Ilustracja przedstawia fragment obrazu Johna Everetta Millaisa „Izabela”. Ukazuje postaci siedzące przy stole, które spożywają posiłek. Jeden z mężczyzn na wyciągniętą prawą nogę w stronę psa, stojącego przy kobiecie. Obok niej siedzi mężczyzna skierowany w jej w stronę.
Ilustracja przedstawia fragment obrazu Johna Everetta Millaisa „Izabela”. Ukazuje postaci siedzące przy stole, które spożywają posiłek. Jeden z mężczyzn na wyciągniętą prawą nogę w stronę psa, stojącego przy kobiecie. Obok niej siedzi mężczyzna skierowany w jej w stronę.
Bractwo Prerafaelitów, czyli artyści z misją
Ważne daty
1848 – zawiązanie Bractwa Prerafaelitów
1849 – pierwsza wystawa prerafaelitów
1850 – rozpad Bractwa Prerafaelitów
1852 – John Everett Millais maluje obraz Ofelia
1880 – Edward Burne‑Jones maluje obraz Złote schody
1
Scenariusz dla nauczyciela
R1IGnhEQsvMon1
Scenariusz zajęć do pobrania
Scenariusz zajęć do pobrania
Źródło: online-skills, licencja: CC0.
I. Rozwijanie zdolności rozumienia przemian w dziejach sztuki w kontekście ich uwarunkowań kulturowych, środowiskowych, epok, kierunków, stylów i tendencji w sztuce. Uczeń:
10. formułuje samodzielne, logiczne wypowiedzi argumentacyjne na temat epok, kierunków, stylów i tendencji w sztuce oraz środowisk artystycznych.
2. wymienia cechy sztuki poszczególnych epok, kierunków i tendencji;
3. rozumie konteksty kulturowe i uwarunkowania przemian w dziejach sztuki (w tym historyczne, religijne, filozoficzne);
4. prawidłowo sytuuje w czasie i w przestrzeni geograficznej poszczególne epoki, style, kierunki i tendencje w sztuce;
7. łączy najistotniejsze dzieła ze środowiskiem artystycznym, w którym powstały;
9. analizuje teksty pisarzy, filozofów, krytyków sztuki i artystów, interpretuje je i wskazuje wpływ tych wypowiedzi na charakter stylów, epok i tendencji w sztuce oraz na kształt dzieła;
II. Zapoznawanie z najwybitniejszymi dziełami w zakresie architektury i sztuk plastycznych. Uczeń:
1. wymienia i rozpoznaje najbardziej znane dzieła sztuki różnych epok, stylów oraz kierunków sztuk plastycznych;
13. dokonuje opisu i analizy, w tym porównawczej, dzieł z uwzględnieniem ich cech formalnych:
c) w malarstwie i grafice: kompozycji, koloru, sposobów ukazania iluzji przestrzeni, kształtowania formy przez światło, w dziełach figuratywnych stopnia oddania rzeczywistości lub jej deformacji;
15. rozpoznaje w dziele sztuki temat i wskazuje jego źródło ikonograficzne;
17. analizuje dzieła pod względem ikonograficznym, z wykorzystaniem słowników symboli;
18. formułuje samodzielne, logiczne wypowiedzi argumentacyjne na temat dzieł sztuki.
2. wskazuje twórców najbardziej reprezentatywnych dzieł;
3. umiejscawia dzieła w czasie (wskazuje stulecie powstania dzieł sztuki dawnej, a w przypadku dzieł sztuki nowoczesnej i współczesnej datuje je z dokładnością do połowy wieku), w nielicznych przypadkach, dotyczących sztuki nowoczesnej i współczesnej, zna daty powstania dzieł lub datuje je z dokładnością jednej dekady;
9. identyfikuje najbardziej reprezentatywne i najsłynniejsze dzieła na podstawie charakterystycznych środków warsztatowych i formalnych oraz przyporządkowuje je właściwym autorom;
III. Zapoznawanie z dorobkiem najwybitniejszych twórców dzieł architektury i sztuk plastycznych. Uczeń:
2. zna najwybitniejsze dzieła z dorobku artystycznego wybitnych przedstawicieli poszczególnych epok, kierunków i tendencji w sztuce od starożytności po czasy współczesne, z uwzględnieniem artystów schyłku XX i początku XXI wieku;
4. łączy wybrane dzieła z ich autorami na podstawie charakterystycznych środków formalnych;
6. porównuje dzieła różnych artystów tworzących w podobnym czasie;
8. formułuje samodzielne, logiczne wypowiedzi argumentacyjne na temat twórczości wybitnych artystów.
IV. Kształcenie w zakresie rozumienia i stosowania terminów i pojęć związanych z dziełami sztuki, ich strukturą i formą, tematyką oraz techniką wykonania. Uczeń:
2. zna terminologię związaną z opisem formy i treści dzieła malarskiego, rzeźbiarskiego i graficznego, w tym m.in. nazwy formuł ikonograficznych, słownictwo niezbędne do opisu kompozycji, kolorystyki, relacji przestrzennych i faktury dzieła;
6. właściwie stosuje terminy dotyczące opisu treści i formy dzieł sztuk plastycznych;
V. Zapoznanie ze zbiorami najważniejszych muzeów i kolekcji dzieł sztuki na świecie i w Polsce, a także z funkcją mecenatu artystycznego oraz jego wpływem na kształt dzieła sztuki. Uczeń:
3. łączy dzieło z muzeum lub miejscem (kościoły, pałace, galerie), w którym się ono znajduje.
