Autorka: Marzenna Śliwka

Temat: Poetyka zadziwienia. Marinizm i konceptyzm w poezji baroku

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele lekcji. Uczeń:

• wskazuje i omawia koncepty w barokowych tekstach poetyckich,

• rozpoznaje i określa funkcje środków wyrazu artystycznego w wierszach poetów barokowych,

• formułuje argumenty w dyskusji o wartości poezji kunsztownej,

• redaguje tekst o charakterze argumentacyjnym.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• mapa myśli.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Nauczyciel udostępnia uczniom e‑materiał Poetyka zadziwienia. Marinizm i konceptyzm w poezji baroku, prosi o zapoznanie się z tekstem z sekcji „Przeczytaj” oraz wykonanie polecenia 1 z sekcji „Mapa myśli”.

2. Nauczyciel przygotowuje kilka cytatów z poezji barokowej.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem zajęć i celami lekcji.

2. Prowadzący zadaje pytanie: Co was, współczesnych młodych ludzi, potrafi wprawić w zdumienie? Czy są takie utwory, które was zaskoczyły? Nauczyciel wysłuchuje swobodnych wypowiedzi uczniów, a następnie stwierdza, że każda epoka ma swoje „zadziwienia”. Wyświetla na tablicy kilka cytatów, np.:
   „Prędzej nam zginie rozum i ustaną słowa,
   Niźli będzie stateczna która białogłowa”
   (J.A. Morsztyn, Niestatek)
   „Bogaczu hardy, próżno śmiejesz się z nagiego:
   Nago wchodzim na ten świat, nago pójdziem z niego…”
   (D. Naborowski, Łazarz do bogacza)
   „Zdrajca jest Miłość, ten wie, co ją czuje”
   (G. Marino)
   Proponuje, by uczniowie podzielili się swoimi refleksjami.
   Chętni uczniowie (2–3 osoby) prezentują wykonanie prac domowych. Nauczyciel udziela komentarza zwrotnego. W tej fazie lekcji konieczne jest przypomnienie definicji marinizmu i konceptyzmu. Można wykorzystać do tego mapę myśli zamieszczoną w e‑materiale.

Faza realizacyjna:

1. Praca w grupach. Nauczyciel dzieli klasę na 3 grupy. Każda z nich wykonuje określone zadania.
   I – ćwiczenia 1., 3. – sekcja „Sprawdź się”
   II – ćwiczenia 2., 4. – sekcja „Sprawdź się”
   III – ćwiczenia 5., 6. – sekcja „Sprawdź się”
   2. Prezentacja efektów pracy grup. Liderzy przedstawiają wnioski, odpowiadają na ewentualne pytania, a nauczyciel udziela komentarzy zwrotnych.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie wykonują ćwiczenie 8. (sekcja „Sprawdź się”). Po określonym czasie chętny uczeń odczytuje swoje odpowiedzi. Nauczyciel komentuje wykonanie zadania.

Praca domowa:

1. Wykonaj jedno z zadań.
   a. Przeczytaj wiersz Mikołaja Sępa Sarzyńskiego O nietrwałej miłości rzeczy świata tego i wiersz Stanisława Barańczaka O  nietrwałej miłości słonia świata tego. Porównaj oba teksty, zapisz wnioski.
   b. Przeczytaj wiersz Daniela Naborowskiego Róża i wiersz Jarosława Marka Rymkiewicza Róża oddana Danielowi Naborowskiemu. Porównaj oba teksty, zapisz wnioski.

Materiały pomocnicze:

• Czesław Hernas, Barok, Warszawa 1972.

• Wstęp do: Jan Andrzej Morsztyn, Wybór poezji, oprac. W. Weintraub, Wrocław 1988.

Wskazówki metodyczne

• Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Mapa myśli”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.