Imię i nazwisko autora: Włodzimierz Juśkiewicz

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Królestwo Eola. Niszcząca działalność wiatru.

Grupa docelowa: etap III, liceum ogólnokształcące/technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa

V. Litosfera: związek budowy wnętrza Ziemi z tektoniką płyt litosfery, procesy wewnętrzne i zewnętrzne kształtujące powierzchnię Ziemi i ich skutki, skały.

Uczeń:

3) charakteryzuje główne procesy zewnętrzne modelujące powierzchnię Ziemi (erozja, transport, akumulacja) oraz skutki rzeźbotwórczej działalności rzek, wiatru, lodowców, lądolodu i mórz oraz wietrzenia.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• opisuje procesy składające się na działalność niszczącą wiatru,

• analizuje formy powstałe w wyniku niszczącej działalności wiatru i podaje ich charakterystykę,

• wyjaśnia, jak procesy wpływają na rozwój omawianej formy,

• wyjaśnia, jak przebiega proces niszczącej działalności wiatru,

• rozróżnia, omawia i rozpoznaje na planszach dydaktycznych formy rzeźby powstałe w wyniku niszczącej działalności wiatru,

• uzasadnia znaczenie procesu rzeźbotwórczego niszczącej działalności wiatru dla współczesnego krajobrazu.

Strategie nauczania: konektywizm

Metody nauczania: wykład, pogadanka, dyskusja, praca z planszami dydaktycznymi

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w zespołach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne

komputery z dostępem do Internetu, zasoby multimedialne zwarte e‑materiałach, tablica, plansze dydaktyczne

Materiały pomocnicze

Wojtanowicz J., Współczesne procesy eoliczne w Europie, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie‑Skłodowskiej, Lublin 2009.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

Czynności organizacyjne, powitanie, sprawdzenie listy obecności.

Nauczyciel przedstawia temat zajęć i zadaje uczniom pytania: czy wiesz, jakie są skutki działalności wiatru? W przypadku odpowiedzi twierdzącej pojawia się pytanie: czy wiesz, w jaki sposób działalność wiatru może być niszcząca?

Nauczyciel przedstawia uczniom cele realizowanej lekcji:

• dowiedzą się, jak przebiegają procesy niszczącej działalności wiatru,

• poznają skutki niszczącej działalności wiatru, w tym formy rzeźby powstałe w wyniku niszczącej działalności wiatru,

• zrozumieją znaczenie procesów rzeźbotwórczych niszczącej działalności wiatru dla współczesnego krajobrazu różnych części świata oraz Polski.

Nauczyciel uzasadnia, czemu realizowane są cele lekcji; wiedza o procesach niszczącej działalności wiatru i ich skutkach pozwala na zrozumienie znaczenia procesów rzeźbotwórczych niszczącej działalności wiatru dla współczesnego krajobrazu i umożliwia jej rozpoznanie w terenie oraz opisanie tego, co obecnie jest wokoło nas.

Nauczyciel prosi uczniów o otwarcie e‑materiałów i przyjrzenie się zdjęciu okładkowemu. Pyta całą klasę o to, co i dlaczego zwróciło ich uwagę na zdjęciu. Czy wiedzą, co przedstawia? Po wysłuchaniu wszystkich pomysłów i zapisaniu ich na tablicy nauczyciel wyjaśnia, co przedstawia zdjęcie i które propozycje uczniów są prawidłowe.

Faza realizacyjna

Nauczyciel prosi uczniów o odliczenie po kolei do takiej liczby, ile jest trzyosobowych zespołów w klasie (np 1,2,3,1,2,3,1,2,3 dla 3 zespołów) i utworzenie zespołów z osób o tej samej cyfrze. Każdy zespół otrzymuje planszę dydaktyczną z wybraną przez nauczyciela formą rzeźbotwórczej działalności wiatru. Następnie uczniowie są proszeni o otwarcie e‑materiałów i obejrzenie animacji 3D.

Nauczyciel pyta uczniów o to, jak przebiegają procesy niszczącej działalności wiatru i jakie są skutki tej działalności dla współczesnego krajobrazu. Prawidłowe odpowiedzi zapisywane są na tablicy przez uczniów. Wśród odpowiedzi powinny się znaleźć cechy takie jak: deflacja, bruk deflacyjny, misy, rynny deflacyjne, ostańce deflacyjne, grzyby skale, graniaki, jardangi, korazja, erozja eoliczna.

W dalszej kolejności nauczyciel prosi o obejrzenie plansz dydaktycznych obrazujących formy niszczącej działalności wiatru. Następnie przedstawia zadanie, które każdy zespół będzie musiał wykonać. Zadanie polega na scharakteryzowaniu formy niszczącej działalności wiatru znajdującej się na planszy, omówieniu procesów niszczącej działalności wiatru, w wyniku których forma ta powstała oraz wskazaniu znaczenie tej formy dla współczesnego krajobrazu. Po przeprowadzeniu zadania nauczyciel prosi uczniów o prezentację wyników pracy przez poszczególne zespoły. Uczniowie dyskutują, prezentując wyniki swojej pracy.

Faza podsumowująca

Nauczyciel podsumowuje najważniejsze informacje z lekcji, a następnie pyta uczniów:

• Co było najciekawszą częścią lekcji?

• Czego dowiedzieli się na lekcji?

• Jakie zagadnienia chcieliby jeszcze rozwinąć?

Uczniowie, odpowiadając na pytania, dyskutują ze sobą i z nauczycielem, który na końcu podsumowuje najważniejsze treści. Uczniowie samodzielnie rozwiązują ćwiczenia na końcu e‑materiałów.

Praca domowa

Przygotuj pisemny opis znaczenia niszczącej działalności wiatru dla współczesnego krajobrazu.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Animacji można użyć w podsumowaniu lekcji.