Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Scenariusz lekcji

Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Bariery osadnicze

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres podstawowy, klasa II

Podstawa programowa

VIII. Przemiany struktur demograficznych i społecznych oraz procesy osadnicze: rozmieszczenie i liczba ludności, przemiany demograficzne, migracje, zróżnicowanie narodowościowe, etniczne i religijne, kręgi kulturowe, sieć osadnicza, procesy urbanizacji, rozwój obszarów wiejskich. Uczeń:

1) wskazuje obszary koncentracji ludności i małej gęstości zaludnienia oraz określa czynniki i prawidłowości w zakresie rozmieszczenia ludności świata.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

  • kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • wymienia rodzaje barier osadniczych,

  • charakteryzuje i określa zasięg przestrzenny barier osadniczych na świecie,

  • ocenia wpływ poszczególnych barier osadniczych na człowieka i gospodarkę.

Strategie: konektywizm

Metody nauczania: dyskusja, praca z e‑materiałem, JIGSAW

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub/i tablety z dostępem do internetu), zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze:

Bibliografia:

Jelonek A., Soja M., Podstawy geografii ludności, IGiGP UJ, Kraków 2013.

Netografia:

The World Bank, Population density (people per sq. km of land area), Data.WorldBank.org (dostęp 5.03.2020).

What part of the sky spends the most time in darkness?, DigitalStars.wordpress.com (dostęp 5.03.2020).

SEDAC, Gridded Population of the World, SEDAC.CIESIN.Columbia.edu (dostęp 5.03.2020).

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

  • Czynności organizacyjne (powitanie, sprawdzenie stanu klasy, sprawdzenie obecności).

  • Sprawdzenie zadania domowego.

  • Dialog z uczniami mający na celu usystematyzowanie podstawowych wiadomości na temat głównych prawidłowości w rozmieszczeniu ludności na świecie.

  • Przedstawienie celów lekcji.

Faza realizacyjna:

  • Nauczyciel inicjuje dyskusję klasową na temat pojęcia barier osadniczych oraz jej rodzajów.

  • Następnie nauczyciel dzieli uczniów na cztery grupy. Każda z grup siada w wyznaczonym przez nauczyciela miejscu w klasie i dostaje od nauczyciela kartkę z poleceniem do wykonania. Jeżeli lekcja nie odbywa się w pracowni komputerowej, wówczas uczniowie powinni mieć do dyspozycji tablety lub smartfony, na których będą mogli zapoznać się z niniejszym e‑materiałem. Polecenia dla grup:

    • Scharakteryzujcie barierę świetlną, zwracając uwagę m.in. na jej: istotę, zasięg przestrzenny oraz wpływ na życie człowieka i gospodarkę.

    • Scharakteryzujcie barierę termiczną, zwracając uwagę m.in. na jej: istotę, zasięg przestrzenny oraz wpływ na życie człowieka i gospodarkę.

    • Scharakteryzujcie barierę wodną, zwracając uwagę m.in. na jej: istotę, zasięg przestrzenny oraz wpływ na życie człowieka i gospodarkę.

    • Scharakteryzujcie barierę grawitacyjną, zwracając uwagę m.in. na jej: istotę, zasięg przestrzenny oraz wpływ na życie człowieka i gospodarkę.

  • Po zakończonej pracy nauczyciel tworzy nowe grupy w taki sposób, żeby w nowej grupie znalazła się przynajmniej jedna osoba z każdej z pierwotnych grup. Nowe grupy siadają w wyznaczonym przez nauczyciela miejscu.

  • Zadaniem uczniów w nowo utworzonych grupach jest przekazanie swojej wiedzy, czyli tego, co ustalili w poprzednich grupach, swoim kolegom i koleżankom. Ich zadaniem jest tak naprawdę nauczyć pozostałych członków swojej nowej grupy danego fragmentu materiału.

  • Po zakończonym zadaniu uczniowie wracają do pierwotnych zespołów. Ich zadaniem jest ułożenie trzech pytań konkursowych z niniejszego tematu. Pytania nie mogą brzmieć tak jak te, które przygotował nauczyciel. Muszą być bardziej sprecyzowane.

  • Każdy z zespołów zadaje kolejno pytania innym zespołom. Najpierw pierwszy zespół zadaje swoje pytanie. Wówczas zgłaszają się osoby z innych grup, które znają prawidłową odpowiedź. Nauczyciel wyznacza osobę, która jako pierwsza podniosła rękę i to ona udziela odpowiedzi. Grupa pierwsza ocenia poprawność tej odpowiedzi. Jeśli jest ona poprawna, to zespół, którego członek udzielił prawidłowej odpowiedzi, zdobywa punkt. Punkt jest zapisywany na tablicy. Grupa pierwsza zadaje następnie pytanie i procedura postępowania się powtarza. Potem zadaje ostatnie ze swoich pytań. Kiedy zespół pierwszy zada wszystkie swoje 3 pytania, to teraz zadawać pytania może zespół drugi, tym razem zespół pierwszy może także włączyć się do zabawy i zdobywać punkty. Mechanizm omówiony wcześniej powtarza się w przypadku każdej z grup.

  • Na zakończenie konkursu podliczamy wszystkie punkty, które zdobyły poszczególne grupy.

  • Nauczyciel wyświetla na tablicy zadania z bloku ćwiczeń interaktywnych. Wskazani uczniowie podchodzą do tablicy i rozwiązują je.

Faza podsumowująca:

  • Nauczyciel wyświetla na ekranie multimedium bazowe i krótko przypomina najważniejsze informacje.

  • Nauczyciel nagradza aktywnych uczniów, ocenia pracę w grupach, nagradza grupę, która zdobyła najwięcej punktów i przypomina cele zajęć.

  • Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.

Praca domowa:

  • Stworzenie plakatu, który zawierać będzie najważniejsze treści zdobyte podczas niniejszej lekcji.

  • Opcjonalnie można także prosić o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended learning).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Multimedium bazowe może posłużyć zarówno w trakcie lekcji (w fazie realizacyjnej i podsumowującej), jak i przed lekcją (do strategii odwróconej klasy) oraz po lekcji (w celu utrwalenia wiadomości). Może także znaleźć swoje zastosowanie na lekcji powtórzeniowej, a także na innych lekcjach z geografii ludności.