Autor: Dorota Czarny

Przedmiot: Historia

Temat: Polska emigracja polityczna. Działalność rządu na uchodźstwie

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

LV. Proces przejmowania władzy przez komunistów w Polsce (1944–1948).

Uczeń:

2. omawia sytuację polskiej emigracji politycznej i działalność rządu Rzeczypospolitej na uchodźstwie.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

• kompetencje obywatelskie,

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• opisuje powojenne losy żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie,

• wyjaśnia przyczyny oraz przebieg konfliktu w łonie polskich władz emigracyjnych,

• ocenia działalność społeczną i kulturalną polskiej emigracji.

Strategie nauczania:

• lekcja odwrócona,

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja,

• prezentacje multimedialne,

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją

Tydzień przed lekcją nauczyciel tworzy cztery grupy 4‑5 osobowe, które wybierają spośród siebie lidera. Zadaniem grup jest przygotowanie prezentacji multimedialnej do wskazanych przez nauczyciela tematów (Demobilizacja Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Emigracyjne spory, Trudna droga do jedności, Działalność społeczna i kulturalna emigracji). Mogą wykorzystać w tym celu zasoby e‑podręcznika oraz inne źródła informacji.

Faza wstępna

1. Nauczyciel przedstawia uczniom temat i cel lekcji: Poznamy powojenne losy żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie oraz wyjaśnimy jakie były przyczyny oraz przebieg konfliktu wewnątrz polskich władz emigracyjnych.

2. Jako wprowadzenie do tematu nauczyciel poleca, aby uczniowie wypowiedzieli się na temat - skąd wziął się polski rząd na uchodźstwie, gdzie i na jakiej zasadzie działał.

3. Nauczyciel prosi, aby uczniowie, którzy nie biorą udziału w prezentacji w parach wypisywali w punktach najważniejsze informacje, które dotyczą dzisiejszego tematu.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel prosi poszczególne grupy, aby przygotowały się do prezentacji.

2. Każda grupa ma wyznaczony czas na przedstawienie swojego tematu 4‑5 min.

3. Po wysłuchaniu wszystkich prezentacji nauczyciel prosi, aby osoby które nie brały w nich udziału odczytały, jakie informacje ich zdaniem są najważniejsze.

4. Uczniowie uzasadniają i uzupełniają swoje wypowiedzi, w razie konieczności nauczyciel koryguje odpowiedzi uczniów – dyskusja.

5. Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się ze schematem interaktywnym, następnie w parach mają oni odpowiedzieć na pytania z ćwiczenia 1 i 2. Odpowiedzi odczytywane są na forum klasy i w razie konieczności wyjaśniane są wątpliwości.

6. Uczniowie samodzielnie wykonują wskazane przez nauczyciela ćwiczenia interaktywne, a następnie wspólnie odczytują zaznaczone odpowiedzi.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie starają się wyczerpująco odpowiedzieć na pytania:

• Jakie były powojenne losy żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie?

• Jakie były przyczyny oraz przebieg konfliktu w łonie polskich władz emigracyjnych?

• Gdzie i w jaki sposób rozwinęła się działalność społeczna i kulturalna polskiej emigracji?

Odpowiedzi na pytania to jednocześnie notatka do zeszytu z dzisiejszej lekcji.

2. Osoby, które przygotowały prezentacje multimedialne i te które były najaktywniejsze zostają ocenione.

Praca domowa:

Wykonać pozostałe ćwiczenia interaktywne.

Wyszukać w różnych dostępnych źródłach informacji i napisać w zeszycie o jednej działającej grupie polonijnej w wybranym przez was państwie.

Materiały pomocnicze:

A. Czubiński, Dzieje najnowsze Polski. Polska Ludowa (1944‑1989), Poznań 1992

R. Kaczmarek, Historia Polski 1914‑1989, Warszawa 2010

M. Buczek, Stanisław Mikołajczyk, Toronto 1996, tom II, str. 319‑320

R. R. Kaczmarek, Historia Polski 1914‑1989, Warszawa 2010, str. 605

W. Roszkowski, Historia Polski 1914‑2015, Warszawa 2017

L. A. Sowa, Od Drugiej do Trzeciej Rzeczypospolitej (1945‑2001). Wielka historia Polski tom 10, Kraków 2001

Źródła do dziejów Polski w XIX i XX wieku. Lata 1945‑1956, tom V, wybór tekstów źródłowych: A. Kosecki, J. R. Szaflik, R. Turkowski, Pułtusk 2003, str. 31

Źródła do dziejów Polski w XIX i XX wieku. Lata 1956‑1989, tom VI część I, wybór tekstów źródłowych: A. Kosecki, J. R. Szaflik, R. Turkowski, Pułtusk 2004, str. 423

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Uczniowie na podstawie dostępnych zasobów multimedium mają przygotować po 5 pytań (zapisanych na pojedynczych karteczkach), które zostaną wykorzystane podczas podsumowania lekcji – quiz.