4. niski głos żeński. Tenor. Możliwe odpowiedzi: 1. wysoki głos męski, 2. średni głos męski, 3. wysoki głos żeński, 4. niski głos żeński. Baryton. Możliwe odpowiedzi: 1. wysoki głos męski, 2. średni głos męski, 3. wysoki głos żeński, 4. niski głos żeński.
Połącz w pary nazwy głosów ludzkich z odpowiadającym im opisem. Sopran. Możliwe odpowiedzi: 1. wysoki głos męski, 2. średni głos męski, 3. wysoki głos żeński, 4. niski głos żeński. Alt. Możliwe odpowiedzi: 1. wysoki głos męski, 2. średni głos męski, 3. wysoki głos żeński, 4. niski głos żeński. Tenor. Możliwe odpowiedzi: 1. wysoki głos męski, 2. średni głos męski, 3. wysoki głos żeński, 4. niski głos żeński. Baryton. Możliwe odpowiedzi: 1. wysoki głos męski, 2. średni głos męski, 3. wysoki głos żeński, 4. niski głos żeński.
Połącz w pary nazwy głosów ludzkich z odpowiadającym im opisem.
tony składowe dźwięku, których częstotliwości są wielokrotnościami częstotliwości tonu podstawowego; decydują o barwie dźwięku.
Glissando
Glissando
płynne przejście od jednego dźwięku do innego;
Intonacja
Intonacja
precyzja wydobycia dźwięku, właściwe lub niewłaściwe pod względem wysokości.
Mormorando
Mormorando
z języka włoskiego mrucząc; śpiewanie z zamkniętymi ustami, najczęściej na długiej głosce m.
Trakt głosowy
Trakt głosowy
termin obejmujący gardło, jamę ustną, jamę nosową oraz zatoki przyboczne nosa.
Słownik pojęć opracowano na podstawie:
Encyklopedia muzyki, red. A. Chodkowski, Warszawa 1995
encyklopedia.pwn.pl
Biblioteka muzyczna
RpiI4D3xs1LTv
Na ilustracji interaktywnej zdjęcie Marii Callas. Śpiewaczka jest piękną kobietą, ma duże, ciemne oczy i pięknie wyeksponowane usta. Uczesana jest w niskiego koka, ma perły na szyi i w uszach. Po naciśnięciu punktu interaktywnego wyświetla się napis: Aria VIssi d’arte z opery Toska Giacomo Pucciniego. Wykonawca: Maria Callas oraz pojawia się możliwość odtworzenia muzyki. Na nagraniu fragment wzruszającej, spokojnej arii. Śpiewaczka śpiewa pięknie, mocnym i wysokim głosem. Obie zaśpiewane frazy zaczynają się wysoko i schodzą w dół.
Na ilustracji interaktywnej zdjęcie Marii Callas. Śpiewaczka jest piękną kobietą, ma duże, ciemne oczy i pięknie wyeksponowane usta. Uczesana jest w niskiego koka, ma perły na szyi i w uszach. Po naciśnięciu punktu interaktywnego wyświetla się napis: Aria VIssi d’arte z opery Toska Giacomo Pucciniego. Wykonawca: Maria Callas oraz pojawia się możliwość odtworzenia muzyki. Na nagraniu fragment wzruszającej, spokojnej arii. Śpiewaczka śpiewa pięknie, mocnym i wysokim głosem. Obie zaśpiewane frazy zaczynają się wysoko i schodzą w dół.
R1Y776bYXtl2p
Na ilustracji interaktywnej zdjęcie Ewy Podleś. Śpiewaczka jest elegancką panią, ma średniej długości, lekko kręcone włosy, zaczesane do góry i do tyłu, dyskretny makijaż, w którym mocny akcent stanowią karminowe usta. Ubrana jest w czarną sukienkę, na szyi ma czarny naszyjnik. Po naciśnięciu punktu interaktywnego wyświetla się napis: Orfeusz i Eurydyka Akt I Scena II -Ciel rivederla potro, autorstwa Christopha Willibalda Glucka, wykonanie Ewa Podleś oraz pojawia się możliwość odtworzenia muzyki. Na nagraniu rzewna i dość dramatyczna aria, częściowo recytowana. Głos śpiewaczki jest nośny, z ciemną barwą, brzmiący dość nisko.
