Dla nauczyciela
Scenariusz
Autor
Learnetic SA
Temat zajęć
My, patrioci...
Grupa docelowa
III gimnazjum / VIII klasa szkoły podstawowej
Ogólny cel kształcenia
Uczeń wyjaśnia, co łączy człowieka z ojczyzną – Polską.
Kształtowane kompetencje kluczowe
porozumiewanie się w języku ojczystym,
kompetencje informatyczne,
umiejętność uczenia się,
kompetencje społeczne i obywatelskie,
inicjatywność i przedsiębiorczość,
świadomość i ekspresja kulturalna.
Cele (szczegółowe) operacyjne
Uczeń:
definiuje patriotyzm, nacjonalizm, szowinizm
analizuje różnice między patriotyzmem w dawnych czasach (wiek XIX i XX), a obecnym patriotyzmem
uzasadnia, że zachowania patriotyczne są potrzebne współczesnym społeczeństwom i pojedynczym ludziom
podaje przykłady zachowań patriotycznych
definiuje cechy nowoczesnego patrioty Polaka i Europejczyka
wskazuje osoby, będące wzorem patriotyzmu
Metody/techniki kształcenia
dyskusja,
pogadanka
Formy organizacji pracy
indywidualna,
grupowa,
zbiorowa
Przebieg lekcji
Faza wprowadzająca
Czynności organizacyjne. Nauczyciel podaje temat i cele zajęć. Następnie prowokuje uczniów do wypowiedzi, zadając pytanie:
Czy dziś patriotyzm jest nam potrzebny?
Przysłuchując się wypowiedziom uczniów, nauczyciel ustala, czy rozumieją oni, czym jest patriotyzm. Jeśli uczniowie mają problem ze zdefiniowaniem tego pojęcia, nauczyciel wyjaśnia je, a następnie zapisuje je na tablicy i poleca uczniom podać znane im przykłady zachowań patriotycznych, o których słyszeli na lekcjach historii. Podane propozycje uczniowie zapisują na tablicy wokół słowa „Patriotyzm”.
Faza realizacyjna
Kolejną cześć lekcji nauczyciel rozpoczyna od prośby, aby uczniowie usiedli zgodnie z wcześniej ustalonym podziałem na grupy. Następnie przypomina zadanie, które uczniowie mieli do wykonania w domu (zob. komentarz do lekcji).
Przed rozpoczęciem dyskusji uczniowie oglądają fragmenty filmu (sceny 1–8).
W trakcie dyskusji poszczególne grupy, odwołując się do zebranych materiałów, próbują podać jak największą liczbę argumentów na poparcie wybranego okresu historycznego. Nauczyciel zwraca uwagę przede wszystkim na ich merytoryczność. Po zakończeniu dyskusji uczniowie wspólnie oceniają, która z grup przygotowała najlepszą argumentację.
Odwołując się do rozmowy z początku zajęć, pyta uczniów, jakie – w obliczu braku zagrożenia dla egzystencji narodu – mogą być współczesne przejawy patriotyzmu. Odpowiedzi uczniów konfrontuje z kolejnym fragmentem filmu (scena 9).
Przed wyświetleniem kolejnego fragmentu filmu nauczyciel zapisuje na tablicy pytania:
Czy patriotyzm jest współcześnie trendy?
Czy warto być patriotą, czy lepiej dbać tylko o siebie?
Czy Ty jesteś patriotą?
Czy Polak – patriota to także dobry Europejczyk?
Czy patriota może emigrować? Jak być patriotą na emigracji?
Uczniowie oglądają film (sceny 10–12), po czym nauczyciel zachęca ich do swobodnej wypowiedzi na te pytania. W jej toku nauczyciel zwraca uwagę na różnorodne pojmowanie współczesnego patriotyzmu, a także na konieczność uchwycenia cienkiej granicy między odczuwaniem rzeczywistej miłości do ojczyzny, a podporządkowaniem się działaniom zmierzającym do komercjalizacji tej postawy.
Faza podsumowująca
Nauczyciel inicjuje pogadankę w celu omówienia i utrwalenia zagadnień poruszonych w filmie i na zajęciach. Uczniowie oceniają, w jakim stopniu poszerzyli swoje wiadomości o formach patriotyzmu w różnych okresach historycznych.
