Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Autor: Martyna Wojtowicz

Przedmiot: Historia

Temat: W uścisku dwóch wrogów. Konflikt z Krzyżakami i Czechami

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
Zakres podstawowy
XII. Polska w XIV–XV w. Uczeń:
4) charakteryzuje i ocenia stosunki polsko‑krzyżackie na płaszczyźnie politycznej, gospodarczej i kulturowej;
Treści nauczania - wymagania szczegółowe
Zakres podstawowy
XII. Polska w XIV i XV wieku. Uczeń:
5) charakteryzuje i ocenia stosunki polsko‑krzyżackie na płaszczyźnie politycznej, gospodarczej i kulturowej; wymienia czynniki wpływające na atrakcyjność Polski dla mieszkańców państwa Zakonu Krzyżackiego;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • wyjaśnia, dlaczego Pomorze Gdańskie stało się terenem walki Brandenburgii, Krzyżaków oraz Władysława Łokietka;

  • opisuje sposoby, jakimi Władysław Łokietek próbował odebrać Pomorze Gdańskie Krzyżakom;

  • omawia przyczyny i przebieg wspólnej wyprawy Jana Luksemburskiego i Krzyżaków na Polskę;

  • omawia przebieg oraz znaczenie bitwy pod Płowcami.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

  • analiza materiału źródłowego (porównawcza);

  • dyskusja;

  • metoda jigsaw.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

  • telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

  1. Wyświetlenie na tablicy tematu zajęć, ustalenie celu lekcji i kryteriów sukcesu w formie pytań uczniów, np. cel 1 brzmi: „Podam przyczyny rywalizacji o Pomorze Gdańskie”, a pytanie ucznia: „Jakie były przyczyny walki o Pomorze Gdańskie?”.

  2. Nauczyciel poleca uczniom, aby zgłaszali swoje propozycje pytań do wspomnianego tematu. Jedna osoba może zapisywać je na tablicy. Gdy uczniowie wyczerpią swoje pomysły, a pozostały jeszcze jakieś ważne kwestie do poruszenia, nauczyciel uzupełnia pytania.

Faza realizacyjna:

  1. Metoda jigsaw. Uczniowie odliczają do czterech lub ośmiu (w zależności od liczebności klasy i decyzji nauczyciela). Łączą się w zespoły według przydzielonych numerów. Każda grupa opracowuje przydzielony przez nauczyciela fragment materiału z sekcji „Przeczytaj” w taki sposób, by móc później przekazać te informacje innym uczniom:

  • grupa 1 i 5 – Pierwszy cios,

  • grupa 2 i 6 – Fiasko dyplomacji,

  • grupa 3 i 7 – Wróg mojego wroga…,

  • grupa 4 i 8 – Ciąg dalszy nastąpi.

Po zakończeniu pracy uczniowie zmieniają zespoły tak, by w każdym nowo powstałym znaleźli się przedstawiciele wszystkich wcześniej stworzonych grup. Następnie uczniowie dzielą się wiedzą zdobytą wcześniej i uczą się od siebie nawzajem. Następnie chętne lub wskazane przez nauczyciela osoby przedstawiają to, czego się dowiedziały od członków „innej” grupy. Pozostali uczniowie mogą zadawać pytania i weryfikować przedstawione informacje.

  1. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia 1 i 2 z sekcji „Sprawdź się”, zwracając uwagę na to, by uzasadnić swoje odpowiedzi. Wybrana osoba lub ochotnik przedstawia odpowiedzi, prowadzący może poprosić o jej uzasadnienie.

  2. Praca z multimedium („Animacja”). Nauczyciel przypomina, że jednym z ważnych wydarzeń w czasie wyprawy czesko‑krzyżackiej była bitwa pod Płowcami. Odtwarza uczniom animację. Czyta polecenie 2: „Wyjaśnij, dlaczego do dnia dzisiejszego toczą się wśród historyków dyskusje na temat tego, jakim wynikiem zakończyła się bitwa pod Płowcami. Weź pod uwagę jej aspekt strategiczny, taktyczny, moralny” i prosi uczniów, aby wykonali je w parach. Następnie wybrana osoba prezentuje propozycję odpowiedzi. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia odpowiedź.

  3. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie wykonują w parach ćwiczenia 3 z sekcji „Sprawdź się. Nauczyciel kontroluje wyniki pracy uczniów.

Faza podsumowująca:

  1. Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji zawarty w sekcji „Wprowadzenie” i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego uczniowie się nauczyli?

  2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów.

Praca domowa:

Wykonaj ćwiczenia 7 i 8 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

M. Biskup, Wojny Polski z zakonem krzyżackim 1308–1521, Wydawnictwo Napoleon V, Oświęcim 2014.

Kronika oliwska starsza, www.dawnaoliwa.pl.

T. Jurek, E. Kizik, Historia Polski do 1572, PWN, Warszawa 2019.

S. Szczur, Historia Polski. Średniowiecze, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2002.

Wskazówki metodyczne:

  • Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z informacjami w sekcji „Animacja”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.