Ilustracja o kształcie poziomego prostokąta przedstawia fragment obrazu Williama Blake’a „Newton”, na którym widoczna jest umięśniona postać siedząca na zboczu z glonów. W ręku trzyma cyrkiel.
Ilustracja o kształcie poziomego prostokąta przedstawia fragment obrazu Williama Blake’a „Newton”, na którym widoczna jest umięśniona postać siedząca na zboczu z glonów. W ręku trzyma cyrkiel.
Artysta, wizjoner i mistyk - preromantyczny William Blake
Ważne daty
1757‑1827 – lata życia Williama Blake’a
1772‑79 – lata przyuczania się do zawodu rytownika w pracowni J. Basire’a
ok. 1788 – wynalazienie przez Blake’a odmiany druku wypukłego
1779‑1780 – nauka w Royal Academy Schools
ok. 1795 – rozwinięcie przez Blake’a techniki druku barwnego
1807‑1808 – ilustracje do Raju utraconego Miltona
1826‑1827 – ilustracje (akwarele, rysunki, miedzioryty) do Boskiej Komedii Dantego Alighieri
1825 - opublikowanie ilustracji do Księgi Hioba
1
Scenariusz lekcji dla nauczyciela
R1BUROYgf3Ah31
Scenariusz zajęć do pobrania.
Scenariusz zajęć do pobrania.
Źródło: online-skills, licencja: CC0.
mcef45b739ed611a6_0000000000028
II. Zapoznawanie z najwybitniejszymi dziełami w zakresie architektury i sztuk plastycznych. Uczeń:
10. określa funkcję dzieła i wskazuje jej wpływ na kształt dzieła;
11. rozpoznaje gatunek artystyczny, który dzieło reprezentuje;
12. wskazuje w dziele sztuki symbol i alegorię, potrafi wytłumaczyć ich znaczenie;
13. dokonuje opisu i analizy, w tym porównawczej, dzieł z uwzględnieniem ich cech formalnych:
c) w malarstwie i grafice: kompozycji, koloru, sposobów ukazania iluzji przestrzeni, kształtowania formy przez światło, w dziełach figuratywnych stopnia oddania rzeczywistości lub jej deformacji;
14. wskazuje środki stylistyczne i środki ekspresji, które identyfikują analizowane dzieło z odpowiednim stylem, środowiskiem artystycznym lub autorem;
15. rozpoznaje w dziele sztuki temat i wskazuje jego źródło ikonograficzne;
16. rozpoznaje podstawowe motywy ikonograficzne, świętych chrześcijańskich, bogów greckich i alegorie wybranych pojęć na podstawie atrybutów;
17. analizuje dzieła pod względem ikonograficznym, z wykorzystaniem słowników symboli;
18. formułuje samodzielne, logiczne wypowiedzi argumentacyjne na temat dzieł sztuki.
5. wymienia podstawowe gatunki w dziełach sztuk plastycznych, m.in. portret (w tym autoportret, portret psychologiczny i oficjalny), pejzaż (w tym: weduta, marina, pejzaż ze sztafażem), sceny: rodzajowa, religijna, mitologiczna, historyczna (w tym batalistyczna), martwa natura, akt;
7. rozróżnia podstawowe motywy ikonograficzne;
III. Zapoznawanie z dorobkiem najwybitniejszych twórców dzieł architektury i sztuk plastycznych. Uczeń:
1. wymienia najistotniejszych twórców dla danego stylu lub kierunku w sztuce;
4. łączy wybrane dzieła z ich autorami na podstawie charakterystycznych środków formalnych;
8. formułuje samodzielne, logiczne wypowiedzi argumentacyjne na temat twórczości wybitnych artystów.
IV. Kształcenie w zakresie rozumienia i stosowania terminów i pojęć związanych z dziełami sztuki, ich strukturą i formą, tematyką oraz techniką wykonania. Uczeń:
2. zna terminologię związaną z opisem formy i treści dzieła malarskiego, rzeźbiarskiego i graficznego, w tym m.in. nazwy formuł ikonograficznych, słownictwo niezbędne do opisu kompozycji, kolorystyki, relacji przestrzennych i faktury dzieła;
6. właściwie stosuje terminy dotyczące opisu treści i formy dzieł sztuk plastycznych;
V. Zapoznanie ze zbiorami najważniejszych muzeów i kolekcji dzieł sztuki na świecie i w Polsce, a także z funkcją mecenatu artystycznego oraz jego wpływem na kształt dzieła sztuki. Uczeń:
3. łączy dzieło z muzeum lub miejscem (kościoły, pałace, galerie), w którym się ono znajduje.
mcef45b739ed611a6_0000000000036
Nauczysz się
omawiać życiorys oraz technologie wykonywania dzieł przez Williama Blake’a;
rozpoznawać źródła inspiracji artysty;
wskazywać cechy charakterystyczne dzieł artysty;
określać techniki wykonania dzieł;
dokonywać analizy i analizy porównawczej;
przyporządkowywać dzieła do miejsc, w których się znajdują.
mcef45b739ed611a6_0000000000037
Technologie stosowane przez Williama Blake’a
R1e1IpnJ1PXqH1
Ilustracja o kształcie pionowego prostokąta przedstawia „Portret Williama Blake’a” Thomasa Phillipsa. Ukazuje siedzącego mężczyznę w średnim wieku, ubranego w marynarkę i białą koszulę. Prawą dłoń, w której trzyma ołówek podpiera na lewym ręku opartym na poręczy. Głowę ma lekko uniesioną i skierowaną w prawą stronę. Tło obrazu jest bardzo ciemne.