Następnie wykonują ćwiczenia interaktywne. Mają one usystematyzować wiedzę uczniów. Nauczyciel omawia wszystkie zadania, uczniowie podają odpowiedzi.
Nauczyciel podsumowuje lekcję, wykorzystując do tego ostatnią stronę „Podsumowanie”.
Praca domowa
Przeprowadźcie wśród członków swojej rodziny lub w waszym najbliższym otoczeniu własną minisondę na temat rozumienia pojęcia „patriotyzm”, a także na temat współczesnych przejawów patriotyzmu. Następnie opracujcie w formie krótkiego sprawozdania wyniki tej minisondy.
Komentarz do lekcji
Na dwa tygodnie przed planowanymi zajęciami nauczyciel dzieli uczniów na cztery grupy i każdej z nich rozdaje instrukcje oraz przydziela okres historyczny.
Instrukcja
Zbierzcie informacje (ilustracje, fragmenty książek, dane statystyczne) na temat różnych form i przejawów patriotyzmu Polaków w przeszłości i przygotujcie argumenty do dyskusji wokół tezy:
Okresem historycznym, w którym Polacy byli największymi patriotami, był…
Grupa I zbierze informacje o patriotyzmie Polaków w czasie zaborów.
Grupa II zbierze informacje o patriotyzmie Polaków w okresie istnienia II Rzeczypospolitej.
Grupa III zbierze informacje o patriotyzmie Polaków w okresie II wojny światowej.
Grupa IV zbierze informacje o patriotyzmie Polaków w okresie istnienia PRL.
Metryczka
Tytuł
My, patrioci...
Temat lekcji z e‑podręcznika, do którego e‑materiał sie odnosi
Współczesny patriotyzm.
Przedmiot
WOS
Etap edukacyjny
III Gimnazjum / VIII klasa szkoły podstawowej
Podstawa programowa
9. Patriotyzm dzisiaj. Uczeń:
1) wyjaśnia, co łączy człowieka z wielką i małą ojczyzną i omawia te więzi na własnym przy kładzie;
2) uzasadnia, że można równocześnie być Polakiem, Europejczykiem i członkiem społeczności światowej;
3) wyjaśnia, odwołując się do wybranych przykładów, czym według niego jest patriotyzm; porównuje tę postawę z nacjonalizmem, szowinizmem i kosmopolityzmem;
6. Środki masowego przekazu. Uczeń:
4) uzasadnia, posługując się przykładami, znaczenie opinii publicznej we współczesnym świecie; odczytuje i interpretuje wyniki wybranego sondażu opinii publicznej.
Nowa podstawa programowa
VIII. Wspólnoty narodowe/etniczne i ojczyzna. Uczeń:
1) wyjaśnia, co oznacza być Polakiem lub członkiem innej wspólnoty narodowej/ etnicznej oraz co łączy człowieka z ojczyzną – Polską; przedstawia te więzi na własnym przykładzie;
5) uzasadnia, że można pogodzić różne tożsamości społeczno‑kulturowe (regionalną, narodową/ etniczną, państwową/ obywatelską, europejską); rozpoznaje przejawy ksenofobii, w tym rasizmu, szowinizmu i antysemityzmu, oraz uzasadnia potrzebę przeciwstawiania się tym zjawiskom.
Kompetencje kluczowe
Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 18.12.2006.
Kompetencje kluczowe:
porozumiewanie się w języku ojczystym (1),
kompetencje informatyczne (4),
umiejętność uczenia się (5),
kompetencje społeczne i obywatelskie (6),
inicjatywność i przedsiębiorczość (7),
świadomość i ekspresja kulturalna (8).
Cele edukacyjne zgodne z etapem kształcenia
Uczeń:
rozumie definicję patriotyzmu, nacjonalizmu, szowinizmu;
potrafi wyjaśnić, czym był patriotyzm w dawnych czasach (wiek XIX i XX), a czym jest obecnie;
umie uzasadnić, że zachowania patriotyczne są potrzebne współczesnym społeczeństwom i pojedynczym ludzi;
zna przykłady zachowań patriotycznych;
definiuje cechy nowoczesnego patrioty Polaka i Europejczyka;
potrafi wskazać osoby, będące wzorem patriotyzmu.