Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Autor: Dawid Tarczyński

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Instytucje prawne prawa pracy w RP

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

XI. System prawa w Rzeczypospolitej Polskiej.

Uczeń:

15) wyjaśnia instytucje prawne prawa pracy w Rzeczypospolitej Polskiej (umowa o pracę i jej rodzaje; rozwiązanie umowy o pracę i jego rodzaje; rodzaje urlopów; prawa i obowiązki pracownicze).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • definiuje prawo pracy;

  • poznaje rodzaje umów o pracę;

  • analizuje, jak można rozwiązać umowę o pracę;

  • ocenia zakres praw i obowiązków pracowniczych w polskim prawie;

  • charakteryzuje rodzaje urlopów.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • dyskusja;

  • burza mózgów;

  • rozmowa nauczająca z wykorzystaniem multimedium.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Uczniowie odpowiadają na pytania:

  • Co rozumieją pod pojęciem prawa pracy?

  • Czy zetknęli się z aktami prawnymi albo innymi uregulowaniami dotyczącymi pracowników i czy są w stanie podać ich przykłady?

  • Jak zdefiniowaliby umowę o pracę?

  • Czy znają sposoby rozwiązywania umów o pracę?

  • Czy potrafią wskazać praw i obowiązki pracowników?

  • Co rozumieją pod pojęciem urlopu?

2. Zebrane odpowiedzi są zapisywane na tablicy przez wybraną osobę.

3. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

Faza realizacyjna

1. Wprowadzenie nauczyciela – omówienie:

  • czym jest prawo pracy;

  • rodzajów umów o pracę;

  • sposobów rozwiązywania umów o pracę;

  • praw i obowiązków pracowniczych;

  • rodzajów urlopów.

2. Zespół klasowy zostaje podzielony na cztery grupy; każda z nich realizuje następujące zadanie (w oparciu o metodę burzy mózgów):

  • grupa I – w oparciu o tekst źródłowy – przygotowuje projekt umowy o pracę na czas nieokreślony:

Tekst źródłowy:

1
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy

Art. 29

§ 1. Umowa o pracę określa strony umowy, rodzaj umowy, datę jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy, w szczególności:

1) rodzaj pracy;

2) miejsce wykonywania pracy;

3) wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia;

4) wymiar czasu pracy;

5) termin rozpoczęcia pracy.

§ 2. Umowę o pracę zawiera się na piśmie. (…)

cytat1 Źródło: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, dostępny w internecie: prawo.sejm.gov.pl [dostęp 3.06.2020 r.].
  • grupa II – w oparciu o tekst źródłowy – przygotowuje projekt wypowiedzenia umowy zawartej na czas nieokreślony o pracę przez pracodawcę:

Tekst źródłowy:

1
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy

Art. 30

§ 1. Umowę o pracę rozwiązuje się:

(…)

2) przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem)

(…)

§ 3. Oświadczenie każdej ze stron o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie.

§ 4. W oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy.

§ 5. W oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę lub jej rozwiązaniu bez wypowiedzenia powinno być zawarte pouczenie o przysługującym pracownikowi prawie odwołania do sądu pracy.

cytat1 Źródło: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, dostępny w internecie: prawo.sejm.gov.pl [dostęp 3.06.2020 r.].
  • grupa III – w oparciu o tekst źródłowy – definiuje niektóre podstawowe prawa pracownicze:

Tekst źródłowy:

1
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy

Art. 11

Jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu, bezpośrednia lub pośrednia, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony, zatrudnienie w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy - jest niedopuszczalna.

(…)

Art. 13. Pracownik ma prawo do godziwego wynagrodzenia za pracę. Warunki realizacji tego prawa określają przepisy prawa pracy oraz polityka państwa w dziedzinie płac, w szczególności poprzez ustalanie minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Art. 14. Pracownik ma prawo do wypoczynku, który zapewniają przepisy o czasie pracy, dniach wolnych od pracy oraz o urlopach wypoczynkowych.

Art. 15. Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy.

cytat1 Źródło: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, dostępny w internecie: prawo.sejm.gov.pl [dostęp 3.06.2020 r.].
  • grupa IV – w oparciu o tekst źródłowy – definiuje niektóre podstawowe obowiązki pracownicze:

Tekst źródłowy:

1
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy

Art. 100

§ 1. Pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę.

§ 2. Pracownik jest obowiązany w szczególności:

1) przestrzegać czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy;

2) przestrzegać regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku;

3) przestrzegać przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów przeciwpożarowych;

4) dbać o dobro zakładu pracy, chronić jego mienie oraz zachować w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę;

5) przestrzegać tajemnicy określonej w odrębnych przepisach;

6) przestrzegać w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego.

cytat1 Źródło: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, dostępny w internecie: prawo.sejm.gov.pl [dostęp 3.06.2020 r.].

Każda grupa prezentuje wyniki swojej pracy; referuje je wyłoniona przez grupę osoba, zapisując najważniejsze informacje na tablicy.

W ramach całego zespołu klasowego jest przeprowadzana dyskusja na temat możliwości oddziaływania pracownika na pracodawcę w hipotetycznej sytuacji, gdyby dyskryminował go (pracownika) w porównaniu do innych, np. nie podnosząc wynagrodzenia (zastosowanie metody burzy mózgów i dyskusji).

3. Sporządzenie notatki z lekcji z podziałem na najważniejsze informacje dotyczące:

  • prawa pracy;

  • umowy o pracę i jej rodzajów;

  • sposobów rozwiązywania umów o pracę;

  • praw i obowiązków pracowniczych;

  • rodzajów urlopów.

Faza podsumowująca

1. Rozwiązanie gry interaktywnej.

2. Wykonanie ćwiczeń do gry interaktywnej (1–3).

Praca domowa:

Wykonanie ćwiczeń z modułu „Sprawdź się” (1–8).

Materiały pomocnicze:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, prawo.sejm.gov.pl [online].

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., prawo.sejm.gov.pl [online].

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, prawo.sejm.gov.pl [online].

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Gra interaktywna może być wykorzystana do lekcji powtórzeniowej lub jako materiał do przygotowania prezentacji multimedialnej o instytucjach prawnych prawa pracy w RP.