Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
RlgOovX8Fa2NE
Nagranie dźwiękowe Tadeusz Różewicz Ocalony.
Tadeusz Różewicz Ocalony

Mam dwadzieścia cztery lata
ocalałem
prowadzony na rzeź

To są nazwy puste i jednoznaczne:
człowiek i zwierzę
miłość i nienawiść
wróg i przyjaciel
ciemność i światło.

Człowieka tak się zabija jak zwierzę
widziałem:
furgony porąbanych ludzi
którzy nie zostaną zbawieni.

Pojęcia są tylko wyrazami:
cnota i występek
prawda i kłamstwo
piękno i brzydota
męstwo i tchórzostwo.

Jednako waży cnota i występek
widziałem:
człowieka który był jeden
występny i cnotliwy.

Szukam nauczyciela i mistrza
niech przywróci mi wzrok słuch i mowę
niech jeszcze raz nazwie rzeczy i pojęcia
niech oddzieli światło od ciemności.

Mam dwadzieścia cztery lata
ocalałem
prowadzony na rzeź.

ocalony Źródło: Tadeusz Różewicz, Ocalony, [w:] tegoż, Utwory zebrane, t. VII, oprac. J. Stolarczyk, Wrocław 2005, s. 21–22.
1
Polecenie 1

Nazwij składniowy środek artystyczny dominujący w wierszu Ocalony i wyjaśnij, jak jego zastosowanie kształtuje rytm wypowiedzi podmiotu lirycznego.

Ro0CNvtrfb1WF
(Uzupełnij).
1
Polecenie 2

Rozszyfruj aluzję literacką zastosowaną w przedostatniej strofie wiersza. Objaśnij jej funkcję.

RUzKG02tDze7A
(Uzupełnij).
RgItdSkqvgC0N
Nagranie dźwiękowe Tadeusz Różewicz bez.
Tadeusz Różewicz bez

największym wydarzeniem
w życiu człowieka
są narodziny i śmierć
Boga

ojcze Ojcze nasz
czemu
jak zły ojciec
nocą

bez znaku bez śladu
bez słowa

czemuś mnie opuścił
czemu ja opuściłem
Ciebie

życie bez boga jest możliwe
życie bez boga jest niemożliwe

przecież jako dziecko karmiłem się
Tobą
jadłem ciało
piłem krew

może opuściłeś mnie
kiedy próbowałem otworzyć
ramiona
objąć życie

lekkomyślny
rozwarłem ramiona
i wypuściłem Ciebie

a może uciekłeś
nie mogąc słuchać
mojego śmiechu

Ty się nie śmiejesz

a może pokarałeś mnie
małego ciemnego za upór
za pychę
za to
że próbowałem stworzyć
nowego człowieka
nowy język

opuściłeś mnie bez szumu
skrzydeł bez błyskawic
jak polna myszka
jak woda co wsiąkła w piach
zajęty roztargniony
nie zauważyłem twojej ucieczki
twojej nieobecności
w moim życiu

życie bez boga jest możliwe
życie bez boga jest niemożliwe

(marzec 1988–marzec 1989)

bez Źródło: Tadeusz Różewicz, bez, [w:] tegoż, Niepokój. Wybór wierszy z lat 1944-1994, Warszawa 1995, s. 583–584.
1
Polecenie 3

Opisz własnymi słowami paradoksy wyrażone w wierszu bez.

R17OAQwIqBBEu
(Uzupełnij).
1
Polecenie 4

Wyjaśnij znaczenie symboliki nocy i ciemności w wierszu bez, odwołując się do kontekstu religijnego.

RPKNnGofpojZJ
(Uzupełnij).
1
Polecenie 5

Wynotuj rozważane przez podmiot liryczny przyczyny odejścia Boga. Na tej podstawie wyjaśnij, jak podmiot liryczny postrzega Stwórcę.

Rh26GTEaZuLTv
(Uzupełnij).
1
Polecenie 6

Czy, twoim zdaniem, wiersz Tadeusza Różewicza słusznie jest określany jako antycredo? Sformułuj swoją opinię w postaci tezy i poprzyj ją dwoma argumentami zilustrowanymi odwołaniami do tekstu.

R11AHi8FAh0pM
(Uzupełnij).
1
Polecenie 7

Scharakteryzuj podobieństwa i różnice postaw człowieka wobec Boga opisanych w wierszach Ocalonybez.

R1FPEB2QKUajf
(Uzupełnij).