SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Walka o Bałtyk

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres podstawowy, klasa III

PODSTAWA PROGRAMOWA

Cele kształcenia – wymagania ogólne

I. Wiedza geograficzna.

5. Rozumienie prawidłowości w zakresie funkcjonowania środowiska geograficznego oraz wzajemnych zależności w systemie człowiek - przyroda.

6. Rozumienie zasad racjonalnego gospodarowania zasobami przyrody i zachowania dziedzictwa kulturowego.

II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce.

3. Identyfikowanie relacji między poszczególnymi elementami środowiska geograficznego (przyrodniczego, społeczno‑gospodarczego i kulturowego).

6. Przewidywanie skutków działalności gospodarczej człowieka w środowisku geograficznym.

III. Kształtowanie postaw.

3. Dostrzeganie aplikacyjnego charakteru geografii.

5. Rozumienie potrzeby racjonalnego gospodarowania w środowisku geograficznym zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju, ochrony elementów dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego oraz konieczności rekultywacji i rewitalizacji obszarów zdegradowanych.

Treści nauczania

XVI. Morze Bałtyckie i gospodarka morska Polski: środowisko przyrodnicze, wykorzystanie gospodarcze.

Uczeń:

1) przedstawia główne cechy i stan środowiska przyrodniczego Morza Bałtyckiego oraz dostrzega potrzebę jego ochrony;

Kształtowane kompetencje kluczowe

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

• kompetencje cyfrowe.

Cele operacyjne

Uczeń:

• poznaje zagrożenia środowiska Morza Bałtyckiego i określa ich źródła,

• poznaje aktualny stan środowiska Morza Bałtyckiego,

• dowiaduje się, jakie działania są podejmowane w celu ograniczenia degradacji Morza Bałtyckiego,

• ocenia skuteczność tych działań.

Strategie nauczania: asocjacyjna, badawcza (problemowa)

Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE

Formy zajęć: praca w grupach

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, tablety, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze:

Elektroniczna wersja książki pt.: Morze Bałtyckie – o tym warto wiedzieć, Zeszyty Zielonej Akademii: cgis.oig.ug.edu.pl/dane/morze_baltyckie.pdf

Serwis Operacyjny SatBałtyk: satbaltyk.iopan.gda.pl

PRZEBIEG LEKCJI

Przed lekcją uczniowie powinni zapoznać się z e‑materiałem oraz innymi źródłami informacji w celu zebrania szerokiego zestawu informacji dotyczących stanu i zagrożeń środowiska Morza Bałtyckiego oraz możliwości ich ograniczania.

Faza wprowadzająca

• Przedstawienie celów lekcji.

• Wprowadzenie w temat lekcji poprzez omówienie/przypomnienie znaczenia mórz dla środowiska przyrodniczego i gospodarki krajów nadbałtyckich.

Faza realizacyjna

• Omówienie zasad wykonania zadania: zadaniem uczniów jest przeprowadzenie debaty (wg uproszczonych zasad debaty oksfordzkiej) po wysłuchaniu audiobooka.

• Prośba nauczyciela o przedstawienie przez uczniów samodzielnie zebranych informacji na temat stanu i zagrożeń środowiska Morza Bałtyckiego oraz możliwości ich ograniczania.

• Prezentacja audiobooka.

• Przedstawienie przez nauczyciela zasad organizacji debaty:

  • 8‑10 uczniów uczestniczy bezpośrednio w debacie, dzieląc się na zwolenników i przeciwników dyskutowanej tezy (uczniów typuje nauczyciel) – „Czy konieczna jest ochrona i racjonalne gospodarowanie zasobami Morza Bałtyckiego?”.

  • dwie grupy siadają przy stołach ustawionych po obu stronach sali lekcyjnej, pozostali uczniowie zajmują miejsca w ławkach,

  • debatą kieruje nauczyciel, udzielając głosu na przemian poszczególnym stronom (zaczyna strona broniąca tezy) i podsumowując wystąpienia,

  • każda runda wypowiedzi zwolenników i przeciwników dyskutowanego problemu trwa 3‑4 minuty,

  • pozostali uczniowie głosują po każdej rundzie, przesiadając się na odpowiednią stronę sali lekcyjnej.

• Przeprowadzenie debaty – proponowane tematy:

  • Czy eksploatacja zasobów Morza Bałtyckiego jest konieczna?

  • Czy eksploatacja zasobów Morza Bałtyckiego powoduje negatywne skutki dla środowiska morskiego i gospodarki krajów nadbrzeżnych?

  • Czy istnieją metody zapobiegania negatywnym skutkom eksploatacji zasobów Morza Bałtyckiego?

  • Czy racjonalne gospodarowanie zasobami Morza Bałtyckiego jest potrzebne?

  • Czy możliwe jest zrównoważone gospodarowanie zasobami Morza Bałtyckiego ograniczające zagrożenia?

  • Czy działania podejmowane w celu ochrony środowiska Morza Bałtyckiego są skuteczne i wystarczające?

  • Czy indywidualne działania każdego z państw nadbałtyckich przynoszą pozytywne rezultaty?

  • Czy konieczna jest międzynarodowa współpraca w ochronie zasobów i środowiska Morza Bałtyckiego?

• Podsumowanie wyników debaty przez nauczyciela.

• Prośba nauczyciela o wykonanie kilku wskazanych ćwiczeń z e‑materiału i przedstawienie rezultatów.

• Sporządzenie notatki w zeszycie zawierającej syntetyczne podsumowanie przeprowadzonej dyskusji i tekstu audiobooka.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i udzielanie odpowiedzi przez uczniów.

• Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.

Praca domowa

• dokończenie ćwiczeń zawartych w e‑materiale,

• zapoznanie się z pozostałymi informacjami z materiału w domu,

• praca pisemna: co każdy z nas może zrobić w celu ochrony środowiska Morza Bałtyckiego?.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Dane i grafiki zawarte w e‑materiale mogą być wykorzystane podczas innych zróżnicowanych tematycznie lekcji dotyczących różnych zagadnień związanych z regionalnymi i lokalnymi zagrożeniami środowiska. Opinie wyrażone w audiobooku mogą zainspirować ucznia do własnych przemyśleń na temat zagrożeń środowiska Morza Bałtyckiego i potrzeb jego ochrony.