SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Maciej Kałaska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Zagrożenia i problemy związane z migracjami ludności oraz uchodźstwem

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa czwarta

PODSTAWA PROGRAMOWA

XX. Problemy polityczne współczesnego świata: współczesne zmiany na mapie politycznej świata, przemiany systemowe w Europie, funkcjonowanie Unii Europejskiej, przyczyny i skutki terroryzmu, relacje między cywilizacją zachodnią i cywilizacją islamu.

Uczeń:

3. dyskutuje na temat głównych problemów funkcjonowania Unii Europejskiej.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• definiuje pojęcia związane z migracjami ludności oraz uchodźstwem,

• omawia zagrożenia i problemy, które dotyczą miejsc emigracji i imigracji uchodźców, a także ich samych,

• wymienia trudności, z którymi borykają się migranci i uchodźcy w miejscach ich przybycia,

• charakteryzuje oraz wskazuje przyczyny i skutki podejmowanych przez władze działań powiązanych z migracjami ludności i uchodźstwem.

Strategie: odwrócona klasa

Metody nauczania: pogadanka, dyskusja

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca w większych grupach, praca wszystkich uczniów w klasie

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub/i tablety z dostępem do internetu), zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

Biuletyn Migracyjny, Ośrodek Badań nad Migracjami UW,  www.biuletynmigracyjny.uw.edu.pl [dostęp online: 30.08.2020].

Górny A., Kaczmarczyk P., Szulecka M., Bitner M., Okólski M., Siedlecka U., Stefańczyk A., Imigranci w Polsce w kontekście uproszczonej procedury zatrudniania cudzoziemców, Ośrodek Badań nad Migracjami UW, www.migracje.uw.edu.pl/publikacje/imigranci‑w-polsce‑w-kontekscie‑uproszczonej‑procedury‑zatrudniania‑cudzoziemcow [dostęp online: 30.08.2020].

Makowski J., Wites T.,  Geografia świata. Regiony, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2020.

No way out. The humanitarian crisis for migrants and asylum seekers trapped between the United States, Mexico and the Northern Triangle of Central America, 2020,  www.doctorswithoutborders.org [dostęp online: 30.08.2020].

OAS Working Group to Address the Regional Crisis Caused by Venezuela's Migrant and Refugee Flows, 2019, OAS, www.oas.org/en/media_center [dostęp online: 30.08.2020].

Strona uchodźcy.info, Grupa Chlebem i Solą, Fundacja Batorego, http://uchodzcy.info/infos/mity‑i-fakty/ [dostęp online: 30.08.2020].

PRZEBIEG LEKCJI

Kilka lekcji wcześniej nauczyciel informuje uczniów o sposobach indywidualnej pracy w celu opracowania informacji oraz materiałów dotyczących lekcji pt. ,,Zagrożenia i problemy związane z migracjami ludności oraz uchodźstwem”. W pierwszej kolejności mają oni przeczytać fragment bloku tekstowego niniejszego e‑materiału zatytułowany „Państwa Europy Zachodniej wobec imigracji”. Lektura ta ma stanowić źródło inspiracji do wykonania zadania domowego, którego wyniki zostaną przedstawione i przedyskutowane na właściwej lekcji. Zadanie domowe polegać ma na opracowaniu jednego z ośmiu zagadnień poświęconych polityce migracyjnej Stanów Zjednoczonych za prezydentury D. Trumpa. Zagadnienia te zostają udostępnione przez nauczyciela (patrz lista poniżej). Uczniowie są proszeni o przygotowanie wystąpienia wspomaganego prezentacją multimedialną (np. wykonaną w programie Power Point). Zadanie jest do wykonania w grupach o liczbie członków dostosowanej do liczebności klasy (wszystkie zagadnienia muszą zostać obsadzone). Skład grupy jest dobierany przez nauczyciela, a dane zagadnienie jest losowane przez grupę. Nauczyciel wyjaśnia zasady wykonania poprawnej prezentacji i informuje, że wystąpienie ma trwać nie dłużej niż 3 minuty. W celu znalezienia inspiracji do realizacji zadania domowego, nauczyciel sugeruje zaznajomić się z różnymi źródłami informacji geograficznej, natomiast grupie, która otrzymała ostatnie zagadnienie poleca przejrzenie raportu No way out… (patrz: materiały pomocnicze).