Na ilustracji interaktywnej zdjęcie Ewy Podleś. Śpiewaczka jest elegancką panią, ma średniej długości, lekko kręcone włosy, zaczesane do góry i do tyłu, dyskretny makijaż, w którym mocny akcent stanowią karminowe usta. Ubrana jest w czarną sukienkę, na szyi ma czarny naszyjnik. Po naciśnięciu punktu interaktywnego wyświetla się napis: Orfeusz i Eurydyka Akt I Scena II -Ciel rivederla potro, autorstwa Christopha Willibalda Glucka, wykonanie Ewa Podleś oraz pojawia się możliwość odtworzenia muzyki. Na nagraniu rzewna i dość dramatyczna aria, częściowo recytowana. Głos śpiewaczki jest nośny, z ciemną barwą, brzmiący dość nisko.
Na ilustracji interaktywnej zdjęcie Alfredo Krausa. Śpiewak na zdjęciu jest w stroju księcia. Stoi w dumnej pozie i szeroko się uśmiecha. Po naciśnięciu punktu interaktywnego wyświetla się napis: Libiamo z opery Traviata, autorstwa Giuseppe Verdiego, wykonawca Alfredo Kraus, London Philharmonic Orchestra dyrygent Ricardo Mutti oraz pojawia się możliwość odtworzenia muzyki. Na nagraniu radosna i skoczna aria. Śpiewak śpiewa radośnie, wysokim głosem męskim. Orkiestra gra akompaniament w rytmie szybkiego walca.
Na ilustracji interaktywnej zdjęcie Alfredo Krausa. Śpiewak na zdjęciu jest w stroju księcia. Stoi w dumnej pozie i szeroko się uśmiecha. Po naciśnięciu punktu interaktywnego wyświetla się napis: Libiamo z opery Traviata, autorstwa Giuseppe Verdiego, wykonawca Alfredo Kraus, London Philharmonic Orchestra dyrygent Ricardo Mutti oraz pojawia się możliwość odtworzenia muzyki. Na nagraniu radosna i skoczna aria. Śpiewak śpiewa radośnie, wysokim głosem męskim. Orkiestra gra akompaniament w rytmie szybkiego walca.
Rw1ywVgipR6Os
Na nagraniu „Aria Ten zegar stary” z opery Straszny Dwór Stanisława Moniuszko. Utwór wykonywany jest przez niski głos męski - bas, z akompaniamentem fortepianu. Nastrój utworu jest tajemniczy, dramatyczny. Śpiewak opowiada historię duchów praprababek, które schodzą z obrazów w Strasznym Dworze i pyta słuchacza czy się boi.
Na nagraniu „Aria Ten zegar stary” z opery Straszny Dwór Stanisława Moniuszko. Utwór wykonywany jest przez niski głos męski - bas, z akompaniamentem fortepianu. Nastrój utworu jest tajemniczy, dramatyczny. Śpiewak opowiada historię duchów praprababek, które schodzą z obrazów w Strasznym Dworze i pyta słuchacza czy się boi.
Na nagraniu „Aria Ten zegar stary” z opery Straszny Dwór Stanisława Moniuszko. Utwór wykonywany jest przez niski głos męski - bas, z akompaniamentem fortepianu. Nastrój utworu jest tajemniczy, dramatyczny. Śpiewak opowiada historię duchów praprababek, które schodzą z obrazów w Strasznym Dworze i pyta słuchacza czy się boi.
RZ9Gxk8CMN8YK
Na ilustracji interaktywnej zdjęcie Emmy Matthews. Śpiewaczka na zdjęciu to piękna kobieta. Ma niebieskie oczy i rude, średniej długości włosy. W uszach ma kolczyki z perłami. Po naciśnięciu punktu interaktywnego wyświetla się napis: Aria Królowej Nocy z opery Czarodziejski flet, autorstwa Wolfganga Amadeusza Mozarta, wykonawca: Emma Matthews, Tasmanian Symphony Orchestra, dyrygent Marko Letonja oraz pojawia możliwość odtworzenia muzyki. Na nagraniu arię wykonuje bardzo wysoki głos żeński - sopran koloraturowy. Aria jest bardzo trudna, oszałamiająca, zawiera bardzo trudne do zaśpiewania powtarzające się bardzo wysokie dźwięki.
