Scenariusz zajęć

Autor: Paweł Bącal, Krzysztof Błaszczak

Przedmiot: chemia

Temat: Jakie właściwości posiadają stopy, że człowiek chce je mieć

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Poziom podstawowy i rozszerzony

II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. Uczeń:

2) wskazuje na związek właściwości różnorodnych substancji z ich zastosowaniami i ich wpływem na środowisko naturalne.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• podaje przykłady właściwości stopów;

• uzasadnia cel wytwarzania stopów;

• formułuje właściwości, które powodują szerokie zastosowanie stopów.

Strategie nauczania:

• asocjacyjna.

Metody i techniki nauczania:

• metoda lekcji odwróconej.

• burza mózgów;

• dyskusja dydaktyczna;

• analiza materiału źródłowego;

• prezentacja multimedialna;

• ćwiczenia uczniowskie;

• technika zdań podsumowujących.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca zbiorowa.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do Internetu/smartfony, tablety;

• słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• rzutnik multimedialny;

• aplikacja Mentimeter i Kahoot! lub Quizizz.

Przed lekcją

1. Metoda lekcji odwróconej. Uczniowie w parach losują nazwę jednego stopu (nazwy zaproponowane w materiale pomocniczym). Zadaniem ich jest przygotowanie w domu prezentacji multimedialnej, uwzględniając: skład chemiczny stopu, charakterystyczne właściwości danego stopu, zastosowanie danego stopu przez człowieka. Uczniowie mogą wykorzystać materiał w różnych dostępnych źródłach informacji, w tym e‑materiał.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel zadaje pytanie: „Dlaczego do wytwarzania narzędzi i maszyn nie stosuje się czystych pierwiastków a mieszaniny różnych pierwiastków”?

2. Rozpoznawanie wiedzy wyjściowej uczniów. Burza mózgów wokół terminu stopy. Nauczyciel może wykorzystać aplikację Mentimeter z wykorzystaniem tabletów/smartfonów.

3. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują w portfolio.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie kolejno przedstawiają prezentacje wykonane na temat wybranego przez nich stopu. Prowadzący weryfikuje poprawność prezentacji i/lub uzupełnia je. Pozostali uczniowie mogą zabierać głos podczas prezentowanych kolejno stopów.

2. Nauczyciel odsyła uczniów do symulacji interaktywnej - badanie właściwości fizykochemicznych wybranych stopów - możliwość porównania z właściwościami składników stopu. Uczniowie pracują w parach.

3. Uczniowie sprawdzają samodzielnie swoją wiedzę i wykonują ćwiczenia zawarte w e‑materiale - sprawdź się.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel sprawdza wiedzę uczniów zadając przykładowe pytania: Co to jest stop? W jakim celu wytwarza się stopy? Jakie znasz przykłady stopów i podaj ich skład? Jakimi właściwościami charakteryzują się stopy?   Nauczyciel może również stworzyć quiz z wykorzystaniem aplikacji: Kahoot! lub Quizizz.

2. Jako podsumowanie lekcji nauczyciel może wykorzystać zdania do uzupełnienia, które uczniowie również zamieszczają w swoim portfolio:

• Przypomniałem/łam sobie, że...

• Co bylo dla mnie łatwe...

• Czego się nauczyłem/łam...

• Co sprawiało mi trudności...

Praca domowa:

Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia zawarte w e‑materiale – „Sprawdź się”.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Symulację interaktywną uczniowie mogą wykorzystać podczas przygotowywania się do zajęć lub do sprawdzianu.

Materiały pomocnicze:

1. Polecenia podsumowujące (nauczyciel przed lekcją zapisuje je na niewielkich kartkach):

• Co to jest stop?

• W jakim celu wytwarza się stopy?

• Jakie znasz przykłady stopów i podaj ich skład?

• Jakimi właściwościami charakteryzują się stopy?

2. Nauczyciel przygotowuje karteczki do rozlosowania wśród uczniów z nazwami stopów: duraluminium, mosiądz, brąz, tombak, spiż, amalgamat, stal, żeliwo, stop Wooda, alpaka, chromonikiel, stop ołowiu, staliwo, aeral, fosfobrąz, elektron.