Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Obszary kolonialne krajów europejskich w połowie XX w.

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres podstawowy, klasa II

PODSTAWA PROGRAMOWA

VII. Podział polityczny i zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno‑gospodarczego świata: mapa podziału politycznego, system kolonialny i jego rozpad, procesy integracyjne i dezintegracyjne na świecie, konflikty zbrojne i terroryzm, podstawowe wskaźniki rozwoju. Uczeń:

2) wskazuje na mapie obszary kolonialne krajów europejskich w połowie XX w. i podaje przyczyny rozpadu systemu kolonialnego.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne

Uczeń:

• przedstawia przyczyny powstawania imperiów kolonialnych oraz ocenia rolę Hiszpanii i Portugalii w procesie kolonizacji,

• charakteryzuje przebieg procesu kolonizacji na świecie,

• podaje przykłady krajów, które jeszcze w połowie XX w. były koloniami oraz wskazuje ich metropolie.

Strategie: konektywizm

Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, praca z e‑materiałem, mapa myśli

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca w parach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub/i tablety z dostępem do internetu), zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze:

• Otok S., Geografia polityczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2020.

• commons.wikimedia.org/wiki/Atlas_of_colonialism

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Przeczytanie przez uczniów wprowadzenia do e‑materiału i krótka dyskusja na ten temat.

• Przedstawienie celów lekcji.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel rozpoczyna dyskusję na temat historii kolonizacji i dekolonizacji. W tym celu wyświetla odpowiednie fragmenty części Przeczytaj.

• Następnie nauczyciel dzieli uczniów na kilka grup. Każda z nich losuje po jednym haśle związanym z obszarami kolonialnymi wybranych państw‑metropolii w połowie XX w. (np. kolonie włoskie w Afryce, walka Francji o utrzymanie wpływu w Afryce itp.). Zadaniem każdej z grup jest stworzenie przy pomocy grafiki interaktywnej syntetycznej mapy myśli na temat wylosowanego zagadnienia, a także krótkiego quizu z użyciem nowoczesnych technologii.

• Po zakończonej pracy grupy prezentują i omawiają przygotowane mapy myśli. Następuje klasowa dyskusja, nad przebiegiem której czuwa nauczyciel.

• Następnie uczniowie wykonują polecenie do grafiki interaktywnej.

• Uczniowie wykonują na tablicy interaktywnej ćwiczenia z bloku Sprawdź się. Etap ten kontroluje nauczyciel.

Faza podsumowująca

• Kolejne grupy wyświetlają na ekranie przygotowane quizy, a pozostali uczniowie rozwiązują je (np. przy użyciu telefonów komórkowych czy tabletów).

• Nauczyciel nagradza aktywnych uczniów, ocenia pracę w grupach i przypomina cele zajęć.

• Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.

Praca domowa

• Stworzenie mapy powierzchniowej (np. w programie GIS) przedstawiającej historię kolonializmu. Uczniowie mogą podzielić się na grupy i opracować wybrane okresy.

• Opcjonalnie można także prosić o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended‑learning).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafika interaktywna może posłużyć w trakcie lekcji (podczas pracy w grupach i w fazie podsumowującej) oraz po lekcji (w celu utrwalenia wiadomości). Może także znaleźć swoje zastosowanie na lekcji powtórzeniowej i na innych lekcjach dotyczących kolonizacji i dekolonizacji.