Thomas Phillips, „Portret William Blake’a”, 1807 r., National Portrait Gallery, Londyn, Wielka Brytania, baomoi.com, CC BY 3.0
William Blake uznawany jest za prekursora romantyzmu. Już w dzieciństwie miewał mistyczne wizje. Twierdził, że podczas pracy twórczej odczuwał obecność malowanych i opisywanych przez siebie postaci. Starał się obalić bariery między tym, co realne i nadrealne. Pasjonowała go ezoteryka, stworzył własną wersję mitologii w formie epopei i aforyzmów.
W latach 1772‑1779 Blake był przyuczany do zawodu rytownika w pracowni Jamensa Basire’a. W dziedzinie malarstwa artysta był samoukiem. Swoje umiejętności ćwiczył, kopiując gotyckie ornamenty kościołów. Odrysowywał grobowce królów angielskich w opactwie westminsterskim. Oprócz średniowiecza, fascynowała go także sztuka: perska, egipska i hinduska.
Artysta wymyślił własną technikę graficzną, nazywaną przez niego drzeworytemDrzeworytdrzeworytem na miedzi, która umożliwiała wspólny druk tekstu i ilustracji. Opracowywał płytę miedzianą w taki sposób, że tekst napisany ręcznie pismem lustrzanym oraz kontury rysunków pozostawały wypukłe, a tło wytrawiano kwasem. Następnie, odbite już ryciny kolorował ręcznie. Blake zwykł używać kaligrafiiKaligrafiakaligrafii archaizującej, której nie widziano od czasów średniowiecza, jego technika początkowo przypominała inkunabułyInkunabułinkunabuły. W ten sposób artysta zilustrował swoje utwory, między innymi Pieśni niewinności, Pieśni doświadczenia, Zaślubiny Nieba i Piekła.
Własna filozofia świata
Artysta stworzył własną mitologię, moralność i kosmogonięKosmogoniakosmogonię. Kreował własne idee dotyczące między innymi: dziejów ludzkości, dobra i zła, stworzenia i zbawienia. Blake w Księdze Urizena i Księdze Losa rozwija swoją koncepcję dwóch opozycyjnych w stosunku do siebie bóstw: Urizen jest dla artysty uosobieniem władzy, surowych praw moralnych a Orc reprezentuje anarchię, wolność i bunt. Według artysty zło jest dziełem surowego boga praw – Urizena, dobro zaś wiążę się z Orcem liberalnym i łagodnym, twórczym duchem. Blake postrzegał stworzenie świata jako niepełne, w którym główną rolę odegrał rozum. Urizena będącego Stwórcą opisał w Księdze Urizena, która jest trawestacją Księgi Rodzaju. W mistyczno‑profetycznej twórczości przedstawia obraz odrodzenia niewinnej i dobrej ludzkości, pozostającej w niewoli władzy, religii oraz społeczeństwa. Opracował też osobisty system symboli, inspirowany neoplatońską koncepcją rzeczywistości, która ujmowała świat realny jako odbicie świata ducha. Dzięki temu księgi profetyczne mogły być zrozumiałe jedynie dla wtajemniczonych, obcujących ze światem mistycznym.
R1UFJdnn84wYs1
Ilustracja interaktywna o kształcie pionowego prostokąta przedstawia obraz Williama Blake’a „Urizen stwarzający świat”. W centrum widoczny jest tytułowy Urizen, klęcząc pochyla się. Przedstawiony jest na tle czerwonego słońca, otoczonego żółtą poświatą. Mężczyzna ukazany jest jako starzec o siwych, długich włosach, z brodą i wąsami. Tło stanowią czarne chmury. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1. W centrum obrazu znajduje się Bóg na tle świetlistego kręgu – słońca. Ma twarz starca i ciało młodego, umięśnionego mężczyzny. 2. Symboliczny cyrkiel, którym kreśli swoje dzieło ma swoje źródło w średniowiecznych wizerunkach Boga jako artysty, architekta wszechświata. 3. Na obrazie Blake ukrył greckie znaki symbolizujące biblijny początek i koniec. Znak α (alfa) można odnaleźć w konturach cyrkla, a Ω (omega) w przerwanym przez Boga rozświetlonym okręgu. 4. Ciemne tło dopełniają w górnej części mroczne chmury, stanowiące kontrast z rozświetlonym centrum.
Ilustracja interaktywna o kształcie pionowego prostokąta przedstawia obraz Williama Blake’a „Urizen stwarzający świat”. W centrum widoczny jest tytułowy Urizen, klęcząc pochyla się. Przedstawiony jest na tle czerwonego słońca, otoczonego żółtą poświatą. Mężczyzna ukazany jest jako starzec o siwych, długich włosach, z brodą i wąsami. Tło stanowią czarne chmury. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1. W centrum obrazu znajduje się Bóg na tle świetlistego kręgu – słońca. Ma twarz starca i ciało młodego, umięśnionego mężczyzny. 2. Symboliczny cyrkiel, którym kreśli swoje dzieło ma swoje źródło w średniowiecznych wizerunkach Boga jako artysty, architekta wszechświata. 3. Na obrazie Blake ukrył greckie znaki symbolizujące biblijny początek i koniec. Znak α (alfa) można odnaleźć w konturach cyrkla, a Ω (omega) w przerwanym przez Boga rozświetlonym okręgu. 4. Ciemne tło dopełniają w górnej części mroczne chmury, stanowiące kontrast z rozświetlonym centrum.
