Autorka: Anna Wąsiel‑Alberska

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Dlaczego ukształtowała się społeczna nauka Kościoła katolickiego?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

V. Państwo, myśl polityczna i demokratyzacja.

Uczeń:

7) porównuje założenia myśli socjaldemokratycznej i katolickiej nauki społecznej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• analizuje teksty encyklik papieskich i porównuje założenia różnych doktryn;

• formułuje oceny działań Kościoła w okresie zmian społecznych na przełomie XIX i XX wieku;

• porównuje sposób postrzegania problemów społecznych przez kolejnych papieży.

Strategie nauczania:

• konektywizm;

• konstruktywizm;

• lekcja odwrócona.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• analiza źródła;

• odwrócona klasa;

• metoda jigsaw.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją

1. Zadaniem uczniów jest przypomnienie sobie z lekcji historii, jaką rolę odgrywał Kościół w różnych okresach, relacje państwa z Kościołem w czasach średniowiecznych i nowożytnych.

Faza wstępna

1. Burza mózgów. Uczniowie przedstawiają, jak rozumieją sformułowanie „sojusz ołtarza z tronem”.

2. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

Faza realizacyjna

1. Podział na trzy grupy. Zadaniem każdej z nich jest analiza fragmentów encyklik jednego z papieży z przełomu XIX i XX wieku. Zespół przygotowuje krótką charakterystykę poglądów papieża na cele społeczne.

2. Zmiana grup – metoda jigsaw. W nowo powstałych grupach musza się znaleźć przedstawiciele znający poglądy każdego z papieży. Każda z grup przygotowuje własną charakterystykę nauki społecznej Kościoła w I połowie XX wieku. Prezentacja rezultatów pracy na forum klasy.

3. Praca ze schematem. Uczniowie w parach analizują informacje na temat zasad nauki społecznej Kościoła. Krótka dyskusja dotycząca znaczenia personalizmu dla doktryny chadeckiej. Chętne osoby przedstawiają swoje opinie.

4. Dyskusja na temat, w jaki sposób zmieniła się doktryna Kościoła pod wpływem zmian społecznych XIX wieku i narodzin doktryn liberalnej i socjalistycznej. Chętne/wybrane osoby przedstawiają wnioski.

Faza podsumowująca

1. Wybrane osoby podsumowują lekcję, wskazując na nowe i stare elementy w poglądach papieży. Ocenia głębokość zmian.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują wskazane przez nauczyciela ćwiczenia interaktywne z sekcji Sprawdź się.

Materiały pomocnicze:

R. Tokarczyk, Współczesne doktryny polityczne, Kraków 2003.

A. Heywood, Ideologie polityczne, Warszawa 2007.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Schemat można wykorzystać jako inspirację do przygotowania przez uczniów własnej prezentacji multimedialnej.