SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Wpływ ruchów Ziemi na klimat

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres podstawowy, klasa I

PODSTAWA PROGRAMOWA

Treści nauczania

II. Ziemia we Wszechświecie: Ziemia jako planeta, następstwa ruchów Ziemi, ciała niebieskie, Układ Słoneczny, budowa Wszechświata. 

Uczeń:

2. podaje cechy ruchów Ziemi i charakteryzuje ich następstwa, z uwzględnieniem siły Coriolisa.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wymienia czynniki i procesy kształtujące klimat,

• charakteryzuje ruch obiegowy i obrotowy Ziemi,

• określa znaczenie oświetlenia Ziemi i kąta padania promieni słonecznych dla kształtowania klimatu,

• ocenia wpływ ruchów Ziemi na klimat.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE.

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, zeszyt przedmiotowy, w zależności od wyposażenia komputer, projektor multimedialny, tablety, tablica multimedialna

Materiały pomocnicze

Mietelski J., Astronomia w geografii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.

Woś A., Meteorologia dla geografów, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2000.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Przedstawienie celów lekcji.

• Wprowadzenie do lekcji poprzez krótkie przypomnienie/omówienie pojęć dotyczących obrotowego i obiegowego ruchu Ziemi i elementów klimatu – krótka pogadanka nauczyciela w interakcji z uczniami.

Faza realizacyjna

• Omówienie zasad wykonania zadania - zadaniem uczniów jest sformułowanie prawidłowości dotyczących wpływu obiegowego i obrotowego ruchu Ziemi na cechy klimatu.

• Prezentacja audiobooka – podczas odsłuchu uczniowie zwracają uwagę (notują) na zagadnienia związane z klimatycznymi konsekwencjami ruchów Ziemi (alternatywnie wypełniają kartę pracy przygotowaną przez nauczyciela).

• Tworzenie wspólnej listy klimatycznych skutków obrotowego i obiegowego ruchu Ziemi (zależnie od wyposażenia: na tablecie, tablicy multimedialnej lub zwykłej tablicy) – uczniowie zgłaszają propozycje, podając uzasadnienie, nauczyciel kontroluje poprawność informacji i zadaje pytania naprowadzające.

• Prezentacja grafiki interaktywnej przez nauczyciela, omówienie poszczególnych punktów w interakcji z uczniami.

• Praca w grupach (liczebność grupy i czas trwania określa nauczyciel) – każda grupa opracowuje schemat przyczynowo‑skutkowy prezentujący relacje między wybranym (wskazanym przez nauczyciela) czynnikiem astronomicznym a cechami klimatu; w zależności od wyposażenia schemat jest tworzony na arkuszach papieru lub na tabletach/komputerach.

• Przedstawienie na forum klasy rezultatów pracy poszczególnych grup przez osoby zgłaszające się do odpowiedzi lub wskazane przez nauczyciela. Ewentualne uzupełnienia pozostałych członków grupy. Nauczyciel kontroluje poprawność wypowiedzi, wprowadza uzupełnienia.

• Dyskusja z udziałem całego zespołu klasowego, której celem jest sformułowanie prawidłowości dotyczących związków między ruchem obiegowym i obrotowym Ziemi oraz długookresowymi zmianami parametrów orbity i osi ziemskiej a cechami klimatu.

• Podsumowanie wyników dyskusji przez nauczyciela, ocena rezultatów pracy grup.

• Sporządzenie notatki w zeszycie zawierającej syntetyczne podsumowanie przeprowadzonej dyskusji i treści przedstawionych w multimediach.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i udzielanie odpowiedzi przez uczniów.

• Ocena aktywności uczniów i przypomnienie celów zajęć.

Praca domowa

• Dokończenie poleceń z e‑materiału do audiobooka i grafiki interaktywnej (jeśli nie zostaną omówione podczas lekcji).

• Praca pisemna: Określ wpływ ruchów Ziemi na występowanie zlodowaceń plejstoceńskich.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Zawarte w e‑materiale grafika interaktywna i audiobook mogą być wykorzystane do samodzielnego rozszerzania i pogłębiania wiedzy przez ucznia w domu i w czasie lekcji mającej na celu powtórzenie materiału z zakresu skutków ruchów Ziemi (zakres podstawowy II.2). Multimedia będą przydatne także podczas innych lekcji z bloków tematycznych dotyczących cech Ziemi jako planety (zakres podstawowy II.1) oraz zróżnicowania stref klimatycznych na Ziemi (zakres podstawowy III.1, III.6).