William Blake, „Urizen stwarzający świat”, 1794, British Museum, Londyn, Wielka Brytania, pinimg.com, CC BY 3.0
Bezpośrednim nawiązaniem do Urizena stwarzającego świat jest Newton, praca poświęcona wyrażeniu opozycji wobec oświecenia. Teoria optyki Newtona była szczególnie sprzeczna z twierdzeniem artysty, który rozgraniczał wizję „oka wegetatywnego” i wizję duchową. Deistyczny pogląd na Boga jako odległego stwórcę, który nie odgrywał żadnej roli w codziennych sprawach, był przekleństwem dla Blake'a, który opowiadał się za regularnym doświadczeniem wizji duchowej natury. Kontrastował swoją „czterokrotną wizję” z „pojedynczą wizją” Newtona, którego naukowy materializm uważał za nieuzasadniony.
R1CE0IrqxJdvJ1
Ilustracja interaktywna o kształcie poziomego prostokąta przedstawia obraz Williama Blake’a „Newton”. Przedstawia ujętego z profilu, nagiego, umięśnionego mężczyznę, który siedzi na zboczu pokrytym glonami. Newton pochyla się nad zwojem papieru i kreśli na nim cyrklem. Tło stanowi granatowa głębia morza. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1. Newton przedstawiony jest w akcie – siedzi na skalistym zboczu pokrytym glonami, prawdopodobnie na dnie morza. Jego uwaga skupia się na rysunku cyrklem na zwoju, który wydaje się rozwikłać z jego ust. 2. Lewa strona z bogatą roślinnością naskalną kontrastuje z granatową głębią morza. 3. Cyrkiel jest mniejszą wersją tego, który trzyma Urizen stwarzający świat.
Punkt 1: Newton przedstawiony jest w akcie – siedzi na skalistym zboczu pokrytym glonami, prawdopodobnie na dnie morza. Jego uwaga skupia się rysunku cyrklem na zwoju.
Punkt 2: Lewa strona z bogatą roślinnością naskalną kontrastuje z granatową głębią morza.
Punkt 3: Cyrkiel jest mniejszą wersją tego, który trzyma Urizen stwarzający świat.
Ilustracja interaktywna o kształcie poziomego prostokąta przedstawia obraz Williama Blake’a „Newton”. Przedstawia ujętego z profilu, nagiego, umięśnionego mężczyznę, który siedzi na zboczu pokrytym glonami. Newton pochyla się nad zwojem papieru i kreśli na nim cyrklem. Tło stanowi granatowa głębia morza. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1. Newton przedstawiony jest w akcie – siedzi na skalistym zboczu pokrytym glonami, prawdopodobnie na dnie morza. Jego uwaga skupia się na rysunku cyrklem na zwoju, który wydaje się rozwikłać z jego ust. 2. Lewa strona z bogatą roślinnością naskalną kontrastuje z granatową głębią morza. 3. Cyrkiel jest mniejszą wersją tego, który trzyma Urizen stwarzający świat.
Punkt 1: Newton przedstawiony jest w akcie – siedzi na skalistym zboczu pokrytym glonami, prawdopodobnie na dnie morza. Jego uwaga skupia się rysunku cyrklem na zwoju.
Punkt 2: Lewa strona z bogatą roślinnością naskalną kontrastuje z granatową głębią morza.
Punkt 3: Cyrkiel jest mniejszą wersją tego, który trzyma Urizen stwarzający świat.
William Blake, „Newton”, 1795-1805, Tate Gallery, Londyn, Wielka Brytania, wikimedia.org, domena publiczna
Blake inspirował się pracami mistrzów, fascynował go między innymi Michał Anioł. Podobała mu się również sztuka grecka, choć zarzucał jej materializm. Sam usiłował wyzwolić się z ograniczeń czasoprzestrzennych i materialnych. Był jednak twórczą własnego świata. Ilustrował własną poezję i czerpał z niej inspiracje do obrazów i rycinRycinarycin. Jego styl graficzny wyzbywał się stopniowo ozdobników na rzecz umięśnionych i zwinnych, fosforycznych postaci. Starał się z dużą precyzją przedstawić swoje mistyczne wizje.
R3rGqdSCvpyo41
Ilustracja o kształcie pionowego prostokąta przedstawia ilustrację do wiersza „Owca” z „Pieśni niewinności” Wiliama Blake’a. Ukazuje tekst otoczony motywami rysunkowymi. U dołu znajduje się pasterz w towarzystwie owiec. Obok stoi dom kryty strzechą. Po obu stronach rosną drzewa, których korony otaczają cały tekst, splatając się u góry. Tłem jest błękitne niebo.
Wiliam Blake, Ilustracja do wiersza „Owca” z „Pieśni niewinności”, 1789 r., Houghton Library, Uniwersytet Harvard, wikimedia.org, domena publiczna
Oprócz własnych tekstów artysta ilustrował również Biblię i dzieła Dantego. Interpretował jednak temat w sposób symboliczny, zgodnie ze swoimi wyobrażeniami. Namalowane postaci były bezcielesne, zjawiskowe, składały się z przezroczystej formy. Kolor również wydawał się być nierzeczywisty: raz jasny i przejrzysty, kładziony lekkimi muśnięciami akwareli, z kolei w odbitkach monotypicznychMonotypiamonotypicznych przyjmował fakturę przypadkowych plam i żyłkowań. Na obrazach artysta światło zastępował poświatą niewiadomego pochodzenia.
W 1826 roku Blake otrzymał zlecenie od Johna Linnella na zilustrowanie Boskiej Komedii Dantego. Wykonał 102 arkusze, ale ze względu na chorobę ukończył siedem z nich. Ilustracja Wir kochanków to interpretacja plastyczna do Pieśni V.