Na ilustracji interaktywnej zdjęcie Emmy Matthews. Śpiewaczka na zdjęciu to piękna kobieta. Ma niebieskie oczy i rude, średniej długości włosy. W uszach ma kolczyki z perłami. Po naciśnięciu punktu interaktywnego wyświetla się napis: Aria Królowej Nocy z opery Czarodziejski flet, autorstwa Wolfganga Amadeusza Mozarta, wykonawca: Emma Matthews, Tasmanian Symphony Orchestra, dyrygent Marko Letonja oraz pojawia możliwość odtworzenia muzyki. Na nagraniu arię wykonuje bardzo wysoki głos żeński - sopran koloraturowy. Aria jest bardzo trudna, oszałamiająca, zawiera bardzo trudne do zaśpiewania powtarzające się bardzo wysokie dźwięki.
Fot. nieznany, Emma Matthews, 2012, mso.com.au, CC BY 3.0 (ilustracja); Wolfgang Amadeusz Mozart, „Aria Królowej nocy”, z opery „Czarodziejski flet”, online‑skills, CC BY 3.0
Ry9nXsudlUtXH
Na nagraniu utwór zespołu: „Kapela ze Wsi Warszawa”: „Ej, ty gburski synie”. Utwór jest zestawieniem, pozornie bardzo odległych stylów muzycznych: muzyki rozrywkowej i muzyki etnicznej, folklorystycznej. Wokalistki śpiewają białym głosem, bardzo jaskrawą barwą, mocno, zdecydowanie. Akompaniament jest mieszanką brzmień folkowych, np. cymbałów i rozrywkowych: perkusja, instrumenty elektroniczne.
Na nagraniu utwór zespołu: „Kapela ze Wsi Warszawa”: „Ej, ty gburski synie”. Utwór jest zestawieniem, pozornie bardzo odległych stylów muzycznych: muzyki rozrywkowej i muzyki etnicznej, folklorystycznej. Wokalistki śpiewają białym głosem, bardzo jaskrawą barwą, mocno, zdecydowanie. Akompaniament jest mieszanką brzmień folkowych, np. cymbałów i rozrywkowych: perkusja, instrumenty elektroniczne.
Na nagraniu utwór zespołu: „Kapela ze Wsi Warszawa”: „Ej, ty gburski synie”. Utwór jest zestawieniem, pozornie bardzo odległych stylów muzycznych: muzyki rozrywkowej i muzyki etnicznej, folklorystycznej. Wokalistki śpiewają białym głosem, bardzo jaskrawą barwą, mocno, zdecydowanie. Akompaniament jest mieszanką brzmień folkowych, np. cymbałów i rozrywkowych: perkusja, instrumenty elektroniczne.
RaNfCYOOINdwf
Na nagraniu utwór Sweven wykonywany przez Annę‑Marię Hefele. We wstępie wokalistka wykonuje dźwięki, przypominające trochę śpiew, a trochę grę na pile. Dźwięki są mocno rozwibrowane, momentami mamy wrażenie że słychać dwa różne dźwięki. Pomiędzy tymi przygrywkami, wokalistka śpiewa smutną, spokojną piosenkę przy akompaniamencie harfy i akordeonu.
Na nagraniu utwór Sweven wykonywany przez Annę‑Marię Hefele. We wstępie wokalistka wykonuje dźwięki, przypominające trochę śpiew, a trochę grę na pile. Dźwięki są mocno rozwibrowane, momentami mamy wrażenie że słychać dwa różne dźwięki. Pomiędzy tymi przygrywkami, wokalistka śpiewa smutną, spokojną piosenkę przy akompaniamencie harfy i akordeonu.
