Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Dla nauczyciela

Autor: Katarzyna Maćkowska

Przedmiot: Filozofia

Temat: Arystoteles – uczeń i krytyk Platona

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Cele kształcenia – wymagania ogólne
IV. Dostrzeganie w poglądach wielkich filozofów starożytnych paradygmatów myślowych, które są obecne w kulturze aż do czasów dzisiejszych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
VIII. Filozofia Arystotelesa jako próba pogodzenia dotychczasowych opozycji filozoficznych. Uczeń:
2) przedstawia teorię materii i formy jako próbę pogodzenia materializmu (naturalizmu) i platonizmu (antynaturalizmu);
3) próbuje odpowiedzieć na pytanie „kim jest człowiek?” oraz w jego kontekście wyjaśnia koncepcję człowieka jako jedności ciała i duszy;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele lekcji (językiem ucznia):

  • Poznasz postać i biografię Arystotelesa.

  • Przedstawisz najważniejsze różnice między filozofią Arystotelesa a filozofią Platona.

  • Dowiesz się, na czym polegał dualizm odkryty przez Stagirytę.

  • Zrozumiesz, jaką rolę odgrywało zdziwienie w filozofii ateńskiej.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • rozpoznaje wpływ starożytnej filozofii greckiej na europejską kulturę późniejszych epok, a zwłaszcza na literaturę piękną, naukę i religię;

  • dostrzega w poglądach filozofów paradygmaty myślowe, które są obecne w kulturze na przestrzeni wieków;

  • pojmuje rolę filozofii jako fundamentalnego składnika dziedzictwa kultury śródziemnomorskiej.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm;

  • nauczanie wyprzedzające.

Metody i techniki nauczania:

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • dyskusja;

  • burza mózgów.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

  • telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel loguje się na platformie i na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika wyświetla stronę tytułową e‑materiału. Następnie prosi wybraną osobę o odczytanie tematu lekcji oraz celów. Wspólne ustalenie kryteriów.

  2. Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: Czy historia filozofii jest także historią filozoficznych potyczek? Czy każda idea filozoficzna znajduje swoje źródło we wcześniejszych ideach?

Faza realizacyjna:

  1. Burza mózgów. Nauczyciel zadaje pytanie: Które elementy Platońskiej myśli filozoficznej odnajdujemy w dziele Arystotelesa? oraz informuje, że pierwsza część zajęć zostanie przeprowadzona metodą burzy mózgów. Określa jej zasady oraz podaje czas przeznaczony na realizację zadania. Uczniowie pracują indywidualnie i zapisują swoje pomysły, następnie prezentują je na forum klasy. Nauczyciel wyznacza osobę, która zapisuje na tablicy propozycje uczestników zajęć.

  2. Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej materiał z sekcji „Audiobook”. Odczytanie polecenia do multimedium: W jaki sposób Arystoteles uzasadnia swoją tezę głoszącą, że początkiem filozofii jest zdziwienie? Porównaj jego zapatrywania na filozofię z zapatrywaniami Platona. Czy dostrzegasz jakieś podobieństwa bądź różnice w ich myśleniu o genezie i istocie filozofii? Wspólna praca całego zespołu klasowego nad odpowiedziami.

  3. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia nr 2–5, następnie porównują swoje odpowiedzi z koleżanką lub kolegą.

  4. Ostatnią partię ćwiczeń (nr 6, 7) uczniowie wykonują wspólnie i omawiają je razem z nauczycielem.

Faza podsumowująca:

  1. Uczniowie indywidualnie przygotowują propozycje rozwinięcia mapy myśli w sekcji „Sprawdź się”. Porównują swoje propozycje z wersją przygotowaną przed lekcją, dokonując autoewaluacji.

  2. Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

  1. Napisz esej, który byłby rozwinięciem następującej myśli Arystotelesa: „Platon przyjacielem, lecz większą przyjaciółką prawda”.

Materiały pomocnicze:

  • Silberman M., Uczymy się uczyć, Gdańsk 2005.

  • Lipman M., Sharp A., Oscanyan F., Filozofia w szkole, Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, Warszawa 1997.

  • Audycja „Mędrzec ze Stagiry - Arystoteles” z cyklu „Ludzie, epoki, obyczaje”, polskieradio.pl

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

  • Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Audiobook” do pracy przed lekcją. Uczniowie zapoznają się z jego treścią i przygotowują do pracy na zajęciach w ten sposób, żeby móc samodzielnie rozwiązać zadania.

Sprawdź się