SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Maciej Kałaska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Przykłady działań organizacji międzynarodowych, rządów państw i włodarzy miast w celu redukcji zanieczyszczeń atmosfery

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa IV

PODSTAWA PROGRAMOWA

XVIII. Problemy środowiskowe współczesnego świata: tropikalne cyklony, trąby powietrzne, sztormy, powodzie, tsunami, erozja gleb, wulkanizm, wstrząsy sejsmiczne, powstawanie lejów krasowych, zmiany klimatu, pustynnienie, zmiany zasięgu lodowców, ograniczone zasoby wody na Ziemi, zagrożenia georóżnorodności i bioróżnorodności.

Uczeń:

10) uzasadnia znaczenie georóżnorodności oraz bioróżnorodności i podaje przykłady działań na rzecz ich ochrony.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne

Uczeń:

• przedstawia historię tworzenia współpracy międzynarodowej w celu redukcji zanieczyszczeń powietrza,

• wskazuje przykłady działań organizacji międzynarodowych, rządów państw i samorządów zmierzających do zmniejszenia emisji zanieczyszczeń atmosfery,

• dyskutuje o działaniach podejmowanych przez organizacje międzynarodowe, rządy państw i samorządów w kierunku obniżenia poziomu zanieczyszczeń powietrza.

• ocenia wysiłki podejmowane przez różne podmioty na rzecz ograniczenia zanieczyszczeń powietrza.

Strategie: odwrócona lekcja

Metody nauczania: wystąpienie wspomagane prezentacją multimedialną, praca z e‑materiałem

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca w grupach, praca wszystkich uczniów w klasie

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub/i tablety z dostępem do internetu), zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

Źródła ogólne:

Góra M., Środowisko życia człowieka i jego rozwój w kontekście politycznym i ekologicznym, „Studia Socialia Cracoviensia”, 2013, 5, s. 159‑170.

Jaczewska B., W kierunku neutralności dla klimatu Europy [w:] Makowski J. (red.), Wites T., „Geografia świata. Regiony”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2020.

Netografia:

GUS, 2019, Cel 7 - Czysta i dostępna energia. Dostępne w: sdg.gov.pl/affordable‑and‑clean‑energy/ (14.10.2020).

Climate Action Tracker, 2020. Dostępne w: climateactiontracker.org/ (14.10.2020).

PRZEBIEG LEKCJI

Kilka lekcji wcześniej nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie się do tematu. W pierwszej kolejności prosi o przeczytanie bloku tekstowego niniejszego e‑materiału, w którym przedstawiono historię tworzenia współpracy międzynarodowej w celu redukcji zanieczyszczeń powietrza (sekcja Przeczytaj). Następnie informuje, że podejmowane na lekcji wątki będą także odnosiły się do perspektywy polskiej. W tym celu uczniowie są proszeni o przygotowanie się do krótkiego wystąpienia wspomaganego prezentacją multimedialną (np. wykonaną w programie Power Point). Wystąpienie dotyczy jednego z siedmiu zagadnień, które zostają udostępnione przez nauczyciela. Zadanie jest do wykonania w grupach o liczbie członków dostosowanej do liczebności klasy (wszystkie zagadnienia muszą zostać obsadzone). Skład grupy jest dobierany przez nauczyciela, a dane zagadnienie jest losowane przez liderów grup. Nauczyciel wyjaśnia zasady wykonania poprawnej prezentacji i informuje, że wystąpienie ma trwać nie dłużej niż 3 minuty. O podziale zadań w grupie decydują sami uczniowie. W celu znalezienia inspiracji do realizacji zadania domowego, nauczyciel proponuje zaznajomić się z grafiką interaktywną niniejszego e‑materiału, źródłami zamieszczonymi powyżej (zagadnienie przedostatnie – druga pozycja w netografii; zagadnienie ostatnie – pierwsza pozycja w netografii), a także innymi źródłami informacji geograficznej.

Lista zagadnień:

1. Działania w Polsce zmierzające do redukcji zanieczyszczeń powietrza w zakresie:

   1. transportu zbiorowego,

   2. transportu indywidualnego,

   3. budownictwa mieszkalnego,

   4. energetyki.

   5. przemysłu (bez energetyki).

2. Ocena polskiego postępu/wysiłku w realizacji:

   1. nadrzędnego celu Porozumienia Paryskiego,

   2. Celu Zrównoważonego Rozwoju – czysta i dostępna energia.

Faza wprowadzająca

1. Czynności organizacyjne (powitanie, sprawdzenie stanu klasy, sprawdzenie obecności).

2. Sprawdzenie ewentualnego zadania domowego.

3. Przedstawienie celów lekcji.

Faza realizacyjna

1. Prośba do uczniów o samodzielne wykonanie ćwiczenia interaktywnego nr 1 niniejszego e‑materiału w sekcji Sprawdź się. Sprawdzenie ćwiczenie.

2. Następnie chętni uczniowie zabierają głos w dyskusji na temat historii tworzenia współpracy międzynarodowej na rzecz redukcji zanieczyszczeń atmosfery (raport U Thanta, Szczyt Ziemi, Agenda 21, Porozumienie Paryskie itp.). Nauczyciel może posiłkować się blokiem tekstowym w sekcji Przeczytaj i słownikiem e‑materiału.

3. Prośba do uczniów o wykonanie w parach ćwiczenia interaktywnego nr 4 e‑materiału zawartego w sekcji Sprawdź się. Sprawdzenie ćwiczenia. Nauczyciel informuje, że podobne głosy krytyki Porozumienia Paryskiego są słyszalne również w Polsce. To samo dotyczy zagrożeń płynących z realizacji działań zmierzających do zmniejszania zanieczyszczeń powietrza.

4. Cała klasa wykonuje wspólnie ćwiczenie interaktywne nr 6.

5. Teraz rozpoczyna się siedem wystąpień – ich kolejność jest zgodna z listą. Nauczyciel prosi wszystkich o trzymanie się reżimu czasowego wypowiedzi. Po każdej prezentacji nauczyciel uzupełnia wypowiedź uczniów (jeśli istnieje taka konieczność).

6. Nauczyciel prosi klasę o wyrażenie krótkich opinii na temat tego, czy Polska wywiązuje się skutecznie i terminowo z celów oenzetowskich w zakresie redukcji zanieczyszczeń powietrza. Chętnym udzielany jest głos.

Faza podsumowująca

1. Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań.

2. Ocena wystąpień (wspólna dla grupy) oraz przyznanie dodatkowych bonusów za aktywność na zajęciach (pojedyncze osoby).

3. Przypomnienie celów zajęć.

4. Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.

Praca domowa

1. Uczniowie kończą zadania z bloku sprawdź się.

2. Uczniowie przygotowują na następną lekcje prace pisemną pt. ,, Działania UE na rzecz klimatu”. Uczniowie mają za zadanie opisać działania wspólnoty oraz je ocenić. Nauczyciel jako źródło powinien wskazać uczniom stronę: https://climateactiontracker.org/countries/eu/

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafika interaktywna może posłużyć zarówno w trakcie lekcji, jak i przed lekcją (do strategii odwróconej klasy) oraz po lekcji (w celu utrwalenia wiadomości). Może także znaleźć swoje zastosowanie na lekcji powtórzeniowej.