Na nagraniu utwór Sweven wykonywany przez Annę‑Marię Hefele. We wstępie wokalistka wykonuje dźwięki, przypominające trochę śpiew, a trochę grę na pile. Dźwięki są mocno rozwibrowane, momentami mamy wrażenie że słychać dwa różne dźwięki. Pomiędzy tymi przygrywkami, wokalistka śpiewa smutną, spokojną piosenkę przy akompaniamencie harfy i akordeonu.
R1Pv9iZAgLwf2
Fragment piosenki „Emotions" w wykonaniu Mariah Carey. Rozpoczyna się bardzo wysokimi dźwiękami wykonanymi przez wokalistkę. Trochę przypominają one piszczenie, trochę gwizdanie.
Fragment piosenki „Emotions" w wykonaniu Mariah Carey. Rozpoczyna się bardzo wysokimi dźwiękami wykonanymi przez wokalistkę. Trochę przypominają one piszczenie, trochę gwizdanie.
Fragment piosenki „Emotions" w wykonaniu Mariah Carey. Rozpoczyna się bardzo wysokimi dźwiękami wykonanymi przez wokalistkę. Trochę przypominają one piszczenie, trochę gwizdanie.
RbBWe2fnPq8h0
Fragment beat‑boxu. Bardzo rytmiczny utwór. Muzyk odtwarza brzmienie perkusji ustami.
Fragment beat‑boxu. Bardzo rytmiczny utwór. Muzyk odtwarza brzmienie perkusji ustami.
Fragment beat‑boxu. Bardzo rytmiczny utwór. Muzyk odtwarza brzmienie perkusji ustami.
RjT81Qv7BPO17
Nagranie piosenki “Don’t worry be happy" Bobby'ego Mc Ferrina. Piosenka nagrana jest bez użycia instrumentów. Jedna partia wokalna to linia basowa, inne to akompaniament akordowy, inna to linia melodyczna piosenki. Pojawia się też gwizdanie i pstrykanie palcami. Piosenka jest optymistyczna, w umiarkowanym tempie.
Nagranie piosenki “Don’t worry be happy" Bobby'ego Mc Ferrina. Piosenka nagrana jest bez użycia instrumentów. Jedna partia wokalna to linia basowa, inne to akompaniament akordowy, inna to linia melodyczna piosenki. Pojawia się też gwizdanie i pstrykanie palcami. Piosenka jest optymistyczna, w umiarkowanym tempie.
Nagranie piosenki “Don’t worry be happy" Bobby'ego Mc Ferrina. Piosenka nagrana jest bez użycia instrumentów. Jedna partia wokalna to linia basowa, inne to akompaniament akordowy, inna to linia melodyczna piosenki. Pojawia się też gwizdanie i pstrykanie palcami. Piosenka jest optymistyczna, w umiarkowanym tempie.
RSjD5MlW9BzhQ
Nagranie utworu „Pie Jesu” Andrew Lloyd Webbera. Utwór wykonany jest przez dwie śpiewaczki i pianistę. Utwór jest spokojny, refleksyjny, medytacyjny. Przez większość utworu śpiewa jedna kobieta - sopranem, w drugiej części pojawia się drugi niższy głos.
Nagranie utworu „Pie Jesu” Andrew Lloyd Webbera. Utwór wykonany jest przez dwie śpiewaczki i pianistę. Utwór jest spokojny, refleksyjny, medytacyjny. Przez większość utworu śpiewa jedna kobieta - sopranem, w drugiej części pojawia się drugi niższy głos.
Nagranie utworu „Pie Jesu” Andrew Lloyd Webbera. Utwór wykonany jest przez dwie śpiewaczki i pianistę. Utwór jest spokojny, refleksyjny, medytacyjny. Przez większość utworu śpiewa jedna kobieta - sopranem, w drugiej części pojawia się drugi niższy głos.
Bibliografia
J. Chaciński, K. Chacińska, Podstawy emisji głosu w procesie kształcenia nauczycieli muzyki, WSP, Słupsk 1999.
Encyklopedia muzyki, red. Andrzej Chodkowski (red.). Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995.
Marzena Żylińska, Neurodydaktyka. Nauczanie i uczenie się przyjazne mózgowi, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2013