RK9IjEa7Q0zjK1
Ilustracja interaktywna o kształcie poziomego prostokąta przedstawia obraz Williama Blake’a „Wir kochanków”. Ukazuje splątane kłębowisko par, uformowane w wir. W tle stoi postać w ciemnym stroju, nad którą znajduje się słońce z klęczącą parą kochanków. Obok leży mężczyzna. Tłem jest granatowe niebo. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1. Ilustracja do Boskiej komedii Dantego powstała na zamówienie Johna Linnella. 2. Francescę i Paola, którzy zgrzeszyli pożądaniem porwał wir. Postacie kochanków są autentyczne. 3. Wir unosi znad miejsca, gdzie leży zemdlały Dante. 4. Najważniejszymi środkami plastycznymi stosowanymi przez Blake’a są: kreska i kontur. 5. Faliste, długie linie sąsiadują z mocnymi śladami farby.
Ilustracja interaktywna o kształcie poziomego prostokąta przedstawia obraz Williama Blake’a „Wir kochanków”. Ukazuje splątane kłębowisko par, uformowane w wir. W tle stoi postać w ciemnym stroju, nad którą znajduje się słońce z klęczącą parą kochanków. Obok leży mężczyzna. Tłem jest granatowe niebo. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1. Ilustracja do Boskiej komedii Dantego powstała na zamówienie Johna Linnella. 2. Francescę i Paola, którzy zgrzeszyli pożądaniem porwał wir. Postacie kochanków są autentyczne. 3. Wir unosi znad miejsca, gdzie leży zemdlały Dante. 4. Najważniejszymi środkami plastycznymi stosowanymi przez Blake’a są: kreska i kontur. 5. Faliste, długie linie sąsiadują z mocnymi śladami farby.
Blake jako artysta, nie uznawał autorytetów, w zawiązku z tym tworzył bez mecenatu. Wiele swoich prac wykonał dla będących jego protektorami przyjaciół. Dla Thomasa Buttsa powstała poetycka akwarelaAkwarelaakwarela z motywem starotestamentowego stworzenia Ewy, w którym zamiast pokazać pierwszą kobietę wychodzącą z żebra Adama, z uroczystą powagą przedstawił spotkanie małżeńskie.
RFjiQqUte8GKR1
Ilustracja interaktywna o kształcie pionowego prostokąta przedstawia dzieło Williama Blake’a „Przenoszenie Ewy do Adama”. Ukazuje trzy postacie na tle pejzażu, połączonego z chmurami z prawej strony. Adam i Ewa są przedstawieni w akcie, Bóg z długą, siwą brodą ma na sobie długą szatę. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1. Bóg prowadzi Ewę do Adama, trzyma pierwszych rodziców za ręce, przygotowuje się do połączenia dłoni – scena przypomina zawarcie małżeństwa. 2. Adam podnosi się z liści dębu, a Bóg prowadzi Ewę z błękitnych chmur. 3. Winorośl opleciona wokół drzewa symbolizuje małżeństwo. 4. Egzotyczne czerwonawe i niebieskie ptaki stanowią nowo stworzone dusze. 5. Olbrzymi liść dębu, z którego podnosi się zapowiada cierpienie ludzkości. 6. Lew drzemiący w pobliżu jagniąt w dolnym prawym rogu sygnalizuje spokój przedśmiertnego świata.
Ilustracja interaktywna o kształcie pionowego prostokąta przedstawia dzieło Williama Blake’a „Przenoszenie Ewy do Adama”. Ukazuje trzy postacie na tle pejzażu, połączonego z chmurami z prawej strony. Adam i Ewa są przedstawieni w akcie, Bóg z długą, siwą brodą ma na sobie długą szatę. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1. Bóg prowadzi Ewę do Adama, trzyma pierwszych rodziców za ręce, przygotowuje się do połączenia dłoni – scena przypomina zawarcie małżeństwa. 2. Adam podnosi się z liści dębu, a Bóg prowadzi Ewę z błękitnych chmur. 3. Winorośl opleciona wokół drzewa symbolizuje małżeństwo. 4. Egzotyczne czerwonawe i niebieskie ptaki stanowią nowo stworzone dusze. 5. Olbrzymi liść dębu, z którego podnosi się zapowiada cierpienie ludzkości. 6. Lew drzemiący w pobliżu jagniąt w dolnym prawym rogu sygnalizuje spokój przedśmiertnego świata.
William Blake, „Przenoszenie Ewy do Adama”, 1803, Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork, Stany Zjednoczone, metmuseum.org, domena publiczna
Powraca w nim do języka Starego Testamentu, ale kładzie nacisk na Chrystusa Zbawiciela. Mówił sam, że chce „zaprezentować Mieszkańcom Ziemi pełną historię moich Duchowych Cierpień”.
W swej sztuce pod koniec życia Blake próbował odkryć zapomnianą w Anglii od stuleci tradycję sztuki sakralnej. I rzeczywiście w grafikach biblijnych widać jego niezwykłą pobożność przeradzającą się w mistycyzm. Gotyk uznawał za sztukę prawdziwą, sztukę czystej formy i konturu, która sama w sobie jest obliczem ducha. Na krótko przed śmiercią rozpoczął pracę nad kolejnymi iluminacjami do Biblii. Ten ubogi heretyk, którego interpretacja Pisma Świętego może przyprawić o zawrót głowy, na chwilę przed śmiercią powiedział, że udaje się do krainy, którą przez całe życie pragnął ujrzeć, i że wierzy w zbawienie przez Jezusa Chrystusa.
