Autorka: Małgorzata Krzeszowska

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Dawne społeczeństwa

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

II. Różnorodność kulturowa.

Uczeń:

1) charakteryzuje społeczeństwa zbieracko‑łowieckie, nomadyczne i rolnicze; charakteryzuje wybraną współczesną społeczność tego typu;

2) charakteryzuje wiejską społeczność tradycyjną; wskazuje na różnice między społeczeństwem przemysłowym i poprzemysłowym.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• omawia dawne formy społeczeństw;

• podaje przykłady współczesnych społeczeństw żyjących według historycznych form;

• analizuje wpływ dawnych społeczeństw na współczesne.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca;

• metoda kuli śniegowej;

• metoda plakatu.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• kartki A3, pisaki/kredki.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Podanie tematu i celów zajęć.

2. Uczniowie ustalają definicję terminu „społeczeństwo”. Robią to metodą kuli śniegowej: najpierw ustalają definicję w parach, potem pary łączą się w czwórki pracujące dalej nad definicją społeczeństwa itd. Na koniec wspólnie wybierają najlepszą.

Faza realizacyjna

1. Podział na pięć grup, które wspólnie zapoznają się z audiobookiem. Każdy zespół zwraca uwagę na inny typ społeczeństwa:

• grupa 1: myśliwsko‑zbierackie;

• grupa 2: kopieniackie;

• grupa 3: nomadyczne;

• grupa 4: rolnicze;

• grupa 5: przemysłowe.

2. W grupach uczniowie przygotowują plakaty/rysunki charakteryzujące poszczególne społeczeństwa. Następnie przedstawiają je na forum klasy.

3. Nauczyciel inicjuje dyskusję na temat cech wspólnych przedstawionych społeczeństw. Na koniec wybrana osoba podsumowuje rozmowę.

4. Uczniowie zapoznają się z treścią lekcji. Na tej podstawie porównują społeczeństwa dawne i współczesne. Szukają ich cech wspólnych oraz zwracają uwagę na występujące współcześnie cechy dawnych społeczeństw. Podają też przykłady społeczności żyjących dziś według form społeczeństw tradycyjnych. Na koniec wybrana osoba podsumowuje rozmowę.

5. Uczniowie wykonują ćwiczenie 2 do audiobooka.

Faza podsumowująca

1. Praca w parach ze spacerem wirtualnym. Po zapoznaniu się z materiałem uczniowie, korzystając z zasobów internetowych, wykonują ćwiczenie 1 dołączone do spaceru. Chętne pary prezentują odpowiedzi na forum klasy.

2. Wybrane osoby w punktach przedstawiają najważniejsze wnioski z lekcji.

Praca domowa:

Wykonaj pozostałe ćwiczenia z e‑materiału.

Materiały pomocnicze:

Jan Turowski, Socjologia. Wielkie struktury społeczne, Lublin 1994.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Uczniowie mogą wcześniej zapoznać się z audiobookiem i przygotować w grupach scenki dotyczące poszczególnych typów społeczeństw.