Nauczysz się
określać założenia Bractwa Prerafaelitów;
wskazywać cechy stylistyczne malarstwa prerafaelitów;
dokonywać analizy porównawczej dzieł;
rozpoznawać obrazy na podstawie cech charakterystycznych ich autorów.
Geneza i założenia Bractwa Prerafaelitów
Bractwo Prerafaelitów to grupa angielskich malarzy, rzeźbiarzy i poetów zawiązana w 1848 roku w Londynie. Jego założycielami byli trzej malarze: John Everett Millais, Dante Gabriel Rossetti i William Holman Hunt. Wkrótce dołączyło do nich czterech innych artystów, tworząc siedmioosobową grupę oficjalnych członków. Postanowili oni, oprócz nazwiska, sygnować swoje dzieła skrótem PRB, od angielskiego „Pre‑Raphaelite Brotherhood”. Prerafaelici pragnęli dokonać rewolucji w malarstwie poprzez przeciwstawienie się dominującemu w angielskiej sztuce akademizmowiAkademizmakademizmowi, który uważali za konwencję skostniałą i odrzucającą wszelkie formy ekspresji. Za punkt odniesienia obrali sztukę późnego średniowiecza oraz malarzy włoskiego quattrocenta, zwłaszcza Fra Angelica i Botticellego. Według członków grupy sztuka w późniejszym okresie zdominowana została przez wzorce klasyczne, na co w dużej mierze wpłynęła twórczość Rafaela: stąd też wzięła się nazwa ugrupowania, odnosząca się do inspiracji malarstwem sprzed jego czasów. Artyści zgromadzeni w Bractwie Prerafaelitów tworzyli obrazy poza pracownią, odwzorowując naturę. Ich dzieła przepełnione są symbolami oraz znaczeniami, ujawniającymi się dopiero po pogłębionej analizie, dlatego też uważa się ich za prekursorów symbolizmu. Pierwsza wystawa Bractwa miała miejsce w 1849 roku w londyńskiej Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych. Do kluczowych dzieł grupy należy Zwiastowanie Dantego Gabriela Rossettiego. Malarz przełamał konwencję ukazywania Marii podczas kontemplacji księgi i przedstawił kobietę siedzącą na łóżku, przebudzoną wizytą anioła. Pierwotnie obraz planowany był jako dyptykDyptykdyptyk– drugie, niezrealizowane malowidło przedstawiać miało Śmierć Marii. Tym też tłumaczony jest nietypowy format dzieła.
RQMjT9rwzwJj4
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz „Zwiastowanie” autorstwa Dante Gabriela Rossettiego. Obraz ukazuje postać kobiety o długich, rudych włosach z aureolą wokół głowy, która siedzi na łóżku. Postać ubrana jest w białą sukienkę. Ma smutne oczy i zamyślony wyraz twarzy. Przy łóżku stoi mężczyzna ubrany w białą szatę, z aureolą wokół głowy. Postać ma ręce wyciągnięte w kierunku kobiety, w dłoniach trzyma biały kwiat. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1. Biały kolor szat odnosi się do czystości Marii dziewicy. 2. Gołębica, która wleciała przez okno, symbolizująca Ducha Świętego, podkreśla rolę anioła jako posłańca. 3. Gabriel unosi się nad posadzką – zamiast cienia, poniżej stóp znajduje się żółte światło. 4. Zaskoczona Maria przybrała postawę nieśmiałości. Jej wzrok skierowany jest na lilie trzymaną przez anioła.
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz „Zwiastowanie” autorstwa Dante Gabriela Rossettiego. Obraz ukazuje postać kobiety o długich, rudych włosach z aureolą wokół głowy, która siedzi na łóżku. Postać ubrana jest w białą sukienkę. Ma smutne oczy i zamyślony wyraz twarzy. Przy łóżku stoi mężczyzna ubrany w białą szatę, z aureolą wokół głowy. Postać ma ręce wyciągnięte w kierunku kobiety, w dłoniach trzyma biały kwiat. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1. Biały kolor szat odnosi się do czystości Marii dziewicy. 2. Gołębica, która wleciała przez okno, symbolizująca Ducha Świętego, podkreśla rolę anioła jako posłańca. 3. Gabriel unosi się nad posadzką – zamiast cienia, poniżej stóp znajduje się żółte światło. 4. Zaskoczona Maria przybrała postawę nieśmiałości. Jej wzrok skierowany jest na lilie trzymaną przez anioła.
1
2
3
4
1. Biały kolor szat odnosi się do czystości Marii dziewicy.
2. Gołębica, która wleciała przez okno, symbolizująca Ducha Świętego, podkreśla rolę anioła jako posłańca.
3. Gabriel unosi się nad posadzką – zamiast cienia, poniżej stóp znajduje się żółte światło.
4. Zaskoczona Maria przybrała postawę nieśmiałości. Jej wzrok skierowany jest na lilie trzymaną przez anioła.
Dante Gabriel Rossetti, „Zwiastowanie”, 1849-1850, Tate Britain, Londyn, Wielka Brytania, tate.org.uk, CC BY-NC-ND 3.0
Polecenie 1
Zaproponuj dwa pytania odnoszące się do obrazu Zwiastowanie Sandro Botticellego.
Zaproponuj dwa pytania odnoszące się do obrazu Zwiastowanie Sandro Botticellego.
Zaproponuj dwa pytania odnoszące się do obrazu Zwiastowanie Sandro Botticellego.
Przyjrzyj się dwóm obrazom przedstawiającym Zwiastowanie: Sandro Botticellego z roku 1490 oraz Dantego Gabriela Rossettiego z roku 1850. Jakie podobieństwa dostrzegasz?