Źródło: https://opoka.org.pl/biblioteka/Z/ZK/blake_mistycznyd.html (dostęp z dnia 31.03.2018)
R1KLaO1EtxrQq1
Ilustracja interaktywna o kształcie poziomego prostokąta przedstawia obraz Williama Blake’a „Ciało Abla zostaje znalezione przez Adama i Ewę”. Ukazuje scenę zbiorową, w której Adam z Ewą znajdują ciało swojego zabitego syna Abla. Na pierwszym planie widoczny jest uciekający Kain. Obok dołu leży porzucona przez niego łopata. Tłem jest krajobraz ze wzgórzami i czerwone, zachodzące słońce oraz czarne chmury. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1. Adam i Ewa odkrywają swojego zmarłego syna. 2. Jego brat, Kain, morderca, ucieka z miejsca zdarzenia. Pomimo jego złego uczynku, Kain, pojawia się jako idealna męska postać. 3. Ewa jest zrozpaczona – dramatyzm kobiety podkreślony jest przez jej postawę, pochylona nad Ablem obejmuje jego głowę. 4. Adam bezradnie rozkłada ręce i odchyla się, na jego twarzy rysuje się przerażenie.
Ilustracja interaktywna o kształcie poziomego prostokąta przedstawia obraz Williama Blake’a „Ciało Abla zostaje znalezione przez Adama i Ewę”. Ukazuje scenę zbiorową, w której Adam z Ewą znajdują ciało swojego zabitego syna Abla. Na pierwszym planie widoczny jest uciekający Kain. Obok dołu leży porzucona przez niego łopata. Tłem jest krajobraz ze wzgórzami i czerwone, zachodzące słońce oraz czarne chmury. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1. Adam i Ewa odkrywają swojego zmarłego syna. 2. Jego brat, Kain, morderca, ucieka z miejsca zdarzenia. Pomimo jego złego uczynku, Kain, pojawia się jako idealna męska postać. 3. Ewa jest zrozpaczona – dramatyzm kobiety podkreślony jest przez jej postawę, pochylona nad Ablem obejmuje jego głowę. 4. Adam bezradnie rozkłada ręce i odchyla się, na jego twarzy rysuje się przerażenie.
Wiliam Blake, „Ciało Abla zostaje znalezione przez Adama i Ewę”, ok. 1826 r., Tate Gallery, Londyn, Wielka Brytania, wikimedia.org, domena publiczna
RGDgAAyWSyTao1
Ilustracja interaktywna o kształcie pionowego prostokąta przedstawia pracę Williama Blake’a „Wielki czerwony smok i niewiasta obleczona w słońce”. Ukazuje smoka i leżąca postać. Smok z rozpostartymi skrzydłami wypełnia całą powierzchnię ilustracji. Pod nim leży młoda kobieta. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1. Monumentalny smok zajmuje prawie całą powierzchnię ilustracji. Ucieleśnia Szatana. Wyciągnięte ramiona i umięśniony tułów sugerują ogromną siłę. 2. U stóp smoka leży kobieta o bladej twarzy, na której rysuje się przerażenie i strach przed potworem. 3. Kobieta otoczona jest słonecznym blaskiem, schronieniem, które zapewni jej ocalenie. 4. Ciemność i cień oraz czerwony ogień nad smokiem wypełniają niebo, potęgując nastrój przerażenia.
Ilustracja interaktywna o kształcie pionowego prostokąta przedstawia pracę Williama Blake’a „Wielki czerwony smok i niewiasta obleczona w słońce”. Ukazuje smoka i leżąca postać. Smok z rozpostartymi skrzydłami wypełnia całą powierzchnię ilustracji. Pod nim leży młoda kobieta. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1. Monumentalny smok zajmuje prawie całą powierzchnię ilustracji. Ucieleśnia Szatana. Wyciągnięte ramiona i umięśniony tułów sugerują ogromną siłę. 2. U stóp smoka leży kobieta o bladej twarzy, na której rysuje się przerażenie i strach przed potworem. 3. Kobieta otoczona jest słonecznym blaskiem, schronieniem, które zapewni jej ocalenie. 4. Ciemność i cień oraz czerwony ogień nad smokiem wypełniają niebo, potęgując nastrój przerażenia.
Wiliam Blake, „Wielki czerwony smok i niewiasta obleczona w słońce”, ok. 1803-1805, Brooklyn Museum, Nowy Jork, wikimedia.org, domena publiczna
Blake ignorował zasady perspektywy, skali i grawitacji. Nawet, gdy namalował współczesne mu postaci historyczne były one umieszczone w czasie nierzeczywistym. Atakował również przekonanie o racjonalnym charakterze twórczości artystycznej, mającej źródło w naturze, które było fundamentalne dla nowożytnej sztuki europejskiej. Według artysty rozumowanie nie odgrywało kluczowej roli w tworzeniu. Ważniejsze były dla niego: intuicja i wyobraźnia niż natura i rozum. Artystę miał tworzyć wrodzony geniusz, a nie umiejętności, które nabył.
Zasady Blake'a podzielali niektórzy współcześni mu artyści. Ich wyobrażenia były oderwane od przyjętych konwencji przedstawieniowych, które uduchowiano i odrealniano. Inspiracji dla rozwoju wyobraźni szukali w archaicznych źródłach sztuki, co oznacza, że tematy czerpali z Biblii, Dantego i Homera. Inspirowali się również surową formą greckiego malarstwa wazowego oraz iluminowanymi manuskryptami średniowiecznymi.
