Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Polacy w walce o niepodległość Stanów Zjednoczonych

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

zakres podstawowy

XXV. Rewolucje XVIII w.

Uczeń:

5. przedstawia wkład Polaków w walkę o niepodległość Stanów Zjednoczonych.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• analizuje, dlaczego cudzoziemcy przyłączali się do „rebeliantów” w czasie wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych;

• wskazuje zasługi Tadeusza Kościuszki i Kazimierza Pułaskiego, dzięki którym mogą być oni uznawani za bohaterów co najmniej dwóch narodów;

• wyjaśnia na podstawie postaci Tadeusza Kościuszki, co oznacza sformułowanie „wyprzedzać swoje czasy”.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

Nauczyciel poleca uczniom, aby zapoznali się z treścią e‑materiału (bez multimedium – mapy interaktywnej). Dzieli klasę na dwie grupy, uczniowie w ramach każdej z grup przygotowują krótką prezentację dotyczącą udziału Polaków w walkach o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Pierwsza grupa skupia się na postaci Tadeusza Kościuszki, druga – Kazimierza Pułaskiego.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel przedstawia uczniom temat „Polacy w walce o niepodległość Stanów Zjednoczonych”, cel zajęć oraz wspólnie z nimi ustala kryteria sukcesu.

2. Rozpoznanie posiadanej przez uczniów wiedzy. Nauczyciel prosi jednego z uczniów, aby wymienił swoje skojarzenia z tematem lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Rekapitulacja wiedzy uczniów o wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Nauczyciel poleca wskazanej osobie (albo ochotnikowi), aby opisała przyczyny i przebieg wydarzeń w Stanach Zjednoczonych. Po zakończeniu odpowiedzi ucznia prowadzący udziela informacji zwrotnej.

2. Nauczyciel przypomina o pracach, które uczniowie mieli przygotować przed zajęciami. Wskazuje (albo losuje) po jednej osobie z każdej z grup, uczniowie ci będą przedstawiać swoje prace na forum klasy. Nauczyciel poleca, aby uczniowie notowali informacje podczas prezentacji grupy przeciwnej, po to by mieli również informacje o drugiej z omawianych postaci.

3. Prezentacje uczniowskie. Wyznaczeni (lub wylosowani) uczniowie prezentują swoje prace. Pozostali uczniowie po zakończonych prezentacjach mogą uzupełniać ich wypowiedzi o ważne według nich fakty, jeśli uznają, że czegoś zabrakło. Nauczyciel podsumowuje wystąpienia, udzielając uczniom informacji zwrotnej.

4. Praca z mapą interaktywną. Nauczyciel poleca uczniom, aby zapoznali się z multimedium, a następnie w parach wykonali dołączone do niego polecenia i opracowali odpowiedzi. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) pary prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby ją uzupełnia, udzielając także uczniom informacji zwrotnej.

5. Nauczyciel przechodzi do sekcji „Sprawdź się”. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia 1–4. Nauczyciel sprawdza poprawność wykonanych zadań, omawiając je wraz z uczniami.

6. Uczniowie wykonują ćwiczenia 5–9 w parach lub grupach, na koniec omawiają poprawność wykonanych zadań, nauczyciel udziela klasie informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel poleca, aby uczeń, który na początku zajęć wymienił swoje skojarzenia dotyczące tematu lekcji, teraz się do nich odniósł i ocenił ich poprawność. Zadaje uczniom pytania: Jaką rolę odegrali Polacy w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych? Dlaczego Tadeusz Kościuszko i Kazimierz Pułaski mogą być uznawani za bohaterów co najmniej dwóch narodów?

2. Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

3. Na zakończenie nauczyciel ocenia pracę wylosowanej grupy.

Praca domowa:

Przygotuj krótką prezentację albo notatkę, w której przedstawisz sposób upamiętnienia (poza granicami Polski) dokonań Polaków walczących o niepodległość Stanów Zjednoczonych.

Materiały pomocnicze:

Bartnicki A., Michałek K., Rusinowa I., Encyklopedia historii Stanów Zjednoczonych Ameryki: dzieje polityczne (od Deklaracji Niepodległości do współczesności), Warszawa 1992.

Katz H., Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki, Wrocław 1971.

Pastusiak L., Polacy w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Kościuszko, Pułaski i inni, Warszawa 2015.

Szyndler B., Tadeusz Kościuszko, 1746‑1817, Warszawa 1991.

Wskazówki metodyczne:

Mapa interaktywna może zostać wykorzystana do przygotowania przez uczniów (przed lekcją, w podziale na grupy) prezentacji dotyczących poszczególnych bitew z udziałem Polaków. Wówczas uczniowie nie opracowują postaci Tadeusza Kościuszki i Kazimierza Pułaskiego, robią to natomiast na początku lekcji. Swoje prezentacje przedstawiają w czasie przeznaczonym na pracę z multimedium.