6,6
RJxx3043tiUdp1
Ilustracja przedstawia obraz „Zwiastowanie” autorstwa Sandro Botticelliego. Obraz ukazuje pochyloną, rudowłosą kobietę z aureolą nad głową. Postać ubrana jest w czerwoną suknię oraz niebiesko-zieloną pelerynę. Prawą dłoń ma wyciągniętą w kierunku mężczyzny klęczącego na ziemi. Mężczyzna ma długie brązowe włosy, aureolę nad głową, ubrany jest w długą szatę, na plecach ma suże skrzydła. Postać w lewej dłoni trzyma kwiat, prawą zaś ma wyciągniętą w kierunku kobiety. W tle widoczne jest miasto.
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz „Zwiastowanie” autorstwa Dante Gabriela Rossettiego. Obraz ukazuje postać kobiety o długich, rudych włosach z aureolą wokół głowy, która siedzi na łóżku. Postać ubrana jest w białą sukienkę. Ma smutne oczy i zamyślony wyraz twarzy. Przy łóżku stoi mężczyzna ubrany w białą szatę, z aureolą wokół głowy. Postać ma ręce wyciągnięte w kierunku kobiety, w dłoniach trzyma biały kwiat.
Dante Gabriel Rossetti, „Zwiastowanie”, 1849-1850, Tate Britain, Londyn, Wielka Brytania, tate.org.uk, CC BY-NC-ND 3.0
R18rHuj1njrhO
Wykonaj zadanie zgodnie z poleceniem.
Kompozycja i relacje przestrzenne. Podaj trzy cechy każdego z obrazów.
Kolorystyka. Podaj trzy cechy każdego z obrazów.
Środki ekspresji. Podaj trzy cechy każdego z obrazów.
Wnioski - różnice i podobieństwa w ujęciu tematu.
Inspiracje literackie w dziełach prerafaelitów
Prerafaelici fascynowali się późnym gotykiem oraz wczesnym renesansem. Czerpali inspiracje z Biblii, średniowiecznych legend o królu Arturze oraz twórczości Szekspira czy poezji Dantego i Petrarki, przenosząc tematy w świat magii i baśni, tajemnicy, połączenia tego, co naturalne z wykreowaną, często fantastyczną wizją. O ogromnej sile już pierwszych obrazów powstałych w Bractwie świadczy tez obraz Millaisa z 1849 roku „Izabella” Malarz inspirował się poematem romantyka Johna Keatsa. Dzieło pełne jest emocjonalnego napięcia i dyskretnych symboli, które zapowiadają tragiczny finał miłosnej historii Izabelli i Lorenza.
RrMna76KU4EJq1
Ilustracja przedstawia obraz „Izabela” autorstwa Johna Everetta Millaisa. Obraz ukazuje postaci siedzące przy stole, które spożywają posiłek. Widzimy zarówno osoby starsze, kobiety, jak i mężczyzn. Na drewnianym krześle z zielonym pokrowcem siedzi mężczyzna ubrany w czerwoną bluzkę oraz białe rajstopy. Postać próbuje prawą nogą dosięgnąć psa, stojącego naprzeciw, który wtula się w kolana kobiety. Kobieta lewą dłoń trzyma ma głowie zwierzęcia, zaś prawą częstuje się jedzeniem, które podaje jej mężczyzna siedzący obok niej. Za parą stoi sługa, który przygląda się zaistniałej sytuacji. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1. Malowidło zainspirowane było wierszem Johna Keatsa nawiązującym z kolei do jednej z opowieści w Dekameronie Boccaccia. Poprzez odwołania do czternastowiecznej literatury oraz poezji romantycznej obraz stanowił zatem wypadkową dwóch z najważniejszych inspiracji dla Prerafaelitów. 2. Płótno ukazuje moment, w którym bracia Izabeli domyślają się, że romansuje ona z ich sługą, Lorenzem i postanawiają go zabić. 3. Na obrazie zastosowano zaburzoną perspektywę: po prawej stronie stołu zasiada więcej osób, przez co ta krawędź wydaje się być dłuższa. 4. Zgodnie z założeniami ugrupowania Millais ograniczył modelunek światłocieniowy i skupił się na relacjach kontrastujących barw umieszczonych obok siebie. 5. Symbol PRB, którym sygnowali swoje dzieła członkowie Bractwa ukryty jest na siedzeniu Izabeli. 6. Zamaszysty ruch nogą jednego z braci Izabeli, kopiącego psa pod jej nogami wprowadza do kompozycji element niepokoju. 7. Lorenzo podaje swojej ukochanej przeciętą na pół krwawą pomarańczę. Gest ten nawiązuje do odcięcia mu głowy przez Izabelę po tym, jak odnalazła jego martwe ciało.
