Dla nauczyciela
SCENARIUSZ LEKCJI
Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Rodzaje bezrobocia. Zróżnicowanie stopy bezrobocia w wybranych państwach.
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres rozszerzony, klasa IV
Podstawa programowa
XXI. Wybrane problemy społeczne współczesnego świata: problemy demograficzne, skutki migracji, problemy uchodźstwa, handel ludźmi na świecie, niewolnictwo, wykorzystywanie pracy dzieci i pracowników w krajach o niskich kosztach pracy, bezrobocie, prześladowania religijne i nietolerancja. Uczeń:
6) analizuje przyczyny i skutki bezrobocia w regionach wysoko i słabo rozwiniętych ze szczególnym uwzględnieniem problemu bezrobocia wśród ludzi młodych.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne:
Uczeń:
wymienia i charakteryzuje rodzaje bezrobocia,
definiuje i oblicza stopę bezrobocia,
przedstawia stan i dynamikę wielkości stopy bezrobocia na świecie,
porównuje kraje o wysokich i niskich wartościach stopy bezrobocia oraz wyjaśnia przyczyny tego zróżnicowania,
proponuje sposoby zwalczania bezrobocia.
Strategie: konektywizm
Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, praca z e‑materiałem
Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach (lub grupach), praca całego zespołu klasowego
Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub/i tablety z dostępem do internetu), mapa świata, zeszyt przedmiotowy
Materiały pomocnicze:
Bibliografia:
Gawryszewski A., Struktura przestrzenna zatrudnienia i bezrobocia w Polsce, 1990‑1992, Zeszyty Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, z.13, 1993.
Kaczmarek T., Koralewski T., Matykowski R., Wielka Encyklopedia Geografii Świata, t. 12. Ludność świata, Wyd. Kurpisz, Poznań 1998.
Soja M., Jelonek A., Podstawy geografii ludności, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2013.
Netografia:
PRZEBIEG LEKCJI
Faza wprowadzająca
Czynności organizacyjne (powitanie, sprawdzenie stanu klasy, sprawdzenie obecności).
Dialog z uczniami mający na celu usystematyzowanie podstawowych wiadomości na temat struktury zatrudnienia ludności.
Przedstawienie celów lekcji.
Faza realizacyjna
Nauczyciel zadaje uczniom pytanie, które osoby można zaliczyć do grona bezrobotnych. Następuje burza mózgów. Uczniowie zgłaszają swoje pomysłu i tworzą na tablicy mapę myśli. Po skończonym zadaniu nauczyciel wyświetla na tablicy wstęp do e‑materiału, weryfikując przypuszczenia uczniów.
Następnie nauczyciel wyświetla blok główny e‑materiału. Prosi, żeby uczniowie w parach (ewentualnie w małych grupach, na przykład trzyosobowych) przedyskutowali definicję bezrobocia i jego rodzaje. Po zakończonej dyskusji uczniowie dzielą się z nauczycielem wynikami swojej pracy, podając przykłady różnych rodzajów bezrobocia. Omawiają też treść galerii grafik dotyczącej rodzajów bezrobocia.
W kolejnej części lekcji nauczyciel pokazuje na tablicy sposób obliczenia stopy bezrobocia. Po wyjaśnieniu wzoru, wyznacza chętnego ucznia do rozwiązania ćwiczenia umieszczonego pod sposobem obliczania tego wskaźnika w e‑materiale (polecenie 1).
Następnie nauczyciel prosi uczniów o przeanalizowanie wykresów obrazujących: dynamikę stopy bezrobocia na świecie oraz kraje o najwyższej i najniższej stopie bezrobocia. W tym celu uczniowie korzystają z tabletów lub komputerów (polecenie 2)
Po analizie, nauczyciel inicjuje dyskusję na temat przyczyn zaobserwowanych zjawisk. Uczniowie zgłaszają swoje pomysły, a zadaniem nauczyciela jest ich weryfikacja.
W następnej kolejności nauczyciel prosi uczniów o wyświetlenie na tabletach grafiki interaktywnej i jej analizę w parach. Po zakończonym zadaniu uczniowie podsumowują informacje, które w niej odnaleźli.
W następnym etapie lekcji nauczyciel wyświetla na tablicy zadania z bloku „Sprawdź się”. Wskazani uczniowie podchodzą do tablicy i rozwiązują kilka wybranych z nich.
Faza podsumowująca
Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań i udzielanie na nie odpowiedzi przez uczniów.
Nauczyciel nagradza aktywnych uczniów, ocenia pracę w grupach i przypomina cele zajęć.
Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.
Praca domowa
Zadanie pracy domowej w postaci dokończenia ćwiczeń zawartych w e‑materiale oraz wypisania w zeszycie pomysłów dotyczących sposobów zwalczania bezrobocia. W tym celu nauczyciel zaleca skorzystać z własnej wiedzy, a w razie potrzeby z propozycji zamieszczonych w e‑materiale. Podkreśla, że uczniowie mogą także skorzystać z innych źródeł informacji geograficznej (polecenie 3).
Opcjonalnie można także prosić o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended‑learning).
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium: Nauczyciel może wyświetlić grafikę interaktywną na tablicy interaktywnej lub poprosić uczniów o zapoznanie się z nim na tabletach (lub komputerach).