Sztuka Williama Blake’a nie została doceniona za życia artysty. Zorganizowano tylko jedną indywidualną wystawę jego dzieł. Zakończyła się ona niepowodzeniem. Twórczość artysty została odkryto na nowo w drugiej połowie XIX w. Wywarła wpływ na artystów z kręgu prerafaelitów. Prace graficzne Blake’a, jego twórczość pisarska oraz mistyka inspirowały twórców w XX wieku.
Rnq3n74khlTl8
Ćwiczenie 1
Wymień trzy tytuły dzieł Blake’a.
Wymień trzy tytuły dzieł Blake’a.
Rozpoznaj dzieła. Wpisz ich tytuły pod ilustracjami.
.................
.................
.................
R1MViyecbGAj4
Ćwiczenie 2
Do dzieł przyporządkuj miejsca, w których się znajdują. Urizen stwarzający świat Możliwe odpowiedzi: 1. Tate Gallery, Londyn, 2. Brooklyn Museum, Nowy Jork, 3. Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork, 4. British Museum, Londyn. Newton Możliwe odpowiedzi: 1. Tate Gallery, Londyn, 2. Brooklyn Museum, Nowy Jork, 3. Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork, 4. British Museum, Londyn. Wielki czerwony smok i niewiasta obleczona w słońce Możliwe odpowiedzi: 1. Tate Gallery, Londyn, 2. Brooklyn Museum, Nowy Jork, 3. Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork, 4. British Museum, Londyn. Przenoszenie Ewy do Adama Możliwe odpowiedzi: 1. Tate Gallery, Londyn, 2. Brooklyn Museum, Nowy Jork, 3. Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork, 4. British Museum, Londyn.
Do dzieł przyporządkuj miejsca, w których się znajdują. Urizen stwarzający świat Możliwe odpowiedzi: 1. Tate Gallery, Londyn, 2. Brooklyn Museum, Nowy Jork, 3. Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork, 4. British Museum, Londyn. Newton Możliwe odpowiedzi: 1. Tate Gallery, Londyn, 2. Brooklyn Museum, Nowy Jork, 3. Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork, 4. British Museum, Londyn. Wielki czerwony smok i niewiasta obleczona w słońce Możliwe odpowiedzi: 1. Tate Gallery, Londyn, 2. Brooklyn Museum, Nowy Jork, 3. Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork, 4. British Museum, Londyn. Przenoszenie Ewy do Adama Możliwe odpowiedzi: 1. Tate Gallery, Londyn, 2. Brooklyn Museum, Nowy Jork, 3. Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork, 4. British Museum, Londyn.
Do dzieł przyporządkuj miejsca, w których się znajdują.
British Museum, Londyn, Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork, Tate Gallery, Londyn, Brooklyn Museum, Nowy Jork
Urizen stwarzający świat
Newton
Wielki czerwony smok i niewiasta obleczona w słońce
Przenoszenie Ewy do Adama
R1ATBGYK4kxEv
Ćwiczenie 3
Uzupełnij tekst. William Blake uznawany jest za prekursora Tu uzupełnij. Już w dzieciństwie miewał mistyczne wizje. W latach 1772–79 Blake był przyuczany do zawodu Tu uzupełnij w pracowni Jamensa Basire’a. Swoje umiejętności ćwiczył, kopiując gotyckie ornamenty, odrysowywał grobowce królów angielskich w Tu uzupełnij westminsterskim. Blake zwykł używać kaligrafii archaizującej, której nie widziano od czasów średniowiecza, jego technika początkowo przypominała Tu uzupełnij.
Uzupełnij tekst. William Blake uznawany jest za prekursora Tu uzupełnij. Już w dzieciństwie miewał mistyczne wizje. W latach 1772–79 Blake był przyuczany do zawodu Tu uzupełnij w pracowni Jamensa Basire’a. Swoje umiejętności ćwiczył, kopiując gotyckie ornamenty, odrysowywał grobowce królów angielskich w Tu uzupełnij westminsterskim. Blake zwykł używać kaligrafii archaizującej, której nie widziano od czasów średniowiecza, jego technika początkowo przypominała Tu uzupełnij.
Uzupełnij tekst.
William Blake uznawany jest za prekursora ..................... Już w dzieciństwie miewał mistyczne wizje. W latach 1772–79 Blake był przyuczany do zawodu .................. w pracowni Jamensa Basire’a. Swoje umiejętności ćwiczył, kopiując gotyckie ornamenty, odrysowywał grobowce królów angielskich w ................ westminsterskim. Blake zwykł używać kaligrafii archaizującej, której nie widziano od czasów średniowiecza, jego technika początkowo przypominała .......................
R1DHN3f3AjocT
Ćwiczenie 4
Wymień postacie, które Blake ukazał w swoich obrazach.
Wymień postacie, które Blake ukazał w swoich obrazach.
Do definicji dopisz właściwe hasło. Tu uzupełnij - greckie mónos jedyny, týpos odbicie; technika graficzna stojąca na pograniczu malarstwa, rysunku i grafiki. Na płycie metalowej lub szklanej wykonuje się wolno schnącymi farbami (olejnymi, drukarskimi) barwną kompozycję i odciska na zwilżonym papierze; powstaje tylko jedna odbitka, gdyż cała farba odbija się na papierze.
Do definicji dopisz właściwe hasło. Tu uzupełnij - greckie mónos jedyny, týpos odbicie; technika graficzna stojąca na pograniczu malarstwa, rysunku i grafiki. Na płycie metalowej lub szklanej wykonuje się wolno schnącymi farbami (olejnymi, drukarskimi) barwną kompozycję i odciska na zwilżonym papierze; powstaje tylko jedna odbitka, gdyż cała farba odbija się na papierze.
