Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Jakim ruchem może poruszać się bryła sztywna?

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Wykorzystanie pojęć i wielkości fizycznych do opisu zjawisk oraz wskazywanie ich przykładów w otaczającej rzeczywistości.
Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:

19) wyodrębnia zjawisko z kontekstu, nazywa je oraz wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla jego przebiegu;

III. Mechanika bryły sztywnej. Uczeń:

2) stosuje pojęcie bryły sztywnej; opisuje ruch obrotowy bryły sztywnej wokół osi;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

- kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia, informacji,

- kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

- kompetencje cyfrowe,

- kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. wymienia rodzaje ruchów, jakim podlega bryła sztywna.

2. rozróżnia pojęcia „zsuwanie się” i „toczenie”.

3. wyjaśnia różnicę między tarciem z poślizgiem i bez poślizgu.

Strategie i metody
nauczania:

IBSE (Inquiry‑Based Science Education - nauczanie/uczenie się przedmiotów przyrodniczych przez odkrywanie/dociekanie naukowe)

Formy zajęć:

Praca indywidualna

Dyskusja grupowa

Środki dydaktyczne:

Komputer z dostępem do Internetu, projektor multimedialny

Materiały pomocnicze:

-

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Nauczyciel włącza film, na którym widać samochody staczające się po śliskiej jezdni. Nauczyciel pyta uczniów, jak nazwaliby ten ruch, zbierając odpowiedzi typu „ślizganie się”, „poślizg” etc.

W następnym filmie nauczyciel pokazuje samochód próbujący wyjechać po zakopaniu się w błocie i zadaje analogiczne pytanie. Nauczyciel zapisuje najważniejsze pojęcia określające ruch (np. zsuwanie, toczenie, poślizg, buksowanie) na tablicy.

Faza realizacyjna:

Nauczyciel włącza animację z niniejszego e‑materiału. Po jej obejrzeniu wraca do pojęć na tablicy i pyta uczniów, jakie relacje zachodzą między prędkością liniową w ruchu postępowym i prędkością kątową w ruchu obrotowym dla każdego z tych przypadków. Nauczyciel notuje obserwacje na tablicy.

Nauczyciel prosi o wykonanie zadań 1‑4 z zestawu ćwiczeń.

Faza podsumowująca:

Uczniowie przedstawiają odpowiedzi na forum klasy.

Nauczyciel przypomina najważniejsze pojęcia i zadaje pracę domową.

Praca domowa:

Wykonanie zadań 5‑8 z zestawu ćwiczeń w celu utrwalenia wiadomości.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Nauczyciel może zlecić uczniom zapoznanie się z animacją przed lekcją w celu sprowokowania dyskusji na zajęciach.