Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R11LZtE1719F9

Kalendarium

965 – Dobrawa przybyła do Mieszka I
966 – chrzest Mieszka I
972 – bitwa pod Cedynią – pokonanie przez Mieszka I margrabiego Hodona, usiłującego poszerzyć tereny cesarstwa na Wschodzie
977 – śmierć Dobrawy
992 – śmierć Mieszka I

ROVPxQYKpGU6E
Ćwiczenie 1
Uporządkuj fakty. Elementy do uszeregowania:
Polecenie 1

Zapoznaj się ze źródłami pisanymi i ikonograficznymi związanymi z przyjęciem chrztu przez Mieszka I.

R2FDWXnFj8Hcd

Źródło 1. Thietmar, Kronika [fragment]

W czeskiej krainie pojął za żonę […] Dobrawę […]. Owa wierna wyznawczyni Chrystusa […] zastanawiała się […], w jaki sposób mogłaby [małżonka] pozyskać dla swej wiary. […] Kiedy […] nadszedł okres wielkiego postu i Dobrawa starała się złożyć Bogu dobrowolną ofiarę przez wstrzymanie się od jedzenia mięsa i umartwianie swego ciała, jej małżonek namawiał ją […] do złamania postanowienia. Ona zaś zgodziła się na to w tym celu, by z kolei móc łatwiej zyskać u niego posłuch w innych sprawach. […] I wysłuchał jej miłościwy Stwórca. Jego nieskończona łaska sprawiła, iż [małżonek] pokajał się […] i chrztem świętym zmył plamę grzechu pierworodnego.

Thietmar (ok. 975–1018) – kronikarz, biskup Merseburga.

RzihMCfFc094F
Ćwiczenie 2

Na podstawie źródła 1 odpowiedz na pytania.

1. Jaka rolę w opisanych przez kronikarza okolicznościach przyjęcia chrztu odegrała żona księcia?

2. Z jakiego państwa pochodziła pierwsza żona księcia?

3. Jaki cel polityczny miało to małżeństwo?

Źródło 2. Miniatura z XIV w. Chrzest władcy

R15SWaWHo7XDz
Ćwiczenie 3

Na podstawie źródła 2.

Miniatura przedstawia chrzest władcy Franków Chlodwiga, który odbył się pięć wieków wcześniej niż chrzest Mieszka I, jednak ceremonia udzielenia chrztu nie różniła się znacznie od tej, która zdarzyła się w państwie Polan w X w.

Napisz, jak odbywała się ceremonia przyjęcia chrztu w średniowieczu?

RlWOHhf988OCS

Źródło 3. Jan Matejko, Zaprowadzenie chrześcijaństwa

R1cecqz5C4vhx
R1JPrmLlmL0R9
Ćwiczenie 4
zadanie interaktywne
Ćwiczenie 5

Na podstawie źródła 3.

Obraz Jana Matejki ma charakter symboliczny.

Odnajdź na obrazie postać księcia Mieszka I, oraz Piasta oracza.

Porównaj, w jaki sposób przedstawiono udzielanie chrztu na miniaturze z XIV w., a jak to przedstawił Jan Matejko na obrazie z XIX w. Które przedstawienie ceremonii jest bliższe prawdzie historycznej?

R43ofneEwKPsr

Źródło 4. Dagome iudex

DagomeIndeks górny 1, […] i OteIndeks górny 2, i synowie ich Mieszko i Lambert […] mieli nadawać św. PiotrowiIndeks górny 3 w całości jedno państwo, które zwie się SchinesgheIndeks górny 4 z wszystkimi swymi przynależnościami w tych granicach, jak się zaczyna od pierwszego boku długim morzem [stąd] granicą Prus aż do miejsca, które nazywa się Ruś, a granicą Rusi ciągnąc aż do Krakowa i od tego Krakowa aż do rzeki Odry, prosto do miejsca, które nazywa się AlemureIndeks górny 5, a od tej Alemury aż do ziemi Milczan i od granicy Milczan prosto do Odry i stąd idąc wzdłuż rzeki Odry aż do rzeczonego państwa Schinesghe.

Indeks górny 1 Dagome – Mieszko I
Indeks górny 2 Oda, druga żona Mieszka I
Indeks górny 3 tu Stolicy Apostolskiej, papieżowi
Indeks górny 4 Schinesghe – nazwa państwa, prawdopodobnie brzmiała – Gniezno
Indeks górny 5 Alemure – prawdopodobnie Morawy

RCiCysVZR73VQ

Źródło 5. Mapa. Polska Mieszka I, CARTE

R9el2awlYUz72
R1LTqT7hEqEHt

Źródło 6. Tablica genealogiczna Piastów [fragment]

RlvpCg908pnAw
Ćwiczenie 6

Na podstawie źródła 4, 5, 6.

Spróbuj rozszyfrować, co znaczy nazwa tego dokumentu – Dagome iudex.

O jakiej decyzji Mieszka (Dagome) mówi tekst?

Na podstawie informacji zawartych w dokumencie wskaż na mapie przebieg granicy państwa polskiego u schyłku panowania Mieszka I.

Wymień wystawców dokumentu.

Który syn Mieszka I został w nim pominięty? Jakie mogły być tego przyczyny?

Dlaczego Mieszko I powierzył swoje państwo papieżowi?

RbpFZpgS0Y6Ff

Źródło 7. Jan Matejko. Mieszko I i Dobrawa, obrazy Z pocztu królów i książąt polskich

R1GYFqzho61n1
Rc866xd6WiqXg
Ćwiczenie 7

Na podstawie źródła 7.

Jan Matejko przedstawił władców Polski na portretach zgodnie za swoim wyobrażeniem o ich wyglądzie. Wyposażył jednak przedstawione postaci w atrybuty służące ich rozpoznaniu. Podaj, które atrybuty świadczą o tym, że na obrazie został przedstawiony książę Mieszko I? Wyjaśnij ich symbolikę (wyjaśnij, co one znaczą).

Które atrybuty świadczą, o tym, że za sprawą Dobrawy Mieszko, a dopiero później całe jego państwo przyjęło chrześcijaństwo?

R1PWwGAuJ0ydv

Praca domowa

1. Gdzie znajdowała się siedziba Mieszka I, gdzie odbył się jego chrzest?
Zlokalizuj Ostrów Lednicki na mapie Polski.

2. Jeśli mieszkasz w państwie należącym do kręgu kultury chrześcijańskiej, to
dowiedz się, kiedy i za czyim pośrednictwem przyjęło ono chrzest.
Czy doszło do tego wydarzenia przed, czy po chrzcie Mieszka I?

3. Znajdź film Gniazdo w reżyserii Jana Rybkowskiego i obejrzyj jego fragment, opowiadający o Mieszku I i początkach państwa polskiego.