Autorka: Dorota Czarny

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Ideologia, doktryna i program polityczny. Podział na prawicę i lewicę

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

zakres rozszerzony

V. Państwo, myśl polityczna i demokratyzacja.

Uczeń:

5) przedstawia różne rozumienia pojęcia polityki; analizuje, na wybranych przykładach, zjawiska konfliktu i kompromisu politycznego;

6) porównuje założenia myśli liberalnej i konserwatywnej;

7) porównuje założenia myśli socjaldemokratycznej i katolickiej nauki społecznej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wskazuje różnice między postrzeganiem lewicy i prawicy współcześnie i historycznie;

• rozróżnia ideologię, doktrynę i program polityczny;

• charakteryzuje poglądy lewicowe i prawicowe;

• analizuje typy poleceń do ćwiczeń dotyczących ideologii, doktryny i programu politycznego;

• ocenia swoją wiedzę, wykonując zestaw ćwiczeń.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• mapa myśli;

• analiza tekstu źródłowego;

• wzajemne odpytywanie się;

• odpowiadam za ciebie.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• flipcharty i markery.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją

Uczniowie mają za zadanie przypomnieć sobie wiadomości dotyczące ideologii, doktryny i programów politycznych z podziałem na prawicę i lewicę w celu aktywnego uczestnictwa w lekcji podsumowującej.

Faza wstępna

1. Nauczyciel przedstawia temat i cele lekcji.

2. Uczniowie mają w błyskawicznym tempie wyjaśnić pojęcia: ideologia, doktryna. Odpowiedzi uczniów zapisywane są na tablicy. Wybrana osoba odczytuje znaczenie pojęć z encyklopedii.

3. Następnie prowadzący wspólnie z uczniami weryfikuje odpowiedzi i tworzy mapę mentalną.

Faza realizacji

1. Nauczyciel dzieli klasę na 4 grupy. Każda wybiera osobę, która będzie koordynowała jej działaniami.

2. Grupy otrzymują po 3 arkusze, na których będą zapisywać pytania dla grup przeciwnych.

3. Uczniowie zostają poinformowani, że na dzisiejszej lekcji będą pracować według metod wzajemnego odpytywania się i odpowiadam za ciebie. W razie konieczności nauczyciel wyjaśnia, na czym one polegają. Uczniowie samodzielnie przygotowują po 3 pytania dla grup przeciwnych (liczbę pytań można zwiększyć, zależnie od liczebności klasy i współpracy między uczniami), korzystając z treści zawartych w e‑materiale, również ćwiczeń z materiałami źródłowymi. Zadaniem osoby koordynującej działania grupy jest przydzielenie poszczególnych materiałów członkom zespołu do przeanalizowania i zapisania przykładowych pytań dla przeciwników. Następnie wszyscy członkowie grupy weryfikują pytania i zapisują je na arkuszach.)

4. Gdy grupy pracują, nauczyciel przygotowuje tabelę na punktację grup.

5. Po wyznaczonym czasie każda z grup zadaje pytania przeciwnikom. Utrudnienie polega na tym, że grupa, która zadaje pytania, wybiera osobę do odpowiedzi. Jeśli odpowie ona prawidłowo, grupa otrzymuje 2 pkt. Jeśli ma problem z odpowiedzią, może wybrać sobie z grupy kolegę do pomocy (metoda odpowiadam za ciebie). Gdy zostanie udzielona odpowiedź, grupa otrzymuje 1 pkt. Jeżeli nie udzieli odpowiedzi – 0 pkt.

6. Gdy grupy wyczerpią wszystkie przygotowane pytania, następuje podsumowanie.

Faza podsumowująca

1. Jako podsumowanie lekcji rzucamy kostkę do jednego z uczniów i prosimy o jej złapanie oraz udzielenie odpowiedzi na pytanie, które wskazuje wartość oczek pokazana na kostce.

Pytania na ściankach kostki:

1. Czego jeszcze chcesz się dowiedzieć na temat dzisiejszej lekcji?

2. Jak twoim zdaniem najlepiej nauczyć kogoś tego materiału?

3. Co z tej lekcji jest dla ciebie ważne?

4. Co zaskoczyło cię na dzisiejszej lekcji?

5. Co z tej lekcji powinniśmy zapamiętać?

6. Znak zapytania.

Jeśli wypadnie znak zapytania, uczeń sam wybiera pytanie, które chciałby zadać.

Następnie uczeń odrzuca kostkę do kolejnej osoby.

2. Grupa, która uzyska najwyższą liczbę punktów, otrzymuje oceny cząstkowe (nauczyciel przed pracą w grupach może przedstawić kryterium oceniania grup, wówczas wszyscy uczniowie i wszystkie grupy zostaną ocenione).

Praca domowa:

Utrwalić powtarzany materiał do sprawdzianu.

Wykonać samodzielnie ćwiczenia w sekcji Sprawdź się.

Podczas koordynowania pracą uczniów nauczyciel zauważy, która grupa lub uczniowie mają braki, może wówczas zadać dodatkową pracę domową, aby uzupełnić zaległości.

Materiały pomocnicze:

CBOS, Potoczne rozumienie prawicowości i lewicowości, Warszawa, grudzień 1996.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Zasoby multimedium można wykorzystać do przeprowadzenia lekcji odwróconej.