Ilustracja przedstawia obraz „Izabela” autorstwa Johna Everetta Millaisa. Obraz ukazuje postaci siedzące przy stole, które spożywają posiłek. Widzimy zarówno osoby starsze, kobiety, jak i mężczyzn. Na drewnianym krześle z zielonym pokrowcem siedzi mężczyzna ubrany w czerwoną bluzkę oraz białe rajstopy. Postać próbuje prawą nogą dosięgnąć psa, stojącego naprzeciw, który wtula się w kolana kobiety. Kobieta lewą dłoń trzyma ma głowie zwierzęcia, zaś prawą częstuje się jedzeniem, które podaje jej mężczyzna siedzący obok niej. Za parą stoi sługa, który przygląda się zaistniałej sytuacji. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1. Malowidło zainspirowane było wierszem Johna Keatsa nawiązującym z kolei do jednej z opowieści w Dekameronie Boccaccia. Poprzez odwołania do czternastowiecznej literatury oraz poezji romantycznej obraz stanowił zatem wypadkową dwóch z najważniejszych inspiracji dla Prerafaelitów. 2. Płótno ukazuje moment, w którym bracia Izabeli domyślają się, że romansuje ona z ich sługą, Lorenzem i postanawiają go zabić. 3. Na obrazie zastosowano zaburzoną perspektywę: po prawej stronie stołu zasiada więcej osób, przez co ta krawędź wydaje się być dłuższa. 4. Zgodnie z założeniami ugrupowania Millais ograniczył modelunek światłocieniowy i skupił się na relacjach kontrastujących barw umieszczonych obok siebie. 5. Symbol PRB, którym sygnowali swoje dzieła członkowie Bractwa ukryty jest na siedzeniu Izabeli. 6. Zamaszysty ruch nogą jednego z braci Izabeli, kopiącego psa pod jej nogami wprowadza do kompozycji element niepokoju. 7. Lorenzo podaje swojej ukochanej przeciętą na pół krwawą pomarańczę. Gest ten nawiązuje do odcięcia mu głowy przez Izabelę po tym, jak odnalazła jego martwe ciało.
John Everett Millais, „Izabella”, 1849, Walker Art Gallery, Liverpool, Wielka Brytania, wikipedia.org, domena publiczna
Jednym z ulubionym motywów malarstwa prerafaelitów były kobiety mające swoje źródło w postaciach z literatury. Niepokojące, rude, o wyjątkowej urodzie, pojawiły się często w dziełach Rossettiego. Około 1863 roku malarz rozpoczął pracę nad obrazem, który miał być hołdem złożonym zmarłej rok wcześniej żonie, Elizabeth Siddal. Przedstawił ją jako Beatrycze w stanie ekstazy. Bezpośrednią inspiracją było dzieło Dantego „Vita nuova”.
R16NHZjSEmv6V1
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz „Beata Beatrix” autorstwa Dante Gabriel Rossetti. Obraz ukazuje postać kobiety postać rudej kobiety z przymkniętymi oczyma. Postać trzyma przed sobą złożone ręce. W tle widoczne są dwie postaci oraz zegar słoneczny na ziemi. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1.
Obraz przedstawia portret Elisabeth Siddal, zmarłej w 1862 roku ukochanej malarza, upozowanej na opisywaną przez Dantego Beatrycze.
2.
Upozowanie kobiety, znajdującej się w ekstazie, z wyciągniętymi dłońmi i rozwartymi ustami nadaje scenie religijny wymiar – wygląda jakby miała przyjąć Komunię Świętą.
3.
Kolory sukni Beatrycze: zielony i szary, mają znaczenie symboliczne i odnoszą się do nadziei i smutku.
4.
Zakryta cieniem postać to sam Dante Alighieri.
5.
Anioł ukazany po lewej stronie kompozycji to Miłość, trzyma w dłoni gasnący płomień życia Beatrycze.
6.
Most w tle to Ponte Vecchio we Florencji, gdzie rozgrywał się poemat Dantego.
7.
Zegar słoneczny wskazuje godzinę 9, co ma również symboliczne znaczenie, gdyż Beatrycze zmarła o 9 rano dnia 9 czerwca 1290 roku.
, 8.
Gołąb trzymający w dziobie mak jest posłańcem śmierci.
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz „Beata Beatrix” autorstwa Dante Gabriel Rossetti. Obraz ukazuje postać kobiety postać rudej kobiety z przymkniętymi oczyma. Postać trzyma przed sobą złożone ręce. W tle widoczne są dwie postaci oraz zegar słoneczny na ziemi. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1.
Obraz przedstawia portret Elisabeth Siddal, zmarłej w 1862 roku ukochanej malarza, upozowanej na opisywaną przez Dantego Beatrycze.
2.
Upozowanie kobiety, znajdującej się w ekstazie, z wyciągniętymi dłońmi i rozwartymi ustami nadaje scenie religijny wymiar – wygląda jakby miała przyjąć Komunię Świętą.
3.
Kolory sukni Beatrycze: zielony i szary, mają znaczenie symboliczne i odnoszą się do nadziei i smutku.
4.
Zakryta cieniem postać to sam Dante Alighieri.
5.
Anioł ukazany po lewej stronie kompozycji to Miłość, trzyma w dłoni gasnący płomień życia Beatrycze.
6.
Most w tle to Ponte Vecchio we Florencji, gdzie rozgrywał się poemat Dantego.
7.
Zegar słoneczny wskazuje godzinę 9, co ma również symboliczne znaczenie, gdyż Beatrycze zmarła o 9 rano dnia 9 czerwca 1290 roku.
, 8.
Gołąb trzymający w dziobie mak jest posłańcem śmierci.
Dante Gabriel Rossetti, „Beata Beatrix”, ok. 1864-1870, Tate Britain, Londyn, Wielka Brytania, wikimedia.org, domena publiczna
Częstym źródłem inspiracji była także twórczość literacka Williama Blake’a, Johna Keatsa i Alfreda Tennysona. Ilustracją do poematu Tennysona Pani z Shalott, wydanego w 1842, jest obraz pod tym samym tytułem Williama Holmana Hunta. Opisane przez poetę wydarzenia rozgrywały się w czasach króla Artura. Odosobniona, mieszkająca w zamku Pani z Shalott, za sprawą tajemniczej klątwy zmuszona była bezustannie wykonywać tkane obrazy. Nie mogła patrzeć bezpośrednio na świat i znała tylko jego odbicie w lustrze. Pewnego dnia zobaczyła jednak przejeżdżającego obok zamku Lancelota, w którym zakochała się. Skłoniło ją to do porzucenia pracy i spojrzenia przez okno, co przyniosło tragiczne skutki. Na obrazie Hunta przedstawiony został kluczowy dla poematu moment przejazdu rycerza obok zamku.
