Scenariusz zajęć

II etap edukacyjny

Temat: Być jak Jan Sobieski…

Treści kształcenia:

Uczeń:

1. Wyjaśnia prawdziwe znaczenie własnych zachowań oraz ich przyczyny i konsekwencje – etyka (2),

2. Rozumie, czym jest godność człowieka – etyka (3),

3. Uczestniczy w grupie, porozumiewa się z innymi – etyka (6),

4. Szanuje prawo innych do odmiennego zdania, sposobu zachowania, obyczajów i przekonań – historia i społeczeństwo – zalecane warunki i sposób realizacji (5),

5. Opisuje, w jaki sposób dokonywano wyboru króla, używając pojęć: elekcja, pole elekcyjne, koronacja – historia i społeczeństwo (20.2),

6. Charakteryzuje obowiązki szlachcica wobec państwa, używając pojęć: sejm, sejmik, pospolite ruszenie – historia i społeczeństwo (19.1).

Cele operacyjne:

Uczeń:

• Zastanawia się nad pojęciem „inteligencja” oraz „osoba inteligentna”,

• Potrafi wskazać przykłady osoby inteligentnej zgodnie z przyjętym przez siebie rozumieniem.

Nabywane umiejętności:

Uczeń:

• Definiuje pojęcia,

• Poszukuje związków przyczynowo‑skutkowych (między swoimi przekonaniami a ich źródłem),

• Słucha ze zrozumieniem,

• Pracuje w grupie.

Środki dydaktyczne:

• Zasoby multimedialne: słuchowisko Na obronę i chwałę naszej wspólnej matki, karty pracy (Dla dobra Rzeczypospolitej oraz Chodząca inteligencja),

• Arkusze papieru, pisaki, koperta,

• Tablica, kreda/pisak,

• Komputer z głośnikami/tablica interaktywna.

Metody nauczania:

• Praktyczna: ćwiczenia przedmiotowe,

• Eksponująca: słuchowisko,

• Problemowe: aktywizujące – dyskusja, burza mózgów.

Formy pracy:

• Zbiorowa jednolita,

• Grupowa jednolita,

• Indywidualna jednolita.

Przebieg zajęć:

1. Nauczyciel wita uczniów. Zajęcia rozpoczynają się od wspólnego wysłuchania nagrania Na obronę i chwałę naszej wspólnej matki z przemową Jana Sobieskiego.

Osobom z trudnościami słuchowymi (obniżona percepcja słuchowa, niedosłuch) lub z problemami ze skupieniem się można wręczyć wydruk z treścią słuchowiska, tak aby w trakcie odtwarzania materiału mogły w razie potrzeby jednocześnie śledzić tekst.

2. Po wysłuchaniu nagrania uczniowie indywidualnie wypełniają kartę pracy Dla dobra Rzeczypospolitej. Jeśli w grupie dominują wzrokowcy oraz kinestetycy, można wyświetlić treść przemówienia na tablicy interaktywnej. Następnie odpowiedzi są odczytywane i ewentualnie komentowane. Na zakończenie tej części nauczyciel zadaje pytania:

• Czy potrafilibyście ułożyć podobną przemowę na swój temat?

• Co powinno się w takiej przemowie znaleźć?

Kieruje krótką dyskusją tak, by dzieci oprócz podania odpowiedzi „tak/nie” doszły do konkluzji, że w takich przemowach ważne jest uwypuklenie swoich mocnych stron.

3. Praca w grupach z kartą pracy Chodząca inteligencja.

Nauczyciel mówi uczniom, że teraz wybiorą jedną powszechnie cenioną wśród ludzi cechę – inteligencję – i poddadzą ją wspólnemu „badaniu”. Dzieci w 4‑osobowych zespołach sporządzają plakat Osoby Inteligentnej (O.I.), korzystając z karty pracy.

Po wykonaniu zadania grupy prezentują swoje prace – próbują określić wspólną charakterystykę Osoby Inteligentnej. Ustalenia na tablicy zapisuje uczeń odznaczający się dobrym wnioskowaniem. Prowadzący moderuje dyskusję, nie zmierzając do ujednolicenia charakterystyki, ale do ukazania szerokiego spektrum rozumienia tego pojęcia przez dzieci (najprawdopodobniej wśród uczniowskich charakterystyk będzie dominowało rozumienie O.I. jako takiej, która posiada dużą inteligencję logiczno‑matematyczną, ma dobre oceny, zdobywa pochwały dorosłych za wykonywane zadania).

4. Następnie nauczyciel pyta, skąd uczniowie wiedzą, kim jest O.I. Odpowiedzi zapisywane są na tablicy wokół wcześniej utworzonej charakterystyki (wśród źródeł wiedzy o O.I. wskazanych przez dzieci także najprawdopodobniej będą dominować kryteria szkolne: oceny i wygrywane konkursy). Tym razem funkcję „pisarza” może pełnić uczeń, dla którego problemem są wystąpienia na forum klasy.

5. Prowadzący prosi uczniów, by na karteczkach zapisali, czy uważają siebie za O.I. Zaznacza, że to informacja tajna i karteczki nie powinny być podpisane. Odpowiedzi są zbierane do koperty „Potencjał naszej klasy”, którą zakleja jedno z dzieci. Nauczyciel chowa kopertę w jakimś niedostępnym miejscu (uczniowie mogą dodatkowymi znakami zabezpieczyć kopertę, żeby mieć pewność, że nikt bez ich wiedzy do niej nie zajrzy).

Uwagi:

Treść słuchowiska do wydrukowania dla uczniów z trudnościami słuchowymi (obniżona percepcja słuchowa, niedosłuch) lub z problemami z koncentracją.

Na obronę i chwałę naszej wspólnej matki

Niebagatelna to sprawa – władzy objęcie nad narodem całym. Ten, który na drodze wolnej elekcji wybranym zostanie, winien ojczyznę jak najdroższy skarb traktować. Doskonale wiecie o tym, szlachetnie urodzeni panowie, i ja nieraz to udowadniałem, życiem własnym ryzykując, że nic cenniejszego dla mnie nie ma niż Rzeczypospolitej dobro.

Znacie mnie, panowie bracia, i świadomi jesteście doskonale, że po władzę nad ojczyzną nigdy sięgać nie chciałem, większych od siebie zawsze wskazując, samemu zaś pokornie służąc koronie i Bogu miłościwemu.

Poznaliście mnie również jaśnie wielmożni jako wodza, który do niejednego zwycięstwa poprowadził, nie tylko dzięki sprytowi, ale przede wszystkim dzięki naukom, jakiem wiele lat pobierał, najzacniejsze europejskie dwory odwiedzając. Potraficie wreszcie mnie panowie posłowie ocenić jako magnata ze znamienitego rodu, który we wszelkich obyczajach dworskich, jak i językach szlachetnych wielką biegłość posiadł.

Takiego siebie właśnie zamierzam poświęcić, ja – Jan z rodu Sobieskich – moje ciało, mienie i krew swoją na obronę i chwałę naszej wspólnej matki, Korony Polskiej.