SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Systemy klasyfikacji i typy wybrzeży morskich

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres podstawowy, klasa I

Podstawa programowa

Cele kształcenia – wymagania ogólne

I. Wiedza geograficzna.

1. Poznawanie terminologii geograficznej.

3. Poznanie zróżnicowania środowiska geograficznego, głównych zjawisk i procesów geograficznych oraz ich uwarunkowań i konsekwencji.

II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce.

4. Formułowanie twierdzeń o podstawowych prawidłowościach dotyczących funkcjonowania środowiska geograficznego.

III. Kształtowanie postaw.

1. Rozwijanie zainteresowań geograficznych, budzenie ciekawości świata.

2. Docenianie znaczenia wiedzy geograficznej w poznawaniu i kształtowaniu przestrzeni geograficznej.

Treści nauczania:

V. Litosfera: związek budowy wnętrza Ziemi z tektoniką płyt litosfery, procesy wewnętrzne i zewnętrzne kształtujące powierzchnię Ziemi i ich skutki, skały.

Uczeń:

3. charakteryzuje główne procesy zewnętrzne modelujące powierzchnię Ziemi (erozja, transport, akumulacja) oraz skutki rzeźbotwórczej działalności rzek, wiatru, lodowców, lądolodu i mórz oraz wietrzenia.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• dowiaduje się, czym są wybrzeża morskie,

• poznaje systemy klasyfikacji wybrzeży morskich,

• analizuje typy wybrzeży morskich i określa ich charakterystyczne cechy.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE

Formy zajęć: praca w parach/grupach

Środki dydaktyczne: e‑materiał, atlas, komputer, projektor multimedialny, tablety, arkusze papieru A3/A2, pisaki, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze:

• W. Jaroszewski, L. Marks, A. Radomski, Słownik geologii dynamicznej, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1985.

• W. Mizerski, H. Sylwestrzak, Słownik geologiczny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.

PRZEBIEG LEKCJI

Przed lekcją uczniowie powinni zapoznać się z treścią e‑materiału i innymi źródłami informacji dotyczącymi powstawania różnych typów wybrzeży i ich występowania na świecie.

Faza wprowadzająca

• Sprawdzenie ewentualnego zadania domowego.

• Przedstawienie celów lekcji.

• Krótkie przypomnienie informacji dotyczących procesów powstawania poszczególnych typów wybrzeży.

Faza realizacyjna

• Omówienie zasad wykonania zadania; zadaniem uczniów jest stworzenie klucza do oznaczania poszczególnych typów wybrzeży i przedstawienie go w formie tabeli, w której uwzględnione będą następujące elementy: typ wybrzeża, proces prowadzący do powstania wybrzeża, cechy charakterystyczne wybrzeża, przykłady występowania.

• Podział uczniów na grupy (liczebność grup określa nauczyciel), przydzielenie przez nauczyciela każdej grupie jednego typu wybrzeża do opracowania (dalmatyńskie, fiordowe, szkierowe, riasowe, limanowe, mierzejowo‑zalewowe, lagunowe, deltowe, koralowe).

• Kilkuminutowa praca i dyskusja w grupach, podczas której uczniowie określają proces prowadzący do powstania wybrzeża, cechy charakterystyczne wybrzeża, przykłady występowania i zapisują informacje w tabeli.

• Prezentacja przy tablicy spostrzeżeń, wniosków poszczególnych grup – dyskusja z udziałem wszystkich uczniów, weryfikacja poprawności odpowiedzi przez nauczyciela.

• Prezentacja uczniom grafiki interaktywnej w celu weryfikacji opracowanych treści, wyjaśnienia wątpliwości i usystematyzowania dotychczasowej wiedzy.

• Zgrupowanie danych dotyczących opracowanych przez grupy uczniów typów wybrzeży – powstanie klucza do oznaczania poszczególnych typów wybrzeży.

• Wyświetlenie na ekranie przez nauczyciela fotografii kilku wybranych typów wybrzeży (mogą to być zdjęcia zawarte w części „Przeczytaj” e‑materiału), rozpoznawanie ich przez uczniów z wykorzystaniem opracowanego klucza, weryfikacja poprawności odpowiedzi przez nauczyciela.

• Podsumowanie treści prezentowanych podczas lekcji poprzez wykazanie związków przyczynowo‑skutkowych między typem wybrzeża a procesami zachodzącymi na styku lądu i morza w różnych regionach świata.

• Sporządzenie notatki w zeszycie zawierającej syntetyczne podsumowanie przeprowadzonej dyskusji i informacji zdobytych na podstawie analizy grafiki interaktywnej.

• Prośba nauczyciela o wykonanie kilku wskazanych ćwiczeń z e‑materiału.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i odpowiedzi uczniów.

• Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.

Praca domowa

• Rozwiązanie ćwiczenia nr 8.

• Zapoznanie się z pozostałymi informacjami z e‑materiału.

• Praca pisemna – stworzenie hierarchicznego schematu powstawania wybrzeży (poziom 1 – czynniki decydujące o powstaniu wybrzeża, poziom 2 – przebieg procesu, poziom 3 – typ wybrzeża).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania grafiki interaktywnej:

Zawarta w e‑materiale grafika interaktywna może być wykorzystane do samodzielnego rozszerzania i pogłębiania wiedzy przez ucznia w domu i w czasie lekcji mającej na celu powtórzenie materiału z bloku tematycznego dotyczącego hydrosfery. Będzie przydatna także podczas odmiennych tematycznie lekcji dotyczących zagadnień oceanograficznych i charakterystyki fizycznogeograficznej pasa pobrzeży w Polsce i na świecie.