RdwsKilOVudKa1
Ilustracja przedstawia obraz „Pani z Shalott” autorstwa Wiliama Holmana Hunta. Obraz ukazuje postać ciemnowłosej kobiety w strojnej sukni. Kobieta owinięta jest dookoła kolorowymi sznurkami. Postać znajduje się w bogato zdobionym pomieszczeniu.
William Holman Hunt, „Pani z Shalott”, 1905, Wadsworth Atheneum, Hartford, Stany Zjednoczone Ameryki, wikimedia.org, domena publiczna
Odniesienia literackie pojawiają się w obrazie jednego z najbardziej utalentowanych członków Bractwa Prerafaelitów, Johna Everetta Millaisa. Jego obrazy odznaczały się intensywnym kolorytem i świetlistością barw. Przedstawiona na obrazie „Ofelia” inspirowana jest VII sceną IV aktu Hamleta Williama Szekspira.
„[…] nad potokiem stoi
Pochyła wierzba, której siwe liście
W lustrze się czystej przeglądają wody.
Tam ona wiła fantastyczne wieńce
Z pokrzyw, stokrotek, jaskrów i podłużnych
Karmazynowych kwiatów, którym nasi
Sprośni pasterze szpetną dają nazwę,
A zaś dziewice w skromności je zowią
Palcami zmarłych. Otóż chcąc zawiesić
Jeden z tych wianków na zwisłej gałęzi,
Nie dość ostrożnie wspięła się na drzewo.
Złośliwa gałąź złamała się pod nią.
I z kwiecistymi trofeami swymi
Wpadło w toń biedne dziewczę. Przez czas jakiś
Wzdęta sukienka niosła ją po wierzchu
Jak nimfę wodną i wtedy, nieboga,
Jakby nie znając swego położenia
Lub jakby czuła się w swoim żywiole,
Śpiewała starych piosenek urywki,
Ale niedługo to trwało, bo wkrótce
Nasiąkłe szaty pociągnęły z sobą
Biedną ofiarę ze sfer melodyjnych
W zimny muł śmierci.”
Źródło: W. Szekspir, „Hamlet”, 3102‑3124, za: https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/hamlet.html (dostęp z dnia 31.03.2018)
W dziele Millais doskonałe odwzorowuje naturę – można rozpoznać poszczególne gatunki kwiatów, badacze ustalili nawet miejsce przedstawione na obrazie. Artysta przez ponad pięć miesięcy pracował nad rzeką Hogsmill, skonstruował sobie nawet specjalną drewnianą osłonkę przed deszczem i wiatrem. Tym samym sprzeciwił się tradycji akademickiej, która postulowała poprawianie, ulepszanie natury w zaciszu pracowni. Modelką dla postaci Ofelii była Elizabeth Siddal, która pozowała, leżąc w wannie wypełnionej wodą, podgrzewaną przez ustawione poniżej lampy. Przy interpretacji malowidła podnoszone bywa nawiązanie do popularnej w dziewiętnastowiecznej Anglii teorii o języku roślin. Według niej każdy z kwiatów miał swoją symbolikę, na przykład czerwony mak, który nie został wymieniony w poemacie Szekspira, a wyeksponowany przez Millaisa na obrazie oznaczał sen i śmierć.
RPI6sOZCVOdbh
Ilustracja interaktywna ukazuje obraz „Ofelia” autorstwa Johna Everetta Millaisa. Obraz ukazuje młodą kobietę leżącą na tafli wody. Postać ma bladą cerę, na jej twarzy rysuje się nienaturalny spokój. Ubrana jest w długą suknię, jej długie, jasne włosy delikatnie unoszą się na wodzie. Dookoła widoczne są liczne rośliny. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1. Ofelia otoczona jest przez naturę. Leżący pień drzewa nawiązuje do pozycji leżącej kobiety. 2. Rozłożone ręce kobiety świadczą o jej bezradności i poddaniu się. 3. Na sukni Ofelii oraz w wodzie znajdują się kwiaty, wśród nich między innymi stokrotki, jaskry, a także czerwony mak.
Ilustracja interaktywna ukazuje obraz „Ofelia” autorstwa Johna Everetta Millaisa. Obraz ukazuje młodą kobietę leżącą na tafli wody. Postać ma bladą cerę, na jej twarzy rysuje się nienaturalny spokój. Ubrana jest w długą suknię, jej długie, jasne włosy delikatnie unoszą się na wodzie. Dookoła widoczne są liczne rośliny. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1. Ofelia otoczona jest przez naturę. Leżący pień drzewa nawiązuje do pozycji leżącej kobiety. 2. Rozłożone ręce kobiety świadczą o jej bezradności i poddaniu się. 3. Na sukni Ofelii oraz w wodzie znajdują się kwiaty, wśród nich między innymi stokrotki, jaskry, a także czerwony mak.
1
2
3
1. Ofelia otoczona jest przez naturę. Leżący pień drzewa nawiązuje do pozycji leżącej kobiety.
2. Rozłożone ręce kobiety świadczą o jej bezradności i poddaniu się.
3. Na sukni Ofelii oraz w wodzie znajdują się kwiaty, wśród nich między innymi stokrotki, jaskry, a także czerwony mak.
John Everett Millais, „Ofelia”, 1851-1852, Tate Britain, Londyn, Wielka Brytania, wikimedia.org, domena publiczna
Do kręgu prerafaelitów zaliczani są także artyści niezrzeszeni oficjalnie w Bractwie i działający wiele lat po jego rozwiązaniu, ale tworzący pod wpływem idei grupy, zwłaszcza Rossettiego. „Omamienie Merlina” jest dziełem inspirowanym średniowieczną legendą o Merlinie.