Do definicji dopisz właściwe hasło.
.................. - greckie mónos jedyny, týpos odbicie; technika graficzna stojąca na pograniczu malarstwa, rysunku i grafiki. Na płycie metalowej lub szklanej wykonuje się wolno schnącymi farbami (olejnymi, drukarskimi) barwną kompozycję i odciska na zwilżonym papierze; powstaje tylko jedna odbitka, gdyż cała farba odbija się na papierze.
RyNzj3CIqxUGH
Ćwiczenie 7
Do jakiego wiersza Blake wykonał ilustrację zaprezentowaną w lekcji?
Do jakiego wiersza Blake wykonał ilustrację zaprezentowaną w lekcji?
Wskaż utwór i zbiór, z którego pochodzi ilustracja.
Utwór: ............
Tytuł tomu: ........................................
Polecenie 1
Na podstawie informacji uzyskanych o obrazach Blake’a, wymień cechy charakterystyczne dla jego twórczości.
Na podstawie informacji uzyskanych o obrazach Blake’a, wymień cechy charakterystyczne dla jego twórczości.
Na podstawie informacji uzyskanych o obrazach Blake’a, wymień cechy charakterystyczne dla jego twórczości.
Dokonaj analizy i interpretacji dzieła.
RAQdzvCsYMtqb1
Ilustracja przedstawia obraz Williama Blake’a „Hiob wyszydzany przez przyjaciół”. Na obrazie widoczny jest klęczący Hiob, który jest czymś zmartwiony. Jest wskazywany palcami przez stojących obok mężczyzn. W tle widoczne są góry, oraz część budynku.
William Blake „Hiob wyszydzany przez przyjaciół”, pomiędzy 1805-1810, The Morgan Library and Museum, Nowy Jork, Stany Zjednoczone, wikimedia.org, domena publiczna
Polecenie 2
Odpowiedz, jakie motywy dominują w twórczości Blake’a.
Odpowiedz, jakie motywy dominują w twórczości Blake’a.
Odpowiedz, jakie motywy dominują w twórczości Blake’a.
Dokonaj analizy porównawczej dzieł tego samego tematu, pochodzących z różnych okresów. Uwzględnij elementy analizy wskazane poniżej.
6,6
R1FYVeLTLnpII1
Ilustracja przedstawia obraz Michała Anioła Buonarottiego „Sąd Ostateczny”. Poniżej znajduje się inna wersja zadania.
Ilustracja przedstawia pracę Williama Blake’a „Dzień Sądu Ostatecznego". Na pracy widoczny jest Jezus siedzący na tronie w towarzystwie aniołów i świętych. Poniżej odbywa się walka pomiędzy aniołami a siłami zła.
William Blake, „Dzień Sądu Ostatecznego” , akwarela do dzieła Grób Roberta Blaira (zaginiona), 1805, wikimedia.og, domena publiczna
RYxkCGQ3uApgk
Wymień 3 cechy kompozycji dzieł.
Podaj 4 cechy kolorystyki.
Wskaż 4 cechy światłocienia i sposobu ukazania ilustracji.
Scharakteryzuj stopień oddania rzeczywistości lub jej deformacji.
Wymień 3 cechy kompozycji dzieł.
Podaj 4 cechy kolorystyki.
Wskaż 4 cechy światłocienia i sposobu ukazania ilustracji.
Scharakteryzuj stopień oddania rzeczywistości lub jej deformacji.
mcef45b739ed611a6_0000000000197
mcef45b739ed611a6_0000000000225
Słownik pojęć
Akwarela
Akwarela
wł. acquarella - acqua woda, farba o spoiwie rozpuszczalnym w wodzie, przeważnie z gumy arabskiej, często z dodatkiem miodu, cukru lub gliceryny, które nadają farbie elastyczność.
Drzeworyt
Drzeworyt
najstarsza technika graficzna wypukła (grafika), także nazwa odbitki.
Ezoteryka
Ezoteryka
wiedza dostępna tylko dla wtajemniczonych.
Inkunabuł
Inkunabuł
starodruk powstały przed 1501 rokiem.
Kaligrafia
Kaligrafia
gr. sztuka pięknego i wyraźnego pisania.
Kosmogonia
Kosmogonia
gr. ogólna nazwa poglądów przednaukowych., filozoficznych. i religijnych., których przedmiotem jest powstanie i ewolucja Wszechświata.
Monotypia
Monotypia
gr. Mónos jedyny, týpos odbicie; technika graficzna stojąca na pograniczu malarstwa, rysunku i grafiki. Na płycie metalowej lub szklanej wykonuje się wolno schnącymi farbami (olejnymi, drukarskimi) barwną kompozycję i odciska na zwilżonym papierze; powstaje tylko jedna odbitka, gdyż cała farba odbija się na papierze.
Rycina
Rycina
odbitka graficzna; termin może być używany w odniesieniu do wszystkich technik.
Słownik pojęć został opracowany na podstawie;
encyklopedia.pwn.pl
mcef45b739ed611a6_0000000000250
Galeria dzieł sztuki
R1e1IpnJ1PXqH1
Ilustracja o kształcie pionowego prostokąta przedstawia „Portret Williama Blake’a” Thomasa Phillipsa. Ukazuje siedzącego mężczyznę w średnim wieku, ubranego w marynarkę i białą koszulę. Prawą dłoń, w której trzyma ołówek podpiera na lewym ręku opartym na poręczy. Głowę ma lekko uniesioną i skierowaną w prawą stronę. Tło obrazu jest bardzo ciemne.
