Autor: Zuzanna Szewczyk

Przedmiot: biologia

Temat: Obręcz miednicowa i barkowa człowieka

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Przeanalizujesz budowę obręczy miednicowej i barkowej człowieka.

• Wskażesz różnice w budowie i funkcji między obręczą miednicową i barkową człowieka.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• metoda tekstu przewodniego;

• z użyciem komputera;

• ćwiczenia interaktywne.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel przedstawia temat i cele lekcji oraz przybliża jej przebieg.

2. Nauczyciel zadaje uczniom pytanie: „Jakie są różnice w budowie i funkcji między obręczą miednicową i barkową człowieka?”. Wybrana osoba wszystkie odpowiedzi zapisuje na tablicy.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel dzieli klasę na cztery grupy. Każdy zespół otrzymuje arkusz papieru A3 z ilustracją gwiazdy (zob. materiały pomocnicze):

   • grupa I i II: obręcz barkowa;

   • grupa III i IV: obręcz miednicowa.

2. Zadaniem grup jest umieszczenie przy ramionach gwiazdy pytań dotyczących zagadnienia wypisanego wewnątrz. Maksymalna liczba pytań: 5.

3. Po wpisaniu pytań gwiazda przekazywana jest drugiej grupie: grupa I zamienia się gwiazdami z grupą III, grupa II – z grupą IV. Zadanie grup polega na udzieleniu odpowiedzi na postawione pytania na podstawie wiadomości znajdujących się w e‑materiale. Uczniowie zapisują odpowiedzi na otrzymanym arkuszu papieru A3. Po upływie wyznaczonego czasu grupy prezentują swoje gwiazdy. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia informacje.

4. Nauczyciel prosi uczniów, aby podzielili się na czteroosobowe grupy i wykonali polecenia nr 1 („Miednica ze względu na swoje położenie jest narażona na działanie dużych sił. Na podstawie grafiki interaktywnej przeanalizuj jej budowę i wyjaśnij, jak jest przystosowana do pełnienia swoich funkcji”) i 2 („Wyjaśnij, dlaczego złamania łopatek zdarzają się bardzo rzadko”) do grafiki interaktywnej. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycje odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do nich. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia wypowiedzi uczniów, udzielając im także informacji zwrotnej.

5. Uczniowie wykonują w parach ćwiczenia nr 7 (dotyczące różnic w budowie miednicy mężczyzny i kobiety) i 8 (dotyczące występowania androidalnego typu miednicy u kobiet). Następnie konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i formułują wspólne uzasadnienia. Nauczyciel monitoruje pracę uczniów, w razie potrzeby naprowadza ich na prawidłowy tok rozumowania. Chętni prezentują odpowiedzi na forum klasy.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel prosi o przeczytanie odpowiedzi udzielonych na początku lekcji na pytanie: „Jakie są różnice w budowie i funkcji między obręczą miednicową i barkową człowieka?”. Uczniowie analizują i weryfikują je.

2. Klasa wspólnie wykonuje mapę myśli podsumowującą zajęcia.

3. Nauczyciel ocenia zaangażowanie uczniów podczas zajęć.

Praca domowa:

Wykonaj ćwiczenia interaktywne od 1 do 6.

Materiały pomocnicze:

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania grafiki interaktywnej:

Grafika interaktywna może zostać wykorzystana również na lekcji dotyczącej budowy szkieletu człowieka.