Lista zagadnień

1. Cele polityki migracyjnej Stanów Zjednoczonych za prezydentury D. Trumpa.

2. Działania administracji prezydenta D. Trumpa:

   • przyznawanie form ochrony międzynarodowej uchodźcom oraz legalizacja pobytu migrantów,

   • budowa muru na granicy meksykańsko‑amerykańskiej,

   • polityka zero tolerancji z 2018 r.,

   • protokół ochrony migrantów (Migrant Protection Protocols – MPP) z 2019 r.,

   • program masowych deportacji nieudokumentowanych migrantów,

   • polityka „Pozostań w Meksyku” (Remain in Mexico).

3. Skutki polityki migracyjnej Stanów Zjednoczonych za prezydentury D. Trumpa.

Faza wprowadzająca

1. Sprawdzenie ewentualnego zadania domowego.

2. Przedstawienie celów lekcji.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel prosi uczniów o samodzielne wykonanie pierwszego ćwiczenia interaktywnego znajdującego się w sekcji Sprawdź się w niniejszym e‑materiale. Po omówieniu tego zadania nauczyciel poszerza/przypomina pojęcia związane z tematem lekcji, bazując na słowniku w sekcji Przeczytaj.

2. Nauczyciel prosi o 5‑minutowe zapoznanie się z fragmentem bloku tekstowego z sekcji Przeczytaj niniejszego e‑materiału („Zagrożenia związane z migracjami ludności i uchodźstwem”). Następnie prowadzi pogadankę z klasą, prosząc uczniów o wyrażenie opinii w odniesieniu do tematu. Wspólnie z nimi próbuje rozszerzyć listę zagrożeń przedstawioną w tabeli w bloku tekstowym. Jak starczy czasu, cała klasa rozwiązuje 7. ćwiczenie interaktywne w sekcji Sprawdź się.

3. Na tym etapie lekcji uczniowie poznają przykłady trudności, z którymi borykają się migranci i uchodźcy na świecie. W tym celu wykonują w parach ćwiczenia nr 2, 3 i 8 w sekcji Sprawdź się. Wyniki omawiane są na forum klasy.

4. Następnie uczniowie poznają wybrane trudności, z którymi borykają się uchodźcy w Polsce. Nauczyciel czyta polecenie z sekcji Audiobook niniejszego e‑materiału, a później odtwarza nagranie. Po odsłuchaniu uczniowie udzielają odpowiedzi. Następuje krótka dyskusja na ten temat zakończona podsumowaniem nauczyciela. Jeśli czas pozwoli, cała klasa rozwiązuje 5. ćwiczenie interaktywne w sekcji Sprawdź się.

5. Uczniowie wskazują przyczyny i skutki podejmowanych przez władze działań powiązanych z migracjami ludności i uchodźstwem. Na początku przedstawione zostają przykłady działań promigracyjnych (uczniowie realizują 4. i 6. ćwiczenie interaktywne zawarte w sekcji Sprawdź się).

6. Na tym etapie lekcji omawiane są przykłady działań antymigracyjnych. Uczniowie prezentują opracowane w domu zagadnienia dotyczące polityki migracyjnej Stanów Zjednoczonych za prezydentury D. Trumpa – kolejność wystąpień jest zgodna z listą. Nauczyciel prosi wszystkich o trzymanie się reżimu czasowego prezentacji. Po każdej prezentacji nauczyciel uzupełnia wypowiedź uczniów (jeśli istnieje taka konieczność). Na koniec odbywa się dyskusja, na podstawie której uczniowie próbują określić powody (przyczyny) wdrażania restrykcyjnej polityki migracyjnej za administracji prezydenta Trumpa.

Faza podsumowująca

1. Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań.

2. Ocena wystąpień oraz aktywności uczniów na lekcji.

3. Przypomnienie celów zajęć, pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.

Praca domowa

1. Nauczyciel prosi uczniów o indywidualne rozwiązanie pozostałych ćwiczeń interaktywnych (oprócz 9. i 10.). Jest to zestaw obowiązkowy.

2. Dla chętnych uczniów wyznacza wykonanie 9. i 10. ćwiczenia interaktywnego.

3. Nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie posteru przedstawiającego wybrane państwo świata, na terenie którego przebywa dużo uchodźców. Poster ma pokazać główne problemy danego kraju związane z uchodźcami oraz strukturę narodowościową tej grupy ludności.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

• najlepiej temat zrealizować na dwóch godzinach lekcyjnych.

• grafika interaktywna może posłużyć zarówno w trakcie lekcji, jak i przed lekcją (do strategii odwróconej klasy) oraz po lekcji (w celu utrwalenia wiadomości),

• treść e‑materiału może być wykorzystywana przy e‑materiałach: ,,Kierunki współczesnych migracji zewnętrznych i wewnętrznych” oraz ,,Przyczyny i konsekwencje migracji ludności”.