Thomas Phillips, „Portret William Blake’a”, 1807 r., National Portrait Gallery, Londyn, Wielka Brytania, baomoi.com, CC BY 3.0
Rg3R5HXioIsFk1
Ilustracja o kształcie pionowego prostokąta przedstawia obraz Williama Blake’a „Urizen stwarzający świat”. W centrum widoczny jest tytułowy Urizen, klęcząc pochyla się. Przedstawiony jest na tle czerwonego słońca, otoczonego żółtą poświatą. Mężczyzna ukazany jest jako starzec o siwych, długich włosach, z brodą i wąsami. Tło stanowią czarne chmury.
William Blake, „Urizen stwarzający świat”, 1794, British Museum, Londyn, Wielka Brytania, pinimg.com, CC BY 3.0
RaZSJKyRLpGXa1
Ilustracja interaktywna o kształcie poziomego prostokąta przedstawia obraz Williama Blake’a „Newton”. Przedstawia ujętego z profilu, nagiego, umięśnionego mężczyznę, który siedzi na zboczu pokrytym glonami. Newton pochyla się nad zwojem papieru i kreśli na nim cyrklem. Tło stanowi granatowa głębia morza.
William Blake, „Newton”, 1795-1805, Tate Gallery, Londyn, Wielka Brytania, wikimedia.org, domena publiczna
R3rGqdSCvpyo41
Ilustracja o kształcie pionowego prostokąta przedstawia ilustrację do wiersza „Owca” z „Pieśni niewinności” Wiliama Blake’a. Ukazuje tekst otoczony motywami rysunkowymi. U dołu znajduje się pasterz w towarzystwie owiec. Obok stoi dom kryty strzechą. Po obu stronach rosną drzewa, których korony otaczają cały tekst, splatając się u góry. Tłem jest błękitne niebo.
Wiliam Blake, Ilustracja do wiersza „Owca” z „Pieśni niewinności”, 1789 r., Houghton Library, Uniwersytet Harvard, wikimedia.org, domena publiczna
R1OUejxc8ahHl1
Ilustracja interaktywna o kształcie poziomego prostokąta przedstawia obraz Williama Blake’a „Wir kochanków”. Ukazuje splątane kłębowisko par, uformowane w wir. W tle stoi postać w ciemnym stroju, nad którą znajduje się słońce z klęczącą parą kochanków. Obok leży mężczyzna. Tłem jest granatowe niebo.
Ilustracja o kształcie pionowego prostokąta przedstawia dzieło Williama Blake’a „Przenoszenie Ewy do Adama”. Ukazuje trzy postacie na tle pejzażu, połączonego z chmurami z prawej strony. Adam i Ewa są przedstawieni w akcie, Bóg z długą, siwą brodą ma na sobie długą szatę.
William Blake, „Przenoszenie Ewy do Adama”, 1803, Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork, Stany Zjednoczone, metmuseum.org, domena publiczna
R1OULMiXEX9xY1
Ilustracja interaktywna o kształcie poziomego prostokąta przedstawia obraz Williama Blake’a „Ciało Abla zostaje znalezione przez Adama i Ewę”. Ukazuje scenę zbiorową, w której Adam z Ewą znajdują ciało swojego zabitego syna Abla. Na pierwszym planie widoczny jest uciekający Kain. Obok dołu leży porzucona przez niego łopata. Tłem jest krajobraz ze wzgórzami i czerwone, zachodzące słońce oraz czarne chmury.
Wiliam Blake, „Ciało Abla zostaje znalezione przez Adama i Ewę”, ok. 1826 r., Tate Gallery, Londyn, Wielka Brytania, wikimedia.org, domena publiczna
R1bhQdW0KXk4m1
Ilustracja o kształcie pionowego prostokąta przedstawia pracę Williama Blake’a „Wielki czerwony smok i niewiasta obleczona w słońce”. Ukazuje smoka i leżąca postać. Smok z rozpostartymi skrzydłami wypełnia całą powierzchnię ilustracji. Pod nim leży młoda kobieta.
Wiliam Blake, „Wielki czerwony smok i niewiasta obleczona w słońce”, ok. 1803-1805, Brooklyn Museum, Nowy Jork, wikimedia.org, domena publiczna
RAQdzvCsYMtqb1
Ilustracja przedstawia obraz Williama Blake’a „Hiob wyszydzany przez przyjaciół”. Na obrazie widoczny jest klęczący Hiob, który jest czymś zmartwiony. Jest wskazywany palcami przez stojących obok mężczyzn. W tle widoczne są góry, oraz część budynku.
William Blake „Hiob wyszydzany przez przyjaciół”, pomiędzy 1805-1810, The Morgan Library and Museum, Nowy Jork, Stany Zjednoczone, wikimedia.org, domena publiczna
R1FYVeLTLnpII1
Ilustracja przedstawia obraz Michała Anioła Buonarottiego „Sąd Ostateczny”. Poniżej znajduje się inna wersja zadania.
Ilustracja przedstawia pracę Williama Blake’a „Dzień Sądu Ostatecznego". Na pracy widoczny jest Jezus siedzący na tronie w towarzystwie aniołów i świętych. Poniżej odbywa się walka pomiędzy aniołami a siłami zła.
William Blake, „Dzień Sądu Ostatecznego” , akwarela do dzieła Grób Roberta Blaira (zaginiona), 1805, wikimedia.og, domena publiczna
mcef45b739ed611a6_0000000000253
Bibliografia
P. Ackroyd, Blake, tłum. E. Kraskowska, Poznań 2016.
https://opoka.org.pl/biblioteka/Z/ZK/blake_mistycznyd.html (dostęp z dnia 31.03.2018)