R13sb1BPwkTA31
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz „Omamienie Merlina” autorstwa Edwarda Burne-Jonesa. Obraz ukazuje postać kobiety i mężczyzny odzianych w długie, ciemne szaty. Postać mężczyzny siedzi na łące wśród kwitnących roślin. Obok niego stoi kobieta, która trzyma w dłoniach książkę i spogląda za siebie na mężczyznę. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1. Scena rozgrywająca się na obrazie zaczerpnięta została z legend arturiańskich, przedstawia historię czarnoksiężnika Merlina zakochanego w Nimue. 2. Nimue, która wykorzystała względy Merlina i posiadła od niego umiejętność rzucania czarów. Na płótnie kobieta ukazana jest w momencie odczytywania zaklęcia, czarnoksiężnik zaś został przez nią uwięziony w zwojach głogu. 3. Głowę Nimue owijają węże, symbolizujące podstęp i zdradę. 4. Intensywne relacje między przestawionymi postaciami odczytywane są jako nawiązanie do życia Burne-Jonesa, który w okresie powstania malowidła zauroczony był rzeźbiarką Marią Zambaco, która posłużyła jako modelka dla postaci Nimue.
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz „Omamienie Merlina” autorstwa Edwarda Burne-Jonesa. Obraz ukazuje postać kobiety i mężczyzny odzianych w długie, ciemne szaty. Postać mężczyzny siedzi na łące wśród kwitnących roślin. Obok niego stoi kobieta, która trzyma w dłoniach książkę i spogląda za siebie na mężczyznę. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1. Scena rozgrywająca się na obrazie zaczerpnięta została z legend arturiańskich, przedstawia historię czarnoksiężnika Merlina zakochanego w Nimue. 2. Nimue, która wykorzystała względy Merlina i posiadła od niego umiejętność rzucania czarów. Na płótnie kobieta ukazana jest w momencie odczytywania zaklęcia, czarnoksiężnik zaś został przez nią uwięziony w zwojach głogu. 3. Głowę Nimue owijają węże, symbolizujące podstęp i zdradę. 4. Intensywne relacje między przestawionymi postaciami odczytywane są jako nawiązanie do życia Burne-Jonesa, który w okresie powstania malowidła zauroczony był rzeźbiarką Marią Zambaco, która posłużyła jako modelka dla postaci Nimue.
Edward Burne-Jones, „Omamienie Merlina”, 1874, Lady Lever Art Gallery, Port Sunlight, Wielka Brytania, wikimedia.org, domena publiczna
Pomysł na kompozycję obrazu „Złote schody” z 1880 narodził się u Burne’a‑Jonesa po podróży artysty do Włoch, prawdopodobnie w wyniku inspiracji malarstwem Piero della Franceski. Znaczenie obrazu jest trudne do jednoznacznego zinterpretowania: nie wiadomo, kim są postacie młodych dziewcząt na nim przedstawione, skąd przychodzą ani dokąd się udają.
R16iKbGhYHVRE
Ilustracja przedstawia obraz „Złote schody” autorstwa Edwarda Burne-Jonesa. Obraz ukazuje grupę młodych kobiet ubranych w długie, jasne suknie. Postaci niosąc w dłoniach instrumenty muzyczne, schodzą po złotych schodach.
Edward Burne-Jones, „Złote schody”, 1880, Tate Britain, Londyn, Wielka Brytania, wikimedia.org, domena publiczna
R1WVOqs3onGwF
Ćwiczenie 1
Wybierz określenia trafnie opisujące kompozycję obrazu Ofelia. Możliwe odpowiedzi: 1. zamknięta, 2. otwarta, 3. statyczna, 4. dynamiczna, 5. wertykalna, 6. horyzontalna
Wybierz określenia trafnie opisujące kompozycję obrazu Ofelia.
zamknięta
otwarta
statyczna
dynamiczna
wertykalna
horyzontalna
RaPgnRL1AkuPI
Ćwiczenie 2
Wskaż twórców, którzy należeli do Bractwa Prerafaelitów. Możliwe odpowiedzi: 1. Dante Gabriel Rossetti, 2. Fra Angelico, 3. William Holeman Hunt, 4. Alfred Tennyson, 5. John Everett Millais
Wskaż twórców, którzy należeli do Bractwa Prerafaelitów.
Dante Gabriel Rossetti
Fra Angelico
William Holeman Hunt
Alfred Tennyson
John Everett Millais
RKULG6geKvnbT
Ćwiczenie 3
Wskaż utwór literacki, do którego odnosi się obraz Ofelia Johna Everetta Millaisa. Możliwe odpowiedzi: 1. Życie nowe Dantego Alighieri, 2. Hamlet Wiliama Szekspira, 3. Pani z Shalott Alfreda Tennysona
Wskaż utwór literacki, do którego odnosi się obraz Ofelia Johna Everetta Millaisa.
Życie nowe Dantego Alighieri
Hamlet Wiliama Szekspira
Pani z Shalott Alfreda Tennysona
R15p0tDwgeNAd
Ćwiczenie 4
Wymień trzy obrazu, które poznałeś w czasie lekcji.
Wymień trzy obrazu, które poznałeś w czasie lekcji.
Podaj tytuły poniższych dzieł.
.................
.................
.................
