Autor: Małgorzata Krzeszowska

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Religia jako zjawisko społeczne

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

II. Różnorodność kulturowa. Uczeń:

7) charakteryzuje religię jako zjawisko społeczne; analizuje religijność we współczesnym społeczeństwie polskim i porównuje ją z religijnością w innym społeczeństwie.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• definiuje pojęcie religii;

• charakteryzuje przejawy religii w życiu społecznym;

• ocenia znaczenie religii dla człowieka.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• metoda kuli śnieżnej;

• burza mózgów;

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• elementy WebQuestu;

• debata za i przeciw.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• kartki A5, pisaki.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Podanie tematu i celów zajęć.

2. Uczniowie przygotowują definicję religii – metodą kuli śnieżnej. Pracę rozpoczynają w parach, potem łączą się w czwórki, porównują swoje propozycje, weryfikują je i tworzą wspólną definicję. Następnie łączą się w coraz liczniejsze grupy, aż powstanie ogólnoklasowa definicja.

3. Uczniowie zapoznają się z innymi definicjami religii zamieszczonymi w sekcji Przeczytaj. Porównują je z zaproponowaną przez siebie. Na koniec, jeśli jest taka potrzeba, doprecyzowują własną i przedstawiają na forum klasy. Wspólnie też mogą wybrać tę, którą uważają za najlepszą.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie zapoznają się z prezentacją multimedialną i wykonują dołączone ćwiczenia wskazane przez nauczyciela.

2. Następnie dzielą się na dwie grupy. Na podstawie prezentacji oraz tekstu lekcji jedna z grup szuka argumentów „za”, a druga „przeciw” dotyczących stwierdzenia: „Religia ma duże znaczenie dla życia społecznego i osobistego człowieka”.

3. Następuje debata za i przeciw. Uczniowie siadają naprzeciwko siebie i dyskutują. Po zakończonej dyskusji nauczyciel pyta, czy ktoś chce zmienić grupę, i daje na to czas. Następnie wyznaczona osoba podsumowuje debatę, zwracając szczególną uwagę na ocenę znaczenia religii dla życia człowieka.

4. Uczniowie zastanawiają się nad pytaniami nauczyciela:

• Czy współczesny człowiek jest istotą religijną?

• Jak współcześnie rozumieć religijność?

Wybrane osoby wypowiadają się na ten temat na forum. Na koniec jedna osoba podsumowuje rozmowę.

Faza podsumowująca

1. Praca w czterech lub pięciu grupach – elementy WebQuestu. Każdy zespół zapoznaje się z treściami zawartymi w wirtualnym spacerze. Następnie korzystając z zasobów internetowych, grupy wyszukują miejsca kultu, które przestały pełnić swoją funkcję, i wykonują ćwiczenie 1 dołączone do spaceru. Przedstawiciele zespołów prezentują rezultaty pracy na forum klasy.

2. Uczniowie wykonują ćwiczenia 1–4. Wspólne omówienie odpowiedzi.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia z sekcji Sprawdź się.

Materiały pomocnicze:

Georg Simmel, Socjologia, PWN, Warszawa 2005.

Norbert Elias, Czym jest socjologia, Aletheia, Warszawa 2010.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Spacer wirtualny może posłużyć jako inspiracja do przygotowania mapy‑przewodnika po najważniejszych miejscach kultu religijnego w Polsce. Prezentacja multimedialna może być wykorzystana przez uczniów jako podstawa do przygotowania własnych prezentacji nt. wybranego wyznania.