Autor: Stanisław Mrozowicz

Temat: Wojny Greków z Persami

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia, czym był Związek Panhelleński i jaką rolę odgrywał w walce Greków z Persami;

• omawia wyprawę Kserksesa oraz najważniejsze bitwy lądowe i morskie;

• porównuje Związek Panhelleński i Związek Morski i wyjaśnia znaczenie tego ostatniego w dalszych dziejach greckich poleis.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Wojny Greków z Persami”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

Faza wstępna:

1. Wyświetlenie na tablicy tematu zajęć, ustalenie celu lekcji i kryteriów sukcesu.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu sprawdza przygotowanie uczniów do lekcji, m.in. kto zapoznał się z udostępnionym e‑materiałem.
   Nauczyciel poleca uczniom przygotować w parach pytania z nim związane. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z tematem lekcji?

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Jeżeli przygotowanie uczniów do lekcji jest niewystarczające, nauczyciel prosi o indywidualne zapoznanie się z treścią w sekcji „Przeczytaj”. Każdy uczestnik zajęć podczas cichego czytania wynotowuje najważniejsze kwestie poruszone w tekście. Następnie wybrani uczniowie odczytują na głos swoje notatki.

2. Praca z multimedium („Linia chronologiczna”). Uczniowie na podstawie przeczytanego tekstu oraz informacji zawartych w medium w sekcji „Linia chronologiczna” układają pytania do quizu dla innych grup. Nauczyciel wraz z uczniami określa zasady rywalizacji i punktowania dobrych odpowiedzi (np. gra na czas lub na ilość poprawnych odpowiedzi). Przeprowadzenie gry w klasie. Nauczyciel lub wybrany uczeń dba o prawidłowy przebieg quizu zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami. Nauczyciel nagradza zwycięską drużynę, np. ocenami z aktywności.

3. Praca z drugim multimedium („Film + Sprawdź się”). Nauczyciel czyta treść poleceń 2 oraz 3 i prosi uczniów, aby w parach przygotowali rozwiązanie na podstawie materiału, który zaraz zostanie wyświetlony na tablicy.

4. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel przechodzi do sekcji „Film + Sprawdź się”. Zapowiada uczniom, że w kolejnym kroku będą rozwiązywać ćwiczenia od 1 do 3 – od najprostszych do najtrudniejszych – i będą to robić wspólnie. Wybrana osoba czyta po kolei polecenia. Po każdym przeczytanym poleceniu nauczyciel daje uczniom określony czas na przygotowanie się, a następnie ochotnik udziela odpowiedzi. Reszta uczniów ustosunkowuje się do niej, proponując swoje pomysły. Nauczyciel w razie potrzeby koryguje odpowiedzi, dopowiada istotne informacje, udziela uczniom informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji zawarty w sekcji „Wprowadzenie” i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego uczniowie się nauczyli?

2. Nauczyciel nadzoruje pracę uczniów pod kątem realizacji celu: wybrany uczeń omawia wyprawę Kserksesa oraz najważniejsze bitwy lądowe i morskie. Uczeń wyjaśnia także, czym był Związek Panhelleński i jaką rolę odgrywał w walce Greków z Persami; porównuje Związek Panhelleński i Związek Morski i wyjaśnia znaczenie tego ostatniego w dalszych dziejach greckich polis.

3. Uczniowie, pracując w parach, tworzą krzyżówkę podsumowującą zajęcia. Pary siedzące obok siebie wymieniają się krzyżówkami i je rozwiązują.

4. Na zakończenie nauczyciel dokonuje oceny pracy wylosowanej grupy.

Praca domowa:

1. Zaproponuj inne materiały źródłowe do tematu lekcji „Wojny Greków z Persami”.

2. Wykonaj ćwiczenie nr 4: „Zapoznaj się z fragmentem, a następnie wykonaj polecenie” z sekcji „Film + Sprawdź się”.

Materiały źrodłowe:

Ajschylos, Persowie. w. 153‑173.

Oxford. Wielka Historia Świata, t. 2, Cywilizacje Bliskiego Wschodu: Anatolia – Persja, Warszawa 2005.

Ziółkowski A., Historia powszechna. Starożytność, Warszawa 2010.

D. Musiał, Świat grecki: od Homera do Kleopatry, Warszawa 2008.

Wskazówki metodyczne:

• Uczniowie mogą zapoznać się przed lekcją z sekcją „Linia chronologiczna”, aby przygotować się do późniejszej pracy.

• Materiały z sekcji „Linia chronologiczna” mogą być wykorzystane w trakcie lekcji do pracy uczniów w parach lub samodzielnie. Cały e‑materiał może być wykorzystany do realizacji zajęć metodą odwróconej klasy. W szkole następuje czytanie i ocena koleżeńska opracowań uczniów.