ROixWVSWpjZmt
Ćwiczenie 5
Połącz dzieła z miejscami, w których się znajdują. Edward Burne-Jones, „Omamienie Merlina” Możliwe odpowiedzi: 1. Tate Britain, 2. Lady Lever Art Gallery, 3. Wadsworth Atheneum, 4. Walker Art Gallery John Everett Millais, „Izabella” Możliwe odpowiedzi: 1. Tate Britain, 2. Lady Lever Art Gallery, 3. Wadsworth Atheneum, 4. Walker Art Gallery Dante Gabriel Rossetti, „Beata Beatrix” Możliwe odpowiedzi: 1. Tate Britain, 2. Lady Lever Art Gallery, 3. Wadsworth Atheneum, 4. Walker Art Gallery William Holman Hunt „Pani z Shalott” Możliwe odpowiedzi: 1. Tate Britain, 2. Lady Lever Art Gallery, 3. Wadsworth Atheneum, 4. Walker Art Gallery
Połącz dzieła z miejscami, w których się znajdują. Edward Burne-Jones, „Omamienie Merlina” Możliwe odpowiedzi: 1. Tate Britain, 2. Lady Lever Art Gallery, 3. Wadsworth Atheneum, 4. Walker Art Gallery John Everett Millais, „Izabella” Możliwe odpowiedzi: 1. Tate Britain, 2. Lady Lever Art Gallery, 3. Wadsworth Atheneum, 4. Walker Art Gallery Dante Gabriel Rossetti, „Beata Beatrix” Możliwe odpowiedzi: 1. Tate Britain, 2. Lady Lever Art Gallery, 3. Wadsworth Atheneum, 4. Walker Art Gallery William Holman Hunt „Pani z Shalott” Możliwe odpowiedzi: 1. Tate Britain, 2. Lady Lever Art Gallery, 3. Wadsworth Atheneum, 4. Walker Art Gallery
Połącz dzieła z miejscami, w których się znajdują.
Tate Britain, Lady Lever Art Gallery, Wadsworth Atheneum, Walker Art Gallery
Edward Burne-Jones, „Omamienie Merlina”
John Everett Millais, „Izabella”
Dante Gabriel Rossetti, „Beata Beatrix”
William Holman Hunt „Pani z Shalott”
R1PwP2LTcRlUw
Ćwiczenie 6
Połącz tytuły dzieł z ich autorami. Złote schody Możliwe odpowiedzi: 1. Edward Burne-Jones, 2. Dante Gabriel Rossetti, 3. John Everett Millais.
Ofelia Możliwe odpowiedzi: 1. Edward Burne-Jones, 2. Dante Gabriel Rossetti, 3. John Everett Millais. Beata Beatrix Możliwe odpowiedzi: 1. Edward Burne-Jones, 2. Dante Gabriel Rossetti, 3. John Everett Millais
Połącz tytuły dzieł z ich autorami. Złote schody Możliwe odpowiedzi: 1. Edward Burne-Jones, 2. Dante Gabriel Rossetti, 3. John Everett Millais.
Ofelia Możliwe odpowiedzi: 1. Edward Burne-Jones, 2. Dante Gabriel Rossetti, 3. John Everett Millais. Beata Beatrix Możliwe odpowiedzi: 1. Edward Burne-Jones, 2. Dante Gabriel Rossetti, 3. John Everett Millais
Połącz tytuły dzieł z ich autorami.
John Everett Millais, Edward Burne-Jones, Dante Gabriel Rossetti
Połącz dzieła z inspiracjami literackimi. Dante Gabriel Rossetti „Beata Beatrix” Możliwe odpowiedzi: 1. Piero della Francesco, 2. William Szekspir „Hamlet”, 3. Dante „Vita nuova”. Everetta Millaisa „Ofelia” Możliwe odpowiedzi: 1. Piero della Francesco, 2. William Szekspir „Hamlet”, 3. Dante „Vita nuova”. Edward Burne-Jones „Złote schody” Możliwe odpowiedzi: 1. Piero della Francesco, 2. William Szekspir „Hamlet”, 3. Dante „Vita nuova”.
Połącz dzieła z inspiracjami literackimi. Dante Gabriel Rossetti „Beata Beatrix” Możliwe odpowiedzi: 1. Piero della Francesco, 2. William Szekspir „Hamlet”, 3. Dante „Vita nuova”. Everetta Millaisa „Ofelia” Możliwe odpowiedzi: 1. Piero della Francesco, 2. William Szekspir „Hamlet”, 3. Dante „Vita nuova”. Edward Burne-Jones „Złote schody” Możliwe odpowiedzi: 1. Piero della Francesco, 2. William Szekspir „Hamlet”, 3. Dante „Vita nuova”.
Połącz dzieła z inspiracjami literackimi.
William Szekspir „Hamlet”, Dante „Vita nuova”, Piero della Francesco
Dante Gabriel Rossetti „Beata Beatrix”
Everetta Millaisa „Ofelia”
Edward Burne-Jones „Złote schody”
Słownik pojęć
Akademizm
Akademizm
Prąd w sztuce oparty na regułach estetyki antycznej i eklektycznym naśladowaniu artystów i dzieł uznanych za doskonałe, wyrażający się w ograniczeniu swobody samodzielnych poszukiwań twórczych zarówno w doborze tematyki, jak w stosowaniu określonych środków formalnych. W XIX w. powstał w kręgu oddziaływania oficjalnych instytucji: akademii sztuk pięknych, wystawowych salonów, urzędowego mecenatu.
akademizm_lic1 Źródło: Maria Poprzęcka, Akademizm, Warszawa 1980. akademizm_lic2 Źródło: Sztuka świata, t. VIII, Warszawa 1994.
Dyptyk
Dyptyk
dwuskrzydłowa nastawa ołtarzowa lub dwuskrzydłowy przenośny ołtarzyk, malowidło lub płaskorzeźba złożone z dwóch części objętych wspólną ramą.
dyptyk_lic Źródło: Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl/sjp/dyptyk;2555696 [dostęp 18.01.2023 r.].
Galeria dzieł sztuki
RwbpzaeNbYLKM1
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz „Zwiastowanie” autorstwa Dante Gabriela Rossettiego. Obraz ukazuje postać kobiety o długich, rudych włosach z aureolą wokół głowy, która siedzi na łóżku. Postać ubrana jest w białą sukienkę. Ma smutne oczy i zamyślony wyraz twarzy. Przy łóżku stoi mężczyzna ubrany w białą szatę, z aureolą wokół głowy. Postać ma ręce wyciągnięte w kierunku kobiety, w dłoniach trzyma biały kwiat.
Dante Gabriel Rossetti, „Zwiastowanie”, 1849-1850, Tate Britain, Londyn, Wielka Brytania, tate.org.uk, CC BY-NC-ND 3.0
R1R3IlwOyWAfw1
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz „Beata Beatrix” autorstwa Dante Gabriel Rossetti. Obraz ukazuje postać kobiety postać rudej kobiety z przymkniętymi oczyma. Postać trzyma przed sobą złożone ręce. W tle widoczne są dwie postaci oraz zegar słoneczny na ziemi.
Dante Gabriel Rossetti, „Beata Beatrix”, ok. 1864-1870, Tate Britain, Londyn, Wielka Brytania, wikimedia.org, domena publiczna
RdwsKilOVudKa1
Ilustracja przedstawia obraz „Pani z Shalott” autorstwa Wiliama Holmana Hunta. Obraz ukazuje postać ciemnowłosej kobiety w strojnej sukni. Kobieta owinięta jest dookoła kolorowymi sznurkami. Postać znajduje się w bogato zdobionym pomieszczeniu.
William Holman Hunt, „Pani z Shalott”, 1905, Wadsworth Atheneum, Hartford, Stany Zjednoczone Ameryki, wikimedia.org, domena publiczna
R1VsEnDJFqNvf1
Ilustracja przedstawia obraz „Izabela” autorstwa Johna Everetta Millaisa. Obraz ukazuje postaci siedzące przy stole, które spożywają posiłek. Widzimy zarówno osoby starsze, kobiety, jak i mężczyzn. Na drewnianym krześle z zielonym pokrowcem siedzi mężczyzna ubrany w czerwoną bluzkę oraz białe rajstopy. Postać próbuje prawą nogą dosięgnąć psa, stojącego naprzeciw, który wtula się w kolana kobiety. Kobieta lewą dłoń trzyma ma głowie zwierzęcia, zaś prawą częstuje się jedzeniem, które podaje jej mężczyzna siedzący obok niej. Za parą stoi sługa, który przygląda się zaistniałej sytuacji.
John Everett Millais, „Izabella”, 1849, Walker Art Gallery, Liverpool, Wielka Brytania, wikipedia.org, domena publiczna
RNfuJpnpLiO7B1
Ilustracja interaktywna ukazuje obraz „Ofelia” autorstwa Johna Everetta Millaisa. Obraz ukazuje młodą kobietę leżącą na tafli wody. Postać ma bladą cerę, na jej twarzy rysuje się nienaturalny spokój. Ubrana jest w długą suknię, jej długie, jasne włosy delikatnie unoszą się na wodzie. Dookoła widoczne są liczne rośliny.
John Everett Millais, „Ofelia”, 1851-1852, Tate Britain, Londyn, Wielka Brytania, wikimedia.org, domena publiczna
R16iKbGhYHVRE1
Ilustracja przedstawia obraz „Złote schody” autorstwa Edwarda Burne-Jonesa. Obraz ukazuje grupę młodych kobiet ubranych w długie, jasne suknie. Postaci niosąc w dłoniach instrumenty muzyczne, schodzą po złotych schodach.
Edward Burne-Jones, „Złote schody”, 1880, Tate Britain, Londyn, Wielka Brytania, wikimedia.org, domena publiczna
R1BKshFF59fBs1
Ilustracja przedstawia obraz „Omamienie Merlina” autorstwa Edwarda Burne-Jonesa. Obraz ukazuje postać kobiety i mężczyzny odzianych w długie, ciemne szaty. Postać mężczyzny siedzi na łące wśród kwitnących roślin. Obok niego stoi kobieta, która trzyma w dłoniach książkę i spogląda za siebie na mężczyznę.
Edward Burne-Jones, „Omamienie Merlina”, 1874, Lady Lever Art Gallery, Port Sunlight, Wielka Brytania, wikimedia.org, domena publiczna
Bibliografia
G. Crepaldi, Rossetti i prerafaelici, Warszawa 2006
E. Swinglehurst, Prerafaelici, Warszawa 1996
Tematy, tradycje i teorie w sztuce doby romantyzmu, red. P. Jasiewicz, Warszawa 1981
https://www.tate.org.uk/art/artworks/hunt-the-awakening-conscience-t02075 (dostęp z dnia 31.03.2018)
http://www.tate.org.uk/art/artworks/millais-ophelia-n01506 (dostęp z dnia 31.03.2018)
http://www.tate.org.uk/art/artworks/rossetti-beata-beatrix-n01279 (dostęp z dnia 31.03.2018)
https://www.tate.org.uk/art/artworks/rossetti-ecce-ancilla-domini-the-annunciation-n01210 (dostęp z dnia 31.03.2018)
